علت و درمان تپش قلب؛ نگرانی مهم بیماران قلبی و عروقی
تا به حال احساس کردهاید که قلبتان بدون هیچ دلیل خاصی و به طور ناگهانی برای چند ثانیه محکم و تند میزند؟ علت این اتفاق دلایل مختلفی دارد که ممکن است ترس و اضطراب شما را به همراه داشته باشد. زیرا این اتفاق عادی نبوده و تعداد تپشهای قلب از حالت نرمال خارج شده است.
در پی تکرار این علائم بهترین کار مراجعه به دکتر قلب و عروق است تا شرایط شما را بررسی کرده و روشهای درمانی مناسب را پیشنهاد دهد. اما علت اصلی تپش قلب چیست و چگونه میتوان آن را درمان کرد؟ در ادامه این مطلب از مجله دکتردکتر قصد داریم به طور کامل به بررسی این موضوع بپردازیم و انواع تپش قلب را معرفی کنیم.
تپش قلب چیست؟
قلب یک تلمبه ماهیچهای است که وظیفه رساندن خون سرشار از اکسیژن به تمام نقاط بدن را دارد و سپس خون حاوی کربن دی اکسید را به ششها میرساند تا شما آن را از بدن خارج کنید. اما هنگامی که در انجام این عمل اشتباهی رخ دهد، شما احساس تپش قلب میکنید و ضربان قلب نرمال دستخوش تغییراتی میشود.
در واقع زمانی که ضربان قلب تندتر و محکمتر از حالت طبیعی خود میزند به شکلی که لرزش آن را در قفسه سینه، گلو یا گردن خود احساس میکنید یا صدای تپشهای قلب را در گوش خود میشنوید، شما دچار ضربان غیرطبیعی قلب شدهاید.
خوشبختانه این عارضه چندان جدی نیست و اغلب اوقات در اثر استرس و اضطراب رخ میدهد. اما گاهی دفعات بیشتری تکرار شده و باعث آزار شما میشود. در این مواقع بهترین کار مراجعه به پزشک است.
تپش قلب طبیعی
عارضه تپش معمولا بسیار شایع است و پاسخ طبیعی بدن در برابر استرس یا فشار محسوب میشود. پس هر فرد در شرایط خاصی ممکن است تپش قلب را تجربه کند. برای مثال اگر در موارد زیر تپش را تجربه کردید، کاملا طبیعی بوده و جای نگرانی نیست:
- هنگامی که روی پهلو دراز بکشید، به سینه فشار آمده و ممکن است دچار تپش قلب شوید.
- در هنگام ترس و اضطراب دچار تپش شوید.
- اگر هنگام بارداری دچار تپش قلب میشوید، طبیعی است؛ زیرا در هنگام بارداری برای افزایش جریان خون و حمایت از جنین، ضربان قلب افزایش پیدا میکند.
تپش قلب سنج
قلب انسان مهمترین بخش بدن بوده و از اهمیت زیادی برخوردار است. به همین دلیل باید به طور مرتب مورد بررسی قرار گیرد و از سالم بودن آن اطمینان حاصل شود. امروزه دستگاههای زیادی وجود دارد که به وسیله آنها میتوانید وضعیت قلب را بررسی کرده و از اطلاعات مفیدی که برای بهبود عملکرد قلب در اختیار شما میگذارد، استفاده کنید.
تپش سنج قلب میتواند وضعیت تناسب اندام شما و عملکرد مدیریت قلب در بدن شما را به طور کامل تجزیه و تحلیل کند. این موضوع باعث میشود شما از بیماریهایی که ممکن است به آنها مبتلا شوید، دور بمانید.
علائم تپش قلب چیست؟
تپش قلب زیاد نشانه چیست؟ برای پاسخ به این سوال باید علائم تپش را پیگیری کنید، هر علائمی ممکن است نشان از یک مشکل جدیتر در بدن باشد. معمولا ضربان غیرطبیعی قلب خطرناک نیست، اما اگر با علائم زیر همراه باشد، باید آن را جدی بگیرید.
