روند رشد نوزادان تا دوسالگی
اگر شما بهتازگی صاحب نوزاد خصوصا نوع زودرس شدهاید، احتمالا روزها، هفتهها یا حتی ماههای اخیر را با انجام آزمایشها، اندازهگیریها و وزن کردن سپری کردهاید. اکثر نوزادان زودرس پس از چند سال کودکان کاملا سالمی میشوند. آنها معمولا پس از رسیدن به سن 3 سالگی روند رشد خود را همانند دیگر کودکان طی میکنند. هرچند ممکن است سالهای آغازین فرزند شما در مقایسه با سایر نوزادان پیچیدهتر باشد. بدلیل اینکه اینگونه کودکان سریعتر از موعد بدنیا آمدهاند نیاز به مراقبتهای بیشتری دارند. احتمال بروز مشکلات جسمی در نوزادان زودرس بیشتر است و روند رشد نوزادان در سالهای ابتدایی و گاهی در سالهای بعدی با تاخیر مواجه میشود.
چه عواملی بر رشد و تکامل تاثیر میگذارند؟
فاکتورهای مختلفی بر رشد و تکامل فرزند تاثیر گذار است. برخی از این عوامل را در ادامه آوردهایم:
زمان تولد
یکی از فاکتورهای تاثیرگذار آن است که فرزندتان چقدر زود بدنیا آمده باشد. بطور کلی هرچقدر نوزاد زودتر بدنیا بیاید احتمال بروز مشکلات طولانی که بر روند رشدش تاثیر بگذارد بیشتر میشوند. زمان تولد نقش مهمی در روند رشد نوزادان دارد.
پزشکان نوزادان زودرس را براساس سنی که در هنگام تولد دارند به چند دسته تقسیم میکنند:
- اندکی زودرس: در هنگام تولید بین 34 تا 37 هفته سن داشته باشند
- تقریبا زودرس: در هنگام تولد بین 32 تا 34 هفته سن داشته باشند
- خیلی زودرس: در هنگام تولد کمتر از 32 هفته سن داشته باشند
- شدیدا زودرس: در هنگام تولد 25 هفته و یا کمتر سن داشته باشند
روند رشد نوزادان دارای زودرسی اندک، به سرعت مشابه سایر کودکان میشود. اما کودکانی که سریعتر از این دسته بدنیا آمدهاند احتمال دارد رشدی کندتر داشته باشند و با مشکلاتی مواجه شوند. شانس بروز معلولیتهای جدی و طولانی نیز برای نوزادان شدیدا زودرس بیشتر از سایر گروهها است.
وزن هنگام تولد
هرچقدر وزن نوزاد در هنگام تولد کمتر باشد احتمال بروز مشکلات جسمانی تاثیر گذار بر رشد او بیشتر میشود. وزن رابطه مستقیمی با مشکلات رشد دارد و در نتیجه باید تلاش کنید مشکلات وزن او را برطرف کنید تا قدرت کافی داشته باشد.
دیگر شرایط و مشکلات جسمانی
احتمال وجود مشکلات جسمی گوناگون مانند عفونتها و نارساییهای قلبی، ریوی و رودهای در نوزادان زودرس بیشتر است. پزشکان میتوانند این بیماریها را درمان کنند و برخی از آنها با رشد کودک کاملا رفع میشوند. با اینحال این بیماریها میتوانند از سرعت رشد کودک شما بکاهند و فرزندتان به زمان بیشتری نیاز داشته باشد تا توان بدنی کافی را کسب کند.
روند درمان در بیمارستان
اگر فرزند شما زمان زیادی را در بخش مراقبتهای ویژه نوزادان سپری کرده باشد و به توجه فراوان نیاز داشته است، احتمالا به زمان بیشتری برای رشد نیز احتیاج خواهد داشت. روند رشد نوزادان که زمان زیادی زیر دستگاه هستند با مشکلات بیشتری مواجه است. البته دستگاهها اقداماتی ضروری و اجتناب ناپذیر هستند.
مراحل اصلی رشد
پزشکان و والدین نوزاد با توجه به یادگیری مهارتهای اصلی در کودک مانند خندیدن، غلت خوردن یا سینهخیز رفتن روند رشد او را دنبال میکنند. شما و پزشک مربوطه میتوانید با مقایسه زمان رسیدن فرزندتان به مهارتی خاص با میانگین کسب شده توسط سایر کودکان عادی، به نتیجه دلخواه برسید.
