سرطان دهانه رحم از جمله بیماری های بسیار شایع در میان زنان است به طوری که سالانه حدود 500 هزار نفر در ایران به سرطان دهانه رحم مبتلا می شوند که در برخی موارد این سرطان منجر به مرگ در آنها می شود.
علاوه بر سرطان دهانه رحم، زگیل تناسلی نیز از جمله بیماری های مقاربتی است که اخیرا بسیار شایع شده به طوری که بعد از هر بار رابطه جنسی، 15 تا 20 درصد احتمال ابتلا به زگیل تناسلی وجود دارد.
اما برای غربالگری این بیماری ها باید چه کرد؟
با دکتردکتر در این مقاله همراه باشید تا به بررسی روشی به نام کولپوسکوپی برای غربالگری بیماری هایی مانند سرطان دهانه رحم و زگیل تناسلی بپردازیم.
کولپوسکوپی چیست؟
کولپوسکوپی یک روش ساده است که به پزشک اجازه می دهد تا دهانه رحم را به خوبی بررسی کند. این معاینه 5 تا 10 دقیقه طول می کشد و فرایند آن به تست پاپ اسمیر شباهت دارد اما یکی از بزرگترین تفاوت های آن با پاپ اسمیر این است که برای انجام آن پزشک از یک ابزار بزرگنمایی مخصوص به نام کولپوسکوپ استفاده می کند.
کولپوسکوپی به صورت معمول به عنوان تست اولیه تجویز نمی شود اما اگر در تست پاپ اسمیر افراد، نتایج غیرطبیعی مشاهده شود معمولا کولپوسکوپی برای تشخیص دقیق تر ناهنجاری ها انجام می گردد.
دلایل انجام کولپوسکوپی
پزشکان معمولا از کولپوسکوپی برای تشخیص سرطان دهانه رحم، زگیل تناسلی و سرطان واژن استفاده می کنند. اما چه زمانی به این بیماری ها مشکوک می شوند؟
- نتایج غیرطبیعی پاپ اسمیر
- غیرطبیعی بودن دهانه رحم در طول معاینات لگنی
- زگیل تناسلی یا ابتلا به عفونت HPV
- خونریزی غیرقابل توضیح اندام تناسلی
کولپوسکوپی چگونه انجام می‌شود؟
کولپوسکوپی فرآیندی بسیار ساده است که برای انجام آن پزشک متخصص زنان و زایمان از بیمار می خواهد که روی میز معاینه دراز بکشد. سپس از اسپکولوم برای باز نگه داشتن واژن استفاده می کند و یک سواب پنبه‌ای را در محلولی شبیه سرکه آغشته می نماید و از آن برای پاک کردن دهانه رحم و واژن استفاده می نماید. این کار ممکن است با کمی سوزش همراه باشد اما مشکل خاصی برای بیمار به وجود نمی آورد.
پس از پاک کردن دهانه رحم و واژن از کولپوسکوپ برای بررسی دهانه رحم و واژن استفاده می شود.
چگونه برای کولپوسکوپی آماده شویم؟
- یک شبانه روز قبل از انجام کولپوسکوپی از کرم ها، لوبریکانت ها و تامپون در داخل واژن استفاده نکنید.
2. از یک شبانه روز قبل، رابطه جنسی نداشته باشید.
3. تاریخ انجام کولپوسکوپی را به گونه‌ای برنامه ریزی نمایید که با تاریخ پریودتان تداخلی نداشته باشد.
4. در صورت مصرف داروهای رقیق کننده خون مانند آسپیرین، این مساله را با پزشک خود در میان بگذارید زیر این داروها ممکن است منجر به خونریزی شدید در طول انجام کولپوسکوپی شوند.
5. اگر باردار هستید، حتما این مساله را با پزشک خود در میان بگذارید.
بیوپسی دهانه رحم چیست و چه زمانی انجام می شود؟
بیوپسی به برداشتن مقداری از بافت دهانه رحم توسط پزشک گفته می شود که معمولا اگر پزشک، موارد غیر معمولی را در دهانه رحم و واژن مشاهده نماید، از بافت آنها نمونه برداری می کند تا نمونه ها با میکروسکوپ و با دقت بیشتری مشاهده گردند.
در صورتی که پزشک در حین انجام کولپوسکوپی به موارد غیرطبیعی بربخورد، بیوپسی از دهانه رحم را انجام می دهد که در طی آن بلافاصله پس از کولپوسکوپی با استفاده از یک ابزار تیز از بافت از ناحیه غیر طبیعی، نمونه برداری می شود.
نمونه برداری برای بیمار ممکن است با کمی درد و فشار همراه باشد اما اطمینان داشته باشید که همه می توانند آن را تحمل کنند.
نمونه هایی که با بیوپسی برداشته می شوند در یک آزمایشگاه پاتوبیولوژیک به دقت مورد بررسی قرار می گیرند و اگر با بررسی آنها سرطان دهانه رحم تشخیص داده شود یکی از راه های زیر برای بیمار تجویز می گردد.
- بیوپسی مخروطی: سلول های غیر طبیعی در کولپوسکوپی و بیوپسی معمولاً پیش سرطانی یا سرطانی هستند. در بیوپسی مخروطی پزشک یک بافت مخروطی شکل را از دهانه رحم برش می‌دهد تا سلول‌های پیش سرطانی را از بین ببرد.
- سرما درمانی: در این فرآیند پزشک متخصص آنکولوژی زنان از گاز مایع برای منجمد کردن سلول های غیر طبیعی دهانه رحم استفاده می کند. (برای دریافت نوبت از متخصص آنکولوژی زنان کلیک کنید.)
- الکتروجراحی حلقه: در این روش پزشک، سلول های غیرطبیعی را با یک حلقه سیمی که حامل جریان الکتریکی است، برمی دارد.
عوارض انجام کولپوسکوپی
کولپوسکوپی و بیوپسی معمولا روش های بی خطری هستند و هیچگونه عوارضی از خود بر جای نمی گذارند. اندکی خونریزی و یا لکه بینی پس از انجام آنها بسیار طبیعی است اما در صورت بروز موارد زیر حتما باید به پزشک مراجعه نمایید.
- تب
- ترشحات شدید، زرد و بدبوی واژن
- درد شدید در ناحیه پایین شکم که با مسکن‌های بدون نسخه تسکین نمی‌یابد
- خونریزی واژینال که بیش از 7 روز طول بکشد
سخن آخر:
مراقبت های زنان متاسفانه در کشور ما معمولا نادیده گرفته می شوند و درصد بسیاری از زنان از مراجعه ماهیانه و مکرر به متخصص زنان و زایمان محروم هستند و یا خود، آن را نادیده می گیرند. در صورتی که این دسته از مراقبت ها برای همه زنان بسیار ضروری است و تست هایی مانند پاپ اسمیر باید به صورت سالیانه و یا هر دو سال یک بار انجام پذیرند.
بسیاری از مراکز بهداشت اینگونه از مراقبت ها را به صورت رایگان در اختیار زنان قرار می دهند پس برای حفظ سلامتی خود و سلامتی جامعه، این تست ها را به صورت مرتب انجام دهید.
برای طرح پرسش و دریافت پاسخ از پزشک متخصص کلیک کنید.
