کدام بیماریها موجب افسردگی میشوند؟
افسردگی یکی از بیماری هایی است که این روزها بسیار شایع است. در این مقاله به این سوال پاسخ می دهیم که آیا امکان دارد که افسردگی عوارض یک بیماری یا مصرف یک دارو باشد؟
در این مقاله میخوانیم:
- افسردگی چیست؟
- کدام یک از بیماریها به افسردگی منجر خواهد شد؟
- افسردگی ناشی از بیماریهای مزمن
- چرا افسردگی در میان مبتلایان به بیماریهای مزمن شایعتر است؟
- علایم افسردگی در مبتلایان به بیماریهای مزمن چیست؟
- برای درمان افسردگی در مبتلایان به بیماریهای مزمن چه باید کرد؟
- توصیههایی برای بهتر کنار آمدن با بیماری مزمن
- آیا داروهای خاصی باعث افسردگی میشوند؟
- آیا افسردگی با دردهای مزمن ارتباط دارد؟
- آیا افسردگی غالباً در زمان احساس غم و اندوه رخ میدهد؟
غم و اندوه، حال گرفته و از دست دادن ذوق و شوق در هنگام انجام فعالیتهای روزانه، احساسات آشنایی برای همهی ماست. اما اگر این مسائل زندگی روزمره را به صورت قابل ملاحظهای تحت تاثیر خود قرار دهند، این مشکل ممکن است افسردگی باشد.
بر اساس اعلام سازمان بهداشت جهانی افسردگی، یکی از شایع ترین عللی است که میتواند تاثیر منفی بر زندگی بزرگسالان، نوجوانان و کودکان بگذارد.
افسردگی چیست؟
افسردگی یک اختلال خلق و خو بوده که با احساس غم و ناراحتی و از دست دادن ذوق و علاقه همراه است. این عارضه با نوسانات رفتاری که هر انسانی در مقاطعی از زندگی گه گاه آن را تجربه میکند، بسیار متفاوت است.
رویدادهای بزرگ زندگی، مانند از دست دادن یک فرد مهم و یا از دست دادن شغل میتواند به افسردگی منجر شود. با این همه پزشکان، تنها زمانی حزن و اندوه را به عنوان بخشی از افسردگی در نظر میگیرند که این احساس به صورت دائمی وجود داشته باشد.
افسردگی مشکلی گذرا نیست، بلکه عارضهای ادامه دار و در حال پیشرفت است. افسردگی از اپیزودهای مختلفی تشکیل شده که علایم و نشانههای آن حداقل تا 2 هفته پایدار هستند. این اختلال میتواند برای هفتهها، ماهها یا سالها ادامه داشته باشد.
کدام یک از بیماریها به افسردگی منجر خواهد شد؟
هر بیماری مزمنی میتواند به افسردگی منجر شود. اما افزایش خطر ابتلا به افسردگی به شدت و سطح بیماری مزمن بستگی دارد. خطر ابتلا به افسردگی در زنان 10 تا 25 درصد و در مردان 5 تا 12 درصد است. اما احتمال ابتلا به آن در افراد مبتلا به بیماریهای مزمن بالاتر و چیزی در حدود 25 تا 33 درصد است.
اگر افسردگی به خاطر بیماری مزمن ایجاد شده باشد، معمولاً شرایط بیماری را سختتر از پیش خواهد کرد، به خصوص اگر بیماری علاوه بر تحمیل درد و خستگی زیاد، زندگی اجتماعی فرد را هم مختل کرده باشد.
افسردگی میتواند درد و خستگی را تشدید کند که حتی بدتر از از دست دادن انرژی ناشی از شرایط بیماری است. از طرفی این مشکل باعث میشود که فرد از نظر روابط اجتماعی محدودتر باشد.
