پوست خشک عارضه ای است که به سبب آب و هوای خشک اکثر مناطق ایران ، افراد زیادی را در این منطقه جغرافیایی درگیر خود کرده است.
علت خشکی پوست، از دست رفتن آب بدن است. در واقع، اولین قسمتی که این مشکل را اعلام می‌کند، پوست فرد است. علت این موضوع ممکن است موارد بسیار زیاد و متنوعی باشند. حتی ممکن است بروز همزمان چند مورد از این موارد برای یک فرد، موجب خشکی پوست در وی شود.
بهتر است ابتدا عامل زمینه‌ای ایجادکننده مشکل را شناسایی کنیم تا بتوانیم بهتر به مقابله با آن بپردازیم. فاکتورهایی که ممکن است پوست خشک را در افراد ایجاد کنند، عبارتند از سبک زندگی (از نظر میزان نوشیدن آب و …)، محیط (از نظر آب و هوا و نیز استرس) و موقعیت سلامتی خود فرد.
خشک شدن پوست در برخی موارد برای فرد بسیار آزاردهنده و دردناک می‌شود. به سبب خشک شدن بیش از حد پوست، خارش و ترک خوردن پوست و حتی گاهی خونریزی از این ترک‌ها در فرد بروز پیدا می‌کند.
خشک شدن پوست یا همان درماتیت پوستی در یکی از این سه دسته قرار می‌گیرد:
درماتیت تماسی
همان طور که از اسم آن پیداست این حالت زمانی بروز پیدا می‌کند که پوست فرد با ماده‌ای تماس پیدا کرده که واکنشی موضعی را به دنبال داشته است. این عامل می‌تواند یک ماده شیمیایی مثلا مواد شوینده باشد. بنابراین این حالت به گونه‌ای آلرژی محسوب می‌شود و زمانی بروز پیدا می‌کند که پوست در معرض ماده‌ای که به آن حساسیت دارید قرار گرفته باشد.
درماتیت سبورئیک
در این حالت پوست بیش از حد روغن تولید می‌کند که سبب بروز جوش و آکنه روی پوست می‌شود.
درماتیت آتوپیک
این مورد در بین عوام تحت عنوان اگزما شناخته می‌شود و نوعی بیماری پوستی محسوب می‌شود که به موجب آن پوست فرد پوسته پوسته و خشک می‌شود. این مورد بیشتر در کودکان و جوانان دیده می‌شود.
لازم به ذکر است که برخی بیماری‌ها مثلا دیابت یا برخی از بیماری‌های پوستی همچون پسوریازیس نیز پوست خشک را برای فرد ایجاد می‌کنند.
چه عواملی احتمال بروز پوست خشک را در فرد افزایش می‌دهند
با افزایش سن به طور کلی میزان تولید پایه همه مواد در بدن کاهش پیدا می‌کند. غدد چربی پوستی نیز با افزایش سن، میزان کمتری چربی روی پوست ترشح می‌کنند که این موضوع سبب خشکی پوست در فرد می‌شود یا این وضعیت را تشدید می‌کند.
آب و هوا نیز در بروز و تشدید پوست خشک تاثیر به سزایی دارد. در فصل‌های سرد و خشک به دلیل خشک بودن هوا و به این دلیل که میزان تعریق در فرد کاهش می‌یابد؛ خشکی پوست تشدید می‌شود.
سابقه خانوادگی یا به عبارتی دیگر زمینه ارثی مثبت نیز فرد را با احتمال بیشتری نسبت به سایرین در معرض مشکل پوست خشک قرار می‌دهد. افرادی که عادت دارند بیش از حد حمام کنند یا حمام آب داغ بگیرند بیش از سایرین با مشکل خشکی پوست مواجه هستند.
برای درمان پوست خشک سبک زندگی‌تان را تغییر دهید
- بیش از حد دوش نگیرید. فاصله یک روز درمیان برای دوش گرفتن مناسب است.
- از مواد شوینده مثلا صابون یا شامپو بدن مرطوب‌کننده استفاده کنید.
- هوای منزل و حل کارتان را با دستگاه بخور مرطوب نگه دارید. (مخصوصا در فصول سرد سال)
- زمانی که پوستتان به دلیل خشکی بیش از حد شروع به خارش می‌کند، از مرطوب‌کننده‌های موضعی استفاده کنید و از خارش پوستتان بپرهیزید.
- بعد از استحمام از لوسیون‌ها و کرم‌های مرطوب کننده روی پوستتان استفاده کنید و آنها را بسیار ملایم روی آن ماساژ دهید.
- همان طور که گفتیم یکی از علل اصلی خشکی پوست، کاهش آب بدن است. سعی کنید در طول روز آب زیادی بنوشید. این موضوع نه تنها موجب جلوگیری از بروز خشکی پوست در شما می‌شود، بلکه زیبایی پوستتان را نیز دو چندان می‌کند.
بیماری‌های ایجاد کننده پوست خشک
برخی از بیماری‌ها ممکن است با تظاهری همچون پوست خشک همراه باشند. در این موارد تنها راه درمان پوست خشک، رفع عامل زمینه‌ای یعنی درمان بیماری است. در ادامه به برخی از این بیماری‌ها اشاره خواهیم کرد.
بیماری‌های کلیوی
کلیه مسئول هموستاز بدن و دفع مواد زاید و تنظیم میزان آب بدن است. بنابراین بروز هر گونه مشکل در کلیه‌ها سبب می‌شود که بدن در تنظیم میزان آب با مشکل مواجه شود و نیز نتواند مواد سمی را به درستی دفع کند. بنابراین این مورد می‌تواند خشکی و خارش پوست را در فرد ایجاد کند.
سرطان پوست
در این حالت سلول‌های پوستی بیش از حد تکثیر می‌شوند. بنابراین به لایه‌های پوست فرد افزوده شده و پوست ضخیم می‌شود. در این حالت خشکی پوست شدیدی در فرد ایجاد می‌شود که بسیار آزاردهنده خواهد بود.
دیابت
یکی از تظاهرات شایع در دیابت، تظاهرات پوستی است. دیابت با چند مکانیسم مختلف سبب خشک شدن پوست می‌شود. اول این که در دیابت به دلیل افزایش قند خون بدن دچار کم آبی می‌شود و زمینه برای پوست خشک فراهم می‌شود.
دیابت در فرآیند تعریق نیز دخالت داشته و میزان آن را در فرد دیابتی کاهش می‌دهد. بنابراین این مورد هم سبب خشک شدن پوست می‌شود. بنابراین در یک فرد دیابتی افزایش ضخامت پوست، ترک‌های پوستی و خشکی شدید پوست را شاهد هستیم که این موارد به دنبال هم روی یکدیگر اثر تقویتی داشته و موجب خشکی پوست و بدتر از آن بروز زخم‌ها و عفونت‌های باکتریایی شدیدی در فرد می‌شود.
کم‌کاری غده تیرویید
غده تیرويید نقش به‌سزایی در بسیاری از فعالیت‌های بدن داشته و سطح متابولیسم را در افراد کنترل می‌کند. بنابراین هرگونه اختلالی در آن مشکل همه جانبه‌ای را در فرد ایجاد می‌کند که یکی از این محل‌ها، پوست و مو است. اگر کم کاری تیروئید (هایپوتیروییدی) بیش از حد طول بکشد پوست فرد به شدت خشک می‌شود. البته زمانی که فرد در صدد درمان مشکل تیروییدی خود برمی‌آید، این مشکل نیز خود به خود بهبود پیدا می‌کند.
منابع:
