بوتاکس چیست؟ آشنایی با مراقبت‌های قبل و بعد از آن (تایید شده توسط پزشک)
یکی از مهمترین تلاش‌های بشر در طول تاریخ، یافتن روشی برای حفظ زیبایی و طراوت جوانی است. چون زیبایی برای انسان و مخصوصاً بانوان، بسیار مهم و ارزشمند است. به همین خاطر از روش‌های مختلفی برای کند کردن روند پیری پوست استفاده می‌کنند که یکی از جدیدترین آن‌ها، بوتاکس است.
تزریق بوتاکس باعث از بین رفتن چین و چروک پوست به صورت موقتی می‌شود، اما برای گرفتن بهترین نتیجه باید به دکتر پوست و مو مراجعه کنید. بوتاکس قبل از اینکه روشی برای حفظ زیبایی باشد، یک راهکار درمانی بود. پس شاید لازم باشد تا اطلاعات بیشتری در خصوص بوتاکس و موضوعات مرتبط با آن کسب کنیم. این مطلب از مجله پزشکی دکتردکتر را به کاربرد بوتاکس، مزایا و معایب آن اختصاص داده‌ایم.
محتوای پزشکی این مطلب توسط دکتر مژده خالدی متخصص پوست، مو و زیبایی مورد بررسی و تایید قرار گرفته است.
اگر سوالی دارید، می‌توانید در انتهای این مطلب و در بخش نظرات مطرح کنید تا پزشک پاسخ دهد.
بوتاکس چیست؟
بوتاکس یک نوع داروی تزریقی است که وارد عضلات زیر پوست شده و چین و چروک‌ها را از بین می‌برد. ماده‌ای که در این کار تزریق می‌شود، سم بوتولینوم است که از باکتری کلستریدیوم به دست می‌آید. این سم باعث فلج شدن عضلات در ناحیه مورد نظر شده و سبب رفع چین و چروک‌های روی پوست می‌شود.
چون علت اصلی چین و چروک‌های روی صورت و پیشانی، حرکت عضلات و انقباض آن‌ها است. پس اگر بتوانیم با تزریق یک ماده خارجی مانع از این حرکت عضلات شویم، چروک‌های روی پوست از بین می‌روند. با تزریق بوتاکس به بخش از صورت یا بدن، عملکرد عصب‌های آن ناحیه برای مدتی از کار افتاده و حرکت عضلات متوقف می‌شود. پس برای مدتی که عضلات فلج باشند، چروکی وجود نخواهد داشت.
بوتاکس در چه ناحیه‌هایی از بدن استفاده می‌شود؟
انتخاب محل تزریق بوتاکس، بستگی به هدف شما از انجام این کار دارد. اغلب افراد بوتاکس را با هدف رفع چین و چروک موجود در پیشانی، چروک اطراف چشم یا بین دو ابرو انجام می‌دهند. اما شرایط برای فردی که به دنبال استفاده درمانی از بوتاکس است، فرق می‌کند. مثلاً شاید فردی مجبور باشد تا برای رفع تنبلی چشم، آن را به مردمک یا اطراف چشم خود تزریق کند. یا فرد درگیر با مشکلات ادرار، مجبور به تزریق آن به مثانه شود.
کاربرد‌های بوتاکس
سم بوتولینوم مورد استفاده در بوتاکس، در ابتدا برای کاربرد‌های درمانی استفاده می‌شد. اما در سال ۱۹۸۰ میلادی بود که یک پزشک کانادایی متوجه کاربرد و نقش آن در زیبایی شد. او به طور کاملاً اتفاقی متوجه از بین رفتن خطوط اخم در بیمارانی شد که تزریق بوتاکس را برای موارد درمانی انجام داده بودند.
از آن زمان به بعد بود که بوتاکس، تبدیل به روشی کاربردی برای زیبایی و حذف چروک پوست شد. اما بد نیست که با برخی از کاربرد‌های درمانی بوتاکس هم آشنا شویم:
۱. درمان تعریق بیش از حد (هایپرهیدروزیس)
یکی دیگر از کاربرد‌های مهم بوتاکس غیر از زیبایی، مربوط به درمان تعریق بیش از اندازه است. سازمان جهانی FDA، تزریق بوتاکس را برای افرادی که تعریق زیر بغل آن‌ها بیش از حد نرمال باشد را تأیید کرده است. البته از این خاصیت بوتاکس نه تنها برای زیر بغل، بلکه برای کاهش تعریق در دیگر نواحی بدن مانند دست‌ها، پا‌ها و صورت می‌توان استفاده کرد.
