جراحیهای ارتوپدی؛ روشهای تهاجمی و غیرتهاجمی
جراحیهای ارتوپدی یکی از روشهای درمانی تجویز شده استخوان و مفاصل توسط متخصص ارتوپد است. ارتوپدی، شاخهای از تخصص پزشکی است که به تشخیص، درمان، توانبخشی و پیشگیری از صدمات و بیماریهای سیستم عضلانی و اسکلتی بدن میپردازد. جراحی استخوانها، مفاصل، رباطها، تاندونها، عضلات، اعصاب و… جزئی از بخشهای درمانی ارتوپدی هستند.
در حال حاضر ارتوپدی در تلاش برای درمان بیماران در تمامی سنین، از نوزاد که با اختلالات مادرزادی دست و پنجه نرم میکند تا تروماهای جسمانی ناشی از تصادفات، یماریهای مفصلی، آرتروز، شکستگی استخوان و دیگر مشکلاتی از این قبیل است.
اگر شما هم مشکلاتی در عضلات و اسکلت بدن خود دارید میتوانید به متخصص ارتوپدی مراجعه کنید. اما قبل از آن در ادامه مطلب دکتردکتر به بررسی انواع جراحیهای ارتوپدی و درمان آن خواهیم پرداخت؛ با ما همراه باشید.
جراحیهای ارتوپدی؛ کدام آسیبهای بدنی به جراحی نیاز دارند؟
جراح ارتوپدی بعد از معاینه دقیق تشخیص به جراحی خواهد داد. هدف اصلی ارتوپد ارتقاء رشد سیستم عضلانی اسکلتی و درمان تغییرات دژنراتیو است.
برخی از آسیبهای بدنی رایج که معمولاً به جراحیهای ارتوپدی نیاز دارند عبارتند از:
- جراحات پا؛ متاتارسالژی، والگوس پنجه پا، پای صاف
- آسیبهای دست؛ به عنوان مثال آسیب ناشی از سندرم تونل کارپال، استئوارتریت انگشتشصت، گرفتگی عضلات دست
- آسیبهای زانو؛ مانند مینیسک، لیگامان یا استئوآرتریت
- آسیبهایشانه
- آسیبهای مفصل ران؛ به عنوان مثال استئوآرتریت مفصل ران
- انواع آسیبهای جراحتی
- پاچنبری
هدف جراحیهای ارتوپدی، درمان اختلالات مختلف دستگاه اسکلتی و حرکتی یا کاهش علائم آنهاست. این مشکلات میتوانند بر استخوانها، ساختارهای غضروف یا مفصلها تأثیر بگذارند. مشکلاتی مانند خار پاشنه هم گاهی به جراحی نیاز دارند.
انواع جراحیهای ارتوپدی
انواع مختلفی از جراحیهای ارتوپدی وجود دارد که از هرکدام از آنها میتوان در جای مناسب استفاده کرد. این عملها عبارتند از:
جراحی تعویض مفصل
پزشک ارتوپدی پس از معاینه، مفصلی را که کاملاً خراب شده و امیدی به آن نیست را از بدن خارج کرده و بهجایش با یک مفصل مصنوعی جایگزین میکند.
درباره جراحی تعویض مفصل در یکی مقالات دکتردکتر میتوانید اطلاعات بیشتری کسب کنید.
جراحی آرتروسکوپی
در این نوع از جراحیهای ارتوپدی، پزشک از طریق سوراخریزی که روی پوست یک مفصل ایجاد میکند، لولههایی را به درون مفصل فرستاده و از طریق آنها درون مفصل را میبیند.
از این کار برای تشخیص بیماریهای مفصلی و درمان بعضی از آنها استفاده میشود.
جراحی استئوتومی
با این نوع از اعمال جراحی میتوان تغییر شکل استخوانها را اصلاح کرده و در ظاهر اندام و کارکردش تغییراتی را بوجود آورد. به جراحی استئوتومی، عمل استخوان و تصحیح یا تغییر شکل استخوان نیز گفته میشود.