این را به یاد داشته باشید که سن محاسبه شده برای کسب مهارتی خاص توسط کودکان همیشه برآوردی غیردقیق است که حتی مقایسه کودکان عادی نیز با آنها گاهی ما را به اشتباه میاندازد. این را نیز فراموش نکنید که هنگام تماشای نمودار پیشرفت مهارتهای کودک، باید بهجای سن حقیقیاش از سن اصلاحشده استفاده کنید. سن اصلاح شده در حقیقت بر اساس زمان زایمان، در صورتی که بهشکل زودرس متولد نمیشد، بدست میآید. برای بهدست آوردن این سن باید تعداد هفتههایی که نوزاد زودتر متولد شده را از سن حقیقی او کم کنید. بعنوان مثال اگر فرزند شما اکنون 18 هفته سن دارد و 8 هفته زودتر متولد شده، سن اصلاح شده او 10 هفته خواهد بود.
اگر میخواهید برآوردی از رشد فرزند زودرس خود داشته باشید باید همیشه از با استفاده از سن اصلاح شده، مراحل پیشرفت و یادگیری مهارتها را تا حدودا 2 سالگیاش دنبال کنید. پس از این سن اکثر نوزادان همانند سایر کودکان عادی مراحل را طی میکنند، از این رو میتوانید سن شناسنامهای آنها را بکار ببرید.
توصیههایی به والدین درباره روند رشد نوزادان
دنبال کردن رشد و بزرگ شدن فرزندتان در طول دو سال پیش رو به همان اندازه که میتواند هیجانانگیز باشد، استرس آفرین نیز هست. برای جلوگیری از نگرانیهای بیمورد چند توصیه زیر را رعایت کنید.
بهیاد داشته باشید که نوزادان زودرس با نوزادان معمولی تفاوت دارند
فرزند شما ممکن است به نسبت کودکان معمولی بهانهگیرتر باشد و همانند آنها واکنش نشان ندهد. احتمالا در طول شب کار سختتری در پیش خواهید داشت و او، زیاد گریه میکند. بیشتر نوزادان در سال اول دارای اینگونه مشکلات هستند.
زیاد نگران طی شدن مراحل رشد نباشید
فرقی نمیکند فرزند شما زودرس یا عادی بدنیا آمده باشد، معمولا هیچ کودکی دقیقا بر اساس جداول رشد یکسان بزرگ نمیشوند. اگر فرزندتان در موعد تعیین شده مهرت خاصی را کسب نکرد معمولا چیز نگران کنندهای نیست.
بیشتر از آنکه به مرحله خاصی دقت کنید، پیشرفت و رشد فرزندتان را مورد توجه داشته باشید
به سن دقیقی که فرزندتان مهارت خاصی را کسب میکند توجه نداشته باشید، بلکه به پیشرفت و رشدی که در حال اتفاق افتادن است نگاه کنید. تمامی کودکان پیش از به زبان آوردن اولین کلمات خود منومن میکنند. همه آنها پیش از راه رفتن ابتدا میایستند. آنها در ۶ ماه ابتدایی هر ماه حدودا نیم کیلو به وزنشان افزوده میشود. تا زمانی که فرزند شما در حال پیشرفت و رشد باشد همه چیز بخوبی پیش میرود.
همیشه رشد و کسب تواناییهای توسط فرزندتان را یادداشت کنید
هرچند پزشک رشد فرزندتان را کاملا تحت نظر دارد اما یادداشت اتفاقات و رویدادهای رخ داده در مهارتهای کودکتان کار هوشمندانهای بنظر میرسد. این یادداشتها راهی خوب برای آگاه شدن درباره هر اتفاق غیرعادی هستند. بعلاوه با تماشای رخدادادهای پیشین بهراحتی میتوانید میزان پیشرفت کودک خود را بسنجید.
همیشه با تیم پزشکی فرزند خود در ارتباط باشید
نوزادان نیاز به مراقبت بیشتر، مخصوصا در سالهای ابتدایی دارند. بهترین راه برای اطمینان حاصل کردن درباره وضعیت فرزندتان و روند رشد او، داشتن جلسات منظم با پزشک مربوطه و سایر متخصصان است. این افراد میتوانند متوجه هرگونه مشکل در حین رشد فرزند شما شوند و به این ترتیب مراقبتهای مربوطه از کودکتان بهعمل خواهد آمد.
اگر نیاز به کمک دارید حتما آن را درخواست کنید
با پزشک خود درباره برنامهای که مداخله سریع نام دارد صحبت کنید. این برنامه از طریق خدمات خاص، به کودکان و نوزادانی که با خطرات بیشتر مواجه هستند، رشدشان با تاخیر مواجه شده یا معلولیت دارند، کمک میکند.
منبع:
این مقاله در پاسخ به سوال یکی از کاربران در بخش پرسش و پاسخ، منتشر شده است. شما هم اگر نیاز به مقالهای در موضوعات پزشکی دارید، سوال خود را از بخش پرسش و پاسخ برای ما ارسال کنید.