چون ترکیبات بوتاکس مانع از آزاد شدن انتقال دهنده‌ی عصبی استیل کولین می‌شود. این انتقال دهنده‌های عصبی با غدد عرق در ارتباط هستند. در فرد مبتلا به هایپرهیدروزیس، اعصاب سیگنال دهنده به غدد عرق بیش فعال هستند. بوتاکس هم با فلج کردن این اعصاب بیش‌فعال، مانع از عرق کردن در آن ناحیه خاص می‌شود.
۲. انقباضات عضلانی
بوتاکس می‌تواند نقش تسکین دهنده و کاهش درد برای سفتی عضلانی و اسپاسم را داشته باشد. سم بوتولینوم موجود در بوتاکس، یکی از اجزا اصلی توانبخشی عصبی در اسپاستیسیتی پس از فلج یا سکته مغزی است.
۳. درمان میگرن مزمن
بدن یک فرد مبتلا به میگرن، مولکول و موادی به نام انتقال دهنده‌های عصبی را آزاد می‌کند که مرتبط با درد هستند. تزریق بوتاکس باعث قطع شدن مسیر انتقال درد بین مغز (به عنوان سیستم عصبی مرکزی) و اعصابی است که به نخاع منتهی می‌شوند. یعنی سم بوتولینوم باعث ایجاد تداخل در جایی می‌شود که اعصاب و ماهیچه‌ها به هم می‌رسند. این اختلال در انتقال عصبی مرتبط با درد، باعث درمان میگرن می‌شود.
۴. دیستونی گردن
استیل کولین نام یک انتقال دهنده عصبی است که ارتباط بین اعصاب را با سایر قسمت‌های بدن برقرار می‌کند. تزریق بوتاکس مانع از ترشح همین استیل کولین شده و اعصاب نمی‌تواند پیام انقباض را به ماهیچه‌ها بفرستد.
پس انقباضات عضلانی توسط اعصاب انجام نشده و دیستونی گردن رخ نمی‌دهد. اما این روش درمانی کاملاً مقطعی بوده و پس از مدتی، اعصاب یک انتهای جدید ایجاد کرده و دوباره استیل کولین آزاد می‌کند.
۵. رفع بی‌اختیاری ادرار
بی اختیاری ادرار بیشتر در افرادی رخ می‌دهد که دارای مثانه بیش‌فعال هستند. اما تحقیقات نشان داده از تزریق بوتاکس در این گروه از افراد، یک رویکرد درمانی برای مثانه بیش فعال است. از روش تزریق بوتاکس باید زمانی استفاده کرد که روش‌های درمانی دیگر همچون دارو و ورزش کارساز نباشند.
کاهش تعداد دفعات ادرار در شبانه روز، بهبود کیفیت زندگی، رفع یا کاهش مشکل بی‌اختیاری ادرار و بی‌نیازی به استفاده از پد برای بی‌اختیاری ادرار از مزایای تزریق بوتاکس برای چنین بیمارانی است.
علاوه بر موارد گفته شده، موارد زیر جزء رایج‌ترین کاربرد‌های تزریق بوتاکس هستند:
- درمان افتادگی پلک
- درمان انحراف و تنبلی چشم
- حذف خطوط پنجه کلاغی دور چشم
- درمان پریدن پلک
- درمان اسپاسم عضلات مربوط به گردن و صورت
- استفاده برای قرینه کردن دو طرف صورت
- بالا بردن ابرو‌ها
- حذف خطوط اخم و درمان خط خنده
- از بین بردن چین و چروک چانه
- حذف اسکار‌های دردناک
- درمان افتادگی موجود در گوشه‌های لب و نوک بینی
کاربرد‌های کمتر رایج سم بوتولینوم (بوتاکس)
- استفاده برای انقباض تار‌های صوتی حنجره
- درمان شقاق مقعد
- رفع مشکلات مرتبط با بلع مواد غذایی در مری
- ترشح بیش از اندازه بزاق دهان
- استفاده برای انقباض فک و دهان
استفاده از بوتاکس برای چه کسانی مناسب است؟
اغلب مردم بر این باورند که تزریق بوتاکس برای رفع چین و چروک‌های عمیق دوران پیری و میانسالی است. یا اینکه بوتاکس صرفاً به زنان اختصاص داشته و مردان حق استفاده از آن را ندارند. اما این باور‌های غلطی هستند که در ارتباط با بوتاکس وجود دارد. بوتاکس و تأثیر آن در زیبایی برای هر دو گروه زن و مرد مهم است.
