صافی کف پا چه عوارضی دارد و آیا قابل درمان است

صافی کف پا علل و علائم متعددی دارد. بدون داشتن قوس لازم در استخوان‌های کف پا، نحوه راه رفتن فرد تحت تاثیر قرار می‌گیرد.

همه انسان‌ها در حالت عادی دارای 33 مفصل در هر یک از پاهای خود هستند و این مفاصل تعداد 26 استخوان کوچک را در کنار یک دیگر قرار داده‌اند. نحوه قرار گیری این 26 استخوان و عضلات و تاندون‌های پیرامون آن‌ها به‌گونه‌ای است که در پنجه هر فرد عادی و سالم، یک عدد قوس رو به پایین وجود دارد که به توزیع وزن بدن در پاها و حفظ حالت فنری و ارتجاعی گام‌ها کمک می‌کند.

در واقع، شکل و ساختار این قوس‌های کوچک، نحوه قدم زدن و شکل کلی گام‌های افراد مختلف را تعیین می‌کند. به‌طوری که نحوه گام برداشتن در افراد فاقد قوس که در عموم به اسم افراد دارای صافی کف پا شناخته می‌شوند، با افراد دارای قوس زیاد در پنجه، بسیار متفاوت است.

قوس‌های پا باید محکم و در عین حال انعطاف پذیر باشند. در نتیجه، می‌توانند نسبت به سطوح مختلف سازگاری داشته باشند. در افراد مبتلا به صافی کف پا، در هنگام ایستادن یا قدم زدن، پاهای آن‌ها به سمت داخل متمایل می‌شود.

در حالی که ممکن است برخی افراد دارای کف پای صاف هیچ نشانه‌ای نداشته باشند، در برخی افراد می‌تواند دارای نشانه‌های گسترده‌ای بوده و محدودیت‌هایی را ایجاد کند.

نشانه‌ها

معمول‌ترین نشانه‌ای که افراد مبتلا به صافی کف پا گزارش داده‌اند، وجود درد در پاها به‌خصوص پس از پیاده روی‌های طولانی مدت است. این درد معمولاً تحت تأثیر تنش‌های عضلانی و تاندون‌ها و رباط‌ها به وجودمی‌آید. فشارهای غیرعادی روی استخوان پا در نواحی ران و زانو، معمولاً به افزایش این دردها منجر می‌شود و انحنای پاها رو به داخل را افزایش می‌دهد.

این دردها ممکن است در سایر نقاط بدن نیز مشاهده شوند که در زیر به آن‌ها می‌پردازیم:

• در قسمت داخلی مچ پا که معمولاً با تورم همراه است
• قوس رویی پا در قسمت پنجه
• زانو
• لگن
• ساق پا
• عضلات پشت ساق
• کمر

همان‌طور که گفته شد، صافی کف پا می‌تواند باعث توزیع ناهماهنگ وزن بدن شود. در نتیجه این اتفاق، به‌مرور زمان کفش‌ها به‌طور غیرعادی دچار انحراف به یک طرف شده و این انحراف و بد شکلی به‌طور غیرمستقیم آسیب‌های بیشتری را به وجود می‌آورد.

عوامل صافی کف پا

• صافی کف پا می‌تواند زمینه‌ی ژنتیکی داشته باشد و از والدین به فرزندان منتقل شود.
• آسیب دیدگی مچ پا و پنجه
• رماتیسم مفصلی و آرتریت روماتوئید
• آسیب دیدگی، اختلال عملکرد و پارگی تاندون‌ها پا
• بیماری‌های عضلانی و یا عصبی همچون دیستروفی عضلانی دوشن

یکی دیگر از عواملی که می‌تواند صافی پا را تشدید کند، پیوستگی قوزک پا است. این وضعیت باعث می‌شود که استخوان‌های پا به‌طور غیرمعمول در کنار هم قرار گرفته و به پاهای سفت و صاف منجر شوند.

صافی پا در دوره‌های بارداری و همچنین در افراد مبتلا به دیابت پیشرفت بیشتری دارد. می‌توان گفت که این عارضه با گذر زمان نیز شدیدتر می‌شود. پیاده روی‌های بلند مدت می‌تواند به تضعیف تاندون پشتی تیبال منجر شود و از آنجا که این تاندون نقش اصلی را در تأمین شکل قوس پا دارد، در نهایت موجب صافی کف پا با افزایش سن می‌شود.

