دندان قروچه چیست؟ بررسی آسیب‌ها و درمان پزشکی

خلاصه این مقاله را بشنوید

بیشتر مردم هر از چند گاه دندان‌های خود را روی هم فشار داده و آن‌ها را روی هم می‌سایند. زمانی که این کار به عادت تبدیل شود و استرس و اضطراب آن را تحریک کند، به آن دندان‌قروچه یا بروکسیم (bruxism) گفته می‌شود. این مشکل گاهی منجر به آسیب دائمی به دندان‌ها و باعث بروز مشکلات دیگر مانند گوش‌درد، فک‌درد و سردرد می‌شود.

اینفوگرافی دندان قروچه

انواع دندان قروچه

 به صورت معمول، فرد در شب‌هنگام و زمانی که خوابیده، این مشکل را دارد و بنابراین از آن به عنوان دندان قروچه خواب هم یاد می‌شود. اگر در بیداری هم چنین چیزی رخ بدهد، اغلب ناخودآگاه است و به آن دندان‌قروچه بیداری گفته می‌شود.

گاهی فرد بدون داشتن هیچگونه مشکلی و یا داشتن بیماری خاصی به دندان قروچه مبتلا می‌شود، در این حالت به آن دندان‌قروچه اولیه می‌گویند. دندان قروچه ثانویه در نتیجه‌ی بیماری‌ها و مصرف داروها رخ می‌دهد. 

علائم دندان قروچه چیست؟

از نشانه‌های دندان‌قروچه می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

  • اختلالات خواب
  • سردرد یا درد صورت، به خصوص در صبح
  • گوش درد
  • لق‌شدن دندان‌ها و درد در آنها
  • درد عضلات فک
  • شکستگی دندان
  • ساییدگی دندان
  • درد در هنگام غذاخوردن
  • قفل کردن فک

علت فشار دادن دندان‌ها روی هم

دلیل فشاردادن دندانها و  روی هم چیست؟ بیش از ۷۰درصد موارد دندان‌قروچه به دلیل استرس و اضطراب رخ می‌دهند. این مشکل معمولا زمانی که فرد خواب است به صورت ناخودآگاه ایاد می‌شود. با این همه عوامل دیگری هم می‌توانند به آن دامن بزنند که در ادامه با هم بررسی می‌کنیم:

داروها 

گاهی علت دندان قروچه در نتیجه‌ عوارض جانبی گروهی از داروها است. داروهای ضد افسردگی، ضد روان‌پریشی و داروهای روان‌گردان عموما باعث بروز این مشکل می‌شوند. پس مصرف داروها می‌تواند علت فشار دادن دندانها روی هم باشد.

بیش‌ترین داروهایی که منجر به این مشکل دندانی می‌شوند، داروهای مهارکننده‌ بازجذب سروتونین (SSRIs) هستند. این گروه از داروها نوعی از داروهای ضد افسردگی به شمار می‌روند. داروهای رایج در این گروه شامل پاروکستین (paroxetine) و سرترالین (sertraline) هستند. علت فشار دادن فک روی هم در خواب می‌تواند این عامل باشد.

اگر در فردی سطح دندان‌های بالا و پایین باشد و به درستی روی هم قرار نگرفته باشند، بیشتر در معرض ابتلا به دندان قروچه قرار خواهد گرفت. در صورتی که فرد یک دندان خود را از دست داده باشد و جای آن خالی بماند یا اینکه دچار ناهنجاری دندانی باشد هم ابتلا به دندان‌قروچه بعید نخواهد بود. چنانچه دندان قروچه به دلیل مشکلات موجود در فک دهان به وجود آمده است، ممکن است با رفع آن مشکل به راحتی حل شود. علت فشار دادن دندان‌ها روی هم در بیداری هم می‌تواند مشکل فک باشد.

سبک زندگی 

برخی از عادت‌های فردی و سبک زندگی خطر ابتلا به این مشکل را افزایش می‌دهند. مصرف بیش از حد الکل، سیگار و فراورده‌های دخانی و استفاده از داروهای روانگردان از جمله این عادت‌های فردی هستند. علت دندان قروچه در جوانی معمولا به سبک زندگی مربوط می‌شود.