- احساس سرگیجه و سبکی سر
- فشار یا درد قفسه سینه
- بروز مشکلات تنفسی
- عرق کردن غیر معمول
- لرزش اندامها
- تشنگی
- زبری صدا
- خستگی
- رنگ پریدگی
- درد، فشار یا سفتی در قفسه سینه، گردن، فک، بازو یا قسمتهای بالای کمر
تپش قلب زیاد نشانه چیست؟
اغلب زمانهایی که شما دچار تپش میشوید، مشکل جدی وجود ندارد و در اثر یک حادثه یا استرس زیاد این اتفاق رخ میدهد. اما گاهی تپش قلب زیاد ناشی از اختلال در کار قلب است و شاید خبر از یک مشکل جدی در یکی از اندامهای بدن بدهد.
به همین دلیل ممکن است تپش شدید قلب با بی حسی، سرگیجه، تنگی نفس و غیره همراه باشد. در این مواقع بهترین کار مراجعه به پزشک متخصص است تا با بررسی وضعیت شما، درمانهای لازم را تجویز کند.
انواع تپش قلب
تپش قلب انواع مختلفی دارد و طبقه بندی آنها معمولا بر اساس علت و ناحیهای از قلب که تحت تاثیر قرار میدهد، انجام میشود. از انواع تپش در اثر تاکی کاردی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- تاکی کاردی فوق بطنی (SVT)
- تاکی کاردی سینوسی نامناسب
- فلوتر دهلیزی
- فیبریلاسیون دهلیزی (AF)
- تاکی کاردی بطنی (VT)
- فیبریلاسیون بطنی (VF)
از انواع تپش قلب در اثر برادی کاردی نیز میتوان موارد زیر را نام برد:
- بلاکهای AV مابین دهلیز و بطن قلب
- سندرم تاکی – برادی
دلایل تپش قلب
تپش قلب به علت موارد مختلفی ایجاد میشود که شما با حذف آنها تا حدودی میتوانید این عارضه را برطرف کنید. مصرف داروهایی مانند داروهای استنشاقی و ضد احتقان آسم، مسدودکنندههای بتا (که برای فشار خون بالا یا بیماری قلبی تجویز میشوند)، داروهای تیروئیدی و داروهای ضد آریتمی و همچنین بعضی از داروهای سرماخوردگی از مهمترین دلایل ایجاد تپش قلب هستند.
از عوامل ایجاد کننده ضربان سریع قلب میتوان موارد زیر را نام برد:
- اضطراب، استرس، ترس و وحشت
- انجام فعالیت ورزشی سنگین
- وقوع تغییرات در دوران بارداری
- مصرف زیاد قهوه
- داشتن تیروئید پرکار
- افت قند خون، پتاسیم و اکسیژن بدن
- کاهش کربن دی اکسید خون
- تب
- داشتن کم خونی
- کمآبی بدن
- خونریزی
- تغییرات هورمونی
- خوردن بعضی از مکملهای دارویی
- مواد مخدر مانند کوکائین و آمفتامین
- نیکوتین
- مصرف کردن الکل
بیماریهای مرتبط با تپش قلب
علاوه بر این که تپش قلب گاهی به تنهایی میتواند یک اختلال محسوب شود، بیماریهای دیگری نیز وجود دارند که میتوانند با این علائم همراه باشند. در ادامه به شایعترین آنها اشاره میکنیم.
فیبریلاسیون دهلیزی
فیبریلاسیون دهلیزی (AF) یک ناهنجاری است که در ریتم قلب به وجو میآید و با علائمی مانند تپش سریع قلب، سرگیجه، غش کردن، خستگی، تنگی نفس و درد قفسه سینه همراه است.
تاکی کاردی فوق بطنی
تاکی کاردی فوق بطنی نیز ضربان قلب سریعی است که در بالای بطنها (حفرههای پایینی قلب) رخ میدهد. از علائم این بیماری میتوان به ضربان خیلی سریع یا نامنظم و سرگیجه اشاره کرد.
اختلال پانیک
معمولا حملات پانیک به صورت احساس وحشت ناگهانی و بدون هشدار اتفاق میافتد. این حملات در هر زمانی حتی گاهی در خواب نیز رخ میدهند. فردی که حمله پانیک را تجربه میکند، شاید تصور کند که دچار حمله قلبی شده یا مرگ وی نزدیک است. اما اینطور نیست.
