بینی: حقایق ، عملکرد و بیماری هایی که باید بدانید

آیا با ساختار بینی آشنایی دارید؟‌ در این مطلب به بررسی بینی، نحوه عملکرد آن در بدن و بیماری‌های مرتبط به بینی خواهیم پرداخت؛ با ما همراه باشید.

بینی انسان می‌تواند به علت ژنتیک و آسیب‌دیدگی از اشکال و اندازه‌های متنوعی برخوردار باشد. محققان می‌گویند مردان عموما بینی بزرگ‌تری نسبت به زنان دارند. با توجه به کتاب رکوردهای جهانی گینس، بزرگترین بینی انسان در یک فرد زنده به شخصی از ترکیه متعلق است. بینی او 3.46 اینچ (8.8 سانتیمتر) طول از پل تا نوک بینی است.

بینی انسان شامل گوشت و غضروف و استخوان  در جلوی صورت است. علاوه بر اینکه بینی بخشی از سیستم تنفسی است که اکسیژن را جذب می کند و دی اکسید کربن را پس می‌دهد بینی نیز به دیگر توابع مهم مانند شنوایی و مزه هم کمک می‌کند.

نگاه کلی بر بینی

عملکرد دو دهانه جهت مراقبت از بینی، به نام نوستریل یا نپس وجود دارد. آنها منجر به دو حفره بینی می شوند که توسط سپتوم، دیواره غضروفی شکل یا همان تیغه میانی  جدا شده‌اند. در داخل بینی یک سیستم پیچیده ای از کانال های هوا به نام حفره های سینوس وجود دارد. حفره های سینوسی تمام راه را به عقب جمجمه، درست در بالای حفره دهان، در داخل گونه ها و بین چشم ها انتقال می دهند. همه این مناطق مسئول تنش، بوییدن، مزه کردن و دفاع از سیستم ایمنی بدن هستند.

به گفته محققان، بینی انسان می تواند بیش از 1 تریلیون عطر و بو را تشخیص دهد. بینی با سیستم بویایی که در سقف حفره بینی قرار دارد این کار را انجام می دهد. به گفته انجمن آمریکایی رینولوژیک، این بخش بینی دارای بسیاری از پایانه های عصبی است که احساسات بویایی را به مغز می رساند.

مسیر بینی در هر دو طرف خود یعنی از نوستریل ها به داخل کووانا باز می شود و سپس به یک محفظه  به نام ناسوفارنکس وارد می شود که قسمت فوقانی گلو است. این اتاق به ناحیه گلو که پشت دهان است باز می شود. وقتی هوا از طریق سوراخها استنشاق می شود، از طریق گذرهایی چون، کووانا، نازوفارنکس، رئوفارنکس و محفظه صدا عبور می کند و در ریه ها به پایان می رسد. اساسا در سیستم تنفسی، بینی یک گذرگاه هوا است.

 مژک ها و مخاط

اولین خط دفاع در برابر بیماری ها است. بینی مجهز به ریز موی ها به نام مژک است. سینوس ها،  سلولهای مخاط را تولید می کنند. که مخاط بینی را از خشک شدن حفظ می کند و گرد و غبار، باکتری ها و دیگر مواد زائد را قبل از اینکه وارد دیگر قسمت ها بدن مثل ریه ها شوند در خود نگه می دارند.

به طور معمول، مخاط بینی – ساخته شده از آب، پروتئین، آنتی بادی و نمک  است که رنگ شفاف و روشنی دارد. اما در طی یک عفونت، می تواند به رنگ زرد یا سبز تبدیل شود، که نشان می دهد بدن از عفونت باکتری یا ویروسی خاص رنج می برد. رنگ سبز از یک ماده شیمیایی است که توسط سلول های گلبول سفید ترشح می شود، مخصوصا گروه هام در میلوپروکسیداز آنزیم حاوی آهن – برای کشتن پاتوژن ها که از خود ترشح می کنند.