پارگی تاندون‌های پنجه و همچنین عارضه التهاب و تورم تاندون‌ها که بانام علمی‌تر تاندونیت شناخته می‌شود نیز از عوامل صافی کف پا محسوب می‌شود.

این عارضه همچنین می‌تواند یکی از نتایج رشد نامناسب فرد در دوره کودکی به‌حساب آید.

صافی کف پای کودکان

در نگاه اول به کودکان و نوزادان، ممکن است پنجه و کف پاهای آن‌ها صاف به نظر برسد. دلیل این امر این است که در سنین پایین، قوس پنجه پا در حال شکل گیری است. قوس پا باید در طول رشد کودک ایجاد شود. وجود چربی اضافه در پای نوزادان می‌تواند موجب ناپدید شدن این قوس شود. به این ترتیب مشاهده پاهای صاف در نوزادان نمی‌تواند نشان دهنده صافی پاهای او در بزرگ‌سالی باشد.

تشخیص

معمولاً گفته می‌شود افرادی که تا به حال تجربه درد و دیگر علائم را نداشته‌اند، نیازمند مراجعه به پزشک نیستند. با این حال توصیه می‌شود در صورت مشاهده علائم زیر، افراد به پزشک متخصص مراجعه کنند:

• توسعه ناگهانی صافی کف پا
• درد ممتد در پنجه و زانو
• احساس سنگینی، سفتی و درد در پاها

متخصصان می‌توانند با مشاهده نحوه گام برداری افراد، صافی پاهای بیمار را تشخیص دهند. معمولاً پزشکان از بیماران می‌خواهند روی انگشتان پای خود در حالت ایستاده قرار بگیرند تا معاینه دقیق‌تر قوس پنجه انجام شود. مطالعه سوابق خانوادگی در بیماران یکی دیگر از اقدامات معمول برای تشخیص این عارضه است. عکس برداری‌های اشعه x و MRI نیز از ابزارهای تشخیص قطعی محسوب می‌شوند.

درمان

معمولاً متخصصین توان‌بخشی و ارتوپدی روش‌ها و تمرینات خاصی را برای کمک به مبتلایان این عارضه پیشنهاد می‌دهند. آکادمی پزشکان جراحان ارتوپدی آمریکا (AAOS) تمرینات زیر را برای بهبود قدرت و انعطاف پذیری پنجه و مچ پا توصیه می‌کند:

کشش پنجه پا با طناب

روبروی یک دیوار ایستاده و یک دست خود را در راستای سر خود روی دیوار قرار دهید.

پایی که نیاز به کشش دارد را یک گام عقب‌تر از پای دیگر قرار داده و پاشنه را به‌طور محکم به زمین بچسبانید.

زانوی جلویی خود را تا حدی که احساس کشش در پای عقبی می‌کنید، خم کنید.

این حالت را به مدت 30 ثانیه حفظ کنید و پس از آن به مدت ۳۰ ثانیه استراحت کنید.

این وضعیت را برای پای مقابل به کار ببرید و در نوبت‌های دیگر در طول روز تکرار کنید.

گرداندن توپ

این تمرین به یک صندلی و یک توپ در اندازه توپ گلف نیاز دارد.

روی صندلی قرار بگیرید. پای خود را بر زمین قرار داده و یک توپ را در زیر قوس پای خود به مدت دو دقیقه بچرخانید.

برخی افراد ممکن است اعضای بدن خود را به‌گونه‌ای تراز کنند که به‌موجب آن نشانه‌های صافی پنجه پا از بین برود. در صورتی که صافی پاهای شما ایجاد درد و محدودیت می‌کند، کفش‌های طبی می‌تواند تا حد زیادی به بهبود و کاهش درد کمک کند.

کفی‌های تخصصی تعبیه شده در این کفش‌ها می‌تواند توازن وزنی را به‌طور صحیح بر قرار کرده و علائم مربوطه را تا حد زیادی کاهش دهد. لازم به ذکر است این کفش‌ها به‌طور موقتی عمل کرده و نمی‌توانند در طولانی مدت تأثیر گذاری داشته باشند.

هم‌چنین بهبود وضع وزنی فرد و همچنین پوشیدن نوعی از جوراب‌های طبی نیز می‌تواند تا حد زیادی به بهبود عملکرد و بدشکلی‌های موجود کمک کند.

منابع:

medicalnewstoday

healthdirect