تغییرات جنین و نکات مهم هفته به هفته بارداری در سه ماه اول (هفته 1 تا هفته 13)
آیا شما نیز در طول بارداری، هر هفته احساس می کنید جنین تان در حال تغییر است ؟
آیا می دانستید هر هفته از بارداری مختص شکل گیری و تکمیل یکی از قسمت های بدن جنین است؟
آیا می دانستید برخی از هفته های بارداری از اهمیت بیشتری نسبت به هفته های دیگر برخوردارند؟
با دکتردکتر در این مقاله همراه باشید تا به بررسی هفته به هفته بارداری و نکات و اتفاقات مهمی که مربوط به هر هفته است بپردازیم.
هفته اول تا هفته چهارم قاعدگی
به اولین روز پریود شما تا اولین روز پریود بعدی یک سیکل قاعدگی گفته می شود که معمولا بین 28 تا 35 روز به طول می انجامد. اگر باردار شوید سن بارداری شما از همان روز اول آخرین پریودی شما محاسبه می شود. پس اگر در این دوره اقدام به بارداری نموده اید و یا رابطه جنسی محافظت نشده داشته اید احتمالا باید منتظر وقوع تاخیر در خونریزی بعدی خود باشید.
در جدول زیر قد و وزن و مقایسه اندازه تقریبی رویان یا جنین از هفته 5 تا هفته 13 مورد بررسی قرار گرفته است.
هفته پنجم: آیا حامله‌ای یا خیر؟
همانگونه که اشاره نمودیم، حاملگی به صورت معمول 40 هفته است که این 40 هفته از اولین روز پریود قبلی محاسبه می شود. پس اصولا زمانی که قاعدگی به تاخیر می افتد و شما متوجه می شوید که باردارید باید در هفته چهارم یا پنجم بارداری خود و در واقع در سه ماه اول بارداری باشید.
اگر زمان پریود شما به تاخیر افتاده است، هفته پنجم سیکل قاعدگی شما یعنی یک هفته بعد از عقب افتادن خونریزی، زمان مناسبی برای انجام تست های بارداری است. می توانید از تست های خانگی بارداری و یا آزمایش خون بتا استفاده کنید.
معمولا یک هفته بعد از عقب افتادن قاعدگی بهترین زمان برای انجام آزمایش است زیرا در این زمان، احتمال خطا در آزمایش به پایین ترین میزان خود می رسد.
احتمالا در این هفته نفخ، درد سینه، تکرر ادرار، سردرد یا تنگی نفس داشته باشید. نگران نباشید، این علائم به مرور زمان کمتر و کمتر می شوند.
هفته ششم بارداری: خود را برای حالت تهوع آماده کنید!
در هفته ششم بارداری گوش ها، چشم ها و به طور کلی صورت رویان شروع به تشکیل شدن می کنند و معمولا حالت تهوع بارداری نیز در همین هفته شروع می شود. در هفته ششم بارداری بیشتر سعی کنید استراحت کنید و اگر با مشکلات گوارشی مثل نفخ درگیر هستید می توانید از کلوچه های زنجبیلی استفاده کنید.
برای مبارزه با حالت تهوع بارداری حتما سعی کنید تعداد دفعات غذا خوردن در روز را افزایش دهید ولی در حجم کمتر.
هیچ وقت معده خود را خالی نگه ندارید زیرا ترشح بیشتر اسید معده باعث شدیدتر شدن حالت تهوع می شود.
حالت تهوع بارداری معمولا در اول صبح و بعد از بیدار شدن با شدت بیشتری به شما هجوم می آورد. همیشه بعد از بیدار شدن و قبل از بیرون آمدن از تخت از یک ماده خوراکی خشک مثل بیسکوییت یا یک تکه نان سنگک استفاده کنید.
اگر حالت تهوع شما بسیار شدید است به طوری که زندگی روزمره شما را مختل نموده و یا باعث کاهش وزن شما شده است می توانید با مشورت پزشک متخصص زنان و زایمان از قرص های ضد تهوع مناسب برای بارداری مانند قرص دمیترون و آمپول ب-کمپلکس استفاده کنید.
برای تماس تلفنی با پزشک متخصص زنان و زایمان کلیک کنید.
هفته هفتم بارداری: با صدای قلبش زندگی کن!
هفته هفتم بارداری زمان مناسبی برای انجام اولین سونوگرافی دوران بارداری تان است. در اولین سونوگرافی، قلب رویان مورد بررسی قرار می گیرد زیرا در بسیاری از بارداری های ناموفق قلب اصلا تشکیل نمی شود و این بارداری ها معمولا در همان هفته های ابتدایی به سقط منجر می شوند.
در هفته هفتم بارداری سر رویان بسیار بزرگ تر از بدن اوست و حدود یک سوم از اندازه کل را تشکیل می دهد. مغز فرزند شما با سرعت باورنکردنی در حال تشکیل و تکمیل است به طوری که در هر دقیقه 100 سلول مغزی ساخته و پردازش می شوند.
هفته هشتم بارداری: ورزش کنید ولی مراقب باشید!
هفته هشتم بارداری آغاز ماه دوم حاملگی شما محسوب می شود و حالا حتما باورتان شده که موجودی کوچک و خارق العاده درون بدن شما مشغول زندگی کردن است.
فرزند کوچک شما اکنون دارای دست ها و پاهای بسیار ریز و کوچکی است و روز به روز، بیشتر به آن چیزی که شما انتظارش را می کشید، تبدیل می شود. این رویان کوچک اکنون در رحم شما در حال جنب و جوش فراوان است اما این تکان ها هنوز آنقدر کوچک و ضعیف هستند که شما متوجه آنها نخواهید شد.
محققان دریافته اند که ورزش مادر در دوران بارداری می تواند اثرات مثبتی روی مغز رویان بگذارد. از این هفته سعی کنید ورزش و تمرین های هوازی را در برنامه روزانه خود قرار دهید. هم به بهبود حال جسمی خودتان کمک کرده اید و هم رویان خود را سر ذوق می آورید!
ورزش مرتب و روزانه در بارداری برخی از ناراحتی های رایج در اوایل بارداری مانند کمردرد و خستگی را کاهش دهد و همچنین می تواند از دیابت بارداری نیز جلوگیری نماید.
فعالیت ها و ورزش هایی که در بارداری انتخاب می کنید باید بسیار حساب شده باشند. از فعالیت های سنگین و سخت خودداری کنید و ورزش های سبک و مداوم مانند پیاده روی، ایروبیک و شنا را امتحان کنید.
از ورزش هایی که همراه با جهش و پرش هستند خودداری کنید و ورزش هایی مانند فوتبال و بسکتبال را با احتیاط بیشتری انجام دهید و حتما اگر در حین فعالیت های ورزشی احساس تنگی نفس و کمبود اکسیژن نمودید، حرکات را متوقف کنید، آب بنوشید و استراحت کنید.
به یاد داشته باشید در صورت بروز هر یک از موارد زیر ورزش و فعالیت را متوقف کنید و بیشتر استراحت کنید تا شرایط شما به وضعیت پایدار برسد و پزشک متخصص زنان و زایمان به شما اجازه ورزش دوباره بدهد.
- خونریزی یا لکه بینی
- دهانه رحم ضعیف
- سابقه بیماری قلبی
- سابقه بیماری آسم
- حاملگی چند قلو
- خطر زایمان زودرس
- پره اکلامپسی یا فشار خون بالای ناشی از بارداری
- کم خونی شدید
- برونشیت مزمن
- دیابت نوع 1
- چاقی شدید بیمارگون
- کمبود وزن شدید (BMI <12)
- بیماری های ارتوپدی
- سابقه تشنج در مادر
- پرکاری تیروئید
- سابقه مصرف سیگار
هفته نهم بارداری: او گوش دارد ولی هنوز صداها را نمی شنود!
در هفته نهم بارداری گوش ها و اجزای داخلی آنها رشد خود را کامل می کنند اما هنوز قدرت شنوایی در رویان وجود ندارد زیرا اعصاب شنوایی در سیستم عصبی مرکزی به تکامل نرسیده اند.
در هفته نهم بارداری هرمون بتای بارداری به بالاترین میزان خود در بدن شما می رسد و ممکن است حالت تهوع، سردردها، حساس شدن پستان ها و سایر علائم آزاردهنده بارداری با شدت بیشتری در شما ظاهر شوند اما نگران نباشید زیرا از این هفته به بعد سطح هرمون در خون شما به پایداری می رسد و به تدریج این علائم آزاردهنده محو می شوند.
در این هفته ها احتمالا میل زیادی به رابطه جنسی ندارید و بیش از آنکه برای این کار انرژی داشته باشید احساس خستگی و فرسودگی می کنید و به شدت خواب آلوده هستید. اما نگران نباشید همه این احساسات به زودی از بین می روند و با ورود به سه ماه دوم بارداری به حالت پایدارتری می رسید و بدن شما یاد می گیرد که با وجود بارداری چگونه به بقیه کارهای خود نیز برسد!
هفته دهم بارداری: به دوره جنینی خوش آمدی!
رویان کوچک شما اکنون دیگر تقریبا کامل شده و آماده ورود به دوره جنینی است. در هفته دهم بارداری، تمام اندام های داخلی مانند کبد، تیروئید، کلیه ها و روده ها درست در سر جای خود قرار گرفته اند و قسمتی از فعالیت های خود را آغاز می نمایند.
در هفته دهم بارداری، جنین آماده بلعیدن مایع آمنیوتیک و هضم آن است و از این به بعد تا اخر دوران بارداری، تغذیه او از این طریق انجام می شود.
رشد مغزی جنین در این هفته خارق العاده است و سلول ها و نورون های مغزی با سرعتی باورنکردنی در حال رشد و تکمیل شدن هستند.
جنین شما اکنون خیلی بیشتر شبیه به یک نوزاد کوچک شده . البته هنوز سر او بزرگتر از بدنش است و پیشانی او به دلیل رشد بی مثال سلول های مغزی کمی برآمده به نظر می رسد که در هفته های آتی این برآمدگی کمتر و کمتر می شود.
از هفته دهم بارداری احتمالا متوجه تغییرات سایز در شکم و کمر خود خواهید شد. اکنون رحم شما در حال بزرگتر شدن و باز کردن جای این جنین کوچک است.
ممکن است تا به حال به دلیل حالت تهوع دچار کاهش وزن شده باشید اما نگران نباشید و سعی کنید به این علائم آزاردهنده غالب شوید.
راستی اگر می خواهید ناخن های خود را لاک بزنید و این کار به روحیه شما کمک می کند حتما این کار را انجام دهید زیرا بر خلاف باور بسیاری از مادران، این کار برای جنین شما ضرری نخواهد داشت حتی اگر در ترکیبات لاک و پولیش ناخن شما فتالات وجود داشته باشد. تنها نکته ای که باید بدان توجه داشته باشید این است که کاشت ناخن و زدن لاک را در محیطی سرباز انجام دهید تا گازهای حاصل از آن را تنفس نکنید.
اگر برای انجام این کار مضطرب هستید و از مضرات آن برای جنین خود هراس دارید می توانید از لاک های بدون فتالات استفاده کنید.
هفته یازدهم بارداری: کوچولوی من سکسکه می کند!
جنین کوچک در این هفته تغییر چندانی نمی کند و فقط فعالیت های حیاتی خود مانند بلع مایع آمنیوتیک و هضم و جذب و دفع آن را با قدرت بیشتری انجام می دهد. پوست او هنوز شفاف و نازک است و رگ های خونی و اندام های داخلی به وضوح دیده می شوند. در این هفته جنین گاهی اوقات ممکن است سکسکه کند که این خبر خوبی است زیرا نشان می دهد که پرده دیافراگم که جدا کننده قفسه سینه از انداهای شکمی است، در حال رشد و تکمیل شدن است.
البته شدت این سکسکه ها بسیار کم است و شما متوجه آنها نخواهید شد.
