به چه علت اختلالات سلولی خون در انسان رخ می دهد؟

اختلالات سلولی خون شرایطی است که عملکرد صحیح سلول‌های خونی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. طیف وسیعی از این اختلالات وجود دارد.

برخی از نشانه‌ها و علائم رایج اختلالات سلولی خون، عبارت‌اند از خستگی ناخواسته و کاهش وزن. اکثر اختلالات سلولی خون تعداد سلول‌ها، پروتئین‌ها، پلاکت‌ها یا مواد مغذی موجود در خون را کاهش می‌دهند یا باعث اختلال در عملکرد آنها می‌شوند.

اختلالات سلولی خون ناشی از جهش در برخی از ژن‌های خاص است و می‌تواند در خانواده‌ها منتقل شود. برخی از شرایط پزشکی، داروها و عوامل سبک زندگی نیز می‌توانند باعث ایجاد اختلالات سلولی خون شوند.

اختلالات سلولی خون چیست

اختلال در خون می‌تواند یک یا چند سلول خون را تحت تأثیر قرار دهد. اختلال در خون هر گونه شرایطی است که یک یا چند قسمت از خون را تحت تأثیر قرار می‌دهد که اغلب باعث اختلال در عملکرد آنها می‌شود. بسیاری از اختلالات سلولی خون نام خود را از سلول‌های خونی که آنها را تحت تأثیر قرار می‌دهند، می‌گیرند.

اختلال در سلول‌های خونی، وضعیتی است که در آن گلبول‌های قرمز، گلبول‌های سفید یا سلول‌های موجود در گردش خون، به نام پلاکت‌هایی که برای تشکیل لخته‌ها حیاتی هستند، دچار مشکل شوند. هر سه نوع سلول در مغز استخوان تشکیل می‌شود که در داخل استخوان‌ها قرار دارد. سلول‌های قرمز خون اکسیژن را به اندام‌ها و بافت‌های بدن منتقل می‌کنند. سلول‌های سفید خون، به عفونت ‌زدایی بدن کمک می‌کنند. پلاکت‌های خون، به لخته شدن خون کمک می‌کنند.اختلالات سلولی خون

علائم اختلالات سلولی خون

علائم بسته به نوع اختلال در سلول‌های خونی، متفاوت است. علائم رایج اختلالات گلبول قرمز خون عبارت‌اند از:

  • خستگی
  • تنگی نفس
  • مشکل در تمرکز به علت کمبود اکسیژن خون در مغز
  • ضعف عضلانی
  •  ضربان قلب سریع

نشانه‌های رایج اختلالات گلبول‌های سفید خون عبارت‌اند از:

  • عفونت مزمن
  • خستگی
  • کاهش وزن ناخواسته
  • احساس ناراحتی یا احساس ناخوشایند عمومی

علائم رایج اختلالات پلاکتی عبارت‌اند از:

  • زخم‌هایی که درمان نمی‌شوند و یا به آرامی‌بهبود می‌یابند
  • لخته نشدن خون، پس از آسیب یا برش
  • کبودی پوست
  • خونریزی بینی نامشخص یا خونریزی از لثه

اختلالات سلولی خون

انواع اختلالات سلول‌های خونی

انواع مختلفی از اختلالات سلول‌های خونی وجود دارد که تا حد زیادی بر سلامت کلی فرد تأثیر می‌گذارد.

اختلالات سلولی گلبول‌های قرمز خون

گلبول‌های قرمز، سلول‌های خونی هستند که اکسیژن را از ریه‌ها به سایر اندام‌های بدن، حمل می‌کنند. انواع اختلالات گلبول‌های خون وجود دارد که می‌تواند بر کودکان و بزرگسالان تأثیر بگذارد. از جمله:

کم خونی یا آنمی‌یکی از انواع اختلالات سلولی خون است. کمبود آهن معدنی در خون باعث ایجاد این اختلال می‌شود. بدن نیاز به آهن برای تولید هموگلوبین دارد؛ که به گلبول‌های قرمز خون (RBC‌ها) کمک می‌کند تا اکسیژن را از ریه‌ها به سایر اندام‌های بدن حمل کند. انواع مختلفی از کم خونی وجود دارد. رایج ترین کم خونی‌ها عبارتند از:

  • Anemia‌های کمبود آهن: زمانی که بدن به اندازه کافی آهن نداشته باشد یا نمی‌تواند به طور مناسب آن را جذب کند.
  • کم خونی بارداری: زمانی که تقاضا برای گلبول‌های قرمز بیشتر از حد نرمال وجود دارد.
  • کمبود ویتامین: معمولا ناشی از مصرف کم ویتامین B-12 و فولات است.
  • آنمی‌‌های همولیتیک غیر ارثی: که در آن سلول‌های قرمز خون به وسیله آسیب، بیماری یا مصرف داروها تخریب یا شکسته می‌شوند.
  • آنمی‌های همولیتیک ارثی: که در آن سلول‌های گلبول قرمز سریع‌تر از مدت زمان جایگزینی در بدن، تخریب یا شکسته می‌شوند.
  • آنمی‌های آپلاستیک: زمانی که مغز استخوان مانع تولید گلبول‌های کافی می‌شود.

اختلالات سلولی خون

تالاسمی تالاسمی‌یک گروه از اختلالات سلولی خون و در دسته‌بندی ارثی است. این اختلالات ناشی از جهش‌های ژنتیکی است که مانع تولید طبیعی هموگلوبین می‌شود. وقتی که گلبول‌های قرمز هموگلوبین کافی نداشته باشند، اکسیژن به تمام قسمت‌های بدن نمی‌رسد. در نتیجه اندام‌ها به درستی کار نمی‌کنند. این اختلالات می‌تواند منجر به موارد زیر شود:

پلی سیتمی‌(Polycythemia): سرطان خون ناشی از جهش ژنی است. اگر پلی سیتمی‌دارید، مغز استخوان باعث ایجاد بیش از حد بسیاری از سلول‌های قرمز خون می‌شود. این باعث می‌شود که خون شما غلیظ تر شود و به آرامی‌جریان یابد و شما را در معرض خطر لخته شدن خون قرار ‌دهد. این مورد در نهایته باعث حملات قلبی یا سکته مغزی می‌شود.

اختلالات گلبول‌های سفید خون

گلبول‌های سفید (لکوسیت‌ها) به دفاع از بدن در برابر عفونت و مواد خارجی کمک می‌کنند. اختلالات سلول‌های سفید خون می‌تواند بر پاسخ ایمنی بدن و توانایی بدن برای مبارزه با عفونت و بیماری‌ها تأثیر بگذارد. این اختلالات می‌تواند بر بزرگسالان و کودکان تأثیر بگذارد. انواع اصلی گلبول‌های سفید خون عبارتند از:

  • نوتروفیل‌ها که باکتری‌ها و ویروس‌ها را از بین می‌برند.
  • لنفوسیت‌ها که ویروس‌ها را می‌کشد و سیستم ایمنی را تنظیم می‌کنند.
  • مونوسیت‌ها یا ماکروفاژها که باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها را می‌کشند یا غیر فعال می‌کنند.
  • بازوفیل‌ها و ائوزینوفیل‌ها که به بدن کمک می‌کند تا واکنش‌های آلرژیک را پاسخگو باشد و باعث نابودی انگل‌ها می‌شوند.

بیشتر اختلالات سلول‌های سفید خون، در اثر سرطان‌ها یا اختلالات تکثیر است. اختلالات proliferative شامل افزایش سریع تعداد گلبول‌های سفید خون است که در خون منتقل می‌شوند. این حالت اغلب به علت عفونت اتفاق می‌افتد، هرچند گاهی اوقات سرطان مغز استخوان ممکن است مسئول باشد. با این حال، لکوپنی ناشی از کاهش میزان سلول‌های سفید خون است. لکوپنی معمولا به دلیل مواردی زیر ایجاد می‌شود:

  • بیماری
  • عفونت
  • قرار گرفتن در معرض سم
  • مصرف داروهای خاصی نظیر کورتیکواستروئیدها یا داروهای شیمی‌درمانی
  • جهش‌های ژنتیکی

لنفوم: لنفوم یک سرطان خون است که در سیستم لنفاوی بدن رخ می‌دهد. در این حالت سلول‌های سفید خون تغییر می‌کنند و از کنترل خارج می‌شوند.

لوسمی: Leukemia سرطان خون است که در آن تعداد گلبول‌های سفید خون، در داخل مغز استخوان افزایش می‌یابد. لوسمی ممکن است حاد یا مزمن باشد. لوسمی مزمن به آرامی‌پیشرفت می‌کند.

سندرم میلوسپلاستی (MDS): سندرم MELODISPLASTIC یک بیماری است که بر سلول‌های سفید خون در مغز استخوان تأثیر می‌گذارد. این مورد، ناهنجاری در تقسیم سلول بنیادی خون بوده و از نظر کمی و کیفی در نقصان تولید سلول‌های خونی نقش دارد. سندرم میلوسپلاستی ممکن است به آرامی‌ یا کاملا سریع پیشرفت کند. گاهی اوقات به لوسمی منجر می‌شود.اختلالات سلولی خون

اختلالات پلاکتی

پلاکت خون اولین پاسخ دهنده‌ها به آسیب یا زخم در بدن هستند. آنها در محل آسیب جمع می‌شوند و مانع از خونریزی و از دست دادن خون می‌شوند. اگر اختلال پلاکتی داشته باشید، یکی از این سه اختلال را دارید:

  • پلاکت‌ها کافی نیست: داشتن پلاکت‌های بسیار کوچک بسیار خطرناک است، زیرا حتی یک آسیب کوچک می‌تواند باعث خونریزی جدی شود.
  • پلاکت‌های بسیار زیاد: اگر خون شما بیش از حد پلاکت داشته باشد، در یک شریان بزرگ می‌تواند ایجاد لخته خون کند و باعث ایجاد سکته یا حمله قلبی شود.
  • پلاکت‌هایی که به درستی لخته نمی‌شوند: گاهی اوقات پلاکت‌های تغییر شکل داده، نمی‌توانند به سایر سلول‌های خونی یا دیواره‌های عروق خونی شما بچسبند و بنابراین نمی‌توانند به درستی لخته شوند.

اختلالات پلاکتی عمدتاً ژنتیکی است، برخی از این اختلالات عبارت‌اند از:

  • بیماری Von Willebrand: بیماری Von Willebrand شایع‌ترین اختلال خونریزی وراثتی و ناشی از کمبود پروتئینی است که به لخته شدن خون کمک می‌کند.
  • هموفیلی: هموفیلی احتمالاً شناخته شده ترین اختلال لخته شدن خون است. جدی‌ترین عارضه هموفیلی خونریزی بیش از حد و طولانی است. خونریزی می‌تواند در داخل یا خارج بدن شما باشد. خونریزی می‌تواند بدون هیچ علتی ظاهر شود.
  • ترومبوسیتمی اولیه: ترومبوسیتمی اولیه یک اختلال نادر است که می‌تواند منجر به افزایش لخته شدن خون شود. این مورد شما را در معرض خطر بیشتر سکته مغزی یا حمله قلبی قرار می‌دهد. اختلال زمانی اتفاق می‌افتد که مغز استخوان پلاکت‌های زیادی را تولید می‌کند.
  • اختلالات عملکرد پلاکتی به دست آمده: مصرف بعضی از داروها و شرایط پزشکی نیز می‌تواند بر عملکرد پلاکت‌ها تأثیر بگذارد.

اختلالات سلولی خون

تشخیص اختلالات سلولی خون

پزشک شما ممکن است چندین آزمایش را برای تشخیص دقیق، تجویز کند، از جمله شمارش کامل خون (CBC). پزشک شما همچنین می‌توانید بیوپسی مغز استخوان را درخواست کند تا ببیند که آیا سلول‌های غیرطبیعی در مغز شما وجود دارد.

گزینه‌های درمان اختلالات سلولی خون

برنامه درمان بستگی به علت بیماری، سن و وضعیت کلی سلامتی شما دارد. پزشک شما ممکن است ترکیبی از درمان را برای کمک به اصلاح اختلالات سلولی خون استفاده کند.

دارویی برخی از گزینه‌های دارویی عبارت‌اند از داروهایی نظیر Nplate (romiplostim) برای تحریک مغز استخوان برای تولید پلاکت‌های بیشتر در یک اختلال پلاکتی. آنتی بیوتیک‌ها برای اختلالات سلولی خون سفید، می‌توانند به مبارزه با عفونت کمک کنند. مکمل‌های غذایی مانند آهن و ویتامین B-9 یا B-12 می‌توانند برای آنمی استفاده شوند.

عمل جراحی پیوند مغز استخوان ممکن است جایگزین مغز آسیب دیده شود. این حالت شامل انتقال سلول‌های بنیادی، معمولاً از یک اهدا کننده، به بدن می‌شود تا مغز استخوان شروع به تولید سلول‌های طبیعی خون کند.

انتقال خون یکی دیگر از گزینه‌هایی است که به شما کمک می‌کند سلول‌های خون آسیب دیده را جایگزین کنید. در طی انتقال خون، یک تزریق خون سالم از یک اهدا کننده دریافت خواهید کرد. هر دو روش نیاز به معیارهای خاصی برای موفقیت دارند. اهداکنندگان مغز استخوان باید مطابق با مشخصات ژنتیکی شما باشند. انتقال خون نیاز به یک اهدا کننده با یک نوع خون مناسب دارد.

چشم انداز دراز مدت

اختلالات مختلف سلول‌های خونی به این معنی است که تجربه زندگی شما با یکی از این شرایط، ممکن است با دیگران متفاوت باشد. تشخیص و درمان اولیه بهترین راه برای اطمینان از زندگی سالم و کامل با بیماری سلول‌های خونی است. عوارض جانبی مختلف درمان بستگی به فرد دارد. گزینه‌های خود را تحقیق کنید و با پزشک خود صحبت کنید تا درمان مناسب برای شما پیدا شود.

منابع:

medicalnewstoday

healthline

محتوای این مقاله صرفا برای افزایش اطلاعات عمومی شماست و به منزله تجویز پزشکی نیست.
ممکن است شما دوست داشته باشید
99 نظرات
  1. Z می گوید

    سلام دکتر بیمار ۲۱ سالشه و بزای باشگاه ازمایش داده تو باشگاه هم از اموپل استفاده کرده نتیجه ازمایشاش:
    R.B.C:6/22
    HGB:17/5
    HCT:51/5
    MCV:82/5
    MCH:28/1
    MCHC:34/0
    RDW_SD:42/1
    RDW_CV:14/1
    CPK TOTAL:713
    AlT:57

  2. مرتضی شجاعی می گوید

    جالب بود
    متن کاملی بود واطلاعاتی رو به من دادکه لازم داشتم با تشکر از مقاله مفیدتون

  3. نوید مرشدی می گوید

    دختر 4ساله تب طولانی مدت شش روز مقداری اسهال و احساس درد در پا
    نتیجه آزمایش
    LDH=609
    WBC=3700
    RBC=3.94
    HCT=34
    PLATELETS=132
    ESR1H=22
    ESR2H=46
    Ketone=+p
    Blood=+p
    لطفا راهنمایی کنید چکار باید بکنیم؟

  4. الهام اعظمی می گوید

    سلام وقتتون بخیر من بهمن پارسال کرونا گرفتمWBC=3و RBC=4.54بوده
    الان مجدد تکرار کردم WBC=3.24وRBC=3.88
    آیا مشکلی هست؟؟