نسبت ابتلا به افسردگی در سایر بیماریها به نسبت زیاد است:
- حمله قلبی: 40 تا 65 درصد افسردگی را تجربه میکنند
- بیماری عروق کرونری قلب ( بدون حمله قلبی) – 18 تا 20 درصد افسردگی را تجربه میکنند
- بیماری پارکینسون: 40 درصد افسردگی را تجربه میکنند
- بیماری ام اس: 40 درصد افسردگی را تجربه میکنند
- سکته: 15 تا 27 درصد افسردگی را تجربه میکنند
- سرطان: 15 تا 25 درصد افسردگی را تجربه میکنند
- دیابت: 25 درصد افسردگی را تجربه میکنند
افسردگی ناشی از بیماریهای مزمن
بیماری مزمن به بیماری هایی میگویند که برای مدت طولانی ادامه داشته و معمولاً به صورت کامل قابل درمان نیست. اغلب این نوع از بیماری با رعایت رژیم غذایی، انجام فعالیت های ورزشی و نوع خاصی از داروها قابل کنترل است. دیابت، بیماری قلبی، آرتروز، بیماری کلیوی، ایدز، لوپوس و اماس از جمله این بیماریها هستند.
چرا افسردگی در میان مبتلایان به بیماریهای مزمن شایعتر است؟
بیماران مبتلا علاوه بر درمان، باید خود را هم با شرایط ویژهی بیماری وفق دهند. این بیماری ممکن است توان حرکتی، استقلال فرد یا روش زندگی او را تغییر دهد. فرد مبتلا دیگر به مانند قبل قادر به انجام کارهای خود نیست و به دیگران وابسته است. به همین دلیل حس غم و ناراحتی طبیعی است. در برخی دیگر از موارد این خود بیماری است که منجر به افسردگی میشود.
افسردگی یکی از معمولترین عوارض جانبی بیماریهای مزمن است. به صورت تخمینی یک سوم افراد درگیر با بیماریهای مزمن شدید، علایم افسردگی را تجربه میکنند. افسردگی و بیماری گاهی با هم فرد را درگیر میکنند.
گاهی به دلیل بیماری، شرایط فیزیکی فرد تغییر کرده و همین زمینهی افسردگی را تحریک میکند. فرد مبتلا به بیماری که از لحاظ فیزیکی و حرکتی محدود شده، نسبت به شرایط سختی که با آن مواجه است رفتارهای عصبی خواهد داشت.
علایم افسردگی در مبتلایان به بیماریهای مزمن چیست؟
بیماران و خانوادههای آنها زمانی که علایم افسردگی را مشاهده میکنند، گمان میکنند که این احساسات برای فرد مبتلا به بیماری مزمن طبیعی است. این علایم برخی اوقات با علایم گروه دیگری از بیماریها همپوشانی دارد، بنابراین به طور کامل و به شکل موثری درمان نخواهند شد. بسیار مهم است که هر دو فرم بیماری همزمان با هم درمان شوند.
برای درمان افسردگی در مبتلایان به بیماریهای مزمن چه باید کرد؟
درمان افسردگی مشابه سایر افراد مبتلا به افسردگی است. تشخیص زودهنگام بیماری و درمان به موقع تا حد زیادی از شدت بیماری و خطر اقدام به خودکشی کم خواهد کرد. افرادی که همزمان با بیماری مزمن، افسردگی را هم تجربه میکنند، در صورت اقدام به درمان، علاوه بر بهبود وضعیت سلامتی، کیفیت بهتر زندگی را تجربه کرده و بسیار آسانتر از سایر افراد قادر به اجرای برنامهی درمانی خود خواهند بود.
اگر افسردگی ناشی از تغییرات فیزیکی بیمار و یا ناشی از عوارض جانبی سایر داروها باشد، برنامه درمانی و یا داروهای فرد تغییر خواهند کرد. اگر افسردگی مشکلی مستقل از بیماری باشد، درمان خاص خود برای آن اعمال خواهد شد. بیش از 80 درصد افراد مبتلا به افسردگی با دارو و جلسات روانشناسی درمان میشوند. اگر فرد داروهای ضد افسردگی مصرف کند، چند هفته بعد از شروع مصرف دارو، اثرات آن را خواهد دید.
توصیههایی برای بهتر کنار آمدن با بیماری مزمن
افسردگی، ناتوانی و بیماری مزمن یک چرخهی معیوب را تشکیل میدهند. بیماری مزمن میتواند منجر به افسردگی شود، یا در عوض منجر به تغییرات فیزیکی در بدن فرد خواهد شد که درمان بیماری را تحت تاثیر قرار میدهد.