ترس و وحشتی که فرد در هنگام این حمله تجربه میکند، با شرایط واقعی متناسب نیست و گاهی حتی با آنچه در اطراف وی رخ میدهد ارتباطی ندارد. بیشتر افرادی که حملات پانیک را تجربه میکنند، با علائم زیر مواجه میشوند:
- تپش قلب
- ضعف
- گیجی
- بی حسی یا گزگز دستها و انگشتان دست
- لرز
تشخیص تپش قلب
پزشک ممکن است برای تشخیص تپش قلب، آزمایشاتی را از شما بخواهد که در ادامه به بررسی آنها میپردازیم:
۱. اکوی قلبی
یکی از روشهای غیر تهاجمی برای تشخیص این عارضه، اکوی قلبی است که شامل سونوگرافی قفسه سینه میشود. تصویری که از قلب و قفسه سینه ارائه میشود، وضعیت قلب، ساختمان و عملکرد آن را به طور کامل نشان میدهد. پزشک به وسیله این تصویر علت تپش را تا حدودی میتواند تشخیص دهد.
۲. تست نوار قلب
یکی از شایعترین روشها برای بررسی بی نظمی ضربان قلب، استفاده از تست نوار قلب است که روشی غیر تهاجمی بوده و پرستار حرفهای با قرار دادن وسیلههایی روی سینه شما، ضربانهای الکتریکی قلب شما را ثبت میکند.
۳. مانیتورینگ هولتر
گاهی اوقات پزشک نمیتواند با استفاده از نوار قلب معمول، علت تپش قلب نامنظم را تشخیص دهد. پس از مانیتورینگ هولتر استفاده میکند. مانتوریگ یک وسیله قابل حمل است که بیمار معمولا ۲۴ تا ۷۲ ساعت آن را میپوشد تا پزشک طی این زمان ضربان قلب او را بررسی کند.
۴. ثبت وقایع
در صورتی که با وجود پوشیدن مانیتورینگ، هیچ علائمی از ضربان غیرطبیعی قلب ثبت نشد، متخصص از شما میخواهد وسیلهای را برای ثبت وقایع طی چند روز بپوشید.
هنگامی که این وسیله را میپوشید، هنگام مواجه شدن با علائم تپش قلب باید دکمه آن را فشار دهید تا وقایع را ثبت کند. گاهی نیاز است برای درمان تپش قلب چند هفته از این دستگاه استفاده کنید.
عوامل تشدید کننده تپش قلب چیست؟
اگر به تپش سریع قلب مبتلا هستید، عوامل زیادی در تشدید آن نقش دارد. از جمله این عوامل عبارتند از:
- استرس زیاد
- مصرف الکل یا مواد مخدر
- مصرف کوکائین و مواد کافئین دار
- انجام فعالیت شدید در روز
- مصرف قرصهای رژیمی
- فشار خون پایین
- تغییرات هورمونی
درمان تپش قلب چیست؟
تا زمانی که پزشک تشخیص ندهد که شما به درمان نیاز دارید، تپش به درمان خاصی نیازی ندارد. در مقابل ممکن است به شما توصیه کند محرکهایی مانند: سیگار، الکل و مواد مخدر را از زندگی خود حذف کرده و از یک برنامه غذایی متعادل و مناسب استفاده کنید.
اما در صورتی که تپش قلب به درمان یا داروی خاصی نیاز داشته باشد، پزشک روشهای زیر را برای درمان پیشنهاد میدهد تا ضربان قلب شما پایین بیاید.
1. درمان دارویی
اگر پیوسته دچار تپش قلب شوید، پزشک با بررسی شرایط بدنی و انجام آزمایشات موردنیاز، درصورت صلاحدید خود ممکن است مصرف داروهای زیر را به شما پیشنهاد دهد:
- داروهای ضد اضطراب مانند قرصهای لورازپام و آلپرازولام
- مهارکنندههای ACE مانند قرصهای انالاپریل مالئات، لیزینوپریل و فوزینوپریل سدیم
- بتابلوکرها شامل قرصهای متوپرولول، پروپرانولول (ایندرال) و آتنولول
- مسدودکنندههای کانال کلسیم مانند وراپامیل و دیلتیازم
فقط باید به این نکته توجه کنید که هیچیک از داروهای معرفی شده در بالا را نباید خودسرانه و بدون تجویز پزشک مصرف کنید؛ زیرا ممکن است عوارض جانبی این داروها سلامت شما را به خطر بیندازد.
