بیماری آسم درمان قطعی ندارد، اما با روش‌هایی می‌توان آن را کنترل و پیشگیری کرد. در این مطلب از مجله اینترنتی دکتردکتر روش‌های کنترل حمله آسم، داروهای آسم و درمان آسم در بارداری پرداخته‌ایم.
در نوشته روش‌های جلوگیری از بیماری آسم می‌خوانید:
- پیشگیری از حمله آسم
- پیشگیری از آسم ورزشی
- ورزش‌های مفید برای بیماران آسم
- داروهای آسم براساس شدت علائم
- داروهای بی‌خطر برای درمان آسم در دوران بارداری
بر اساس آمار سازمان بهداشت جهانی بیش از ۳۰۰ میلیون نفر از مردم دنیا مبتلا به بیماری آسم هستند. پیش‌بینی می‌شود که طی ده سال آینده تعداد بیماران مبتلا به آسم به بیش از ۴۰۰ میلیون نفر برسد.
چگونه از بروز انواع آسم جلوگیری کنیم؟
پیشگیری از حمله آسم
- از مواد حساسیت‌زا دوری کنید. هر فردی نسبت به مواد خاصی حساسیت دارد، ماده مورد نظر را پیدا کرده و از آن دوری کنید.
- از هوای آلوده بپرهیزید. مثلاً دود اتومبیل‌ها در شهرهای شلوغ و دود کارخانه‌ها
- پتو و ملحفه‌ها را با آب بسیار داغ بشویید و آنها را در آفتاب خشک کنید.
- عفونت‌های ویروسی بسیار مهم هستند؛ ممکن است تا هفته‌ها بعد از عفونت همچنان از حمله آسم رنج ببرید.
- تا جایی که می‌توانید سعی کنید دچار عفونت تنفسی نشوید.
- بوهای تند و دود ناشی از آشپزی را از خانه خارج کنید.
- شامپوهای عطری استفاده نکنید.
- پرده‌ها و اسباب بازی‌های پشمی را به طور مرتب شستشو دهید.
- از استرس و اضطراب فشارهای روانی و هیجانات عاطفی دوری کنید.
- بهداشت و نظافت خانه و خانه‌های آلوده به طور منظم و کامل توصیه می‌شود؛ چون برخی از گونه‌های سوسک می‌توانند باعث بروز آسم شوند.
- از ورزش در هوای سرد و خشک اجتناب کنید.
- داروهایی که پزشک برای پیشگیری از بروز حملات آسم برای شما تجویز کرده است را به طور منظم مصرف کنید؛ حتی اگر احساس می‌کنید مشکلی ندارید مصرف داروها را قطع نکنید.
- از ملحفه و لباس‌های کاملاً نخی استفاده کنید.
- بهتر است سالانه با مشورت پزشک خود واکسن آنفولانزا را تزریق کنید.
- از مصرف خودسرانه داروهایی که باعث بروز حمله آسم می‌شوند مثل: آسپیرین، بروفن، آتنولول و پروپرانولول خودداری کنید.
- از ترکیبات گیاهی ناشناخته به عنوان دارو استفاده نکنید.
اگر در روزهای تعطیل حال شما بهتر است ولی با شروع کار بدتر می‌شوید به احتمال خیلی زیاد مشکل شما مربوط به محیط کار و نوع کارتان است؛ زیرا داروها، پلاستیک‌ها، رنگ‌ها، مواد پاک‌کننده فضولات حیوانی و ذرات چوب می‌توانند باعث تشدید بیماری شوند.
پیشگیری از آسم ورزشی
می‌توان با تجویز آگونیست‌های بتا ۲ و داروهای ضد لوکوترین پیش از ورزش، از ایجاد آسم ورزشی جلوگیری کرد. بهترین روش پیشگیری از آسم ناشی از ورزش، استفاده از گلوکوکورتیکوئیدهای استنشاقی است.
ورزش‌های مفید برای بیماران آسم
شنا، پیاده‌روی آرام، تنیس، ژیمناستیک و دوچرخه‌سواری از جمله ورزش‌های مفید در افراد مبتلا به آسم است؛ زیرا باعث تقویت عضلات و افزایش قدرت تنفس می‌شوند. البته با توجه به اینکه شدت آسم در افراد مختلف متفاوت است و قدرت بدنی افراد با یکدیگر فرق دارد؛ لازم است، بیماران مبتلا به آسم قبل از انجام هر گونه ورزش با پزشک خود در این مورد مشورت کنند.
۱۳ روش خانگی برای کمک به درمان آسم
داروهای آسم براساس شدت علائم
با توجه به انواع آسم، بر اساس شدت علائم، درمان‌های متفاوتی برای هر کدام از آن صورت می گیرد که در ادامه به آنها پرداخته‌ایم.
آسم متناوب خفیف: در این نوع آسم از آگونیست‌های بتا ۲ کوتاهاثر، مانند: اسپری سالبوتامول استفاده می‌شود.
آسم پایدار خفیف: در این نوع آسم از آگونیست‌های بتا ۲ کوتاهاثر، مثل: اسپری سالبوتامول و کورتیکواستروئیدهای استنشاقی مثل اسپری بکلومتازون استفاده می‌شود.
آسم پایدار متوسط: در این نوع آسم از آگونیست‌های بتا ۲ کوتاهاثر، مثل: اسپری سالبوتامول و کورتیکواستروئیدهای استنشاقی مثل: اسپری بکلومتازون با دوز کم و آگونیست‌های بتا ۲ طولانی‌اثر مانند سالمترول استفاده می‌شود.
آسم پایدار شدید: در این نوع آسم از آگونیست‌های بتا ۲ کوتاهاثر مثل اسپری سالبوتامول و کورتیکواستروئیدهای استنشاقی با دوز زیاد مثل: اسپری بکلومتازون و آگونیست‌های بتا ۲ طولانی‌اثر مانند سالمترول استفاده می‌شود.
آسم پایدار بسیار شدید: در این نوع از آسم فرد به حداکثر دوز کورتیکواستروئید پاسخ نمی‌دهد و آگونیست‌های بتا ۲ کوتاهاثر مثل: اسپری سالبوتامول و کورتیکواستروئیدهای استنشاقی با دوز بالا مثل: اسپری بکلومتازون و آگونیست‌های بتا ۲ طولانی‌اثر مثل: اسپری سالمترول استفاده می‌شود و علاوه بر آن برای بیمار کورتیکواستروئید خوراکی مانند قرص پردنیزون تجویز می‌شود.
داروهای بی‌خطر برای درمان آسم در دوران بارداری
- آگونیست‌های کوتاه اثر بتا ۲
- کورتیکواستروئیدهای استنشاقی
- تئوفیلین
در ارتباط با بی‌خطر بودن داروهای جدید مانند آگونیست‌های طولانی‌اثر بتا ۲، داروهای ضد لوکوترین و داروهای ضد ایمنوگلوبولین اطلاعات کمتری در دسترس است. در صورت نیاز به کورتیکواستروئید خوراکی بهتر است به جای پردنیزولون از پردنیزون استفاده شود؛ چرا که این دارو توسط کبد جنین به پردنیزولون فعال تبدیل نمی‌شود و در نتیجه جنین از اثرات سمی کورتیکواستروئیدها مصون می‌ماند. در هنگام استفاده از داروهای ضد آسم، شیردهی کنترااندیکه یا ممنوع نیست.
انواع اسپری آسم
بهترین انتخاب اسپری تنفسی برای شما چیست؟
اسپری‌های تنفسی به راحتی در دست جای می‌گیرند و قابل حمل هستند و نقش انتقال دارو به ریه‌ها را به عهده دارند. انواع زیادی از این اسپری‌های تنفسی در دسترس هستند که می‌تواند باعث جلوگیری از نشانه‌های بیماری آسم شود. پیدا کردن مناسبترین اسپری و استقاده صحیح از آن به شما کمک می‌کند تا داروی لازم را دریافت کرده و از حملات بیماری آسم جلوگیری کنید.
