یائسگی مردان؛ چه علائمی دارد و چگونه درمان می‌شود؟

مطمئنا تا به حال اصطلاح یائسگی را شنیده‌اید و تا حدودی با آن آشنایی دارید. یائسگی در واقع رویدادی است که در آن تعداد هورمون‌های جنسی فرد کاهش می‌یابد. بسیاری از افراد یائسگی را تنها به خانم‌ها نسبت می‌دهند و تصور می‌کنند که چنین اتفاقی برای مردان رخ نمی‌دهد. اما طبق بررسی‌های انجام شده، مردان نیز این عارضه را تجربه می‌کنند و باید برای کنترل و حتی درمان آن به دکتر اورولوژی مراجعه کنند. با این تفاوت که روند یائسگی در مردان با سرعت کمتری رخ می‌دهد. اما یائسگی مردان چیست؟ و چگونه درمان می‌شود؟

یائسگی مردان چیست؟

اغلب افراد در پاسخ به یائسگی چیست آن را ویژه زنان می‌دانند و این پیشامد را یک پدیده‌ فیزیولوژیک در نظر می‌گیرند. هنگام یائسگی زنان تولید هورمون‌های جنسی قطع شده و عادت ماهیانه آن ها در نزدیکی ۵۰ سالگی به پایان می‌رسد. برای شما جالب خواهد بود اگر بگوییم مردان نیز یائسگی را تجربه می‌کنند. اما سیر یائسگی در مردان سرعت کم‌تری داشته و مانند زنان چندان محسوس نیست. گاهی اوقات نیز کاهش سطح هورمون در مردان چندان سریع صورت می‌گیرد که آن‌ها را دچار مشکلات جسمی یا زناشویی می‌کند.

آندروپوز یا یائسگی مردان شرایطی است که در یک سن خاص میزان تولید هورمون‌های جنسی در بدن مردان دچار تغییراتی می‌شود. کمبود تستوسترون، کمبود آندروژن و هیپوگنادیسم دیررس از علائم این رویداد به شمار می‌آید. طبق آمارها ۲۰ درصد از مردان بالای ۶۰سال، ۳۰درصد از مردان بالای ۷۰ سال و ۵۰ درصد مردان بعد از ۸۰ سالگی دچار یائسگی یا کاهش سطح هورمون‌های جنسی مردانه می‌شوند.

علت یائسگی در مردان

یکی از عواملی که یائسگی در مردان ایجاد می‌کند، کاهش تولید تستوسترون است. تستوسترون یک آندروژن یا هورمون مردانه است که در بیضه‌ها و غدد فوق کلیوی تولید می‌شود. در بدن زنان نیز این هورمون تولید می‌شود اما غلظت آن کم‌تر است. این هورمون جنسی برای داشتن صدای کلفت‌تر، رشد عضلات و افزایش حجم موهای صورت و بدن در مردان مورد نیاز است.

با این وجود با افزایش سن، علاوه بر کاهش تولید تستوسترون، میزان تولید هورمون دیگری به نام گلوبولین افزایش می‌یاید. این هورمون جنسی اتصال دهنده وظیفه دارد تستوسترون‌های تولید شده و قابل استفاده را از خون خارج کند. کاهش میزان تستوسترون در بافت‌های بدن تغییرات جسمی و گاهی ذهنی را در فرد ایجاد می‌کند. به همین دلیل گاهی اوقات فرد خستگی و تغییرات اخلاقی را تجربه می‌کند.

یائسگی مردان چه علائمی دارد؟

همانطور که یائسگی در زنان علائمی دارد، در مردان نیز با علائمی همراه است. در ادامه یائسگی مردانه و علائم آن را نام می‌بریم:

• ناباروری
• کاهش انرژی
• افسردگی یا احساس غم
• کاهش انگیزه
• کاهش اعتماد به نفس
• ژنیکوماستی یا رشد سینه ها
• کاهش تراکم استخوان
• اختلال در نعوظ
• کاهش میل جنسی
• مشکل در تمرکز
• بی خوابی یا مشکل در خواب
• افزایش چربی بدن
• کاهش حجم عضلانی و احساس ضعف جسمی
• ریزش مو

علاوه بر موارد گفته شده، کوچک شدن بیضه‌ها، گرگرفتگی، ریزش موی بدن و بزرگ و براق شدن سینه‌ها را از علائم یائسگی در مردان می‌توان نام برد.