2. درمان خانگی برای تپش سریع قلب
بهترین روش درمان خانگی تپش قلب، اجتناب از عوامل تحریک کننده تپش سریع قلب است. پس:
- از مصرف داروهای غیرقانونی اجتناب کنید. برخی از داروها مانند کوکائین و آمفتامین باعث ایجاد تپش سریع قلب میشود.
- سعی کنید استرس خود را کاهش دهید. اگر روز قبل از رفتن به محل کار تکنیکهای آرام سازی مانند مدیتیشن، یوگا یا تنفس عمیق را انجام دهید، با آرامش بیشتری میتوانید به فعالیتهای خود بپردازید.
- تا حد امکان از محرکها اجتناب کنید. کافئین، نیکوتین، برخی از داروهای سرماخوردگی و نوشیدنیهای انرژی زا در سریع و نامنظم کردن ضربان قلب شما موثر هستند.
- بهتر است میوههایی مانند لیمو شیرین، پرتقال و سیب را بیشتر در رژیم غذایی خود قرار دهید.
3. درمان گیاهی یا طب سنتی
داروهایی گیاهی زیادی در تسکین این عارضه موثر هستند. این داروها آرامش بیشتری در شما ایجاد میکنند. پس سعی کنید دمنوشها یا عرقیات آنها را در رژیم غذایی خود قرار دهید. از دمنوشهایی که در درمان تپش قلب موثرند میتوان موارد زیر را نام برد:
- تهیه دمنوش سنبل الطیب و عرق بادرنجبویه با کمی گیاه به لیمو
- عرق بهار نارنج
- اسطوخودوس
- عرق بیدمشک
- گلاب
- بابونه
- گل گاوزبان
پیشگیری از تپش قلب
اغلب ایجاد تغییرات ساده در سبک و عادات زندگی فردی در پیشگیری از ضربان سریع قلب میتواند بسیار موثر باشد. پس بدون شک اقدامات زیر میتواند باعث پیشگیری یا کاهش ضربان سریع قلب شود:
- ترک دخانیات
- خواب کافی و ورزش
- عدم استفاده از دارو بدون تجویز پزشک
- مصرف غذاهای سالم
- کاهش استرس و اضطراب
چه زمانی باید به دکتر مراجعه کرد؟
بیشتر اوقات تپش قلب چندان خطرناک نیست و عارضهای جدی و نگران کننده محسوب نمیشود. اما گاهی این عارضه با انجام فعالیتهای سادهای مانند پیاده روی یا بلند کردن یک وسیله رخ میدهد. این موضوع چندان ساده نیست و یک اتفاق تصادفی محسوب نمیشود.
چندین علائم وجود دارد که وقوع آنها همراه با تپش قلب نشان دهنده وجود مشکل در قلب است و در این مواقع حتما باید به پزشک مراجعه کنید. از این علائم میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- گیجی و منگی
- تنگی نفس
- احساس عدم تعادل و تلوتلو خوردن
- غش
- احساس درد یا ناراحتی در سینه
- داشتن سابقه پزشکی مانند بیماری قلبی
پزشک به طور کامل این علائم را بررسی میکند تا از سالم بودن شما و نبود خطر اطمینان حاصل کند.
چه افرادی باید بیشتر مراقب باشند؟
برخی از افراد به دلیل داشتن شرایط خاص، بیشتر در معرض ابتلا به تپش قلب قرار دارند. این گونه افراد باید بیشتر به سلامتی خود اهمیت داده و از عوامل استرس زا دوری کنند. اگر علائم زیر را دارید، ریسک بیشتری متوجه شما است:
- استرس زیادی دارید
- به اختلال اضطرابی یا حملات پانیک مبتلا شدهاید.
- باردار هستید.
- مواد محرکزا مانند کافئین، نیکوتین، الکل، کوکائین و آمفتامین مصرف میکنید.
- از داروهای سرماخوردگی و آسم یا قرصهای لاغری و مکملهای غذایی استفاده میکنید.
- پرکاری تیروئید دارید.
