ایسکمی روده و علائم آن را بهتر بشناسیم

ایسکمی روده وقتی جریان خون به روده به دلیل انسداد کاهش می‌یابد، اتفاق می‌افتد. در این مطلب با علائم این مشکل نیز آشنا می‌شویم.

ایسکمی روده یک بیماری جدی است که می‌تواند باعث درد و اختلال در حرکات روده‌ای شود. در موارد شدیدتر این بیماری، از دست دادن جریان خون به روده می‌تواند به بافت روده آسیب برساند و منجر به مرگ شود. درمان ایسکمی روده هم اکنون در دسترس است و شامل بازگرداندن جریان خون کافی به سیستم گوارشی  برای بهبود بیماری است.

ایسکمی روده یک بیماری التهابی است که روده بزرگ و روده کوچک را تحت تأثیر قرار می‌دهد. هنگامی که جریان کافی خون (در اثر انسداد روده) به روده نرسد این بیماری اتفاق می‌افتد. ایسکمی روده می‌تواند در هر سنی رخ دهد، اما در میان افراد بالای 60 سال شایع‌تر است. ایجاد پلاک داخل شریان‌ها (آترواسکلروز) می‌تواند منجر به بیماری مزمن یا بلند مدت ایسکمی روده شود. ایسکمی روده  به عنوان ایسکمی شريان مزانتريک، بيماري عروق مزانتريک يا ايسكمي كولون شناخته شده است. لخته شدن خون معمولاً علت ایسکمی روده ناگهانی و کوتاه مدت است. ایسکمی روده حاد یک اورژانس پزشکی است و به سرعت نیاز به درمان دارد. اگر قانقاریا یا مرگ بافت در روده رخ دهد، میزان مرگ و میر بالاتر می‌رود.

علائم ایسکمی روده

علائم و نشانه‌های ایسکمی روده می‌تواند به طور ناگهانی (حاد) یا به تدریج (مزمن) ایجاد شود. این وضعیت در افراد مختلف متفاوت است، بنابراین هیچ کدام از علائم و نشانه‌ها نشان دهنده ایسکمی روده نیستند، اما برخی از الگوهای به طور کلی شناخته شده وجود دارد.

علائم ایسکمی حاد روده

علائم و نشانه‌های ایسکمی حاد روده معمولاً شامل موارد زیر است:

  • درد ناگهانی شکمی که ممکن است خفیف تا شدید باشد
  • نیاز فوری به حرکت روده‌ای
  • حرکات روده‌ای مکرر
  • حساسیت یا نفخ شکم
  • وجود خون در مدفوع
  • حالت تهوع و استفراغ
  • تب

علائم ایسکمی مزمن روده

علائم و نشانه‌های ایسکمی مزمن روده می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

  • دل پیچه یا گرفتگی شکم یا احساس سیری بعد از  صرف غذا، این حالت  معمولاً یک ساعت اول تا سه ساعت طول می‌کشد
  • درد شکم که در طول هفته یا ماه بدتر می‌شود
  • ترس از خوردن به خاطر درد بعدی
  • کاهش وزن ناگهانی
  • اسهال
  • تهوع، استفراغ
  • نفخ

علت ایسکمی روده

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم

اگر درد ناگهانی و شدید شکم دارید و علائم ایسکمی روده را در خود تشخیص دادید، حتماً جهت بررسی علت ایسکمی روده به پزشک مراجعه کنید.به خصوص اگر درد شکم  موجب ناراحتی شما می‌شود و نمی‌توانید بنشینید، به اورژانس پزشکی مراجعه کنید تا علت ایسکمی روده را تشخیص و روند درمانی شما را شروع کنند. همچنین شما می‌توانید با استفاده از لیست متخصص‌های گوارش و کبد موجود در سامانه نوبت دهی دکتر دکتر نسبت به انتخاب متخصص گوارش برای بررسی شرایط و درمان ایسکمی روده استفاده کنید.

علت ایسکمی روده چیست؟

ایسکمی روده می‌تواند علل بالقوه بسیاری داشته باشد، از جمله انسداد در یک شریان (ناشی از لخته شدن خون) یا محدود شدن شریان به علت ایجاد رسوب مانند کلسترول یا پلاک در شریان‌ها است. کاهش جریان خون از طریق رگ‌های اصلی که خون را به روده‌ها می‌رسانند یا توقف جریان خون، علت ایسکمی روده است.

شایع‌ترین علت ایسکمی روده  در میان افرادی است که تاریخچه بیماری عروق کرونر یا بیماری عروق محیطی دارند، آترواسکلروز است. لخته شدن خون همچنین می‌تواند علت ایسکمی روده باشد که می‌تواند جریان خون را متوقف یا کاهش دهد. علت ایسکمی روده به هر علتی که باشد اکسیژن کافی به سلول‌های روده نمی‌رسد و باعث مرگ سلول‌ها شود. اگر آسیب به اندازه کافی شدید باشد، عفونت، قانقاریا و در نهایت سوراخ (سوراخ شدن) در دیواره روده رخ می‌دهد. در صورت عدم درمان، ایسکمی روده می‌تواند کشنده باشد.

