علائم، تشخیص و درمان بیماری‌های کبدی

علائم از کار افتادن کبد چیست؟ کبد آسیب‌دیده چگونه درمان می‌شود؟ در این مطلب به بررسی بیماری‌های کبد می‌پردازیم؛ با ما همراه باشید.

کبد یکی از اعضای مهم بدن است که در سم‌زدایی داروها، دفع محصولات زاید ناشی از تخریب و نوسازی گلبول‌های قرمز خون به صورت صفرا، تولید عوامل انعقادی خون، ذخیره قند به صورت گلیکوژن و نیز تنظیم سوخت و ساز قند و چربی از مهم ترین نقش های آن در بدن می باشد.

فیزیولوژی کبد و عملکرد آن

کبد یک عضو حیاتی است که در سمت راست بالای شکم واقع شده است. کبد عملکرد های متعددی را برای بدن انجام می دهد، از جمله: متابولیسم و ​​سم زدایی مواد که در غیر این صورت برای بدن مضر هستند، تبدیل مواد مغذی حاصل از غذا به اجزای تشکیل دهنده ضروری خون، تنظیم لخته شدن خون، تولید پروتئین ها و آنزیم ها، حفظ تعادل هورمون و ذخیره برخی از ویتامین ها. کبد همچنین باعث ایجاد عواملی می شود که به سیستم ایمنی بدن انسان کمک می کند تا عفونت را از بین ببرد، باکتری ها را از خون جدا کرده و در تولید صفرا برای هضم غذا مشارکت می کند.

کبد تنها عضو بدن است که به راحتی می تواند سلول های آسیب دیده را جایگزین کند، اما اگر سلول های کافی از بین رفته باشند، ممکن است کبد قادر به پاسخگویی به نیاز بدن باشد.

بیماری‌های کبد کدام هستند؟

بیماری کبدی هر گونه بیماری ای است که موجب التهاب و یا آسیب کبدی می شود و ممکن است بر عملکرد کبد تاثیر بگذارد. بیماری کبد می تواند به ارث برده شود (ژنتیکی) یا ناشی از عوامل مختلفی است که به کبد آسیب می رساند، مانند ویروس ها و مصرف الکل. چاقی نیز با آسیب کبدی همراه است. با گذشت زمان، آسیب به کبد منجر به زخم (سیروز) می شود که می تواند منجر به وضعیت تهدید کننده زندگی به نام نارسایی کبدی، شود.

علل زیادی برای اختلال در کبد و عملکرد آن وجود دارد. علل ممکن است شامل عفونت، آسیب، قرار گرفتن در معرض مواد مخدر یا ترکیبات سمی، پاسخ خود ایمنی بدن یا نقص ژنتیکی باشد که منجر به رسوب و ایجاد مواد مضر مثل آهن و مس می شود. اثرات این آسیب ها به کبد ممکن است شامل التهاب، زخم، انسداد، اختلالات لخته شدن خون و نارسایی کبدی باشد.

علائم بیماری‌های کبد

در صورتی که علائم و نشانه های مداوم شما را نگران کرده است حتما به پزشک مراجعه کنید. علائم و نشانه های بیماری های کبد عبارتند از:

پوست و چشم که زرد رنگ است (زردی)
درد شکمی و تورم
تورم در پاها و مچ پا
خارش بیش از حد پوست
رنگ ادرار تیره
مدفوع رنگی، یا مدفوع خون یا تار رنگی
خستگی مزمن
تهوع یا استفراغ
از دست دادن اشتها
علل بیماری های کبد
بیماری های کبد کبد دارای علل زیادی است. در زیر به علل ایجاد بیماری های کبد اشاره می کنیم.

