ایمنی درمانی یکی از روش‌های جدید و نو در درمان بیماری‌هایی همچون سرطان است که باید با آگاهی بیشتر از آن استفاده شود.
در سال‌های نه چندان دور، شیمی درمانی تنها گزینه درمانی بسیار پیشرفته سرطان محسوب می‌شد. چون این داروها باعث نابودی تقسیم سریع سلولی میشود، ممکن است علاوه بر سلول‌های سرطانی، به سلول‌های سالم نیز آسیب بزند، مثل فولیکول مو.
در دو دهه گذشته، درمان سرطان با استفاده از داروهای هدفمند و ظهور ایمنی درمانی آسان‌تر و بی‌ضررتر شده است. داروهای هدفمند ژن‌های خاص یا پروتئین‌هایی که تغییر یافته یا به سلول‌های سرطانی تبدیل می‌شوند را مورد هدف قرار می‌دهد. ایمنی درمانی در درمان انواع خاصی از سرطان‌های پیشرفته مثل سرطان ریه، مثانه و پوست، موفق عمل کرده است.
یک نوع از ایمنی درمانی با عنوان «مهارکننده چک پوینت» شناخته میشود که در آن با استفاده از ترمز سلول‌های ایمنی، توانایی تشخیص پروتئین‌های تبدیل شده به سلول‌های سرطانی در این سلول‌ها ایجاد میشود تا به سلول‌های سرطانی حمله کرده و آن‌ها را از بین ببرند. انجمن غذا و دارو قبل از پی بردن به اثرات و عوارض جانبی آن، این دارو را تایید کرد و این کار سوالات زیادی برای افرادی که به سرطان مبتلا هستند و حتی خود پزشکان برانگیخت. اگر مهارکننده‌های چک پوینت ایمنی دریافت می‌کنید یا در مورد درمان سرطان به این روش شک دارید، در ادامه اطلاعات بیشتری در مورد این درمان به شما ارائه می‌کنیم.
آیا ایمنی درمانی برای تمامی بیماران اثرگذار است؟
ایمنی درمانی برای برخی از بیماران سرطانی و البته نه همه بیماران، سودمند است. به نظر می‌رسد این روش درمانی برای نرخی از انواع خاص سرطان (مثل سرطان‌هایی با سطح بسیار بالای پروتئین PD-L1 یا تعداد زیاد جهش‌های ژنی به علت نقص در دی. ان. ای) اثرگذار است. با این حال چند استثنا نیز وجو دارد و دقیقا مشخص نیست این روش درمانی برای کدام بیمار مناسب‌تر است.
چقدر زمان نیاز است تا ایمنی درمانی تاثیر بگذارد؟
سلول‌های سرطانی به درمان‌های هدفمند سازگاری پیدا می‌کنند و نسبت به این روش‌ها مقاومت نشان می‌دهند. زمانی که توموری به ایمنی درمانی پاسخ می‌دهد، بهبود بیماری ممکن است در طولانی مدت حاصل شود (یک سال یا بیشتر)، برخلاف پاسخ بیماری به شیمی درمانی که در کوتاه‌مدت دیده میشود (در طول چند هفته یا چند ماه). همچنین با ایمنی درمانی، تومورها در ابتدا ممکن است مثل سلول‌های ایمنی که با سلول‌های سرطانی درگیر می‌شوند، متورم شوند و بعد، با مردن سلول‌های سرطانی دوباره کوچک‌تر شوند. تورم اولیه « psuedoprogression» نامیده میشود.
ایمنی درمانی عوارض جانبی دارد؟
تمامی داروها عوارض جانبی دارند، داروهای ایمنی درمانی نیز از این قاعده مستثنی نیستند. اطلاعاتی که در ادامه در اختیارتان قرار می‌دهیم، کمک می‌کند که بدانید آیا شما یا عزیزانتان عوارض جانبی ایمنی درمانی را تجربه کرده‌اید یا خیر؟
آیا ایمنی درمانی عوارض جانبی جدی دارد؟
ایمنی درمانی با مهارکننده‌های مرگ برنامه‌ریزی شده (PD-1) و مهارکننده‌های PD-L1 به طور کلی مشکلی به وجود نمی‌آورد، اما ممکن است عوارض جانبی جدی در بر داشته باشد. ۲۰ درصد افرادی که به این روش‌ها درمان می‌شوند، دچار عوارض جانبی جدی می‌شوند. ۴۰ الی ۶۰ درصد بیمارانی که به روش‌های مهارکننده‌های مرگ برنامه‌ریزی شده (PD-1) و آنتی‌ژن‌های لنفوسیت‌های سیتوتوگزیک نوع T (CTLA)-4 درمان می‌شوند نیز ممکن است دچار عوارض جانبی شوند.
