ویروس ماربورگ؛ خطر شیوع، علائم، پیشگیری و درمان

بیماری ویروس ماربورگ، یک بیماری بسیار بدخیم است که باعث تب خونریزی‌دهنده می‌شود و نسبت مرگ و میر آن تا 88 درصد است. این ویروس در همان خانواده ویروسی قرار دارد که باعث بیماری ویروس ابولا می‌شود. در چند روز گذشته افراد زیادی در مورد ویروس ماربورگ به جستجو پرداخته‌اند، زیرا در حال حاضر این ویروس در کشور غنا دیده شده است.

از این رو ما نیز در این مطلب از مجله دکتردکتر قصد داریم به شما بگوییم ویروس ماربورگ چیست و چطور می‌توان از آن پیشگیری کرد. در ادامه همراه ما باشید.

ویروس ماربورگ از کجا آمد؟

ویروس ماربورگ (marburg virus) برای اولین بار در سال 1967 شیوع پیدا کرد. در آن زمان این ویروس به طور همزمان در آزمایشگاه‌های ماربورگ و فرانکفورت در آلمان و در بلگراد در یوگسلاوی، منتشر شد. اولین افراد در حین انجام تحقیقات در معرض میمون‌های سبز آفریقایی وارداتی یا بافت‌های آنها قرار گرفته بودند و آلوده شدند.

در ابتدا کارگران آزمایشگاه و سپس چندین پرسنل پزشکی و اعضای خانواده که از آنها مراقبت کرده بودند نیز درگیر این ویروس شدند. این ویروس 31 نفر را مبتلا کرد و نهایتا توانست جان 7 نفر را بگیرد. سپس در سال 2008، دو مسافر از غاری در اوگاندا بازدید کردند که در آن خفاش‌های میوه‌خوار زندگی می‌کردند، آنها در طول بازدید خود به ویروس ماربورگ آلوده شدند. در ابتدا انسان‌ها به خاطر قرار گرفتن طولانی مدت در معادن یا غارهایی که خفاش‌های میوه‌خوار در آن زندگی می‌کردند به این ویروس مبتلا می‌شدند.

نظر متخصص عفونی درباره ویروس ماربورگ

دکتردکتر طی مصاحبه اختصاصی با دکتر فرزین خوروش متخصص بیماری‌های عفونی، نظر ایشان را درباره ویروس ماربورگ جویا شد. می‌توانید فایل صوتی پاسخ دکتر را بشنوید.

علائم ویروس ماربورگ چیست؟

پس از یک دوره نهفتگی 2-21 روزه، علائم ماربورگ خود را با تب، لرز، سردرد و درد عضلانی نشان می‌دهد. در حدود روز پنجمِ پس از شروع علائم، ممکن است بر روی پوست سینه یا کمر، راش پوستی دیده شود. حالت تهوع، استفراغ، درد قفسه سینه، گلودرد، درد شکم و اسهال نیز جزو علائم ویروس ماربورگ هستند.

در صورت کنترل نشدن ویروس و تشدید علائم، ممکن است فرد مبتلا دچار زردی، التهاب لوزالمعده، کاهش وزن شدید، هذیان، شوک، نارسایی کبد، خونریزی شدید و اختلال عملکرد در چند اندام شود.

آیا ویروس ماربورگ واگیردار است؟

به طور کلی هنوز کاملا مشخص نیست که چگونه ویروس ماربورگ ابتدا از حیوان به انسان سرایت کرد، اما بر اساس پژوهش‌ها این ویروس واگیردار است. در واقع 2 مورد از گردشگرانی که در سال 2008 از غار اوگاندا بازدید کردند، به دلیل تماس محافظت نشده با مدفوع آلوده خفاش دچار این ویروس شدند.

اگر فرد سالم با خون یا مایعات بدن فرد مبتلا مثل ادرار، بزاق، عرق، مدفوع، استفراغ، شیر مادر و مایع منی تماس داشته باشد، می‌تواند دچار این ویروس شود. حتی اشیای آلوده به مایعات بدن مانند لباس، ملافه، سوزن و تجهیزات پزشکی هم می‌توانند علت انتقال ویروس باشند. البته، هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد مایع واژینال بانوان بتواند ویروس را انتقال دهد.

در ضمن باید بدانید که حتی اگر علائم شدید بیماری رفع شوند، باز هم ویروس می‌تواند در مایعات بدن بیمار بهبود یافته باقی بماند. طبق تحقیقات صورت گرفته، عموما ویروس ماربورگ بین افراد در محیط‌های نزدیک مثل پرستاران، بیمارستان یا اعضای خانواده منتقل شده است. قرار گرفتن در معرض آزمایشگاهی که ویروس زنده وجود دارد یا تماس با مایعات بدن حیوانات مبتلا نیز از موارد واگیر این ویروس به حساب می‌آیند.