عفونت
پارازیت ها و ویروس ها می توانند کبد را آلوده کنند که باعث التهاب می شود که عملکرد کبد را کاهش می دهد. ویروس هایی که باعث آسیب کبدی می شوند می توانند از طریق خون یا ارتباط جنسی، مواد غذایی یا آب آلوده یا تماس نزدیک با فردی که آلوده شده اند، پخش شوند. شایع ترین انواع عفونت کبدی عبارتند از: ویروس هپاتیت، هپاتیت به‌معنای التهاب بافت کبد است و در طی آن سلول‌های کبد در اثر عفونت، دچار التهاب می‌شوند. انواع هپاتیت عبارتند از:

هپاتیت A
هپاتیت B
هپاتیت C
اختلال سیستم ایمنی
بیماری خود ایمنی یا (autoimmune) بیماری هایی هستند که سیستم ایمنی بدن به بخش های خاصی از بدن حمله می کند می تواند بر کبد شما تأثیر بگذارد. نمونه هایی از بیماری های خودایمنی کبدی عبارتند از:

هپاتیت اتوایمیون
سیروز اولیه صفراوی
کلانژیت اسکلروئیدی اولیه
ژنتیک
یک ژن غیرطبیعی که از یک یا هر دو والدین شما به ارث رسیده است می تواند باعث ایجاد مواد مختلف در کبد شما شود و باعث آسیب کبدی شود. بیماری های کبدی ژنتیکی عبارتند از:

هموکروماتوز
هیپرکسالوری و اگزالوز
بیماری ویلسون
کمبود آنتی تیپسین آلفا 1
سرطان
سرطان ها می تواند آسیب جدی به کبد شما وارد کند. انواع سرطان های که باعث بیماری های کبد می شوند عبارتند از:

سرطان کبد
سرطان مجرای صفراوی
آدنوم کبدی
سایر علل بیماری های کبدی
سوء مصرف الکل مزمن
تجمع چربی در کبد (بیماری کبدی چربی غیرالکلی)
افراد در خطر بیماری های کبد
عواملی که ممکن است خطر ابتلا به بیماری های کبد را افزایش دهند عبارتند از:

مصرف بیش از حد الکل
تزریق مواد مخدر با استفاده از سوزن مشترک
خالکوبی یا سوراخ کردن بدن
انتقال خون
قرار گرفتن در معرض خون و مایعات بدن افراد دیگر
ارتباط جنسی محافظت نشده
قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی یا سموم خاص
دیابت
چاقی
تشخیص بیماری های کبد
آزمایشات لازم برای تشخیص بیماری های کبدی در جهت تشخیص آسیب های کبدی، تشخیص مقدار آسیب، تشخیص علت و نظارت بر وضعیت کبد در طول زمان بیماری است. غربالگری و تشخیص زود هنگام مهم است زیرا آسیب قابل توجه کبد ممکن است با علائم کم و یا بدون علائم ظاهر شود. کبد اغلب قادر به ترمیم آسیب و حل التهاب است، اما شرایطی که باعث انسداد مجاری صفراوی یا منجر به سیروز می شود می تواند باعث آسیب دائمی و پیشرفته کبدی شود. نظارت بر وضعیت کبد فرد در طول زمان باعث می شود که اقدامات لازم برای حفظ عملکرد کبد انجام شود. برخی از آزمایشات لازم برای تشخیص بیماری های کبدی عبارتند از:

صفر تا صد بیماری های کبد
بیوپسی کبدی – یک نمونه کوچک از بافت کبدی برای ارزیابی ساختار و سلول های کبدی گرفته شده است. برای کمک به تشخیص طیف گسترده ای از بیماری های کبدی استفاده می شود. تجزیه و تحلیل بافت حذف نمونه بافتی (بیوپسی) از کبد شما ممکن است به تشخیص بیماری کبد کمک کند و علائم آسیب کبدی را جستجو کند. بیوپسی کبدی اغلب با استفاده از یک سوزن طولانی در داخل پوست برای استخراج یک نمونه بافتی انجام می شود. سپس در یک آزمایشگاه تجزیه و تحلیل می شود.

آزمایش خون برای تشخیص بیماری کبدی، یک گروه از آزمایشات خون به نام آزمایشات عملکرد کبدی می تواند مورد استفاده قرار گیرد. سایر آزمایش های خون را می توان برای یافتن مشکلات خاص کبدی یا شرایط ژنتیکی انجام داد.