- به مشکلات قلبی مبتلا هستید. مانند: آریتمی، اختلالات مادرزادی قلب، اختلال دریچه قلب مصنوعی، سکته قلبی یا سابقه جراحی قلبی.
تپش قلب در بارداری
در حالت کلی تپش قلب در زنان باردار بسیار شایع است و بهطورمعمول بدون علت خاصی در زمانهایی که فرد تحت استرس، هیجان و اضطراب قرار میگیرد، بروز میکند. معمولا زنان باردار در هنگام تپش قلب احساس تنگی نفس میکنند که پس از چند دقیقه خود به خود بهبود پیدا میکند.
از علل تپش قلب در بارداری میتوان به افزایش حجم خون، پروژسترون، محصولات کافئینی و پاسخهای هیجانی اشاره کرد. تپش قلب در زنان باردار میتواند با علائم خاصی همراه باشد که از میان آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- احساس گیجی و منگ بودن
- احساس اضطراب
- داشتن احساس کوبش قلب
- تند زدن قلب
- عرق کردن
- داشتن احساس بالا و پایین رفتن قفسه سینه
- نامنظم حس کردن ضربان قلب
تپش قلب ناگهانی
معمولا تپش قلب ناگهانی در اثر حوادث ناگهانی و حالتهای روانی خاص ایجاد میشود. در بسیاری از اوقات واکنشهای احساسی قوی مانند استرس، اضطراب یا حملات پانیک باعث ایجاد تپش قلب ناگهانی میشوند.
اگر در شرایط مختلف به شدت استرس میگیرید یا دچار اختلال اضطرابی هستید، باید بیشتر مراقب خود باشید و برای مدیریت بیماری به پزشک مراجعه کنید.
تپش قلب در خواب
علت تپش قلب ناگهانی در خواب بهطرز خوابیدن شما بستگی دارد. یعنی اگر در حالت جمع شده بخوابید، شاید تصور کنید دچار ضربان غیرطبیعی قلب شدهاید.
در حالی که در این حالت صدای قلبتان را بهتر احساس میکنید. اما گاهی ممکن است فرد به بیماریهای قلبی مبتلا شده باشد و دچار تپش قلب در حالت درازکش شود.
تپش قلب بعد از غذا
گاهی اوقات بعد از خوردن یک وعده غذایی پرحجم، تپش قلب رخ میدهد و این موضوع کاملا عادی است. اما گاهی این اتفاق به علت وجود مشکل یا حساسیت به یک ماده غذایی رخ میدهد. دراینمواقع بهترین کار مراجعه به پزشک متخصص است.
تپش قلب بعد از خوردن الکل
برخی افراد با مصرف الکل دچار تپش قلب میشوند. معمولا به این حالت سندروم تعطیلات گفته میشود. در صورتی که با مقدار کمی الکل هم این اتفاق رخ دهد، این احتمال وجود دارد که فرد به بی نظمی ضربان قلب مبتلا باشد. در این حالت حتما باید بررسیهای بیشتری انجام شود تا علت مشخص شود.
تپش قلب بعد از خوردن قهوه
اولین تاثیر قهوه بر بدن، بیدار ماندن یا هوشیار نگه داشتن انسان در هنگام خستگی است. قهوه و سایر نوشیدنیهای حاوی کافئین فعالیت مغز را افزایش میدهند و باعث افزایش هوشیاری، کاهش خستگی و افزایش تمرکز و گاهی تپش قلب میشوند.
تپش قلب استرسی یا اضطرابی
گاهی اوقات علت تپش قلب، استرس و اضطراب است. در واقع ممکن است فرد در موقعیتهای اضطرابی دچار تپش سریع قلب شود یا به علت داشتن اختلال اضطرابی، به این عارضه مبتلا شود.
تپش قلب بعد از کرونا
خوب است بدانید که کرونا میتواند روی قلب نیز تاثیر منفی بگذارد. از علائم کرونا میتوان به تپش قلب، سرگیجه، درد قفسه سینه و تنگی نفس اشاره کرد.
اگر با چنین علائمی روبرو شدید، باید برای تشخیص درست بیماری به پزشک مراجعه کنید. ممکن است پزشک تشخیص بیماری قلبی دهد یا برای تشخیص کرونا آزمایشهایی را برای شما تجویز کند.