به طور کلی دو نوع اسپری تنفسی برای بیماران مبتلا به آسم در بازار موجود است: اسپری‌های پیشگیری کننده و اسپری‌های تسکین دهنده
در ادامه به بررسی این دو نوع اسپری و موارد استفاده آنها می‌پردازیم:
اسپری‌های پیشگیری کننده
اسپری تنفسی پیشگیری کننده از التهاب راههای تنفسی جلوگیری می‌کند. این اسپری کمک می‌کند تا دارو در مسیر درست راه تنفسی شما قرار گیرد و در جای درست اثر کند.
اگر طبق تجویز پزشک خود روزانه از اسپری پیشگیری کننده استفاده می‌کنید، از روش درست از آن استفاده کنید تا راه تنفسی شما کمترین حساسیت را به آن نشان دهد. با این روش بهتر می‌توانید در مقابل حملات آسم مقاومت کنید.
استفاده از اسپری پیشگیری کننده به شما کمک می‌کند تا از علائم اولیه جلوگیری کنید و دیگر نیازی به اسپری تنفسی تسکین دهنده نداشته باشید.
برای اینکه اسپری پیشگیری کننده بیشترین تاثیر را بر شما بگذارد باید طبق تحویز پزشک خود روزانه از آن استفاده کنید؛ حتی اگر در طول روز مشکل تنفسی برایتان پیش نیاید. این کار به این علت است که تاثیر محافظتی این نوع اسپری پس از استفاده دوره‌ای طولانی به وجود می‌آید.
اسپری‌های تسکین دهنده
زمانی که دچار حمله آسم می‌شوید اسپری تسکین دهنده آبی می‌تواند دارو را مستقیما به شش شما منتقل کند؛ و به این جهت عضلات اطراف راههای تنفسی شما را به سرعت ریلکس می‌کند.
در این صورت راههای تنفسی راحت‌تر باز می‌شوند و تنفس دوباره را آسانتر می‌کنند؛ پس از استفاده از این اسپری در طول چند دقیقه احساس بهتری در تنفس خود دارید.
اسپری آسم تسکین دهنده انواع مختلفی دارد که نوع و طریقه مصرف آن را پزشک برای شما مشخص می‌کند.
اسپری‌های تنفسی آسم رنگ‌های گوناگونی نیز دارند؛ هرکدام از این رنگ‌ها معنای خاصی دارند که به شرح آن می‌پردازیم:
اسپری تنفسی آبی
اسپری تنفسی آبی به عنوان اسپری تسکین دهنده نیز شناخته می‌شود و برای تاثیر سریع هنگام بروز علائمی نظیر گرفتگی سینه و تنگی نفس به کار میرود.
هر شخص مبتلا به آسم می‌بایست همیشه یک اسپری تنفسی آبی به همراه داشته باشد. این اسپری برای درمان حملات آسم بسیار موثر است.
اسپری تنفسی قهوه‌ای
اسپری تنفسی قهوه‌ای برای کمک به مدیریت علائم و جلوگیری از حملات بیشتر استفاده می‌شود. بر خلاف اسپری تنفسی آبی این اسپری برای نجات در برابر حملات آسم نیست.
اسپری تنفسی قهوه‌ای حاوی استروئید با دوز پایین است. این نوع اسپری روزی یک یا دوبار مصرف می‌شود تا التهاب راههای تنفسی را کاهش دهد و علائم آسم را کنترل کند.
اسپری‌های تنفسی انواع محتلفی دارند و به اختصار آنها را به شما معرفی کردیم. استفاده از آنها و تعیین دقیق نوع آن برای مصرف باید توسط پزشک متخصص معین شود. بیماری آسم درمان قطعی ندارد، اما با استفاده از این اسپری‌ها می‌توان جلوی حملات آسم را گرفت و درد آن را تسکین داد.