هپاتیت (هپاتیت A، هپاتیت B، هپاتیت C) – برای تشخیص هپاتیت ویروسی

آلو فتو پروتئین (AFP) – ممکن است با سرطان کبد افزایش یابد

زمان پروترومبین (PT) – برای بررسی عملکرد لخته شدن خون

آزمایشات میزان آهن بدن
شمارش کامل خون (CBC) – برای ارزیابی گلبول های سفید و قرمز خون و پلاکت ها

سونوگرافی تومور کبدی- آزمایشات تصویربرداری سونوگرافی، سی تی اسکن و MRI می تواند آسیب کبدی را نشان دهد.

درمان بیماری های کبد
درمان بیماری کبد بستگی به تشخیص نوع بیماری کبد شما دارد. برخی از مشکلات کبدی را می توان با تغییرات شیوه زندگی مانند توقف مصرف الکل یا از دست دادن وزن درمان کرد. سایر مشکلات کبدی ممکن است با داروها درمان شود یا ممکن است جراحی انجام شود.

عوارض جانبی بیماری های کبد
با توجه به علت مشکلات کبدی، عوارض بیماری های کبد متفاوت است. بیماری های کبدی درمان نشده ممکن است به نارسایی کبد، که یک وضعیت تهدید کننده زندگی است، پیشرفت کند.

جلوگیری از ابتلا به بیماری های کبد
برای جلوگیری از ابتلا به بیماری های کبد اقدامات زیر را انجام دهید:

اجتناب از مصرف الکل
اجتناب از رفتار مخاطره آمیز
انجام واکسیناسیون
از داروها عالمانه استفاده کنید. داروهای تجویزی و غیر تجویز را فقط در صورت نیاز و تنها در دوزهای توصیه شده مصرف کنید.
از تماس با خون و مایعات بدن دیگران اجتناب کنید. ویروس های هپاتیت می توانند توسط میله های سوزن تصادفی یا پاکسازی نامناسب از خون یا مایعات بدن گسترش یابد.
محافظت از پوست. هنگام استفاده از حشره کشها و دیگر مواد شیمیایی سمی، دستکش، آستین بلند، کلاه و ماسک بپوشید.
حفظ وزن سالم. چاقی می تواند بیماری کبدی چربی غیرالکلی را افزایش دهد.

كبد يكي از اعضای مهم بدن است كه در سم زدايي داروها، دفع محصولات زايد ناشي از تخريب و نوسازي گلبولهاي قرمز خون به صورت صفرا، توليد عوامل انعقادي خون، ذخيره قند به صورت گليكوژن و نيز تنظيم سوخت و ساز قند و چربي از مهم ترين نقش هاي آن در بدن مي باشد.

فیزیولوژی کبد و عملکرد آن

کبد یک عضو حیاتی است که در سمت راست بالای شکم واقع شده است. کبد عملکرد های متعددی را برای بدن انجام می دهد، از جمله: متابولیسم و ​​سم زدایی مواد که در غیر این صورت برای بدن مضر هستند، تبدیل مواد مغذی حاصل از غذا به اجزای تشکیل دهنده ضروری خون، تنظیم لخته شدن خون، تولید پروتئین ها و آنزیم ها، حفظ تعادل هورمون و ذخیره برخی از ویتامین ها. کبد همچنین باعث ایجاد عواملی می شود که به سیستم ایمنی بدن انسان کمک می کند تا عفونت را از بین ببرد، باکتری ها را از خون جدا کرده و در تولید صفرا برای هضم غذا مشارکت می کند.

کبد تنها عضو بدن است که به راحتی می تواند سلول های آسیب دیده را جایگزین کند، اما اگر سلول های کافی از بین رفته باشند، ممکن است کبد قادر به پاسخگویی به نیاز بدن باشد.

 بیماری‌های کبد کدام هستند؟

بیماری کبدی هر گونه بیماری ای است که موجب التهاب و یا آسیب کبدی می شود و ممکن است بر عملکرد کبد تاثیر بگذارد. بیماری کبد می تواند به ارث برده شود (ژنتیکی) یا ناشی از عوامل مختلفی است که به کبد آسیب می رساند، مانند ویروس ها و مصرف الکل. چاقی نیز با آسیب کبدی همراه است. با گذشت زمان، آسیب به کبد منجر به زخم (سیروز) می شود که می تواند منجر به وضعیت تهدید کننده زندگی به نام نارسایی کبدی، شود.