جراحی ترمیم شکستگی استخوان
هنگامی که استخوان دچار شکستگی میشود، برای اینکه بتواند به درستی در موقعیت اصلی خود بهبود پیدا کند باید تحت جراحی قرار بگیرد.
جراحی ترمیم شکستگی استخوان زمانی انجام میشود که استخوان شکسته با گچگیری یا استفاده از سپلینت به تنهایی بهبود پیدا نکند.
اگر شکستگی استخوان با این روشها بهبود پیدا نکند به عمل جراحی ORIF نیاز است. این نوع عمل جراحی ممکن است در مواردی صورت بگیرد که استخوان به پوست چسبیده و شکستگیهایی در مفاصل مچ دست و پا رخ داده باشد.
جوش خوردن استخوان
استخوان پس از شکستگی، برای جوش خوردن به زمان نیاز دارد و در چندین مرحله پس از گرفتن گچ یا سایر روشهای درمانی جوش میخورد و بهبودی حاصل میشود.
جوش خوردن استخوان به موارد زیادی بستگی دارد که چند مورد از مهمترین این عوامل عبارتند از:
- سن
- میزان تحرک در ناحیهای که دچار شکستگی شده
- تغذیه
- سلامت عمومی بدن
- داروهایی که بیمار مصرف میکند
روشهای درمان جوش نخوردن استخوان
برای درمان جوش نخوردن استخوانها پزشک متخصص با توجه شرایط بیمار روشهای غیرجراحی یا جراحی را انتخاب خواهد کرد. بعضی از این روشها عبارتند از:
مگنت تراپی
یکی از رایجترین روشهای درمان غیرجراحی جوش نخوردن استخوان مگنت تراپی است که در آن از یک محرک استخوان استفاده میشود.
به این ترتیب که دستگاه بر روی ناحیهای که دچار شکستگی شده است برای مدت ۲۰ دقیقه تا چند ساعت در هر روز قرار گرفته میشود.
امواج شوکی
یکی از روشهای مؤثر و غیر تهاجمی پزشکی برای درمان جوش نخوردن یا دیر جوش خوردن استخوانها استفاده از امواج شوکی است.
اوزون تراپی
اوزون تراپی یکی دیگر از روشهای درمانی غیرجراحی است که برای پیشگیری از عوارض ناشی از شکستگی استخوان تجویز میشود؛ در واقع از این روش برای تجدید ساختار استخوان استفاده میشود.
زمانی اوزون تراپی بهعنوان درمان انتخاب میشود که ناحیهای که دچار شکستگی شده، بدون یک محرک خارجی بهبود پیدا نکند.
روشهای جراحی جوش خوردن استخوان
در صورتی که روشهای غیر جراحی برای درمان جوش خوردن استخوان یا دیر جوش خوردن شکستگی استخوان تأثیر نگذارد، پزشک متخصص ارتوپد روشهای مختلف در میان جراحیهای ارتوپدی را انتخاب خواهد کرد.
روشهای مختلف غیر جراحیهای ارتوپدی عبارتند از:
جراحی فیوژن نخاعی
در این جراحی پیچها و کیجهایی برای نگهداشتن ستون فقرات در نخاع قرار میدهند تا لقی و آسیب دیدگی آن را برطرف کند.
این عمل معمولاً با برداشتن کامل یا بخشی از لامینا انجام میشود. لامینا ممکن است در اطراف ستون نخاعی، تنگی ایجاد کند. این عمل باعث میشود که التهاب این ناحیه کاهش پیدا کند.
البته هر عاملی مانند دیسک که سبب فشار به ستون نخاعی میشود نیز باید خارج شود.
جراحی فیوژن نخاع کمری
جراحی فیوژن نخاعی یک روش جراحی روی ستون فقرات است که برای اصلاح مشکلات استخوانهای کوچک ستون فقرات استفاده میشود.
در این عمل یک یا دو مهره را با یکدیگر ادغام میکنند تا به یک استخوان جامد و یکپارچه تبدیل شوند. در واقع این عمل برای اتصال دائمی دو یا چند مهره در ستون فقرات شما است تا حرکت بین آنها را از بین ببرد.
جراحی استئوتومی
سه نوع عمل میتوان بر روی استئوتومی انجام داد که البته بستگی به محل بدشکلی ستون فقرات و میزان اصلاحی دارد. ممکن است برای پایدارسازی ستون فقرات و برای پیشگیری از ایجاد انحنا پس از جراحی همزمان، با انجام جراحی استئوتومی یک عمل ادغامی (فیوژن استخوانی) نیز انجام شود.
جراحی ترمیم بافت نرم
بدن انسان از بافتهای مختلفی تشکیل شده است. این بافتها نرم شامل، تاندونها، رباطها، عصبها و عروق خونی هستند. انقش بافتهای نرم بدن بسیار مهم بوده و عملکرد موثری دارند.
در صورتی که این بافتها دچار آسیب شوند،در ناحیه مذکحور درد و تورم ایجاد میشود و اختلالاتی در فعالیتهای فرد ایجاد میکند. رایجترین آسیبهای وارد شده به بافت نرم عبارتند از:
- رگ به رگ شدن یا پیچ خوردگی
- کوفتگی یا کبودی
- کشیدگی عضله
- تاندونیت
- بورسیت
انواع جراحیهای ارتوپدی براساس قسمتهای مختلف بدن
تقسیمبندی دیگری که برای انواع جراحیهای ارتوپدی وجود دارد، بر اساس نواحی مختلف بدن است و برای درمان آرتروز نیز کاربرد دارد. در ادامه بیشتر درباره آنها توضیح دادهایم:
عمل ارتوپدی ترمیم مفصل زانو
جراحی تعویض مفصل زانو که با عنوان آرتروپلاستی نیز شناخته میشود، یکی از رایجترین جراحیهای استخوان در جهان است. این روش میتواند به کاهش درد ناشی از التهاب مفصلی شدید کمک کند. این جراحی باعث میشود تا حرکت بیمار سادهتر شود.
انواع مختلفی برای جراحیهای ارتوپدی تعویض زانو وجود دارند که در ادامه آنها را مورد بررسی قرار خواهیم داد:
- تعویض کامل زانو؛ این رویکرد رایجترین روش است. جراح سطوح استخوانهای ران و ساق پا، که در زانو به یکدیگر میپیوندند، را جایگزین میکند.
- تعویض جزئی از زانو؛ اگر التهاب مفصلی تنها در یک بخش از زانو باشد، این جراحی پیشنهاد دکتر به شما خواهد بود. اما این روش تنها در صورتی موفقیتآمیز است که لیگامانهای زانوی شما قوی بوده و بقیه غضروفهای زانو طبیعی باشند.
- جراحی یا بازبینی زانو؛ این روش ممکن است هنگام وجود التهاب مفصلی بسیار شدید یا مواقعی که قبلاً دو یا سه عمل جراحی تعویض مفصل زانو صورت گرفته است، لازم باشد.
- ترمیم غضروف؛ در مواقعی که زانو تنها در یک ناحیه مجزا دچار آسیب یا ساییدگی شده است، میتوان این قسمت را با پیوند غضروف زنده یا سلولهایی که به غضروف تبدیل میشوند، جایگزین کرد.
جراحی شکستگی مچ پا
در عملهای ارتوپدی برای تشخیص و درمان شکستگی مچ پا، طی عمل آرتروسکوپی مچ پا، از یک دوربین کوچک (آرتروسکوپ) استفاده میشود که میتواند تصاویری را از درون مفصل به صفحهی نمایش خارج از بدن انتقال دهد.
عمل آرتروسکوپی به همراه تکنیکهای جراحی باز نیز به کار میرود. این کار به منظور اطمینان از قرارگیری صحیح استخوانها و غضروفها انجام میپذیرد. همچنین از این عمل برای مشاهده آسیب غضروفها در طول عمل ترمیم مچ پا استفاده میشود.
جراحی قوزک پا
مشکلات زیادی که برای قوزک پا و آرنج پیش میآید مستلزم جراحی خواهد بود. آسیبهای ناشی از کار کشیدن زیاد از این مفاصل، التهاب روماتیسمی، و تَرکهای ناشی از فشار را میتوان با این جراحی درمان کرد.