موضوع بعدی مربوط به تأثیر‌گذاری بوتاکس در افرادی بالای ۲۵ سال و مقایسه آن با افراد میانسال است. تحقیقات نشان داده که تأثیر سم بوتولینوم در افراد جوان بالای ۲۵ سال با چین‌های خفیف، به مراتب بیشتر از یک فرد میانسال با چروک‌های عمیق است.
علاوه بر این موارد، تزریق بوتاکس مانع از عمیق شدن چین و چروک صورت شده و نقش بازدارنده دارد. پس فارغ از بحث سن و جنسیت، حتی برای چروک‌های ریز صورت خود هم می‌توانید به دکتر پوست و مو مراجعه کنید.
چه کسانی اجازه تزریق بوتاکس را ندارند؟
تزریق بوتاکس شاید یک روش درمانی یا پرطرفدار برای زیبایی باشد، اما استفاده از آن برای برخی افراد ممنوع است. یعنی افرادی که شرایطی مشابه با موارد زیر را دارند، اجازه تزریق بوتاکس در پیشانی، گردن، صورت یا دیگر نواحی بدن را نخواهند داشت:
- مادرانی که در دوره بارداری یا شیردهی هستند
- افراد با سن کمتر از ۱۸ سال و بیشتر از ۸۰ سال
- اشخاص با سابقه بیماری‌های التهابی و عفونی در ناحیه مورد تزریق
- افرادی که دارو‌های روان‌کننده مصرف کرده یا مشکل انعقاد خون دارند
- کسانی که دارای سیستم بدنی ضعیف بوده یا عفونت شدید دارند
- افرادی با سابقه مشکلات قلبی و عروقی
- اشخاصی که در کمتر از دو هفته قبل، واکسن بیماری‌های مختلف را دریافت کرده‌اند
- افرادی که دچار اختلال در سیستم عصبی و عضلانی هستند (مانند بیماران‌ام اس)
نواحی تزریق بوتاکس
با توجه به تنوعی که در کاربرد‌های بوتاکس وجود دارد، مناطق تزریق آن نیز با یکدیگر متفاوت هستند. اصلی‌ترین نواحی تزریق بوتاکس عبارتند از:
بوتاکس بینی
خطوط بانی، چین و چروک‌هایی هستند که هنگام چروک شدن بینی دیده می‌شوند. برای مثال، هنگامی که ما چیزی می‌خوریم یا بو می‌کنیم این خطوط ظاهر می‌شوند. تزریق بوتاکس در هر دو طرف بینی می‌تواند ظاهر این چروک بینی را کاهش دهد. با وجود این بسیار مهم است که یک پزشک باتجربه تزریق را انجام دهد؛ زیرا ممکن است لبخند شما را تحت تأثیر این تزریق نادرست قرار گیرد.
بوتاکس زیر بغل
گاهی افراد از تعریق بیش از حد زیر بغل شکایت می‌کنند. بوتاکس زیر بغل تا ۶ ماه می‌تواند تعریق آن را کاهش دهد یا به طور کامل متوقف شود. با این روش درمانی دیگر نباید از خیس شدن زیربغل خود خجالت بکشید. این موضوع باعث افزایش اعتماد به نفس و تأثیر مثبت در زندگی اجتماعی شما خواهد شد.
بوتاکس واژن
بوتاکس واژن با دیگر نواحی بدن تفاوتی ندارد و اگر به درستی انجام شود، عوارض زیادی نخواهد داشت. بوتاکس بیکینی موفق‌ترین روش‌های جوانسازی و ترمیم این ناحیه از بدن است. بوتاکس واژن فقط برای زیبایی تزریق نمی‌شود، بلکه کاربرد درمانی، پزشکی و بهداشتی نیز دارد.
از فواید بوتاکس واژن می‌توان به حجیم و سفت کردن واژن، درمان بی‌اختیاری ادرار، جوانسازی واژن، بهبود روابط زناشویی، افزایش انعطاف‌پذیری و غیره اشاره کرد.