انواع ایسکمی روده

ایسکمی روده بزرگ یا کولون
شایع‌ترین نوع ایسکمی روده، ایسکمی روده بزرگ است. این بیماری اغلب بزرگسالان بالای 60 سال را مبتلا می‌کند، هرچند در هر سنی می‌تواند اتفاق بیافتد.

علائم و نشانه‌های ایسکمی کولون عبارت‌اند از خونریزی رکتال و درد ناگهانی شکمی. علل کاهش جریان خون به روده بزرگ همیشه واضح نیست، اما تعدادی از شرایط می‌توانند  علت ایسکمی روده و آسیب بیشتر به کولون شود، از جمله:

  • ته‌نشینی کلسترول بر روی دیواره‌های شریان‌ها (آترواسکلروز)
  • فشار خون پایین همراه با نارسایی قلبی، جراحی عمده، تروما یا شوک که می‌تواند علت ایسکمی روده باشد.
  • ایجاد لخته خون در مسیر شریان‌های منتهی به کولون
  • چرخش روده (volvulus) یا گیر افتادن روده در فتق نیز می‌تواند علت ایسکمی روده باشد.
  • بزرگ شدن روده در اثر انسداد روده ناشی از بافت اسکار یا تومور
  • تورم عروق خونی، کم خونی داسی شکل
  • بعضی از داروها، به ویژه آنهایی که قطر عروق خونی را کاهش می‌دهند نیز می‌تواند علت ایسکمی روده بزرگ باشد.
  • مصرف کوکائین یا متامفتامین یکی دیگر از علت ایسکمی روده باشد.
  • ورزش طولانی مدت، مانند راه رفتن در فواصل دور نیز می‌تواند علت ایسکمی روده باشد. علت ایسکمی روده

ایسکمی حاد مزانتریک

این نوع ایسکمی روده معمولاً روی روده کوچک تأثیر می‌گذارد.علت ایسکمی روده کوچک به دلایل زیر است:

  • لخته خونی  که از قلب شما خارج می‌شود و با جریان خون به سمت عروق خونی می‌روند و آنها را مسدود می‌کنند این حالت شایع‌ترین علت ایسکمی روده حاد مزانتریک است و می‌تواند با نارسایی احتقانی قلب، ضربان قلب نامنظم (آریتمی) و یا حمله قلبی همراه باشد.
  • انسداد یکی از شریان‌های اصلی روده که جریان خون را کاهش یا متوقف می‌کند، اغلب این حالت به دلیل رسوبات چربی (آترواسکلروز) ایجاد می‌شود که بر روی دیواره‌ی شریان ایجاد می‌شود، می‌تواند علت ایسکمی روده کوچک باشد.
  • اختلال جریان خون ناشی از فشار خون پایین به علت شوک، نارسایی قلبی یا مصرف داروهای خاص و یا نارسایی مزمن کلیه. این حالت بیشتر در افرادی که بیماری‌های جدی قلبی دارند، رایج است.

ایسکمی مزمن مزانتریک

ایسکمی مزمن مزانتریک که به عنوان آنژین روده هم شناخته می‌شود، ناشی از ایجاد ذخایر چربی در دیواره شریانی (آترواسکلروز) است. فرآیند بیماری به طور کلی تدریجی است و تا زمانی که دو شریان اصلی مسدود نشود نیاز به درمان ندارید یک عارضه بالقوه خطرناک ایسکمی مزمن مزانتریک، ایجاد یک لخته خون در یک شریان است و موجب قطع ناگهانی جریان خون و علت ایسکمی روده باشد. یک لخته خون می‌تواند در رگ‌هایی که خون بدون اکسیژن از روده‌ها خارج می‌کنند،شکل گیرد و با انسداد رگ خون دوباره به سمت روده برمی‌گردد که به آن انعقاد عروق مزانتریک می‌گویند و بر اثر موارد زیر اتفاق می‌افتد:

التهاب حاد یا مزمن پانکراس شما (پانکراتیت)

  • عفونت شکمی
  • سرطان سیستم گوارش
  • تروما در ناحیه شکم
  • بیماری‌های روده‌ای، مانند کولیت زخمی، بیماری کرون یا دیورتیکولیت

اختلالاتی که خون شما را در معرض لخته شدن قرار می‌دهد (اختلالات بیش از حد کلاژن) مانند اختلال لخته شدن ارثی یا مصرف داروهایی نظیر استروژن که می‌تواند خطر لخته شدن را افزایش دهد و علت ایسکمی روده باشد.علت ایسکمی روده

افراد در خطر

عواملي كه ممكن است خطر ابتلا به ايسكمي روده را افزايش دهند و علت ایسکمی روده باشند عبارت‌اند از:

  • ایجاد ذخایر چربی در شریان‌ها (آترواسکلروز). اگر بیماری‌های دیگر ناشی از آترواسکلروز، مانند کاهش جریان خون به قلب (بیماری عروق کرونر)، پاها (بیماری عروق محیطی) یا شریان‌های مغزی (بیماری شریان کاروتید) داشته باشید، احتمال ابتلا به ایسکمی روده در شما افزایش می‌یابد.
  • مشکلات فشار خون. داشتن فشار خون بیش از حد بالا و یا خیلی کم، که علت ایسکمی روده هستند، خطر ابتلا به ایسکمی روده را افزایش می‌دهد.
  • مشکلات قلب اگر نارسایی احتقانی قلب یا ضربان قلب نامنظم مانند فیبریلاسیون دهلیزی دارید، خطر ابتلا به ایسکمی روده در شما افزایش می‌یابد.
  • مصرف بعضی از داروها ممکن است خطر ابتلا به ایسکمی روده را افزایش دهند، از جمله قرصهای کنترل قاعدگی و داروهای میگرنی.
  • مشکلات لخته شدن خون. بیماری‌ها و شرایطی که خطر ابتلا به لخته‌های خون را افزایش می‌دهد ممکن است خطر ابتلا به ایسکمی روده را افزایش دهد. از جمله آنمی کم خونی سلول‌های خونی
  • مصرف غیر قانونی مواد مخدر. استفاده از کوکائین و متامفتامین با ایسکمی روده ارتباط دارد.

عوارض جانبی ایسکمی روده

عوارض ایسکمی روده می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

  • مرگ بافت روده. اگر جریان خون به روده شما به طور کامل و ناگهانی مسدود شود، بافت روده می‌تواند بمیرد (قانقاریا).
  • سوراخ شدن روده در نتیجه این حالت محتویات روده در داخل حفره شکمی می‌ریزد که باعث عفونت شدید (پریتونیت) می‌شود.
  • التهاب یا تورم بافت زخم.
  • مرگ.

بر گرفته از:

healthline

mayoclinic

 

محتوای این مقاله صرفا برای افزایش اطلاعات عمومی شماست و به منزله تجویز پزشکی نیست.
ممکن است شما دوست داشته باشید
7 نظرات
  1. Parwan می گوید

    سلام من تقریبا سه ماهه هه‌ی یبوست می گیرم با این که گیاه خوارم ولی همش احساس سیری دارم درد شکمی اصلا ندارم ولی وقتی به شکمم دست می زنم رودهام سفت و صداداره قرص سی لاکس خوردم بارها ولی اثری نداره مدفوع هم که به صورت باریک دارم خون ندیدم توش خیلیم لاغر شدم دائم احساس سنگینی تو شکمم دارم از دکتر رفتن می ترسم می ترسم بهم بگه باید جراحی بشی?

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سللم روزي ٨ ليوان آب بخوريد
      سيلاكس باعث ميشه رودتون وابسته شه
      شوبت لاكتولوز بخوربد
      روزي ١٠ سي سي هر ١٢ ساعت يك بار و

      برای معاینه کامل و تجویز دارو، به صورت حضوری به متخصص گوارش مراجعه کنید.

  2. سبحان مومن صفایی می گوید

    سلام مدتی طولانی است که از اسهالو در در ناحیه زیر قفسه سینه سمت راست رنج میبرم کلونوسکوپی و آندوسکوپی کرده ام ولی نه نشانه ای از التهاب است و نه مشکل حاد ولی چون مقدار درد و اسهال زیاد است شک دارم آی بی اس باشد و هیچ داروی آی بی اس از جمله کلوفکت رتارد در بالاترین دز مصرفی جواب نداده در آخرین کلونسکوپی در گفتار پزشک گفته شد مقداری واریس در رکتوم دیده میشود از نظر شما مشکل چیست اگر توانستید پزشکی در کرج یا تهران معرفی کنیدکه شاید از درد ۱۹ ساله من سر در آورد

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      دوست عزیز
      جهت تشخیص دقیق به دکتر اژدرکش فوق تخصص گوارش مراجعه کنید

  3. مارال می گوید

    سلام من موقع ورزش کردن و دویدن قسمتی سرشانه و پهلو ویا زیر شکم درد شدید احساس میکنم ایا این ایسکمی هست؟وراه حل رفع ان چیست؟

    1. مارال می گوید

      سلام ممنون خانم دکتر من کی قرص استاموفین مصرف کنم؟ایا نیاز به مراجعه به دکتر دارم؟ویا نه اگر دارم کدام دکتربهتر است من مراجعه کنم

      1. دکتر آمنه مرشدی می گوید

        یک ساعت قبل از ورزش مصرف شود
        دوست عزیز از انجام ورزش هایی که سبب فشار شدید و کشش عضلانی زیاد میشود خودداری کنید
        میتوانید جهت چکاپ یک آزمایش کلسیم و منیزیوم و کم خونی و ویتامین د۳ نیز بدهید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.