جراحی تعویض مفصل لگن
لگن یک مفصل گرزی (کروی گودالی) است. اولین کاری که جراح ارتوپد انجام میدهد برداشتن قسمت آسیب دیدهی رباط سر استخوان ران است که بخشی از فمور است. فمور استخوان بزرگی در پا است که گاهی به آن استخوان ران هم گفته میشود. سپس ساقه در مرکز توخالی فمور قرار میگیرد.
یک گوی در قسمت فوقانی ساقه جای ناحیهی آسیب دیدهی فمور را میگیرد که معمولاً از جنس فلز یا سرامیک است و با پیچ یا سیمان محکم میشود.
برای این که مفصل گرزی جدید به راحتی حرکت کند، یک فاصلهانداز تعبیه میشود.
عمل جراحی ستون فقرات
برخی از عملهای رایج ستون فقرات، جراحی فیوژن نخاعی و لامینکتومی است.
ستون فقرات مرکز عصبی کل بدن است. تمام پیامها از مغز توسط ستون فقرات به سایر قسمتهای سیستم عصبی پخش میشود.
ستون فقرات سیستم بسیار حساس و دقیقی است و تمام جراحان ارتوپد باید با نهایت تخصص این کار را انجام دهند.
متخصص ارتوپد کیست
دکتر ارتوپد آسیبهای سیستم اسکلتی عضلانی را درمان میکند.
فوقتخصص ارتوپدی باید انواع مشکلاتی که در نتیجه آسیب به سیستم اسکلتی عضلانی وارد شده است، تشخیص داده و درمان کند. وظیفه اصلی این متخصص به این صورت است:
مدیریت درد: برخی از آسیبها و بیماریها باعث بروز درد در سیستم اسکلتی عضلانی میشوند. دکتر ارتوپد برای ازبینبردن درد، درمانهایی را ارائه میدهد.
بهبود دامنه حرکت: درد و تورم مفاصل میتواند دامنه حرکتی را محدود کند و در کارهای روزانه اختلال ایجاد کند. در این شرایط متخصص با روشهایی مانند فیزیوتراپی دامنه حرکت را بهبود میدهد. گاهی هم برای رفع این مشکل نیاز به جراحی است.
درمان آسیبها: آسیبهایی مانند شکستگی استخوان، دررفتگی یا پارگی تاندون توسط ارتوپد درمان میشود.
دردهای عضلانی و استخوانی شما قابل درمان هستند اگر درست درمان شوند…
در سالهای اخیر، جراحیهای ارتوپدی بسیار گسترش یافته است. درمان بسیاری از بیماریهای اسکلتی عضلانی را در بیماران در هر سنی شامل میشود.
ارتوپدی با درمان ناهنجاریهای مادرزادی، پیشگیری و درمان بیماریهای مزمن و آسیب سیستم اسکلتی عضلانی ارتباط دارد و به درمان شکستگی استخوانها نیز میپردازد.
در این مطلب به طور کامل به بررسی نکات مربوط به ارتوپدی و جراحیهای آن پرداختیم. اگر شما هم دچار بیماری، دردهای مفصلی و استخوانی هستید، میتوانید برای نوبت دهی اینترنتی از بهترین پزشکان متخصص ارتوپدی از سایت دکتردکتر اقدام نمایید.
در انتها از شما میخواهیم که اگر در این زمینه تجربه یا نظری دارید، با ما و دیگر خوانندگان مجله دکتردکتر به اشتراک بگذارید.
سلام برادرم درکودکی دچارفلج اطفال شد وبخاطر تشخیص ندادن ازناحیه پاها فلج شد و درکودکی خیلی عمل شد اما بی فایده بود الان۲۴سال سن داره وفقط با عصا می تونه حرکت کنه بخاطر عمل هایی که شده زانوهاش خم شده وکامل صاف نمیشه می خواستم بدونم الان که علم بیشرفت کرده آیا اگه عمل بشه امیدی هست به راه رفتنش ؟؟راه حلی داره آیا؟؟؟