علت تاخیر در یائسگی مردان

گاهی اوقات ممکن است یائسگی زودرس در مردان رخ دهد. علاوه بر این کاهش تولید تستوسترون با افزایش سن اجتناب ناپذیر است. اما برای تاخیر در یائسگی و کاهش شدت آن می‌توان اقداماتی انجام داد. بر همین اساس باید سبک زندگی تغییر کرده و از استعمال دخانیات، مصرف غذاهای ناسالم، مصرف الکل و اضافه وزن خودداری شود. در مقابل عواملی همچون: بیماری‌های روحی روانی، داشتن بیماری‌های زمینه‌ای مانند فشار خون و دیابت کنترل نشده، مصرف داروهای اعصاب و روانگردان با گذشت زمان هورمون مردانه را کاهش داده و باعث ایجاد یائسگی زودرس در مردان می‌شود.

5 روش برای درمان یائسگی مردان یا آندروپوز

بدون شک کاهش میزان تولید تستوسترون امری کاملا طبیعی بوده و اجتناب ناپذیر است. اما این موضوع به این معنا نیست که فرد مجبور به تحمل درد و فشار ناشی از کاهش میزان هورمون است. بر این اساس روش‌هایی برای درمان و کاهش درد ناشی از یائسگی در مردان وجود دارد که در ادامه به تعدادی از آن‌ها اشاره می‌کنیم.

۱- هورمون تراپی

بسیاری از زنان در هنگام یائسگی برای کاهش درد خود، تحت درمان هورمون تراپی قرار می‌گیرند. مردان نیز برای از بین بردن علائم یائسگی می‌توانند از این روش استفاده کنند. معمولا تستوسترون را به صورت تزریقی وارد بدن می‌کنند اما گاهی اوقات به روش قرص و ژل نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. تزریق تستسترون باید زیر نظر پزشک متخصص انجام شود؛ زیرا تستوسترون زیاد برای بدن بسیار خطرناک است‌. برای مثال ورزشکاران تستوسترون را به طور مستقیم به عضله ها تزریق می‌کنند که باعث حجیم کردن آن می‌شود‌. از عوارض این کار می توان به مبتلا شدن به سرطان پرستات زودرس اشاره کرد.

2- درمان جایگزین هورمون BHRT

سومین روشی که برای درمان سطح پایین تستوسترون و یائسگی مورد استفاده قرار می‌گیرد، استفاده از BHRT است. درمان جایگزینی هورمون BHRT روشی موثر و کم تهاجمی برای درمان آندروپوز به حساب می‌آید. برای استفاده از این روش اولین کاری که باید انجام شود، مراجعه به یک پزشک با تجربه است.

او قبل از استفاده از درمان جایگزین هورمون برای درمان یائسگی، باید سطح هورمون‌های تستوسترون و سایر هورمون‌ها را خوب بررسی کند. برای این کار او می‌تواند با استفاده از آزمایش ادرار و خون این کار را انجام داده و متناسب با نیاز شما روشی را برای درمان معرفی کند. BHRT انواع مختلفی دارد و متناسب با نیاز شما به صورت ژل یا کرم موضعی، پد، قرص، تزریق یا تورچ در دسترس است.

3- تغییر در سبک زندگی

همیشه توصیه شده که برای داشتن یک زندگی سالم هوای تازه، آب، آفتاب، ورزش، خواب و مصرف غذاهای گیاهی لازم و ضروریست. اهمیت این موارد در هنگام بیماری به اوج خود می‌رسد. موارد گفته شده برای کم کردن سرعت پایین آمدن تستوسترون بسیار کارآمد خواهند بود.

4- داشتن رژیم غذایی مناسب

ممکن است تصور کنید هنگامی که صحبت از رعایت رژیم غذایی می‌شود، منظور ما فقط خوردن سبزیجات و میوه است‌. اما باید بگوییم علاوه بر این‌ها غذایی نیز وجود دارند که میزان تولید تستوسترون را در بدن افزایش می‌دهند. خوردن غذاهایی که ویتامین D، روی و آمینو اسید فراوان دارند، به شدت توصیه می‌شود.

حتما می‌دانید که بیضه‌ها بیشترین میزان تستوسترون را در مردان تولید می‌کنند. روی سلامت بیضه‌ها را به دنبال خواهد داشت و به این شکل به طور غیر مستقیم میزان تستسترون را در بدن افزایش می‌دهد. در ادامه غذاهایی را که لازم است در برنامه غذایی شما قرار بگیرد تا درمان یائسگی را به همراه داشته باشند، معرفی می‌کنیم:

• دانه‌هایی مانند کدو تنبل، کدو، دانه‌های کاج و کتان (روی)
• لوبیا مانند لوبیای پخته، لوبیای کلیه شکل و نخود (روی)
• شیر، پنیر یا کفیر (روی)
• انجیر (روی)
• ماهی قزل آلا (ویتامین D)
• اسفناج (ویتامین D)
• تخم مرغ (ویتامین D و BCCA)
• پروتئین حیوانی بدون چربی (BCCA و روی)
• آجیل مانند بادام هندی، بادام، و گردو (روی)
• سبزیجات (به پاکسازی استروژن کمک می‌کند)

5-  ورزش فراوان

هنگامی که فعالیت بدن افزایش یابد، برای تولید عضله و توده استخوان به هورمون بیشتری نیاز است‌. پس بدن این پیام را دریافت می‌کند و هورمون بیشتری را ترشح می‌کند. علاوه بر حتما می‌دانید که ورزش استرس را کاهش می‌دهد. شاید با خود بگویید استرس چه ارتباطی با تولید تستوسترون دارد؟ اما خوب است بدانید که استرس میزان تولید کورتیزول را افزایش می‌دهد. کورتیزول بر تولید هورمون‌های جنسی تاثیر منفی می‌گذارد. پس لازم است برای درمان یائسگی به میزان کافی ورزش کنید.

درمان سنتی برای یائسگی مردان

صدها سال است که از گیاهان دارویی برای درمان بیماری‌ها و از جمله یائسگی مردان استفاده می‌شود. در سال ۲۰۱۲  محققان دانشگاه ایتالیایی فدریکو دوم ناپل، اثر یک ترکیب طبیعی حاوی Tribulus terrestris، گیاهی که در طب سنتی استفاده می‌شود، مورد بررسی قرار دادند. شرکت کنندگان مرد پس از مصرف دو ماهه این دارو، متوجه بهبود عملکرد جنسی و کیفیت زندگی خود شدند.

علاوه بر این در طب سنتی برزیل، از Muira puama برای تقویت عملکرد فیزیکی و جنسی استفاده می‌شود. این گیاه به بدن تحریک و انرژی می‌دهد و از آن به عنوان یک ماده تقویت کننده جنسی استفاده می‌کنند.

یائسگی بخشی از طبیعت مردان است!

همانطور که گفته شد، کاهش میزان تولید تستوسترون در بدن با افزایش سن اجتناب ناپذیر است‌. گاهی علائم این رخداد بدون استفاده از داروهای قوی قابل کنترل است. در این مطلب به طور کامل به بررسی یائسگی مردان، علائم و درمان آن پرداختیم. با این حال برای دریافت مشاوره و ویزیت توسط دکتر اورولوژی می‌توانید از طریق سیستم نوبت دهی آنلاین دکتردکتر کمک بگیرید.

حال شما بگویید که آیا شما دچار یائسگی شده‌اید؟ از چه روش‌هایی برای درمان کمک می‌گیرید؟  نظرات و روش‌های خود را با ما و دیگر خوانندگان مجله دکتردکتر در میان بگذارید.