بوتاکس مو
برخلاف بوتاکس صورت، در بوتاکس مو هیچ تزریقی انجام نمی‌شود. در عوض، یک ماده نرم‌کننده مستقیماً به رشته‌های مو زده می‌شود. برای انجام این کار شما می‌توانید به سالن آرایشگاه بروید تا بوتاکس مو را انجام دهید یا محصولات را خریداری کرده و در خانه از آن‌ها استفاده کنید. بوتاکس مو باعث نرم شدن بافت مو، کاهش موخوره، درمان موهای آسیب دیده و غیره می‌شود.
بوتاکس صورت
با گسترش استفاده از بوتاکس، موارد استفاده از آن نیز بیشتر شده و در نواحی مختلف صورت می‌توان از آن استفاده کرد. از نواحی بوتاکس صورت می‌توان به بوتاکس زیر چشم، بین ابرو‌ها، چروک لب‌ها و چانه اشاره کرد. فقط به این نکته توجه کنید که نزد یک پزشک متخصص این تزریق‌ها را انجام دهید.
بوتاکس پیشانی
با افزایش سن، چروک پیشانی افراد آشکارتر می‌شوند. در واقع چین و چروک پیشانی در این ناحیه به چهره و پوست ظاهر پیری می‌دهد. چین و چروک پیشانی افقی بیشتر به علت پیری ژنتیکی است. آسیب آفتاب یا سیگار کشیدن نیز می‌تواند به ایجاد چین و چروک‌های عمیق‌تر و منجر شود. تزریق بوتاکس در پیشانی تا حدودی می‌تواند اثر آن را کاهش دهد، اما خطوط را به طور کامل از بین نمی‌برد.
بوتاکس پلک چیست؟
تزریق بوتاکس برای درمان افتادگی پلک زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که عضلات پلک شل شده و حتی گاهی بینایی فرد دچار اختلال شده است. معمولاً مدت زمان ماندگاری و تأثیر بوتاکس پلک روی افراد مختلف، متفاوت است و از چند هفته تا چند ماه متغیر خواهد بود.
تزریق معمولاً یک درمان دوره‌ای است که شامل چندین مرحله تزریق سم بوتولینوم برای استحکام و لیفت پلک انجام می‌شود. بوتاکس پلک از حساس‌ترین نقاط صورت است که باید توسط پزشکان متخصص و کاربلد انجام شود.
مزیت‌های استفاده از بوتاکس چیست؟
شاید برای شما هم سؤال باشد که چرا تزریق بوتاکس با هدف درمانی یا زیبایی، تا به این اندازه در دنیا طرفدار پیدا کرده است؟ دلیل این موضوع به خاطر فوایدی است که تزریق بوتاکس نسبت به روش‌های دیگر دارد. مهمترین فواید بوتاکس عبارتند از:
- پایین بودن قیمت بوتاکس نسبت به روش‌های جراحی زیبایی
- ساده بودن مراقبت‌های لازم پس از انجام عمل بوتاکس
- غیر تهاجمی بودن روش بوتاکس و نداشتن خطرات روش‌هایی مانند کشیدن پوست
- کوتاه بودن دوره نقاهت تزریق بوتاکس در مقایسه با عمل جراحی
- ماندگاری نسبتاً طولانی نتایج و قابل مشاهده بودن اثرات بوتاکس بلافاصله بعد از تزریق
- کمتر بودن درد تزریق بوتاکس در مقایسه با دیگر روش‌های زیبایی
تزریق بوتاکس بدون نیاز به بیهوشی و بستری شدن در بیمارستان جذابیت‌های هر کدام از این موارد به قدری است که افراد را برای تزریق بوتاکس متقاعد کند. اما در کنار تمامی این مزیت‌ها، این کار یک سری عوارض را به همراه دارد که در بخش بعدی به آن‌ها اشاره می‌کنیم.
عوارض تزریق بوتاکس
تزریق بوتاکس در کنار تمامی خوبی‌هایی که دارد، مانند اکثر روش‌های زیبایی با عوارض مختلفی همراه است. چون سم بوتولینوم مورد استفاده در این روش سمی و کشنده است و استفاده نادرست از آن، باعث بروز صدمات جبران ناپذیر و حتی مرگ افراد خواهد شد.
اما این عوارض مختص به تمامی افراد نبوده و احتمال رخ دادن آن بسیار پایین است. یعنی با استفاده از برند‌های معتبر بوتاکس و تزریق آن در کلینیک‌های معتبر زیبایی، این احتمال به صفر می‌رسد. پس شاید بهتر باشد تا قبل از انجام هر کاری، با مشاورین پوست و مو مشورت کنید تا شما را راهنمایی کنند. موارد زیر جزء عوارض بسیار نادری است که در درصدی کمی از افراد رخ می‌دهد:
۱. قرمزی
یکی از ساده‌ترین و طبیعی‌ترین عوارض بوتاکس، قرمز شدن محل تزریق است. این عارضه غیر قابل اجتناب بوده و در حالت معمولی پس از گذشت چند ساعت رفع می‌شود. البته برای کاهش قرمزی هم می‌توان از کمپرس آب سرد استفاده کرد.
۲. واکنش کولینرژیک
در مواردی بسیار نادر، فرد پس از تزریق بوتاکس دچار واکنش‌های کولینرژیک می‌شود. این واکنش‌ها خود را به صورت خشکی چشم یا خشکی دهان بروز می‌دهند. استفاده از قطره اشک مصنوعی، یک روش ساده برای رفع این مشکل‌ها است.
۳. درد
احساس کمی درد در حین تزریق و پس از آن، ساده‌ترین عارضه احتمالی برای این کار است. البته اغلب افراد تحمل درد خفیف حین تزریق بوتاکس را دارند. اما اگر آستانه تحمل درد شما بسیار کم است، باید با دکتر تزریق بوتاکس خود مشورت کرده و از او بخواهید تا از دارو‌های بی‌حسی موضعی استفاده کند.
۴. کبودی
در برخی از بیمارانی که تزریق بوتاکس را انجام می‌دهند، شاهد بروز یک سری لکه‌های کبود در محل تزریق هستیم. دلیل اصلی این عارضه شایع، مهارت نداشتن پزشک متخصص و آسیب رساندن به عروق خونی است.
البته با فشار دادن محل مورد نظر توسط پزشک و تزریق بوتاکس در حالت نشسته، تا حدودی از بروز این مشکل جلوگیری می‌شود. علاوه بر این چند عارضه رایج و معمولی، شاید فرد پس از تزریق بوتاکس دچار یکی از عارضه‌های زیر شود:
- بی‌حسی صورت
- دفع غیرارادی ادرار
- بروز مشکل در بلع و تکلم
- ضعف عضلات
- افتادگی پلک و ابرو
- عمیق شدن خطوط بوتاکس شده
- بروز مشکلات تنفسی و بینایی
- افتادگی لب‌ها و شل شدن پلک
مراقبت‌های بعد از بوتاکس
بعد از بوتاکس تا 5 ساعت نیابد سرتان را پایین بیندازید و دراز بکشید. تا 48 ساعت هم نباید استحمام کنید و ورزش‌های تند و پیاده‌روبی انجام دهید. یادتان باشد که تا نباید به صورتتان آب بخورد. بعد از این مدت هم می‌توانید از محصولات مراقبت پوستی برای سلامت بیشتر استفاده کنید.
مدت زمان ماندگاری بوتاکس چقدر است؟
مدت ماندگاری بوتاکس بستگی به سه فاکتور اصلی نوع پوست و میزان ترشح استیل کولین، سن و عمق چین و چروک‌ها دارد. مثلاً هر چقدر که چروک‌های پیشانی یا صورت عمقی‌تر باشند، مدت ماندگاری کمتر می‌شود.
تأثیر‌گذاری تزریق بوتاکس در یک جوان بالای ۲۵ سال بیشتر از افراد مسن است. البته کیفیت مواد تزریقی هم در مدت زمان ماندگاری بی‌تأثیر نیست. اما به طور میانگین، تأثیرات سم بوتولینوم از ۴ تا ۶ ماه ماندگاری دارد.