درمان دندان قروچه

ریسک فاکتورها در ابتلا به دندان قروچه چیست؟

مردان و زنان تقریبا به یک میزان به دندان‌قروچه مبتلا می‌شوند. اگر سابقه خانوادگی در این زمینه دارید، ممکن است با خطر بیشتری روبه‌رو شوید و دچار دندان قروچه ارثی باشید. سایر عوامل خطر عبارت‌اند از:

  • دندان قروچه ناشی از استرس و فشار
  • سیگارکشیدن و مصرف کافئین
  • مصرف برخی از داروهای ضداضطراب
  • مشکل کم‌خونی هم عوارضی دارد که یکی از آنها می‌تواند دندان‌قروچه باشد.
  • دندان قروچه و کمبود ویتامین مثل ویتامین دی و کلسیم هم به هم ارتباطاتی دارند.
  • ابتلا به برخی از وضعیت‌ها و بیماری‌ها مانند رفلاکس معده یا پارکینسون و… هم مرتبط باشد.

به چه پزشکی مراجعه کنیم؟

اگر فکر می‌کنید دچار دندان‌قروچه هستید به دندانپزشک خود مراجعه کنید. این متخصصان می‌توانند ماهیچه‌های فک و دندان‌هایتان  را از نظر علائم دندان قروچه بررسی کنند. دندانپزشکان می‌توانند دندان قروچه را بر اساس معاینه فیزیکی و علائم شما تشخیص بدهند.

اما در برخی موارد، ممکن است به بررسی خواب با آزمایشی به نام پلی سوموگرافی (polysommography) نیاز داشته باشید. این آزمایش در یک مرکز خواب انجام می‌شود و می تواند تشخیص قطعی را در این زمینه ارائه بدهد. دندان قروچه در خواب بزرگسالان یا کودکان هم رخ می‌دهد و با بررسی‌های این‌چنینی امکان تشخیص وقوع چنین چیزی مقدور می‌شود.

درمان دندان قروچه چیست؟

هدف از درمان، کاهش درد، پیشگیری از آسیب دندانی و کاهش فشار وارد به دندان‌ها است. از روش‌های درمانی به موارد زیر دقت کنید.

مراقبت‌های پزشکی 

دندانپزشک برای پیشگیری از آسیب‌های دندانی، برای فرد نوع خاصی از گاردهای محافظ دندانی طراحی و تولید می‌کند. گاردهای دهانی در انواع مختلف و متناسب با ساختار دندانی فرد در دسترس هستند.

پزشک نوعی از آن را برای فرد تجویز می‌کند که علاوه بر داشتن اندازه‌ مناسب، بتواند به بهترین شکل ممکن از دندان‌های فرد هم محافظت کند. 

هدف از استفاده از گارد دندان، محافظت از دندان‌ها و جلوگیری از سایش و فشار آنها روی هم در زمان استراحت فک است. استفاده از این وسیله‌ کمکی نباید دردناک باشد. اگر نمونه‌ خاصی از گارد، مشکل دندان قروچه را رفع نکند، باید نمونه‌ دیگری از آن را امتحان کنید. استفاده از گارد یا پلاک دندان‌قروچه رایج است.

اگر گارد هم موثر نباشد، دندانپزشک برای درمان ناهنجاری‌های دندانی درمان‌های ارتودنسی به کمک بریس یا جراحی را پیشنهاد خواهد داد. در نهایت، این‌ها درمان‌های غیر رایجی برای دندان قروچه به حساب می آیند و ممکن است به رفع مشکل ختم نشوند. بااین‌حال، باید بدانید که ابزارهایی مانند ژل دندان‌قروچه و پلاستیک آن وجود دارند تا وضعیت را کنترل کنند.

دندان قروچه

راه‌هایی برای درمان عوارض جانبی دندان‌قروچه وجود دارد که فرد خود می‌تواند آنها را به کار بگیرد. سردکردن ماهیچه‌های فک به کمک یخ برای رهایی از درد، نخوردن غذاهای خیلی سفت و شل کردن ماهیچه‌های صورت به صورت روزانه از جمله اقداماتی است که به فرد کمک می‌کنند.روش‌های مدیریت استرس، همچون تمرین نفس عمیق و انجام مدیتیشن هم اثرات مثبتی در پی خواهد داشت. 