با انجام دادن این کارها بهتر میتوان با بیماری کنار آمد:
- چگونگی زندگی کردن با اثرات فیزیکی بیماری را بیاموزیم
- چگونگی کنار آمدن با روشهای درمانی را بیاموزیم
- ارتباط موثر و خوبی با پزشکان برقرار کنیم
- تلاش کنیم تا برای غلبه با افکار منفی تعادل احساسی داشته باشیم
- برای داشتن تصویر مثبتی از خود و داشتن اعتماد به نفس بیشتر تلاش کنیم
- به محض پدیدار شدن نشانههای افسردگی از دیگران درخواست کمک کنیم.
آیا داروهای خاصی باعث افسردگی میشوند؟
در برخی مردم داروها میتوانند منجر به افسردگی شوند. برای مثال داروهایی مانند باربیتوراتها (barbiturates)، بنزودیازپینها (benzodiazepines) و ایزوترتینوین (isotretinoin) که برای درمان آکنهی شدید استفاده میشود، برخی اوقات خصوصاً در افراد مسنتر به افسردگی منجر خواهد شد.
همچنین داروهایی همچون کورتیکواستروئیدها (corticosteroids)، اپیوئیدها (opioids) – مانند کدئین و مورفین – و آنتی کولینرژیکها (anticholinergics) که برای درمان درد معده از آن استفاده میشود باعث بروز نوسانات خلق و خو در افراد خواهد شد. حتی داروهای فشار خون موسوم به مسدود کنندههای بتا (beta-blockers) هم باعث بروز افسردگی خواهند شد.
آیا افسردگی با دردهای مزمن ارتباط دارد؟
اگر درد برای هفتهها تا ماهها ادامه داشته باشد، به آن درد مزمن گفته میشود. درد مزمن علاوه بر آزاردهنده بودن، باعث اختلال خواب، عدم امکان ورزش کردن و فعالیت بدنی، مختل کردن روابط بین فردی و مفید نبودن در محیط کاری خواهد شد. زمانی که فردی برای مدتی طولانی درد بکشد، در نهایت مدام احساس ناراحتی خواهد داشت، این مسئله باعث دور شدن اطرافیان از او، تنهایی و در نهایت افسردگی خواهد شد.
اما درد مزمن و افسردگی را هم میتوان مدیریت کرد. یک برنامه دارویی چند جانبه، جلسات روانشناسی، شرکت در گروههای حمایتی به مدیریت درد و کم کردن عوارض افسردگی و در نهایت به بازگشت زندگی به روال طبیعی کمک بسیار زیادی خواهد کرد.
آیا افسردگی غالباً در زمان احساس غم و اندوه رخ میدهد؟
غم و اندوه پاسخ طبیعی آدمی به فقدان است. فقدانی که ممکن است منجر به اندوه شود شامل مرگ یا جدایی از معشوق، از دست دادن کار، مرگ یا از دست دادن حیوان خانگی است. از طرفی دیگر هر گونه تغییری در زندگی مانند طلاق، بازنشستگی، رفتن فرزندان از خانه هم میتواند باعث انتقال حس اندوه به افراد شود.
هر کسی در زندگی فقدان و اندوه را تجربه میکند، ولی همه گرفتار افسردگی بالینی نخواهند شد. در افسردگی فرد گرفتار افکار منفی در مورد آینده، کم ارزش شمردن خود و تمایل به خودکشی است، در حالی که در حالت اندوه فرد احساس خالی بودن و فقدان میکند. هر فردی به گونهی مخصوص خود با این احساسات کنار خواهد آمد.
در این مقاله سعی کردیم به صورت کلی درباره ی بیماری ها و داروهایی که امکان دارد موجب افسردگی شوند صحبت کنیم،آیا شما دربارهی این موضوع تجربه ای دارید؟ اگر دربارهی موضوع این مقاله سوالی دارید، پرسش خود را در قسمت نظردهی که در انتهای این مقاله است؛ بنویسید تا پزشکان دکتر دکتر در کوتاه ترین زمان ممکن به سوالات شما پاسخ دهند.
منبع: