امروزه اکثر مردم از مشکل چاقی رنج می‌برند ولی متاسفانه افراد به این مشکل فقط از جنبه‌ی زیبایی می‌نگرند و گاهی اقدام جدی برای مقابله با آن نمی‌کنند. در این نوشته سعی کرده‌ایم در‌باره‌ی چاقی و عوارض بسیار مهم و البته شدید آن بر دیابت و ابتلا به دیابت و همچنین تاثیر شگرف کاهش وزن در جلوگیری از این مسائل صحبت کنیم.
علت چاق شدن بعضی افراد چیست؟
زمانی که میزان انرژی ( کالری ) دریافتی روزانه بیش از میزان مصرف کردن آن باشد مازاد این انرژی در بدن به صورت چربی ذخیره می‌شود. البته چاقی ارتباط زیادی با وراثت و ژنتیک دارد به طوری که برخی افراد به صورت ژنتیکی، سوخت و ساز پایه‌ی بدنشان پایین است، بنابراین این افراد با احتمال بیشتری مبتلا به چاقی می‌شوند.
دیابت چیست؟
دیابت نوعی بیماری است که خود را با افزایش قند خون نشان می‌دهد. دو نوع دیابت داریم دیابت نوع ۱ که نوعی بیماری خود ایمنی است و بیشتر در سنین پایین رخ می‌دهد و علت آن حمله سیستم ایمنی به سلول های بتا پانکراس است که وظیفه تولید انسولین را دارند . دیابت نوع 2 به علت رخداد مشکل در گیرنده های هورمون انسولین بر سطح سلول های بدن است .
عوارض دیابت چیست؟
دیابت عوارض بسیار زیاد و خطرناکی دارد. از جمله‌ی این‌ها مشکلات چشمی (رتینوپاتی) است که حتی ممکن است منجر به نابینا شدن فرد شود. از دیگر عوارض آن عوارض کلیوی ( نفروپاتی ) و آسیب اعصاب ( نوروپاتی ) می باشد . بنابراین دیابت یک بیماری جدی است که باید تا حد امکان از برو زآن جلوگیری کنیم . یکی از روش های جلوگیری از ابتلا به دیابت کاهش وزن و جلوگیری از چاقی است که این مهم با رعایت رژیم غذایی و نیز ورزش بدست می آید .
چه عواملی احتمال ابتلا به دیابت را افزایش می‌دهند؟
عوامل متعددی از جمله ژنتیک ، سن، نژاد، بارداری، استرس، برخی داروها، ژنتیک و سابقه‌ی خانوادگی، کلسترول و چاقی در ابتلا به دیابت نقش دارند ولی از این میان نقش چاقی در ابتلا به دیابت بسیار پررنگ تر از بقیه عوامل است . به همین دلیل با کاهش وزن می توان از ابتلا به دیابت جلوگیری کرد و یا حداقل آن را تا حد زیادی به تعویق انداخت .
چاقی تا چه میزان خطر ابتلا به دیابت را افزایش می‌دهد؟
مطالعات اخیر نشان داده اند که خطر ابتلا به دیابت روز به روز در سراسر جهان در حال افزایش است زیرا چاقی به یک معضل عمومی در همه جوامع مخصوصا جوامع پیشرفته تر تبدیل شده است . چاقی به دنبال خود عوارض متعددی از جمله دیابت را دارد . حدودا 90 درصد از افرادی که دیابت دارند ( مخصوصا دیابت نوع 2 ) از مشکل چاقی و یا اضافه وزن رنج می برند .
ریتم شبانه‌روزی بدنتان را به هم نریزید!
آخرین تحقیقات نشان داده اند که تغییر ریتم شبانه روزی بدن مثلا خوردن غذا در ساعات غیر معمول از شبانه روز احتمال ابتلا به دیابت را افزایش می دهد . که همین موارد احتمال چاقی را نیز افزایش می دهند .
چه رژیم غذایی داشته باشیم که در آن واحد هم کاهش وزن هم کنترل قند خون و هم کنترل دیابت حاصل شود؟
هر چه میزان چربی و کربوهیدرات مصرفی را در رژیم غذایی روزانه افزایش دهیم توانسته ایم قند خون را کنترل کنیم که به دنبال این موضوع قطعا دیابت نیز کنترل می شود و عوارض به حداقل کاهش می یابد .
انجمن دیابت آمریکا با جزئیات بیشتری رژیم غذایی مناسب برای دیابتی ها را پیشنهاد داده است که به شرح قسمت های مختلف این توصیه نامه می پردازیم :
- چربی و کربوهیدرات مصرفی روزانه را تا حد امکان کاهش دهیم
- از سبزیجات بیشتر ی در رژیم غذایی روزانه استفاده کنیم البته این سبزیجات باید تا حد امکان نشاسته ی کمی داشته باشند . برخی سبزیجات همچون سیب زمینی ، ذرت ، گوجه فرنگی و … نشاسته ی فراوانی دراند .
- در صورت استفاده از غلات از غلات کامل استفاده کنید همچون نان گندم کامل
- برای تامین پروتئین مورد نیاز بدن حداقل دو بار در هفته از گوشت ماهی استفاده کنید . در صورت استفاده از مرغ پوست آن را حتما بکنید . بیشتر از پروتئین های گیاهی همچوم حبوبات و سویا استفاده کنید . از گوشت قرمز کمتر استفاده کنید و در صورت استفاده به هیچ عنوان چربی آن را مصرف نکنید .
- در صورت استفاده از چربی از روغن های سالم همچون روغن هسته انگور ، روغن زیتون ، روغن آووکادو استفاده کنید . از لبنیات پر چرب استفاده نکنید .
- برای استفاده از انواع میوه ها سعی کنید میوه ی تازه مصرف کنید و نه انواع کنسرو شده ی آن .
- به هیچ وجه غذاها و خوراکی های شور مانند پفک ، ماهی نمک سود شده و … استفاده نکنید .
جمع بندی و سخن آخر
در پایان باید گفت با این که عوامل متعددی در ابتلا به دیابت نقش دارند اما نقش چاقی در ابتلا به دیابت به طور چشمگیری از بقیه عوامل پررنگ تر است ، به طوری که 90 درصد از افراد دیابتی از مشکل چاقی رنج می برند . با توجه به سبک زندگی ای که اخیرا به شدت رایج شده و زندگی ماشینی ، مردم اکثرا مبتلا به اضافه وزن و یا چاقی هستند . با توجه به تحقیقات انجام شده تعدادافراد مبتلا به اضافه وزن رو به افزایش است بنابراین خطر ابتلا به دیابت نیز به صورت روز افزون در حال افزایش است . موثرترین کاری که می توان برای جلوگیری از ابتلا به دیابت و یا به تعویق انداختن زمان بروز این بیماری انجام داد ، جلوگیری از افزایش وزن و در صورت داشتن اضافه وزن کاهش آن است . این مهم تنها با تغییر سبک زندگی حاصل می شود . به این معنی که افراد ، توجه بیشتری به رژیم غذایی خود داشته باشند و ورزش را جزو برنامه های روزانه ی خود قرار دهند .
منابع :