علل زیادی برای اختلال در کبد و عملکرد آن وجود دارد. علل ممکن است شامل عفونت، آسیب، قرار گرفتن در معرض مواد مخدر یا ترکیبات سمی، پاسخ خود ایمنی بدن یا نقص ژنتیکی باشد که منجر به رسوب و ایجاد مواد مضر مثل آهن و مس می شود. اثرات این آسیب ها به کبد ممکن است شامل التهاب، زخم، انسداد، اختلالات لخته شدن خون و نارسایی کبدی باشد.

علائم بیماری‌های کبد

در صورتی که علائم و نشانه های مداوم شما را نگران کرده است حتما به پزشک مراجعه کنید. علائم و نشانه های بیماری های کبد عبارتند از:

• پوست و چشم که زرد رنگ است (زردی)
• درد شکمی و تورم
• تورم در پاها و مچ پا
• خارش بیش از حد پوست
• رنگ ادرار تیره
•  مدفوع رنگی، یا مدفوع خون یا تار رنگی
• خستگی مزمن
• تهوع یا استفراغ
• از دست دادن اشتها

علل بیماری‌های کبد

بیماری‌های کبد دارای علل زیادی است. در زیر به علل ایجاد بیماری‌های کبد اشاره می کنیم.

عفونت

پارازیت ها و ویروس ها می توانند کبد را آلوده کنند که باعث التهاب می شود که عملکرد کبد را کاهش می دهد. ویروس هایی که باعث آسیب کبدی می شوند می توانند از طریق خون یا ارتباط جنسی، مواد غذایی یا آب آلوده یا تماس نزدیک با فردی که آلوده شده اند، پخش شوند. شایع ترین انواع عفونت کبدی عبارتند از: ویروس هپاتیت، هپاتیت به‌معنای التهاب بافت کبد است و در طی آن سلول‌های کبد در اثر عفونت، دچار التهاب می‌شوند. انواع هپاتیت عبارتند از:

• هپاتیت A
• هپاتیت B
• هپاتیت C

اختلال سیستم ایمنی

بیماری خود ایمنی یا (autoimmune) بیماری هایی هستند که سیستم ایمنی بدن به بخش های خاصی از بدن حمله می کند می تواند بر کبد شما تأثیر بگذارد. نمونه هایی از بیماری های خودایمنی کبدی عبارتند از:

• هپاتیت اتوایمیون
• سیروز اولیه صفراوی
• کلانژیت اسکلروئیدی اولیه

ژنتیک

یک ژن غیرطبیعی که از یک یا هر دو والدین شما به ارث رسیده است می تواند باعث ایجاد مواد مختلف در کبد شما شود و باعث آسیب کبدی شود. بیماری های کبدی ژنتیکی عبارتند از:

• هموكروماتوز
• هیپرکسالوری و اگزالوز
• بیماری ویلسون
• کمبود آنتی تیپسین آلفا 1

سرطان

سرطان ها می تواند آسیب جدی به کبد شما وارد کند. انواع سرطان های که باعث بیماری های کبد می شوند عبارتند از:

• سرطان کبد
• سرطان مجرای صفراوی
• آدنوم کبدی

سایر علل بیماری‌های کبدی

• سوء مصرف الکل مزمن
• تجمع چربی در کبد (بیماری کبدی چربی غیرالکلی)

افراد در خطر بیماری‌های کبد

عواملی که ممکن است خطر ابتلا به بیماری های کبد را افزایش دهند عبارتند از:

• مصرف بیش از حد الکل
• تزریق مواد مخدر با استفاده از سوزن مشترک
• خالکوبی یا سوراخ کردن بدن
• انتقال خون
• قرار گرفتن در معرض خون و مایعات بدن افراد دیگر
• ارتباط جنسی محافظت نشده
• قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی یا سموم خاص
• دیابت
• چاقی