در هفته یازدهم بارداری احتمالا احساس گرسنگی بیشتری می کنید و اشتهای شما نسبت به هفته های گذشته بیشتر می شود زیرا جنین با قدرت بیشتری در حال تغذیه از بند ناف است. سعی کنید از مواد غذایی مفید و سالم بهره ببرید و از خوراکی هایی که حاوی مواد افزودنی هستند پرهیز نمایید.
هفته دوازدهم بارداری: زمان انجام غربالگری ان تی (NT) فرارسیده است.
در این هفته سیستم عصبی جنین کوچک شما آنقدر پیشرفت کرده که می تواند پاسخ‌های غیرارادی بدن به محرک‌ها (رفلکس) را بدهد به عنوان مثال دست ها و پاهای جنین در برابر ضربه به شکم، به داخل جمع می شوند و جنین تلاش می کند تا بتواند دست های خود را مشت نماید و یا اخم کند. او هر روز در حال شیرین تر شدن است!
هفته دوازدهم مناسب ترین هفته برای انجام غربالگری و سونوگرافی ان تی (Nuchal-Translucency) است. البته پزشکان زمان انجام این سونوگرافی را از ابتدای هفته یازدهم تا انتهای هفته سیزدهم می دانند اما اگر به دنبال مناسب ترین زمان برای انجام این تست هستید، حالا وقت آن فرارسیده است!
پشت گردن همه جنین ها مایع شفافی به نام نوکال وجود دارد اما مقدار این مایع در جنین هایی که مبتلا به سندروم داون هستند، بیشتر است.
مهم ترین وظیفه سونوگرافی NT بررسی مشکلات قلبی مادرزادی یا سندروم داون در جنین است.
یکی دیگر از مواردی که در اسکن ان تی مورد بررسی قرار می گیرد، تیغه بینی (Nosal bone) است.
دیده نشدن تیغه بینی و یا کوچک بودن آن نسبت به سن حاملگی نیز می تواند بیانگر وجود سندروم داون در جنین باشد اما این فقط یک احتمال است و ممکن است که به دلیل کوچک بودن جنین، پزشک متخصص سونوگرافی نتواند تیغه بینی را تشخیص دهد و یا در اندازه گیری آن دچار مشکل شود.
به همین دلیل اگر در سونوگرافی ان تی مشکلی تشخیص داده شود، مادر باید برای انجام غربالگری دوم در هفته 18 تا 22 منتظر بماند.
هفته سیزدهم بارداری: پایان یافتن سه ماه اول بارداری مبارک!
هفته سیزدهم آخرین هفته از سه ماه اول بارداری شماست. سه ماه اول بارداری پر ریسک ترین دوره بارداری است که اکنون شما موفق به گذر از آن شده اید.
در هفته سیزدهم بارداری ریه ها در حال تکامل هستند و تارهای صوتی جنین کوچک شما تشکیل می شوند.
گرچه هنوز نمی تواند صدایی از خود تولید کند و با شما ارتباط صوتی برقرار کند اما تارهای صوتی او در حال آماده شدن برای ایجاد صدای زیبای او بعد از تولد هستند.
در هفته سیزده بارداری احتمالا با انجام سونوگرافی بتوانید متوجه شوید که جنین داخل شکم شما پسر است یا دختر. اما اگر تا هفته 16ام صبوری کنید بهتر است.
حالا شما و فرزند کوچک تان آماده ورود به سه ماه دوم بارداری هستید. ایا می دانستید که سه ماه دوم بارداری بهترین و راحت ترین دوره بارداری است که می توانید در طی آن فارغ از بسیاری مسائل ازاردهنده بارداری مانند حالت تهوع و یا سنگینی و اضافه وزن سه ماه سوم، با جنین خود ارتباط برقرار کنید، با او صحبت کنید و تکان های دلنشین او را حس کنید.
مقاله های دیگر دکتردکتر در این زمینه را دنبال کنید.
برای دریافت نوبت اینترنتی از پزشک متخصص زنان و زایمان کلیک کنید.
برای مشاوره تلفنی با متخص مامایی کلیک کنید.
برای دریافت نوبت سونوگرافی کلیک کنید.