  5. اللهقلی فرجزاده می گوید

    سلام دکتر جان به خاطر تب ولرز پسرم ۲۱ساله آزمایش دادیم و جواب این بود لطفا راهنمایی فرمایید
    Neut78.1
    Lymph17.4
    Mono2.6
    بقیه آزمایشهای خون کلا نرمال بودن

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      بالا بودن نوتروفیل میتونه به نفع عفونت و التهاب باشه

  6. نظمی دولتخواه می گوید

    با عرض سلام من 43ساله هستم و حدود چند سالی هست که دایم کسالت وتنبلی بدن دارم و در آن لحظه اگر چنان زلزله رخ بیافتد وسقف بام رو سرم بیاید باز نمیتوانم حرکت بکنم آنقدر سست بی توان هستم ک. …..از شما خواهش دارم که راهنماییم کنید که چکار کنم شاید بگید دکتر اما تابحال موقیتی برآیم جور نشده که بتوانم به دکتر برم ممنون از راهنمای شما. .

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      اول چکاپ و بررسی کم خونی و تیرویید و آنزیم کبد و کارکرد کلیه و….بدین
      همچنین باید از نظر افسردگی و اضطراب بررسی شین

  7. علي می گوید

    سلام
    اقا هستم ٢١ سالمه سيگار مصرف ميكنم و وزرش سنگين بدنسازي كار ميكنم
    تعداد wbc=10.21
    esr=3
    LYM=4.15
    طبيعيه

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      این ازمایشا طبیعیه

  8. دیلا می گوید

    سلام وقت بخیر خانم دکتر ممنونم که راهنمایی میکنید مادرم 54 سالشونه و آزمایش خون دادن تو آزمایش 2 ماه قبل wbc:9500
    alkaline phosphatase:362
    L.D.H:603
    +crp
    esr 1 h : 44 نرمال آزمایشگاه عدد 30 بود
    RBC:5.36
    plt:448000
    و بعد دو ماه دوباره آزمایشاتش رو تکرار کرد اینبار
    wbc:8.0
    alkaline phosphatase:338
    L.D.H:521
    _crp
    esr 1h :30 نرمال آزمایشگاه عدد بیست بود
    RBC:5.60
    plt:414000
    داده pt patient plasma:13
    Aptt patiet taim:36
    Bleeding taim:2:15
    Clottig taim:5:00
    Pt control:12.5
    Inr:1/0
    خانم دکتر مادرم از بعد آزمایش اول هر روز تقریبا 23 دقیقه پیاده روی نسبتا تند میکنه یعنی موقعی که آزمایش اول رو میداد پیاده روی نمیکرد اما آزمایش دوم رو که دو ماه بعد از اولی داد تقریبا 50 روز این پیاده روی رو کرده بود
    ایشون سه ماه پیش دچار همی فاسیال اسپاسم شدن و اینجوری شد که آزمایش دادن و اینا مشخص شد، خانم دکتر مادرم یک ساله که دیگه پریود نمیشه و تو سونو کبد و شکمش نوشته کبد چرب گرید یک داره و کیست های نابوتین و از طرفی دکتر تو اکو تخصصی قلبش براش نوشته فشلر ریوی بالا به علت اضافه وزن که اکو تخصصی هم سه ماه پیش داده ایشون قدش166 و وزنش 86 هست اما تو این مدت با رژیم و پیاده روی خیلی لاغر شده (نمیدونم شایدم علاوه بر اینا خدایی نکرده بیماری دیگه هم داره که باعثکاهش وزنشه) ایشون قشار ریوی apa35دارن و تو اکو قلب نوشته بود ef55درصده و براش نوشته تو اکو قلبش که هیپوکنزی هم کمی دیده شده،خانم دکتر مامانم بیشتر علائمش اینه که بدنش؟و بیشتر پاهاش و رونش کبودی های پراکنده به اندازه یه دکمه و گاهیم بزرگتر واز یه سکه براش بی دلیل بوجود میاد و درد هم نمیکنه این اواخر کبودی ها بیشتر شده خانم دکتر آیا میتونه این جواب آزمایشات و اون کبودی ها و فاکتورهایی که بالا هستن خطرناک باشه؟خدایی نکرده دور از جون زبونم لال مشکل و بیماری خاصی یا دور از جون سرطان باشه؟خانم دکتر لازمه به پزشک فوق تخصص خون مراجعه کنه؟کبودی ها میتونه برا پیاده روی باشه؟علائم خاصی دیگه نداره،ایشون تنگی نخاع و دیسک گردن هم داره ،یه دنیـــــــــــــا ممنونم از وقتی که میذارید و خیلی به کمکتون نیاز دارم.با تشکر

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام عزیز
      ازمایشاشون و عددesr با توجه به سنشون خوبه
      با توجه به سابقه قلبی بهتره زیر نظر متخصص” داخلی هم باشن
      نگران نباشید

      1. محمد می گوید

        خسته نباشید من مادرم
        Wbs=۳.۸
        ایا باید پبگیری بشه

        1. مشاور سلامتی می گوید

          سلام.بقیه فاکتورها هم باید بررسی بشن

  9. sattar می گوید

    سلام خانم دکتر بنده هم کلی ازمایش دادم دو سه سالیه گلبول سفیدم بین 3.5 تا 3.8 نوسان داره چطور میشه سریع این رو بالا اورد بالای 5 چند تا متخصص هم رفتن کلی ازمایش گرفتن گفتن مشکلی نیست ولی باید اینو بالا بیارم چکار کنم ؟

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      اگه بررسی ها نرماله کاری لازم نیست انجام بدین

      1. ناشناس می گوید

        برای استخدام شرکتی نیاز هست که بالای 4.5 باشه وگرنه شانسی ندارم هرجور شده دکتر حتی با دوپینگ راهی هست بالا بیاد ؟

        1. مشاور سلامتی می گوید

          برای بررسی دقیق بهتره به فوق” تخصص گوارش مراجعه کنید

  10. بهنام می گوید

    سلام.خسته نباشید.خیلی ممنون از مطالبتون،اطلاعات زیادی کسب کردم،خدا ازتون راضی باشه،اجرتون با خدا..

  11. الهه می گوید

    سلام وقت بخیر
    میشه یه نگاهی به جواب آزمایشم بندازین؟
    WBC 7.3
    RBC 3.63
    Hemoglobin 12.5
    Hematocrit 37.8
    MCV 104.1
    MCH 34.4
    MCHC 33.1
    Platelets 192
    RDW-CV 11.5

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      علایم خاصی دارین؟ علت چکاپ؟

      1. ناشناس می گوید

        ریزش مو دارم و حالت تهوع

        1. مشاور سلامتی می گوید

          سلام
          شرح حال دقیق تر ذکر کنید
          سن و جنس، از کی ریزش مو دارین، سابقه بیماری، ازمایشاتی که انجام شده و….
          در مورد تهوع هم شرح حال دقبق بگین

      2. الهه می گوید

        ریزش مو

        1. مشاور سلامتی می گوید

          سلام
          شرح حال دقیق تر ذکر کنید
          سن و جنس، از کی ریزش مو دارین، سابقه بیماری، ازمایشاتی که انجام شده و….

      3. مهدی می گوید

        سلام خسته نباشید من ۲۲سالمه قبلا قلیان میکشیدم خونم غلیظ شد هر دوماه یبار خونم غلیظ میشد قلیان ترک کردم بازم این مریضی رو دارم من چکار کنم لطفا راهنمایی کنید خیلی بی حال میشم همش میخوابم تازگیا رنگ زبونم عوض شده و حواس پرتی زیاد دارم

        1. مشاور سلامتی می گوید

          سلام
          عدد hb چنده؟

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.