برند‌های معتبر بوتاکس
ماده اصلی قابل تزریق در بوتاکس، سم بوتولینوم است که با عنوان و نام‌های تجاری تولید و به بازار عرضه می‌شود. البته تمامی این برند‌ها یک کار یکسان را انجام می‌دهند؛ اما تفاوت اصلی در کیفیت هر کدام با دیگری است. اما اسامی زیر جزء بهترین مارک‌های بوتاکسی هستند که ما سراغ داریم:
- میوبلاک
- درماتوکس
- دیسپورت
- زئومین
- بوتولاکس
- کنیتوکس
- دیستون
- مسپورت
- نورونوکس
- بوتولاکس
- ویستابل
قبل از بوتاکس چه کار کنیم؟
اولین کاری که قبل از تزریق بوتاکس باید انجام داد، انتخاب یک دکتر متبحر و با تجربه است. چون اگر پزشک شما تبحر لازم را داشته باشد، دچار همین عوارض سطحی و ابتدایی هم نخواهید شد. یعنی با تزریق اصولی بوتاکس، احتمال بروز چنین عوارضی به صفر می‌رسد. البته ارائه سوابق پزشکی و دارویی به پزشک هم ضروری است.
در کنار موارد اشاره شده، باید با دکتر پوست مشورت کرده و مصرف دارو‌های روان‌کننده خون را ۵ روز قبل از تزریق قطع کنید. حداقل ۲۴ ساعت قبل از تزریق بوتاکس، مصرف الکل را کنار بگذارید. پاک کردن هر نوع مواد آرایشی از پوست، آخرین کاری است که قبل از بوتاکس باید انجام دهید.
کل فرآیند تزریق بوتاکس حدود ۱۰ دقیقه طول می‌کشد و اثرات آن بلافاصله پس از تزریق قابل مشاهده است. اما گاهی اوقات سم بوتولینوم برای اثرگذاری کامل، به ۳ الی ۱۰ روز زمان نیاز دارد.
اقدامات لازم بعد از تزریق بوتاکس
میزان اثرگذاری بوتاکس، بستگی به مراقبت‌های پس از تزریق دارد که شامل موارد زیر است:
- تا سه روز پس از تزریق، از انجام ورزش‌های سنگین خودداری کنید.
- در روز اول بعد از انجام بوتاکس، نباید از عینک آفتابی استفاده کرد.
- حداقل تا ۵ ساعت پس از تزریق، به ناحیه بوتاکس شده آب نزنید.
- قرار دادن کمپرس آب سرد بر روی محل بوتاکس شده و در ساعات اولیه پس از تزریق، لازم است.
تا ۲۴ ساعت پس از تزریق به جکوزی یا سونا نروید. - حداقل تا یک روز پس از تزریق بوتاکس، آرایش نکرده و محل مورد نظر را ماساژ ندهید.
- تا ۳ روز پس از انجام بوتاکس، از بالش بلند هنگام خواب استفاده کنید.
- تا ۵ ساعت از انجام بوتاکس، سر خود را خم نکرده و دراز نکشید.
- قبل از مصرف دارو‌های مسکن برای رفع سردرد، با پزشک مشورت کنید.
مقاومت نسبت به بوتاکس
گاهی اوقات ممکن است برخی از افراد در برابر تزریق بوتاکس از خود واکنش نشان داده و و بدن آن‌ها به بوتاکس، ایمن شود. در گذشته تصور می‌کردند علت این اتفاق، تزریق نامناسب یا کم بوتاکس است.
اما طبق تحقیقات انجام شده، برخی از چین و چروک‌ها از نوع چین و چروک پویا یا استاتیک است که با بوتاکس سازگار نبوده و باعث ایمنی فرد نسبت به سم بوتولینوم می‌شود. پس برای رفع خطوط استاتیک، باید از روش‌های درمانی دیگر مانند پرکردن با فیلر استفاده کرد.
بوتاکس، راه‌حلی ارزان برای رفع چین و چروک!
امروزه مسئله زیبایی به یکی از مهمترین دغدغه‌های افراد تبدیل شده و انسان‌ها از روش‌های مختلفی برای کاهش روند سریع پیری استفاده می‌کنند. بوتاکس یکی از روش‌های خوب درمانی چین و چروک است که امروزه استفاده از آن بسیار طرفدار پیدا کرده است.
از بوتاکس برای در نواحی مختلف بدن استفاده می‌شود که در این مطلب نیز به تعدادی از آن‌ها اشاره کردیم. اگر قصد تزریق بوتاکس دارید، با استفاده از سیستم نوبت‌دهی آنلاین دکتردکتر پزشک مناسب خود را پیدا کنید.