ترک عادت‌ها

در برخی موارد دندان قروچه، زمانی که فرد بیاموزد، چگونه عادت‌های خود را ترک کند، مشکل برطرف می‌شود. با یادگرفتن روش‌های ریلکس‌کردن و نگه‌داشتن فک در حالت آرامش، فرد می‌تواند عادت‌های منجر به دندن قروچه را کنار بگذارد.

درمان دندان قروچه با بوتاکس 

گاهی برای درمان این مشکل که غیرارادی است از تزریق نوع رقیقی از سمی موسوم به بوتولونیوم استفاده می‌شود. این مورد که تزریق بوتاکس نام دارد، با فلج موقت عضلات همراه است و با تضعیف عضله مانع از بروز دندان‌قروچه می‌شود. 

درمان دندان‌قروچه با طب سوزنی

هدف طب سوزنی درمان دندان قروچه نیست، بلکه بر کل سیستم عصبی اثر می‌گذارد. در واقع، این طب با روش‌های خود روی سیستم عصبی و به طور غیرمستقیم روی دندان‌ساییدن هم اثر مثبت می‌گذارد. 

عوارض و مشکلات احتمالی دندان قروچه چیست؟

دندان قروچه می‌تواند منجر به دردهای شدید دندانی و مفصل فک شود و اگر درمان صورت نگیرد، مشکلاتی در غذاخوردن را تحریک می‌کند. دندان و فک فرد مبتلا بسیار حساس می‌شود و درد بیش‌تری را احساس خواهد کرد. این مشکل می‌تواند به افسردگی و بیماری بی خوابی هم منجر شود.

گوش درد و درد فک، شکستن دندان، جابه‌جایی دندان، التهاب یا عقب‌رفتگی لثه و ناهنجاری‌های دندانی از دیگر عوارض جانبی دندان قروچه درمان‌نشده هستند. دندان‌قروچه و سردرد هم به یکدیگر ارتباط دارند. در واقع، این مشکل می‌تواند موجبات سردرد را هم فراهم کند. 

گارد دندان قروچه

دندان‌قروچه در درازمدت چه اثری خواهد گذاشت؟

غالبا دندان قروچه قابل درمان است و آسیب‌های بعدی به دندان‌ها با یادگیری تکنیک‌های مقابله با استرس قابل پیشگیری است. فرد با روش‌های گوناگونی همچون مشاوره، ورزش و انجام روش‌های مدیتیشن می‌تواند سطح اضطراب و نگرانی‌های زندگی را کم کند. 

حتی بعد از درمان کامل دندان‌قروچه فرد باید مرتب از سوی دندانپزشک معاینه شود. پزشک نشانه‌های بروز دوباره‌ این مشکل را پیش از اینکه فرد متوجه شود، به‌خوبی شناسایی می‌کند. برای دریافت نوبت می‌توانید از سیستم نوبت دهی آنلاین سایت دکتردکتر هم استفاده کنید.

شما می‌توانید هرگونه سوال در رابطه با موضوع این مقاله را در بخش نظرات بنویسید تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن به سوالاتتان پاسخ داده شود.

منابع:

my.clevelandclinic.org

healthline

محتوای این مقاله صرفا برای افزایش اطلاعات عمومی شماست و به منزله تجویز پزشکی نیست.
ممکن است شما دوست داشته باشید
35 نظرات
  1. A.E می گوید

    سلام من ۱۲ سالم هست و از وقتی کوچیکتر بودم توی خواب دندان قروچه داشتم تا الان که الان مشکل صدا دادن فک پیدا کردم. همه میگن بخاطر دندون قروچه هست ومن علت دندان قروچه رو نمیدونم چون هیچ استرسی ندارم. لطفا راهنمایی کنید.

