سکته قلبی، انفارکتوس میوکارد (به انگلیسی: Myocardial infarction) یا حمله قلبی، فرایندی هست که در آن قسمت هایی از عضله قلب به علت کاهش جریان خون کرونری ( عروق خون رسان قلب) از بین می رود.
سکته قلبی عموما زمانی رخ می دهد که در اثر انسداد ترمبوتیک( ناشی از لخته خون) در یکی از شریان های خونرسان قلب ( کرونری) جریان خون در آن به طور ناگهانی مختل می گردد. اگر درد شدید قفسه سینه دارید، باید بلافاصله با آمبولانس تماس بگیرید.درک قلب و عروق کرونر
قلب عمدتا از عضلات خاص به نام میوکارد ساخته شده است. قلب، خون را برای خونرسانی به سراسر بدن به رگ های خونی یا شریان ها منتقل می کند. عضله قلب مانند هر عضله دیگر نیاز به خونرسانی خوب دارد. عروق کرونر خون را به عضله قلب می رسانند. شریان های اصلی کرونر از آئورت جدا می شوند. آئورت شریان بزرگ است که خون غنی از اکسیژن را از قلب به بدن منتقل می کند. شریان های اصلی کرونر به شاخه های کوچکتر تقسیم می شوند که خون را به تمام قسمت های عضله قلب می رسانند.
حمله قلبی یا سکته قلبی چیست؟
قلب مانند هر عضله بدن نیاز به تامین ثابت اکسیژن و مواد مغذی دارد. قلب دارای سه شریان کرونری شاخه شاخه است که دو تا از آنها بزرگ تر هستند. این عروق کرونری خون اکسیژن دار را به عضله قلب می رسانند.انفارکتوس حاد میوکارد نام پزشکی برای حمله قلبی است. حمله قلبی یک وضعیت تهدید کننده زندگی است. انفارکتوس میوکارد زمانی رخ می دهد که جریان خون به عضله قلب، ناگهان قطع شود و باعث آسیب بافتی شود. این معمولا نتیجه انسداد در یک یا چند عروق کرونری است. انسداد می تواند به علت ایجاد پلاک خونیباشد.پلاک ماده ای که عمدتا از چربی، کلسترول و مواد زائد سلولی تشکیل شده است.
در اثر انسداد عروق کرونری در قلب وضغیتی به نام ایسکمی قلبی اتفاق می افتد. اگر یک عروق کرونر اصلی مسدود شده باشد، بخش بزرگی از عضله قلب تحت تأثیر قرار می گیرد. اگر یک شریان شاخه ای کوچک تر مسدود شود، مقدار کوچکتری از عضله قلب تحت تأثیر قرار می گیرد. اگر ایسکمی قلبی بیش از حد طول بکشد، سلول های بافت قلبی می میرد. انفارکتوس میوکارد به معنای واقعی کلمه مرگ عضله قلب شناخته می شود.
پس از انفارکتوس میوکارد ، اگر بخشی از عضله قلب مرده باشد، در طی چند هفته بعد بافت اسکار جایگزین می شود. حمله قلبی یا سکته قلبی علائم خاصی ندارد. اما اغلب حملات قلبی باعث درد قفسه سینه می شود.
عوارض حمله قلبی یا سکته قلبی چیست؟
یک چهارم قربانیان حمله قلبی قبل از رسیدن به بیمارستان میمیرند. سایر بیماران نیز در بیمارستان در معرض عوارض تهدید کننده زندگی هستند.
عوارض حمله قلبی شامل موارد زیر است:
- سکته مغزی.
- آریتمی های قلب دائمی (ضربان قلب نامنظم).
- نارسایی قلبی.
- تشکیل لخته های خون در پاها یا قلب.
- آنوریسم یا انسداد ضعیف قلب.
- آسیب به اندام های حیاتی مانند کبد و کلیه.
- مرگ.
کسانی که از حمله قلبی جان سالم به در برده اند و چند ساعت پس از آن مشکلات جدی ندارند، احتمال بیشتری برای بهبود کامل دارند.
علائم انفارکتوس حاد قلب چیست؟
در حالی که علائم کلاسیک یک حمله قلبی درد در قفسه سینه و تنگی نفس است. علائم می توانند کاملا متفاوت باشند.
شايعترين علائم سکته قلبی عبارتند از:
- فشار یا تنگی در قفسه سینه.
- درد در قفسه سینه، پشت، فک و سایر قسمت های فوقانی بدن که بیش از چند دقیقه طول می کشد.
- تنگی نفس.
- تعریق.
- استفراغ.
- اضطراب.
- سرگیجه.
- تنگی نفس.
- ضعف و یا حالت تهوع.
درد ممکن است ثابت یا متناوب باشد. همچنین، زنان کمتر احتمال دارد علائم کلاسیک درد قفسه سینه را تجربه کنند. در عوض ممکن است احساس سوزش یا درد در بازوی، گردن، پشت و یا فک را احساس کنند.
همه افراد مبتلا به حمله قلبی نشانه های مشابه یا همان شدت علائم را تجربه نمی کنند. درد قفسه سینه علامت اغلب گزارش شده در میان زنان و مردان است.
چه چیزی باعث حمله قلبی یا سکته قلبی می شود؟
در بیشتر موارد تشکیل لخته خون (ترومبوز) علت اصلی است. شايع ترين علت حمله قلبي يک لخته خوني است.لخته ممکن است درون يک شريان عروق کرونر يا يک شاخه آن تشکيل شده است. سرخرگ های كرونری كه به قلب خون می رسانند. به تدريج به وسيله شبكه اي ازسلولها، چربي و كلسترول كه پلاك (plaque)ناميده می شود، مسدود گردند.
خوني كه تلاش میكند از اين سرخرگهاي مسدود شده عبور كند، می تواند يك لخته تشكيل دهد. اگر اين لخته، جريان خون را به صورت كامل قطع كند. بخشي از ماهيچه قلب كه به وسيله آن سرخرگ تغذيه می شده، می ميرد. لخته های خون معمولا در شریان های طبیعی تشکیل نمی شود.
موارد غیر معمول دیگر که می توانند یک عروق کرونر را مسدود کنند عبارتند از:
التهاب عروق کرونر (نادر).
لخته شدن خون در جاهای دیگر بدن (به عنوان مثال، در یک اتاق قلب) و رفتن به یک شریان کرونر که در آن گیر می شود.
مصرف کوکائین که می تواند باعث ایجاد یک عروق کرونر به اسپاسم شود.
عوارض جراحی قلب
برخی از مشکلات نادر قلب.
چه کسی در معرض خطر انفارکتوس میوکارد یا سکته قلبی قرار دارد؟
برخی عوامل ممکن است خطر ابتلا به حمله قلبی را افزایش دهند. در زیر به آنها اشاره می کنیم.
فشار خون بالا
اگر فشار خون بالا دارید، خطر بیشتری برای حمله قلبی دارید. فشار خون طبیعی کمتر از 120/80 میلی متر جیوه (میلی متر جیوه) است. همانطور که اعداد فشار خون افزایش می یابد خطر ابتلا به بیماری های قلبی نیز افزایش می یابد. داشتن فشار خون بالا باعث صدمه به شریان ها و تسریع در ایجاد پلاک می شود.
سطح کلسترول بالا
با داشتن سطح بالایی از کلسترول در خون شما خطر ابتلا به حمله قلبی یا سکته قلبی را افزایش می دهد. شما ممکن است با تغییر دادن رژیم غذایی یا مصرف داروهای خاصی، کلسترول را کاهش دهید.
سطح تری گلیسیرید بالا
سطح تری گلیسیرید بالا همچنین خطر ابتلا به حمله قلبی یا انفارکتوس میوکارد را افزایش می دهد. برخی از تری گلیسیرید ممکن است در شریان های شما باقی بمانند و به ایجاد پلاک کمک کند.
دیابت و سطح قند خون بالا
دیابت یک بیماری است که باعث افزایش سطح قند خون و یا قند خون می شود. سطح بالای قند خون می تواند عروق خونی را به همراه داشته باشد و در نهایت منجر به بیماری عروق کرونر شود. این یک وضعیت سلامتی جدی است که می تواند حملات قلبی یا انفارکتوس میوکارد را در برخی افراد ایجاد کند.
چاقی
اگر شما دارای اضافه وزن هستید، شانس شما برای داشتن یک سکته قلبی بالاتر است. چاقی با شرایط مختلفی همراه است که خطر ابتلا به سکته قلبی را افزایش می دهد.
سیگار کشیدن
مصرف دخانیات خطر ابتلا به حمله قلبی یا سکته قلبی را افزایش می دهد. همچنین ممکن است به سایر بیماری ها و بیماری های قلبی عروقی منجر شود.
افزایش سن
خطر ابتلا به سکته قلبی با سن افزایش می یابد. مردان بعد از 45 سالگی در معرض خطر ابتلا به حمله قلبی هستند و زنان بعد از 55 سالگی در معرض خطر ابتلا به سکته قلبی هستند.
سابقه خانوادگی
اگر سابقه خانوادگی بیماریهای اولیه قلب دارید، احتمال ابتلا به حمله قلبی دارید. خطر ابتلا به این بیماری بسیار بالا است.
چگونه انفارکتوس میوکارد تشخیص داده می شود؟
برای تعیین اینکه آیا شما یک حمله قلبی داشته اید، پزشک به صدای قلب شما گوش می دهد تا نارسایی های ضربان قلب را بررسی کند. ممکن است تعدادی از تست های مختلف را انجام دهید. ممکن است الکتروکاردیوگرام (EKG) برای اندازه گیری فعالیت الکتریکی قلب شما انجام شود. آزمایش خون همچنین می تواند برای بررسی پروتئین هایی که با آسیب های قلبی مرتبط هستند، مانند تروپونین لازم باشد.
سایر آزمایش های تشخیصی عبارتند از:
یک آزمایش استرس برای دیدن اینکه چگونه قلب شما به شرایط خاصی مانند تمرین پاسخ می دهد.
یک آنژیوگرافی با کاتتریزاسیون کرونر برای بررسی مسائل مربوط به انسداد در شریان ها.
یک echocardiogram برای کمک به شناسایی مناطق قلب شما که به درستی کار نمی کنند.
چگونه انفارکتوس حاد میوکارد درمان می شود؟
حملات قلبی نیاز به درمان فوری دارند. بنابراین بیشتر درمان ها در اتاق اورژانس آغاز می شود. یک روش فوری به نام آنژیوپلاستی ممکن است برای تخریب شریان ها که خون را به قلب می رسانند، استفاده شود. در طول یک آنژیوپلاستی، جراح شما یک لوله طولانی و نازک به نام کاتتر را از طریق شریان خود وارد می کند تا به انسداد برسد. سپس یک بالون کوچک متصل به کاتتر به منظور باز کردن شریان و اجازه می دهد جریان خون را از سر بگیرد. جراح شما همچنین ممکن است یک لوله کوچک تر به نام یک استنت در محل انسداد قرار دهد. استنت می تواند مانع از بستن مجدد شریان شود.
پزشک شما همچنین می تواند در بعضی موارد از پیوند عروق کرونر قلب (CABG) استفاده کند. در این روش، جراح شما رگ ها و شریان های خود را دوباره مرتب می کند تا خون در اطراف انسداد جریان یابد. یک CABG گاهی اوقات پس از حمله قلبی انجام می شود. در اغلب موارد، با این حال، چند روز پس از حادثه انجام می شود، بنابراین قلب شما زمان برای بهبودی دارد.
تعدادی از داروهای مختلف نیز برای درمان سکته قلبی استفاده می شود:
رقیق کننده های خون مانند آسپیرین. اغلب برای شکستن لخته های خون استفاده می شود و جریان خون را از طریق شریان های تنگ شده بهبود می بخشد.
ترومبولیتیک ها اغلب برای حل شدن لخته مفید هستند.
داروهای ضد پلاکت مانند کلوپیدوگرل. می تواند برای جلوگیری از تشکیل لخته های جدید و رشد لخته های موجود باشد.
چگونه ميتوانم از يك حمله قلبي پيشگيري كنم؟
اگر شما بيماري قلبي داريد برا ي بهبودي سلامت قلب خود می توانید برخی کارها را انجام دهيد. ايجاد تغييراتي می تواند از يك حمله قلبي یا انفارکتوس میوکارد جلوگيري كند. از پزشك يا پرستارتان كمك بخواهيد.
- سيگار نكشيد.
- اگر فشار خون بالا داريد، درمان كنيد.
- غذايي را مصرف كنيد كه چربي، كلسترول و نمك كم داشته باشد.
- ميوه هاي تازه و سبزيجات، زياد بخوريد.
- ورزش كنيد.
- وزن خود را در محدوده طبيعي نگه داريد.
- اگر ديابت داريد، قند خونتان را كنترل نمائيد.
- دستورات پزشكتان را در مورد مصرف داروها رعايت نماييد.
- پزشكتان را به طورمرتب براي چك آپ (check up) ملاقات كنيد.
برگرفته از:
