درباره بورسیت شانه اطلاعاتی دارید؟ می‌دانید که این مشکل از رایج‌ترین انواع بورسیت و با التهاب کیسه‌های مایعی موسوم به بورس در حوالی مفصل‌ها رخ می‌دهد؟ این وضعیت روی حرکت‌دادن طبیعی شانه اثر منفی می‌گذارد و با درد همراه است.
برای رفع چنین مشکلی باید به متخصص ارتوپدی مراجعه کنید. در ادامه هم برایتان از بورسیت در ناحیه شانه بیشتر می‌گوییم.
بورسیت شانه چیست؟
به التهاب بورس‌ها در ناحیه شانه بورسیت (bursitis) می‌گویند. شاید ندانید که بورس‌ها کیسه‌هایی کوچک و پر از مایع‌اند که میان ماهیچه‌ها، تاندون‌ها و استخوان‌های مجاور مفاصل قرار می‌گیرند. بورس‌ها بخشی از سیستم اسکلت‌بندی بدن هستند و با محافظت از فضای میان بافت هم‌بند و استخوان‌ها به تاندون، ماهیچه و استخوان اجازه حرکت می‌دهند.
در ناحیه شانه، بورس‌های ساب‌آکرومیال (subacromial) از بورس‌های مهمی هستند که میان تاندون‌های روتاتور کاف ( rotator cuff) یعنی تاندونی که به بلندکردن و چرخش بازو کمک می‌کند و آکرومیون (acromion) قرار دارند. آکرومیون هم زائده سرشانه‌ای است که در بخش خارجی سطح پشتی استخوان کتف قرار گرفته است.
با وجود بورس‌ها است که بلندکردن و چرخاندن بازو، بی‌‌اصطکاک و مشکل پیش می‌رود. آسیب‌دیدگی یا کارکشیدن زیاد از این بخش از شانه باعث تجمع مایعات در ناحیه بورس‌ها می‌شود و بورسیت را به وجود می‌آورد. التهاب و تورم در این بخش از بدن می‌تواند ناگهانی یا به تدریج رخ بدهد.
انواع بورسیت شانه چیست؟
بورسیت شانه مشکلی است که در شکل‌ها و انواع مختلفی رخ می‌دهد. چه انواعی؟
- مزمن
- شدید
- عفونی
بورسیت مزمن
صدمات و آسیب‌دیدگی مکرر ناحیه کتف و شانه می‌توانند موجب بورسیت مزمن شوند. این مشکل درمیان انواع بورسیت شانه بسیار رایج است و گاهی با بروز علائم مقطعی و خاموش‌شدن نشانه‌های بورسیت در دوره‌ای زمانی همراه می‌شود. بعد از مدتی، نشانه‌های ناخوشایند دوباره بازمی‌گردند و برای چند ماه هم ماندگار می‌شوند.
در طول زمان، التهاب مزمن بازو و شانه‌ها را ضعیف می‌کند. بورسیت شانه می‌تواند درد را در نواحی اطراف شانه در بخش‌هایی مانند گردن و آرنج هم پیش ببرد.
التهاب بورسیت شدید
این نوع از بورسیت معمولاً ناگهانی و در اثر تصادف یا آسیب‌دیدگی رخ می‌دهد. بورسیت شدید با بروز درد زیاد در هنگام لمس شانه یا تکان‌دادن آن همراه است.
بورسیت عفونی
در موارد معدودی، عفونت‌های باکتریایی مانند عفونت‌های استاف ( staph infections) یا همان عفونت‌های ناشی از باکتری‌های استافیلوکوک باعث بروز بورسیت عفونی می‌شوند.
در این حالت، شانه به رنگ قرمز یا بنفش درمی‌آید و لمس آن با حس گرم‌شدن و درد همراه است. بورسیت عفونی مورد نادری است و اگر کسی دچار آن شود، ممکن است که احساس بیماری و تب را هم تجربه کند. بروز درد شدید در ناحیه شانه هم بعید نیست.
علائم بورسیت مفصل شانه چیست؟
نشانه‌ها و علائم بورسیت می‌توانند به طور ناگهانی یا به تدریج ایجاد شوند. شکل و حالت این درد هم متنوع است؛ دردی تیز یا مداوم یا خفیف باشد.
از نشانه‌های دیگر این مشکل باید به موارد زیر اشاره کنیم:
- سفت‌شدن شانه‌ها و گرفتگی این ناحیه و تورم
- درد در هنگام حرکت‌دادن شانه
- درد شبانه با خوابیدن به سمت شانه متورم و ملتهب
- درد تیز ناشی از حرکت بخش بالایی شانه
دلیل ایجاد بورسیت شانه چیست؟
امکان بروز بورسیت در حوالی هر مفصلی از بدن وجود دارد اما احتمال شکل‌گیری آن در ناحیه شانه بیشتر است. دلیل ایجاد این مشکل هم معمولاً ریشه در استفاده زیاد از شانه و حرکت‌دادن مداوم آن دارد.