  2. ناشناس می گوید

    سلام پسرم از کودکی دندان غلوچه داشت الان 24ساله است یه مدت گارد تهیه کردیم خوب شد اما حالا زیادتر از قبل هم شده . قرص نورتریپتیلین هم خورده اما باز مشکلش ادامه داره چکار باید بکنم

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      داروش باید عوض شه
      جهت تجویز دارو ، اگر امکان ویزیت حضوری ندارین از تماس تلفنی با <a href="https://evisit.drdr.ir/doctors&quot; روانپزشکی استفاده کنید

  3. میلاد می گوید

    سلام. من دندون هام ایمپلنت هست وتعدادی کامپوزیت ودندون قرچه شدید دارم به حدی ک کامپوزیتام میشکنه ونایت گارد هم گرفتم استفاده کردم خوب نشدم لطفا میشه راهنماییم کنید پیش چه متخصصی باید برم

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      به متخصص” روانپزشکی مراجعه کنید

  4. مدینه می گوید

    سلام خسته نباشید من ی مدتی هست شبا دچاردندان قروچه میشم پرکاری تیرویید دارم آیا ممکنه بخاطر این مشکل باشه

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام بدليل پركاري تيروييد هست لطفا

      برای معاینه کامل و تجویز دارو، به صورت حضوری به متخصص غدد مراجعه کنید.

  5. مریم می گوید

    سلام من دندون قروچه ندارم فقط موقع خواب فک بالا وپایین خیلی به هم فشار وارد میکنن طوری که فکم درد میگیره چکار کنم

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      اولین مسئله بررسی وجود اضطراب و استرس و دغدغه ذهنی است

  6. امیر علی می گوید

    سلام بچه خالم تو خواب دندوناشو بهم میزنه میخواستم ببینم چرا

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام بدليل اضطراب هست بايد نايت گارد استفاده كنن ، برن دندونپزشك تا براشون بسازن

  7. علی کریمی می گوید

    سلام .
    من به دلیل حملات پانیک به روانپزشک مراجعه کردم برای درمان بهم سرترالین،پرانول،پوکساید و چند داو‌ی دیگه تجویز کردن.
    وقتی اونارو مصزف میکنم دندون میگیرم و فکم و دندونام درد میگیره.
    چه ماری باید انجام بدم ممنون میشم اگر راهنمایی کنید.

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام بايد به دندان پزشك مراجعه كنيد تا نايت گارد براتون بسازن و شبها استفاده كنيد

  8. Reza می گوید

    سلام.من الان مدتی هست که متاسفانه در حالت بیداری ناخودآگاه دندان قروچه شدید گرفتم و دندونهام رو غیر ارادی به شدت رو هم میسابم بطوری که ب خیلی از دندونهام آسیب دیدند.خواستم بدونم درمان مخصوصی به ویژه درمان دارویی داره به خصوص که اگه ثابت بشه که ریشه عصبی داره.با توجه به اینکه این حالت همیشه و در بیداری رخ میده فکر نمیکنم که استفاده از گارد زیاد کاربرد داشته باشه.

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام شبها از نايت گارد استفاده كنيد
      و براي اضطرابتون بايد درمان شيد
      لطفا

      برای معاینه کامل و تجویز دارو، به صورت حضوری به روانپزشک مراجعه کنید.

  9. ابوالفضل گیل پور می گوید

    سلام،ببخشید من ۱۷ سالمه و در خواب دندان قروچه دارم. فکر کنم بیشتر برای استرس است. اما یکی از دندان هایش را پر کردم و کوتاه بلند است. و الان هم بد دلیل دندان قروچه از بین رفته. و بقیه دندان های سالم هم در حال شکستن است. میشه راهنمایی کنید چگونه باید دندان قروچه درمان شود. با استفاده از گارد محافظ دادن می شود یا خیر ؟اسم آن گارد چیست؟اخه داروخانه ها ندارند

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام بله اگه از نايت گارد استفاده كنيد محافظت ميشه از دندوناتون
      اسمش نايت گارد هست بايد بريد دندونپزشكي تا براتون بسازن

  10. سارا می گوید

    سلام من شب ها دندان دقروچه میشم سن من 17هست لطفاً بگید چیکار کمم

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      اگه استرس ، کم خونی ، مشکلات تیروییدی، انگل دارید باید درمان شوید

      با توجه به موارد ذکر شده، بهتر است به صورت حضوری به متخصص داخلی مراجعه کنید.

  11. روژان می گوید

    سلام دختر من 13 سالشه حدود 4 ساله در خواب دندان قروچه شدید داره به طوری که ما رو هم از خواب بیدار میکنه چکاب کاملش کردم سالمه گارد دندان هم براش گرفتم براش بزرگ بود به من گفتن گارد بوکس رو براش تهیه کن بنده هم تهیه کردم الان خیلی بزرگه نمزاره دهنش نمیتونه. گفتم ببینم کجا میتونم سفارش بدم

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      دوست گرامی نوجوانی مرحله مهمی در زندگی می باشد
      اگر فرزند شما دچاراسترس و اضطراب و .. می باشد

      برای معاینه کامل و تجویز دارو، به صورت حضوری به روانپزشک مراجعه کنید.

  12. جاویدی می گوید

    در مورد دندان قروچه راهنمایی فرمایید

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام بدليل اضطراب ايجاد ميشه اگه شدتش زياد هست بايد به دندان پزشكي بريد تا نايت گارد براتون بسازن
      از نظر اضطراب هم بايد كنترل شيد

  13. علی،نیک ردش می گوید

    سلام،پسرم ۱۲سالشه دندون قروچه میکنه،طوریه که رو اعصابه صداش، حالا از کجا شروع کنیم،دندانپزشک یا روانپزسک؟

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      اگر دچار استرس و اضطراب می باشد به روانپزشک مراجعه کنید

  14. دلسا می گوید

    سلام.
    من تقریبا سه سال پیش به دلیل اضطراب و استرسی که یه مدت زمان خلی طولانی به دلیل یه مشکل خونوادگی داشتم دندون قروچه گرفته بودم. طوری که مادرم شب ها صداش و میشنید و خیلی وقت ها بیدارم میکرد. بعد یه مدت تو روز هم به طور ناخودآگاه دندون قروچه داشتم که تا وقتی که مشکلم حل شو آرامش‌پیدا کردم همراهم بود.
    الان من فقط ۱۴ سالمه و باز این مشکل و تو شب پیدا کردم. دارویی مصرف نکردم ک استرس و مشکل خاصی هم ندارم میشه راهنمایی کنید

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      مراجعه به روانپزشک میتواند به شما کمک کند

      برای معاینه کامل و تجویز دارو، به صورت حضوری به روانپزشک مراجعه کنید.

  15. نرگس می گوید

    سلام وقت به خیر

    من چند روز هست که همه‌ی دندان‌های عقبم درد می‌کنن (فقط عقب) و این درد موقع غذا خوردن خیلی تشدید میشه.
    ممکنه به علت دندان‌قروچه شبانه باشه؟
    از دوهفته قبل تا الآن استرس شدید دارم سر موضوعی برای همین شک کردم به دندان قروچه.

    ولی نمی‌دونم چطور مطمئن باشم. چون دندونای عقلم هم تازه دارن کامل درمیان و با خودم گفتم شاید تاثیر اون باشه.

    میشه راهنمایی بفرمایید؟

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام براي دندان قروچه بهتره از دندان پزشمي نايت گارد تهيه كنيد
      و توسط براي اضطرابتون توسط متخصص اعصاب و روان ويزيت شيد
      البته قبلشم از عفونت ريشه دندان بررسي شيد.

  16. مهتا می گوید

    سلام
    همسر من شب ها در خواب دندان هایش را بهم میساید و خودش اصلا متوجه نمی شود
    دارو خاصی مصرف نکرده و بیماری ای نداشته
    این موضوع من را نگران کرده است

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام بايد برن دندون پزشكي براشون نايت گارد بسازن
      اين حالت بختطر اضطراب هست

  17. شقایق می گوید

    سلام من پارسال زمستان دندان قروچه گرفتم یعنی وقتی خواب بودم دندان قروچه میگیرم بعد وقتی بیدارم شدم همسرم بهم گفت دندان قروچه داری بعد مدتی کوتاهی خوب شدم .الان باز نزدیک ی ماه تو خواب دندان قروچه دارم وهمسر از خواب بیدارم میکنه به نظرتون گارد دهانی بگیرم

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام بله نايت گارد بگيريد چون به مرور دندان قروچه باعث ساييدگي دندان ميشود

  18. هادي می گوید

    سلام خسته نباشيد
    من يوقتايي خيلي دندون قروچه دارم چند جا تحقيق كردم دربارش گفتن احتمالا انگل روده دارم آيا اين مورد صحت داره انگل روده ميتونه دليلش باشه ؟ البته من فكم ارتودنسي هم داره و ناهنجاري فك دارم

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      دندان قروچه به دلیل انگل بیشتر در کودکان رخ می دهد
      ابتدا با دندانپزشک خود مشورت کنید

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.