سرطان دهان و راه‌های تشخیص، علل و علائم

سرطان دهان چیست؟ علائم سرطان دهان و زبان چگونه بروز پیدا می‌کند؟ در ادامه این مقاله به بررسی کامل سرطان دهان خواهیم پرداخت؛ با ما همراه باشید.

تقریباً می‌توان گفت که امکان وقوع سرطان در تمامی‌بافت‌ها و اندام‌های بدن وجود دارد. در‌این گزیده قصد داریم شما را با یکی دیگر از انواع سرطان‌ها که پیش‌آگاهی‌های مربوط به آن در کشور ما بسیار پایین است، آشنا کنیم.

سرطان‌ دهان به عنوان ششمین سرطان شایع جهان شناخته می‌شود. همانطور که گفته شد، پیش‌آگهی سرطان‌های دهانی و دهانی‌حلقی (اوروفارنکس) ضعیف است و مدت بقای 5 ساله آن تقریباً به 50% می‌رسد.

سرطان دهان چیست؟

به طور کلی، سرطان دهان به دسته‌ای از بیماری‌های سرطانی مربوط به ناحیه سر و گردن گفته می‌شود که منحصراً دو ناحیه فضای دهانی و اورنوفارنکس را مورد هدف قرار می‌دهند. نکته‌ای که در رابطه با ‌این بیماری حائز اهمیت است، تشخیص به موقع و زودهنگام‌ این سرطان نقش مهمی ‌در میزان امید به درمان آن دارد.

سرطان دهان می‌تواند بر هر یک از بخش‌های حفره دهانی، لب‌ها، بافت تشکیل‌دهنده خطوط لب‌ها، دندان‌ها، جلوی دو سوم زبان، لثه‌ها، منطقه دهان زیر زبان و سقف دهان یا همان کام را شامل شود. سرطان‌های دهانی معمولاً می‌توانند انواع مختلفی داشته باشند، اما بررسی‌های میکروسکوپی نشان می‌دهد که در اکثر مواقع، سر منشأ سلول‌های سرطانی بافت سنگفرشی سطح دهان است.

نشانه‌ها و علائم سرطان دهان

نشانه‌های اولیه و زودرس‌ این بیماری شامل موارد زیر است:

• لکه‌های قرمز یا سفید طولانی‌مدت
• زخم همیشگی
• تورم رو به رشد
• تحرک و جابه‌جایی ناگهانی دندان
• خونریزی غیرطبیعی
• خستگی طولانی‌مدت

علائم ثانویه نیز ممکن است شامل هر یک از طیف گسترده نشانه‌هایی از قبیل سفت شدن مناطقی از سطح دهان، تغییرات ظاهری دهان و لب، انسداد مسیر‌های هوایی، عفونت گوش میانی، گوش درد، گرفتگی عضلات فک، بلع سخت، تورم غدد لنفاوی، درد مقاوم و‌ایجاد مشکل در بینایی فرد باشد.

به طور کلی در صورتی که هر یک از علائم گفته شده، بیش از مدت دو هفته در فرد مشاهده شود، پیشنهاد می‌شود که دندان‌‌پزشک خود را از‌این موضوع مطلع سازد.

علت ‌ایجاد سرطان دهان

تحقیقات تعدادی از عوامل که خطر ابتلا به سرطان‌های دهان را افزایش می‌دهند شناسایی کرده است. بر اساس یافته‌های محققان، شیوع ‌این سرطان در بین آقایان دو برابر بیشتر از خانم‌ها است. همچنین افراد سیگاری و الکلی نیز 50 درصد بیشتر از سایر افراد در معرض ابتلا به سرطان‌های دهان هستند. ضایعات بدخیم دهانی نیز یکی دیگر از عوامل تأثیرگذار در شیوع و ‌ایجاد سرطان‌های دهانی است.

همچنین یکی دیگر از عوامل مهم در‌ایجاد سرطان دهانی ویروس پاپیلومای انسانی است که توسط رفتار‌های جنسی منتقل می‌شود. معمولاً سرطان‌های تحت تأثیر‌این ویروس در ناحیه گلو، زیر زبان و برابر لوزه‌ها ‌ایجاد شده و کمتر قابل مشاهده هستند.

نکته دیگر دارای اهمیت‌ این است که افراد مبتلا به سرطان دهان تحت تأثیر‌این ویروس که معمولاً با نام بیماران سرطانی HPV مثبت شناخته می‌شوند، کمتر در معرض مرگ‌و‌میر و عود مجدد ناشی از‌این سرطان هستند.

تشخیص سرطان دهان

تشخیص زودهنگام بیماران مبتلا به سرطان دهان باعث کاهش مرگ‌ومیر و کمک به بهبود درمان می‌شود. جراحان دهان و دندان‌ می‌توانند مبتلایان را در مراحل اولیه تشخیص دهند. در صورت مشاهده موارد مشکوک توسط پزشکان، ممکن است آزمایش‌های تخصصی از قبیل بیوپسی، عکس‌برداری اشعه‌ایکس از قفسه سینه، سیتی‌اسکن و ام‌آر‌آی در دستور کار قرار گیرد.

به طور کلی تنها روش قطعی برای تعیین ‌اینکه آیا سلول‌های سرطانی یا پیش‌سرطانی وجود دارد، از طریق بیوپسی و ارزیابی میکروسکوپی سلول‌ها در نمونه برداشته شده است. بیوپسی بافتی، از زبان یا سایر بافت‌های دهان و بررسی میکروسکوپی ضایعه، تشخیص سرطان دهان و یا پیش‌سرطانی را تائید می‌کند.

برای تشخیص سرطان دهان به چه پزشکی مراجعه کنیم

سرطان دهان به عنوان ششمین سرطان شایع جهان شناخته می‌شود و تشخیص و درمان آن بر عهده‌ی متخصصان دهان و دندان و گوش، حلق و بینی است.

درمان بیماران مبتلا به سرطان دهان از نظر طیف پزشکان مربوطه گسترده است. درمان سرطان دهان معمولاً توسط یک تیم چند رشته‌ای با متخصصان درمان از زمینه‌های اشعه، جراحی، شیمی‌درمانی، تغذیه، دندانپزشکی و حتی روانشناسی که احتمالاً در معرض تشخیص، درمان، توان‌بخشی و مراقبت از بیمار هستند، قرار می‌گیرد.

درمان سرطان دهان

در مرحله اول اگر تومور به اندازه کافی کوچک باشد و اگر عمل جراحی به نتیجه کارکردی رضایت‌بخش باشد، قطع جراحی (حذف) تومور معمولاً توصیه می‌شود. همچنین درمان‌هایی از قبیل پرتودرمانی پیوسته با شیمی‌درمانی یا بدون آن در صورت غیر قابل بازگشت بودن بافت آسیب دیده توصیه می‌شود.

در صورت گستردگی محل درگیر در سرطان، جراحی آن نیازمند سطح بالاتری از تکنیک‌ها و تجهیزات است. ممکن است تعداد جراحی‌های مورد نیاز بیش از یک مورد باشد و حتی جراحی‌های پلاستیک برای بازسازی اندام آسیب‌دیده در دستور کار قرار گیرد.

معمولاً بیماران مبتلا به سرطان دهان در طول زندگی خود از مشکلات عدیده‌ای از قبیل مشکلات گفتاری، مشکل نگه داشتن وزن، مسائل مربوط به تیروئید، مشکلات بلع، عدم توانایی بلع، از دست دادن حافظه، ضعف، سرگیجه، کاهش شنوایی رنج می‌برند.

پس از درمان، توان‌بخشی برای بهبود حرکت، جویدن، بلعیدن و سخن گفتن ضروری است. در‌این مرحله ممکن است آسیب‌شناسان گفتار و زبان درگیر شوند.

در پایان لازم به ذکر است که تحقیقات در رابطه با اپیدمیولوژی سرطان نشان می‌دهد که ساده‌ترین راهکار در رابطه با سرطان دهان، پیشگیری از ابتلا به آن از طریق پرهیز از عوامل بیماری‌زا و همچنین تشخیص زودهنگام آن پیش از آسیب‌رسانی گسترده به اندام‌های سر و گردن است.

منابع:

mouthhealthy

healthline