تپش قلب همراه با تنگی نفس و سرگیجه
هنگامی که تپش قلب همراه با علائم خاصی رخ میدهد، نشاندهنده بیماری قلبی است. در مواردی که تپش قلب با تنگی نفس، نفس کم آوردن، سرگیجه و بیحالی رخ میدهد، نشان ندهنده بیماریهای قلبی است و باید سریع به متخصص قلب مراجعه کنید تا بررسیهای لازم را انجام دهد.
تپش قلب با سرفه
بررسیها نشان میدهد در برخی از موارد همراه با تپش سریع قلب، سرفه رخ میدهد که این علائم نشان دهنده ابتلا به مشکلات قلبی است و باید جدی گرفته شود.
تپش قلب در هنگام پریودی
تپش سریع قلب گاهی به علت تغییرات هورمونی ایجاد میشود که در دوران پریودی نیز گاهی این اتفاق رخ میدهد. اما این موضوع معمولا موقتی بوده و جای نگرانی ندارد.
تپش قلب جنین
گاهی اوقات تپش قلب سریع در دوران بارداری در جنین نمایان میشود. بالا بودن ضربان قلب در جنین زمانی رخ میدهد که ضربان قلب پایه جنین بالاتر از ۱۶۰ ضربان در دقیقه باشد. این اتفاق ممکن است به دلایل مختلفی از جمله: کم خونی مادر، کم خونی جنین، پرکاری تیروئید مادر، کم آبی مادر، جنین نارس، ناهنجاریهای قلبی جنین و غیره رخ دهد.
تپش قلب در زنان
گاهی اوقات تپش قلب در زنان به علت مشکل یائسگی است؛ زیرا یکی از علائم رایج پیش از یائسگی تپش قلب است.
معمولا زمانی که یک خانم حدود ۱۲ ماه پریود نشده باشد، هورمون استروژن کاهش پیدا میکند، در این مواقع قلب بیش از حد تحریک میشود. این کاهش هورمون خود را با افزایش ضربان قلب و تعداد دفعات تپش و آریتمی غیر تهدید کننده نشان میدهد.
تپش قلب در جوانان
در واقع علت تپش قلب در جوانان با علت ضربان سریع قلب در سایر سنین تفاوتی ندارد. اما از اصلیترین عواملی که میتواند باعث تپش سریع قلب شود، استرس و اضطراب شدید، واکنش نشان دادن به داروهای ضد حساسیت و موارد دیگر است.
تپش قلب را بشناسید و جدی بگیرید!
شاید هنگام تجربه تپش شدید قلب، نگران شده و سریع به پزشک مراجعه کنید. اما باید بگوییم تپش قلب در بین افراد بسیار شایع است و به وسیله عوامل زیادی ایجاد میشود. اغلب اوقات تپش، موضوع بسیار جدی نبوده و پس از چند ثانیه رفع میشود.
اما گاهی علت تپش سریع قلب سریع بسیار جدی است و نشان دهنده یک مشکل قلبی یا اختلال غددی است. درصورتی که چندین بار تپش قلب را تجربه کردید، حتما به پزشک مراجعه کنید تا وضعیت قلب را بررسی کرده و داروی لازم را برای شما تجویز کند. برای این مورد بهتر است از سامانه نوبتدهی آنلاین دکتردکتر استفاده کنید.
شما تا به حال دچار تپش قلب شدهاید؟ از چه روشی برای درمان استفاده کردهاید؟ لطفا روشهای درمانی خود را با ما و خوانندگان این مطلب در میان بگذارید.
سلام وقت بخیر
من ۱۶ سالمه…مدتیه تقریبا به طول دو هفته چند بار در طول روز احساسی بهم دست میده انگار قلبم حباب درست میکنه…یعنی موقع ۵-۶ تپش انگار اول باد میکنه و میاد بالا و بعد پمپاژ میکنه
با احساس درد توی قفسه سینه و کتف
و نفسم هم تند میشه
تا الان هم هیچ مشکلی نداشتم ناگهانی اینطوری شده..فقط در ۱۱-۱۲ سالگی به علت تیرویید پرکار ضربانم خیلی بالا میرفت(بالای ۱۱۰)که الان درمان شده..
و زخم معده هم دارم
از این احساس در طول روز اذیت میشم..به چه علت ممکنه باشه؟