پیشگیری از ابتلا به ویروس ماربورگ

همانطور که گفتیم، این ویروس ابتدا از خفاش‌های میوه‌خوار به انسان منتقل می‌شود. بنابراین اولین راه این است که با این حیوانات و مایعات بدن آنها تماسی نداشته باشیم. اقدامات برای پیشگیری از انتقال ثانویه یا فرد به فرد مانند مواردی است که برای سایر تب‌های خونریزی‌دهنده استفاده می‌شود.

اگر بیمار مشکوک باشد یا تایید شود که به بیماری ویروس ماربورگ مبتلا است، باید اقداماتی برای پیشگیری، کنترل عفونت و جلوگیری از تماس مستقیم فیزیکی با بیمار به کار گرفته شوند. این اقدامات احتیاطی شامل پوشیدن روپوش محافظ، دستکش و ماسک است.

قرار دادن فرد مبتلا در قرنطینه، استریل کردن یا دفع صحیح سوز‌ن‌ها، تجهیزات و مواد دفعی بیمار جزو مهمترین راه های پیشگیری از ابتلا به ویروس ماربورگ محسوب می‌شوند. در آزمایشگاه‌ها نیز باید ابزار پزشکی کاملا ایمن را به کار برد و نمونه‌ها را با استفاده از وسایل حمل و نقل تایید شده، جابه‌جا کرد.

راه‌های درمان ویروس ماربورگ

در حال حاضر هیچ درمان خاص یا واکسنی برای ویروس ماربورگ وجود ندارد. با برخی از درمان‌ها مثل متعادل کردن مایعات بدن بیمار، حفظ وضعیت اکسیژن و فشار خون، جایگزینی خون از دست رفته و درمان عفونت می‌توانند برای درمان فرد مبتلا به کار روند. البته برخی از راه‌های درمانی در مدل‌های غیرانسانی تایید شده‌اند، اما هنوز آنها را بر روی انسان‌ها آزمایش نکرده‌اند.

ویروس ماربورگ در ایران

با توجه به موارد گفته شده، ویروس ماربورگ در غارها و معادنی که خفاش میوه‌خوار وجود دارد، دیده می‌شود. از ابتدای شیوع این بیماری هیچ وقت در ایران موردی از ابتلای آن اعلام نشده است.

آخرین آمار مبتلایان به ویروس ماربورگ

در حال حاضر، یعنی در جولای 2022، کشور غنا فوت دو بیمار را در اثر ابتلا به ویروس جدید ماربورگ تایید کرده است. نمونه‌های آنها در اوایل این ماه مثبت شد و اکنون توسط آزمایشگاهی در سنگال تایید شده است. مقامات بهداشتی کشور غنا می‌گویند اکنون 98 نفر به عنوان موارد مشکوک تماسی در قرنطینه هستند. این‌ها شامل بستگان، پزشکان و کارگران سردخانه می‌شوند که با این دو بیمار در تماس بودند.

این دومین بار است که ماربورگ در غرب آفریقا شناسایی می‌شود. سال گذشته یک مورد تایید شده در گینه وجود داشت، اما شیوع آن در سپتامبر، پنج هفته پس از کشف این مورد، اعلام شد. کشور غنا نیز به شهروندان خود اعلام کرده است که از رفتن به غارهایی که خفاش‌ها در آنها زندگی می‌کنند، خودداری کرده و غذاهای گوشتی را کاملا بپزند تا خطر ابتلا به این ویروس کاهش یابد.

نتیجه‌گیری

ما در این مطلب به طور مفصل درباره ویروس ماربورگ صحبت کردیم. با اینکه این ویروس در حال حاضر فقط در کشور غنا دیده شده است، اما باید در هر صورت همیشه نکات بهداشتی را رعایت کنیم و از تماس با مایع بدن حیوانات خودداری کنیم. زیرا برخی از ویروس‌ها بین انسان و حیوان مشترک هستند و می‌توانند بیماری‌زا باشند.

همچنین شما می‌توانید جهت دریافت نوبت یا مشاوره با بهترین پزشک‌ها، با دکتر دکتر در ارتباط باشید. کافیست به صورت آنلاین نوبت بگیرید و با کمترین هزینه با پزشک مورد نظرتان صحبت کنید.

آیا ویروس ماربورگ خطرناک است؟

ویروس ماربورگ یک ویروس نادر است و در موارد خاصی انسان‌ها به آن مبتلا می‌شوند. اما در صورت ابتلا و رعایت نکردن نکات بهداشتی، این ویروس می‌تواند بسیار شدید باشد و باعث مرگ فرد شود. میزان مرگ بیماران مبتلا بین 23-90٪ متغیر است.

علائم اولیه ویروس ماربورگ چیست؟

تب، لرز، سردرد و درد عضلانی علائم اولیه ویروس ماربورگ به حساب می‌آیند.

میزان شیوع ویروس ماربورگ چقدر است؟

از آنجایی که این ویروس فقط با تماس فیزیکی با مایع بدن انسان و حیوان منتقل می‎شود، نسبتا خطرِ شیوع کمتری دارد. اما پس از شیوع می‌تواند افراد نزدیکی که با بیمار در تماس بوده‌اند را به سرعت مبتلا کند.