تشخیص بیماری‌های کبد

آزمایشات لازم برای تشخیص بیماری های کبدی در جهت تشخیص آسیب های کبدی، تشخیص مقدار آسیب، تشخیص علت و نظارت بر وضعیت کبد در طول زمان بیماری است. غربالگری و تشخیص زود هنگام مهم است زیرا آسیب قابل توجه کبد ممکن است با علائم کم و یا بدون علائم ظاهر شود. کبد اغلب قادر به ترمیم آسیب و حل التهاب است، اما شرایطی که باعث انسداد مجاری صفراوی یا منجر به سیروز می شود می تواند باعث آسیب دائمی و پیشرفته کبدی شود. نظارت بر وضعیت کبد فرد در طول زمان باعث می شود که اقدامات لازم برای حفظ عملکرد کبد انجام شود. برخی از آزمایشات لازم برای تشخیص بیماری های کبدی عبارتند از:

بیوپسی کبدی – یک نمونه کوچک از بافت کبدی برای ارزیابی ساختار و سلول های کبدی گرفته شده است. برای کمک به تشخیص طیف گسترده ای از بیماری های کبدی استفاده می شود. تجزیه و تحلیل بافت حذف نمونه بافتی (بیوپسی) از کبد شما ممکن است به تشخیص بیماری کبد کمک کند و علائم آسیب کبدی را جستجو کند. بیوپسی کبدی اغلب با استفاده از یک سوزن طولانی در داخل پوست برای استخراج یک نمونه بافتی انجام می شود. سپس در یک آزمایشگاه تجزیه و تحلیل می شود.

آزمایش خون برای تشخیص بیماری کبدی، یک گروه از آزمایشات خون به نام آزمایشات عملکرد کبدی می تواند مورد استفاده قرار گیرد. سایر آزمایش های خون را می توان برای یافتن مشکلات خاص کبدی یا شرایط ژنتیکی انجام داد.

هپاتیت (هپاتیت A، هپاتیت B، هپاتیت C) – برای تشخیص هپاتیت ویروسی

آلو فتو پروتئین (AFP) – ممکن است با سرطان کبد افزایش یابد

زمان پروترومبین (PT) – برای بررسی عملکرد لخته شدن خون

آزمایشات میزان آهن بدن

شمارش کامل خون (CBC) – برای ارزیابی گلبول های سفید و قرمز خون و پلاکت ها

سونوگرافی تومور کبدی-  آزمایشات تصویربرداری سونوگرافی، سی تی اسکن و MRI می تواند آسیب کبدی را نشان دهد.

درمان بیماری‌های کبد

درمان بیماری کبد بستگی به تشخیص نوع بیماری کبد شما دارد. برخی از مشکلات کبدی را می توان با تغییرات شیوه زندگی مانند توقف مصرف الکل یا از دست دادن وزن درمان کرد. سایر مشکلات کبدی ممکن است با داروها درمان شود یا ممکن است جراحی انجام شود.

عوارض جانبی بیماری‌های کبد

با توجه به علت مشکلات کبدی، عوارض بیماری های کبد متفاوت است. بیماری های کبدی درمان نشده ممکن است به نارسایی کبد، که یک وضعیت تهدید کننده زندگی است، پیشرفت کند.

جلوگیری از ابتلا به بیماری‌های کبد

برای جلوگیری از ابتلا به بیماری های کبد اقدامات زیر را انجام دهید:

• اجتناب از مصرف الکل
• اجتناب از رفتار مخاطره آمیز
• انجام واکسیناسیون
• از داروها عالمانه استفاده کنید. داروهای تجویزی و غیر تجویز را فقط در صورت نیاز و تنها در دوزهای توصیه شده مصرف کنید.
• از تماس با خون و مایعات بدن دیگران اجتناب کنید. ویروس های هپاتیت می توانند توسط میله های سوزن تصادفی یا پاکسازی نامناسب از خون یا مایعات بدن گسترش یابد.
• محافظت از پوست. هنگام استفاده از حشره کشها و دیگر مواد شیمیایی سمی، دستکش، آستین بلند، کلاه و ماسک بپوشید.
• حفظ وزن سالم. چاقی می تواند بیماری کبدی چربی غیرالکلی را افزایش دهد.