فعالیت زیاد و کارکشیدن بسیار از شانه‌ها و دست‌ها باعث ایجاد اصطکاک بیشتر میان استخوان‌ها و بافت‌ها می‌شود. اصطکاک مداوم بورس‌ها را آزرده می‌کند و التهاب به وجود می‌آورد. با تجمع مایعات در ساک‌های بورس، التهاب بورسیت ایجاد می‌شود.
امکان بروز بورسیت شانه برای هرکسی وجود دارد اما افرادی مانند ورزشکاران یا نجاران، کارگران ساختمانی و نقاش‌های ساختمان که از دستشان زیاد استفاده می‌کنند، بیشتر در معرض خطر قرار دارند.
کسانی که دچار وضعیت‌های زیر هستند هم بیشتر از سایرین امکان ابتلا به بورسیت شانه دارند:
- مبتلایان به دیابت
- مبتلایان به مشکلات تیروئید
- افراد دچار نقرس
- بیماران کلیوی
- افراد دچار روماتیسم مفصلی
بیشتر افرادی که به بورسیت شانه مبتلا می‌شوند، دچار آسیب‌دیدگی روتار کاف یا همان کلاهک گرداننده سرشانه هم هستند. هردوی این مشکلات موجب التهاب، درد و سفت‌شدن این نواحی از بدن می‌شوند.
مشکلات و وضعیت‌های زیر هم روی دردگرفتن ناحیه شانه اثرگذار هستند:
- شانه دررفته
- تجمع رسوبات کلسیم در تاندون‌ها یا تاندونیت کلسیفیک
- شانه یخ‌زده
- آرتروز
- پارگی روتاتور کاف
- سندروم گیرافتادگی شانه
تشخیص بورسیت شانه چگونه است؟
متخصصان ارتوپدی برای تشخیص وضعیت بیمار مبتلا به بورسیت دست به معاینه فیزیکی می‌زنند. در مسیر تشخیص از روش‌های زیر هم استفاده می‌شود:
- اشعه ایکس؛ عکس‌برداری برای بررسی آرتریت، خار استخوان و مشکلات دیگری انجام می‌شود که می‌توانند روی شانه اثرات منفی بگذارند.
- ام‌آرآی (MRI) یا سونوگرافی برای بررسی میزان التهاب در شانه.
- آسپیراسیون مفصل یا آنالیز مایع مفصلی برای بررسی عفونت یا مشخص‌شدن ابتلا به نقرس.
مراقبت های در خانه برای رسیدگی به بورسیت شانه چیست؟
برای مراقبت از وضعیت دردناک بورسیت شانه در منزل به نکات زیر دقت کنید:
- از فعالیت‌هایی که باعث حرکت‌دادن شانه و بازو می‌شوند، خودداری کنید.
- از کمپرس یا همان کیسه یخ برای کاهش التهاب کمک بگیرید.
- مسکن‌ها و داروهای ضدالتهاب ضداستروئیدی (NSAIDs) می‌توانند از درد و التهاب شانه کم کنند.
درمان بورسیت شانه چگونه است؟
درمان بورسیت بیشتر معطوف به روش‌هایی است که از درد کم می‌کنند و التهاب را کاهش می‌دهند. بیشتر بیماران بدون نیاز به استفاده از روش‌های جراحی بهبود پیدا می‌کنند:
- تزریق استروئید در بورس شانه برای کاهش درد و تورم
- کورتیکواستروئیدها (Corticosteroids) مانند سلستون (Celestone) که به صورت خوراکی مصرف می‌شود و درد و التهاب را کم می‌کند.
- برای رفع نوعی از بورسیت شانه که عفونی است هم از آنتی‌بیوتیک‌ها استفاده می‌شود.
گاهی اوقات هم نیاز به جراحی برای درمان این مشکل وجود دارد. زمانی که روش‌های قبلی جوابگو نیستند و علائم بورسیت مدام بدتر می‌شوند، گزینه جراحی مطرح می‌شود. عمل جراحی در این زمینه آرتروسکوپی (arthroscopically) نام دارد و با یک برش کوچک و دوربینی مینیاتوری و کوچک انجام می‌شود.
در این عمل جراحی:
- بافت آسیب‌دیده‌ای که به بورس فشار وارد می‌کند، از آن ناحیه برداشته می‌شود.
- بورس ملتهب برداشته می‌شود.
بسیاری از افراد با روش‌های غیرجراحی درمان می‌شوند. در مسیر بهبود بورسیت شانه به استراحت و زمان‌دادن به بدن برای برگشت به حالت عادی نیاز است. در بعضی از موارد هم بورسیت حالت مزمن پیدا می‌کند و لازم است که به روش‌های جراحی فکر شود.