نقش بینی بر حواس انسان

بدون بینی، بدن نمی‌تواند طعم غذا را تشخیص دهد. آنچه انسانها “طعم” می نامند، در واقع ترکیبی از احساسات مختلف هستند. یکی از احساسات بو است. هنگامی که غذا خورده می شود، بینی فورا بو را دریافت می کند و اطلاعاتی را به دهان می فرستد که در فرآیند ارجاع بویایی قرار می گیرد. به همین دلیل است که افراد با شرایط سرما خوردگی  و یا دیگر مشکلات بینی نمی توانند بوی غذا را تشخیص دهند.

بینی همچنین نقش مهمی در شنوایی دارد. نازوفارنکس در هر دو طرف توسط لوله‌های استاش قرار دارد. این لوله‌ها نازوفارنکس را به گوش میانی متصل می‌کنند. طبق نظر انجمن رینوپلاستی آمریکا، نازوفارنکس گوش میانی را با هوا پر می‌کند، فشار هوا موجود در گوش تضمین‌کننده بخش مهمی از شنوایی است.

بیماری‌های بینی

از آنجا که بینی پیچیده است، دارای شرایط و بیماری‌های گوناگون است. دشواری تنفس، انسداد بينی، آلرژی بينی، عفونت‌های مزمن سينوسی و پوليپ بينی از جمله این بیماری‌ها است.

رایج‌ترین علت برای از دست دادن بوی در مورد بینی می‌توان به  عفونت‌های ویروسی مانند سرماخوردگی اشاره کرد.همچنین عفونت های سینوسی، پولیپ بینی، مصرف دخانیات، ترومای سر و، در موارد بسیار نادر، تومور،ممکن است باعث بوجود آمدن کاهش بویایی شوند. برخی مواقع از دست دادن بو نیز در طول فرایند پیری کاملا طبیعی است که بسیار شبیه به کاهش شنوایی در مورد گوش است.

 سینوزیت

یکی دیگر از مشکلات و بیماری های مربوط به بینی است. سینوزیت یک بیماری است که به معنی التهاب سینوس ها است. التهاب می تواند از آلرژی ها، ویروس ها و بیماری های خاصی باشد. طبق گزارش کتابخانه ملی ایالات متحده آمریکا (NLM)، برخی از علائم ضعف، تب، خستگی، سرفه و گرفتگی  می تواند نشانه از سینوزیت است.(در مقاله های پیشین راجع به بیماری های مربوط به بینی پرداخته شده است)

سپتوم

صفحه صاف غضروف مانند در مرکز بینی است، اگر دچار آسیب دیدگی شود، ممکن است به سمت چپ یا راست متمایل شود یا در اثر مشکلات زایمان در بدو تولد می تواند متمایل و کج  رشد کند. این وضعیت را سپتوم بینی می گویند. سپتوم منحرف شده می تواند مشکلات و ناراحتی های تنفسی را ایجاد کند زیرا یک یا هر دو اتاقک بینی کمتر از حد انتظار فضا دارند.البته گاهی اوقات سپتوم جدا شده و با جراحی اصلاح می شود.

 ترشحات

ترشحاتی که از بینی می آیند می توانند یک مشکل باشند. آبریزش بینی ناشی از تولید موکوس است. به گفته کلینیک مایو، تولید مخاط ممکن است توسط هر چیزی که باعث تحریک و یا سوزش بینی می شود، مانند آلرژی، سرماخوردگی، آنفولانزا یا گرد و غبار ایجاد شود. خونریزی هنگامی ایجاد می شود که رگ های خونی کوچک در ناحیه بینی به علت هوای خشک، تحریک کننده ها، مواد شیمیایی تحریک شوند و اسیب بینند.

بسیاری از مردم با سینوس‌های مسدود شده یا بینی مشکل دارند. این مسئله می‌تواند ناشی از بافت متورم یا انسداد مخاط باشد. اغلب این مشکلات را می‌توان در خانه حل کرد. اما در صورت ناراحتی‌های ناگوار و خطرناک به پزشک مراجعه کنید.