معمولا عوارض جانبی ایمنی درمانی، حدودا ۲ الی ۳ ماه بعد از شروع درمان بروز می‌کنند. با این حال، نظارت دقیق، تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می‌تواند به کنترل عوارض جانبی کمک کند. چون داروهای ایمنی درمانی سلول‌های ایمنی را آزاد می‌کند، ممکن است التهاب در برخی از اعضای بدن ایجاد شود، مثل التهاب در روده بزرگ (که باعث اسهال میشود)، ریه (باعث سرفه یا تنگی نفس شود)، پوست (باعث ایجاد خارش شود)، کبد (باعث افزایش آنزیم‌های کبد در خون شود)، غده تیروئید (به طور کلی باعث کم‌کاری تیروئید و گاهی پرکاری تیروئید شود) و برخی اندام‌های دیگر.
عوارض جانبی ایمنی درمانی چگونه مدیریت میشود؟
عوارض جانبی شدید با توقف ایمنی درمانی و شروع کورتیکواستروئید (مثل پردنیزولون) کنترل میشود که به آرامی، در طول چند هفته کاهش می‌یابد. اگر در هر زمانی در گذشته ایمنی درمانی داشته‌اید، قبل از خرید و مصرف داروهای بدون نیاز به نسخه پزشک، باید هرگونه علائم جدیدی که در شما بروز کرده است را به انکولوژیست (پزشک متخصص درمان سرطان) گزارش دهید. مثلا اگر دچار اسهال شدید، مصرف لوراماید می‌تواند این علامت را درمان کند. اما مصرف این دارو، نمی‌تواند ریشه این علت، یعنی التهاب روده بزرگ را درمان کند. اگر التهاب روده کنترل نشود، می‌تواند منجر به پارگی دیواره روده شود و این امر می‌تواند در نهایت منجر به مرگ بیمار شود. به طور مشابه، اگر سرفه می‌کنید، مصرف داروهای ضدسرفه می‌تواند باعث ادامه التهاب ریه شود که بسیار خطرناک است و می‌تواند منجر به مرگ شود.
آیا آنتیبیوتیکها بر چگونگی کار ایمنی درمانی تاثیر می‌گذارد؟
آنتیبیوتیکها ممکن است با از بین بردن باکتری‌های بی‌ضرر در روده، توانایی ایمنی درمانی در کشتن سلول‌های سرطانی را کاهش دهد. افرادی که مهارکننده چک پوینت ایمنی مصرف می‌کنند (که در درمان آنتی‌بیوتیک هم دریافت می‌کنند)، نسبت به کسانی که آنتی‌بیوتیک دریافت نمی‌کنند، احتمال کمتری دارد که ایمنی درمانی در درمان بیماری‌شان اثر بگذارد. از این رو، در طول درمان با استفاده از روش ایمنی درمانی، باید از مصرف غیرضروری آنتی‌بیوتیک برای درمان عفونت‌های خفیف (که ممکن است برای درمان عفونت تب، سرفه یا علائم ناشی از عفونت تجویز شود) اجتناب شود. در مورد استفاده از آنتی بیوتیک‌ها در طول درمان سرطان، با تیم پزشکی خود مشورت کنید.
زمانی که فرد بیمار میشود، متخصصان مراقبت سلامت به چه اطلاعاتی نیاز دارند؟
اگر در طول درمان سرطان، به اورژانس مراجعه کردید، به پزشک اورژانس اطلاعاتی در مورد روند درمان بیماری سرطان توضیح دهید. اینکه به چه نوع بیماری سرطان دچار هستید، کی و کجا درمان شده‌اید و چه نوع ایمنی درمانی و روش‌های درمانی دیگر دریافت کرده‌اید. از پزشک خود بخواهید تمامی این اطلاعات را در پرونده پزشکی‌تان درج کند و در صورت نیاز، آن‌ها را در اختیار تیم درمانی قرار دهید. شما همچنین می‌توانید برای درج این اطلاعات، اپلیکیشن‌های مربوط به حوزه سلامت را در گوشی‌تان نصب کرده و اطلاعات مورد نیاز را در آن‌ها وارد کنید. در این صورت هر زمانی که نیاز باشد، فورا به اطلاعات مورد نیاز دسترسی خواهید داشت.
اگر می‌خواهید اطلاعات بیشتری در مورد ایمنی درمانی دریافت کنید، می‌توانید از طریق همین صفحه اقدام کنید. سوالات خود را در زیر این پست بنویسید تا کارشناسان ما به آن پاسخ دهند. اگر تجربه‌ای در این زمینه دارید حتما با ما در میان بگذارید.
منبع:
با سلام. من پارسال سرطان سینه گرفتم و شیمی درمانی و پرتو درمانی میشم ولی ۳۰ کیلو وزن اضافه کردم و خیلی ناتوان شدم و الان ایمنی درمانی میکنم آیا میتوانم از قرض ریتالین برای افزایش انرژی و باغری استفاده کنم. با تشکر
سلام
خیر
قرص ریتالین فقط در موارد خاص زیر نظر روانپزشک تجویز میشود