درمان فیزیوتراپی بورسیت شانه
برای درمان بورسیت شانه از فیزیوتراپی هم استفاده می‌شود. این درمان شامل انجام حرکاتی است که متخصصان روی بدن فرد اجرا می‌کنند تا ماهیچه‌های ضعیفش تقویت شود و بتواند طیف حرکات وسیعی را با شانه و دستانش انجام بدهد.
ورزش بورسیت شانه
حرکات ورزشی مختلفی وجود دارد که به بهبود وضعیت بورسیت شانه کمک می‌کنند. برای انجام این ورزش‌ها باید حتماً با پزشک معالج مشورت کنید. با این حال، چند نمونه از این ورزش‌ها را برای آگاهی بیشتر شما معرفی می‌کنیم.
- روبه‌روی یک دیوار بایستید و از آن حدود ۳۰ تا ۴۵ سانتی‌متر فاصله بگیرید. دست‌هایتان را به دیوار تکیه بدهید و کف دست‌ها را به موازات شانه‌ها روی سطح دیوار بگذارید.
- به آرامی، آرنج‌ها را خم کنید و صورت را به سمت دیوار بیاورید. کمر و ران‌ها را صاف نگه دارید.
- بدن را به کمک دست‌ها به دیوار نزدیک و از آن دور کنید.
- این حرکت را ۸ تا ۱۲ بار تکرار کنید.
ورزش‌های دیگری هم هستند که انجام آنها می‌تواند به شما برای بهبود درد بورسیت شانه کمک کنند. برای مثال:
- صاف بایستید و دست‌ها را در طرفین بدن قرار بدهید.
- شانه‌های خود را به سمت درون بدن فشار بدهید.
- در زمان فشاردادن شانه‌ها به سمت درون بدن، آنها را بالا و پایین نکنید.
- شانه‌ها را در حالت فشرده به مدت ۶ ثانیه نگه دارید.
- این تمرین را ۸ تا ۱۲ بار تکرار کنید.
عوارض بورسیت شانه چیست؟
بورسیت شانه می‌تواند باعث تخریب و آسیب‌دیدگی بورس شانه شود. چنین چیزی در بلندمدت روی حرکت‌دادن این عضو از بدن اثرات منفی می‌گذارد. از سوی دیگر، اگر بورسیت در نتیجه عفونت باکتریایی ایجاد شود، امکان پخش آن به نقاط دیگر بدن هم وجود دارد. در بعضی از موارد، این موضوع می‌تواند زندگی فرد را هم تهدید کند و کشنده باشد.
پیشگیری از بورسیت شانه چطور انجام می‌شود؟
برای جلوگیری از ابتلا به بورسیت شانه می‌توانید حرکات و اقداماتی را تمرین کنید:
- ورزش‌هایی انجام بدهید که شانه‌ها را قوی می‌کنند. حرکات کششی در این زمینه مؤثر هستند.
- پیش از هرگونه حرکت‌دادن شانه برای بلندکردن وسیله یا هر کار دیگر، بدن را در این ناحیه گرم کنید.
- در طول حرکاتی که با تحرک شانه همراه‌اند و تکراری‌اند، حتما به این بخش از بدن استراحت بدهید.
- برای جلوگیری از فشارآمدن به شانه‌ها از بریس شانه یا همان شانه‌بند طبی استفاده کنید.
به سلامت مفاصل و اندام‌های حرکتی توجه ویژه داشته باشید
قبول کنید که بدن ما ارزشمندترین سرمایه‌ای است که روی این کره خاکی داریم. باید از آن به خوبی مراقبت کنیم و نگذاریم که دچار مشکلات و بیماری‌های رنگارنگ شود.
توجه به سلامت مفاصل و اندام‌های مختلف سیستم حرکتی بدن هم اهمیت زیادی دارد. بسیاری از مشکلات این بخش‌های بدن در نتیجه حرکات اشتباه و عادت‌های غلط به وجود می‌آیند.
همیشه در حرکت‌دادن شانه‌ها و بلندکردن اجسام مختلف به حفظ سلامت آنها دقت کنید. نگذارید که بورسیت و التهابات مشابه رخ بدهند و کیفیت زندگی‌تان را مخدوش کنند.
در صورت بروز هرگونه مشکل در این زمینه هم با متخصصان ارتوپدی صحبت کنید تا مشکل را شناسایی و حل کنند. برای دریافت نوبت ملاقات با بهترین پزشکان می‌توانید از سیستم نوبت دهی دکتر پلتفرم دکتردکتر کمک بگیرید.
سؤالی درباره بورسیت شانه یا نکته مبهمی در این زمینه در ذهنتان باقی مانده است؟ حتماً از ما بپرسید؛ ما در کنارتان هستیم و پاسخ‌گوی پرسش‌های شما هستیم.
منابع:
