علل آسیب نخاعی از سقوط و تصادف تا رفتار خشونت آمیز

آسیب به نخاع و ستون فقرات به عنوان آسیب نخاعی شناخته می‌شود. از علل آسیب نخاعی می‌توان به تصادفات رانندگی و بیماری‌های عصبی اشاره کرد.

آسیب به هر بخشی از نخاع یا اعصاب در انتهای کانال نخاعی، اغلب باعث تغییر دائمی در قدرت، احساس و عملکرد اندام‌های بدن در زیر ناحیه آسیب می‌شود. اگر اخیراً آسیب نخاعی را تجربه کرده‌اید، جنبه‌هایی از زندگی شما، تحت تأثیر قرار خواهد گرفت. به‌علاوه، آسیب‌های ذهنی، احساسی و اجتماعی را در خود احساس می‌کنید.

آسیب نخاعی چیست

آسیب نخاعی به آسیب و صدمه وارد شده به نخاع، اشاره می‌کند.  آسیب نخاعی، نوع بسیار جدی از آسیب فیزیکی است که به احتمال زیاد، تأثیرات پایدار و قابل توجهی را بر بسیاری از جنبه‌های زندگی روزانه فرد مصدوم دارد. طناب نخاعی مجموعه‌ای از اعصاب و بافت‌های دیگر است که مهره‌های ستون فقرات از آنها محافظت می‌کند.

ستون فقرات شامل بسیاری از اعصاب است و از پایه مغز (بصل النخاع) تا نزدیک باسن ادامه دارد. نخاع مسئول ارسال پیام از مغز به تمام قسمت‌های بدن است. همچنین، نخاع پیام‌ها را از بدن، به مغز ارسال می‌کند. بدن ما قادر به درک درد و حرکت اندام‌ها، به دلیل پیام ارسال شده از طریق نخاع است. اگر نخاع آسیب ببیند، ممکن است برخی یا همه پیام‌های ارسالی، به مقصد نرسند. نتیجه این کار، از بین رفتن احساس و تحرک کامل یا از دست دادن عملکرد درست اندام‌های بدن و مغز است.

آسیب نخاعی چگونه رخ می‌دهد

آسیب نخاعی اغلب نتیجه یک حادثه غیر قابل پیش بینی یا رویداد خشونت‌آمیز است. موارد زیر می‌تواند باعث آسیب به نخاع شود:

  • رفتار خشونت‌آمیز
  • پرش به آب بسیار کم عمق
  • تروما در حین تصادف اتومبیل، به طور خاص ضربه به ناحیه صورت، سر و گردن، پشت یا قفسه سینه
  • افتادن از ارتفاع قابل توجه
  • آسیب‌های سر یا ستون فقرات در طول حوادث ورزشی
  • برق گرفتگی
  • پیچش شدید قسمت وسط نیم تنه

توانایی شما برای کنترل اندامتان پس از آسیب نخاعی بستگی به دو عامل دارد: محل آسیب در ناحیه نخاعی و شدت آسیب به نخاع. کمترین آسیب به نخاع، به عنوان سطح عصبی آسیب‌های شما شناخته می‌شود. شدت آسیب به عنوان یکی از موارد زیر طبقه‌بندی می‌شود:

تکمیل: اگر تمام احساسات (حسی) و تمام توانایی کنترل حرکت (عملکرد حرکتی) در زیر آسیب نخاعی از دست رفته باشد، آسیب‌های شما کامل بوده است.

ناقص اگر بعضی از فعالیت‌های حرکتی یا حسی را در زیر منطقه آسیب دیده داشته باشید، آسیب‌های شما ناقص یا نامشخص است. از علائم مشخص آسیب نخاعی، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • از دست دادن جنبش
  • از دست دادن یا تغییر احساس، از جمله توانایی احساس گرما، سرما و لمس
  • از دست دادن کنترل روده یا مثانه
  • فعالیت‌های رفلکس تحریک شده یا اسپاسم
  • تغییرات در عملکرد جنسی، حساسیت جنسی و باروری
  • درد یا احساس خستگی شدید ناشی از آسیب به فیبرهای عصبی در نخاع
  • تنفس دشوار

نشانه‌ها و علائم آسیب نخاعی پس از حادثه ممکن است شامل موارد زیر باشد:

  • درد شدید یا فشار در گردن، سر و یا پشت
  • ضعف، ناهماهنگی یا فلج در هر بخشی از بدن
  • سوزن سوزن شدن یا از دست دادن احساسات در دست، انگشتان دست و پا
  • از دست دادن کنترل مثانه یا روده
  • مشکل با تعادل و پیاده‌روی
  • اختلال تنفس پس از آسیب

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد

هر کسی که به سر و گردن او، آسیب وارد شود، نیازمند بررسی فوری پزشکی برای احتمال آسیب نخاعی است. در حقیقت، ایمن‌ترین فرض این است زیرا:

  • آسیب جدی ستون فقرات همیشه بلافاصله آشکار نیست. اگر تشخیص داده نشود، آسیب شدیدتر می‌دهد.
  • کم توانی یا فلج ممکن است بلافاصله یا به تدریج به وجود بیاید زیرا خونریزی یا تورم در ناحیه نخاعی یا اطراف آن اتفاق می‌افتد.
  • زمان بین آسیب و درمان می‌تواند در تعیین میزان و شدت عوارض و میزان احتمالی بهبود قابل توجه باشد.

جهت بررسی و ارزیابی بیشتر و تعیین علل آسیب نخاعی و شدت آن، باید به پزشک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کرد.

علل آسیب نخاعی

از علل آسیب نخاعی، می‌توان به آسیب ناشی از ضربه به مهره‌ها، رباط‌ها یا دیسک‌های ستون فقرات یا به خود نخاع اشاره کرد. همچنین ضربه مغزی نیز می‌تواند از علل آسیب نخاعی باشد که ناشی از یک ضربه ناگهانی به سر و ستون فقرات است که باعث شکستگی، انقباض، خرد شدن یا فشردن یک یا چند مهره در پشت و گردن فرد می‌شود. از دیگر علل آسیب نخاعی می‌توان به آرتریت، سرطان، التهاب، عفونت یا انحطاط دیسک ستون فقرات اشاره کرد.

آسیب فیبرهای عصبی هم می‌تواند از علل آسیب نخاعی باشد که باعث می‌شود بخشی یا تمام عضلات و اعصاب مربوط به آن فیبر، در زیر محل آسیب عملکرد خود را از دست بدهند.

از جمله شایع‌ترین علل آسیب نخاعی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

تصادف: تصادف‌های خودرویی و موتورسیکلت، عامل اصلی آسیب‌های نخاعی است.

سقوط: بیشتر علل آسیب نخاعی پس از ۶۵ سالگی، اغلب ناشی از سقوط  به دلیل ناتوانی در کنترل حرکات به علت کهولت سن است.

اعمال خشونت: حدود ۱۲ درصد از علل آسیب نخاعی، در جامعه ناشی از برخوردهای خشونت آمیز، اغلب شامل زخم‌های گلوله و چاقو است.

آسیب‌های ورزشی و تفریحی: فعالیت‌های ورزشی حدود ۱۰ درصد از علل آسیب نخاعی را ایجاد می‌کنند.

 مصرف الکل: یکی از علل آسیب نخاعی در جوامع بشری است.

بیماری‌ها: سرطان، آرتریت، پوکی استخوان و التهاب نخاعی نیز می‌توانند از علل آسیب نخاعی باشند.

تشخیص آسیب نخاعی

در اتاق اورژانس، ممکن است پزشک با توجه به بازرسی و معاینه دقیق، تست عملکرد و حرکات احساسی و با سؤالاتی در مورد حادثه، بتواند آسیب نخاعی را رد کند؛ اما اگر فرد مجروح از درد گردن شکایت کند، به طور کامل بیدار نشود، یا علائم واضح ضعف و آسیب عصبی داشته باشد، آزمایش‌های تشخیصی اورژانس نیاز خواهد بود. این آزمون‌ها شامل موارد زیر هستند:

اشعه ایکس: پرسنل پزشکی معمولاً این آزمایشات را برای افرادی که مشکوک به آسیب نخاعی پس از ضربه هستند، انجام می‌دهند. اشعه ایکس می‌تواند مشکلات ستون فقرات، تومورها، شکستگی‌ها یا تغییرات دژنراتیو در ستون فقرات را نمایان کند.

توموگرافی کامپیوتری (CT) اسکن: سی تی اسکن نگاهی دقیق‌تر به ناهنجاری‌هایی که در اشعه ایکس دیده می‌شود، فراهم می‌کند. این اسکن با استفاده از رایانه برای ایجاد یک سری تصاویر از مقطع عرضی است که می‌تواند استخوان، دیسک و دیگر مشکلات را نشان دهد.

علل آسیب نخاعی

تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI).  از یک میدان مغناطیسی قوی و امواج رادیویی برای تولید تصاویر کامپیوتری استفاده می‌کند.

درمان آسیب نخاعی

متأسفانه هیچ راهی برای درمان آسیب به نخاع وجود ندارد. اما محققان به طور مداوم در درمان‌های جدید، (از جمله پروتز و داروهایی که ممکن است بازسازی سلول‌های عصبی یا عملکرد اعصاب را بهبود بخشد)، کار می‌کنند. در عین حال، جراحی نخاع بر جلوگیری از آسیب بیشتر و توانمند سازی افراد مبتلا به صدمه نخاعی به بازگشت به زندگی فعال و سودمند تمرکز می‌کند.

عوامل خطر

اگر چه علل آسیب نخاعی، معمولاً نتیجه یک حادثه است و می‌تواند به هر کسی صدمه بزند، عوامل خاصی ممکن است شما را به یک خطر بالقوه برای آسیب نخاعی سوق دهد، از جمله:

جنسیت: بیشتر آسیب‌های نخاعی برای مردان اتفاق می‌افتد تا زنان

سن بیش از 65 سال: بسیاری از افراد سالخورده، در اثر سقوط از ارتفاع، دچار آسیب نخاعی می‌شوند.

مشارکت در رفتار مخاطره آمیز: پرش در آب‌های کم عمق و یا ورزش بدون داشتن، لوازم ایمنی مناسب و یا اقدامات احتیاطی مناسب می‌تواند منجر به آسیب‌های نخاعی شود. تصادفات خودرویی منجر به آسیب‌های نخاعی برای افراد زیر 65 سال می‌شود.

اختلال استخوانی یا مفصلی:  اگر اختلال دیگری وجود دارد که روی استخوان‌ها یا مفاصل شما مانند آرتروز یا پوکی استخوان تأثیر می‌گذارد، آسیب نسبتاً جزئی هم می‌تواند باعث آسیب نخاعی شود.

منابع:

mayoclinic

healthline

محتوای این مقاله صرفا برای افزایش اطلاعات عمومی شماست و به منزله تجویز پزشکی نیست.
ممکن است شما دوست داشته باشید
33 نظرات
  1. زهرا می گوید

    سلام
    وقتتون بخیر
    دیشب به ستون فقرات من ضربه وارد شده از همون اول ساعد دست راستم شروع به گزگز کرد
    صبح که بیدار شدم از مچ لمس بود با دست دیگه ام تکونش دادم باز شد دستم الان خوبه فقط انگشت شصت و سبابه تا ارنجشم یکسره گزگز میکنه مشکل خاصی داره؟؟

  2. امین می گوید

    سلام
    برادرم ۱۷ بهمن تصادف کرد مهره C6C7 گردن دکترا گفتن نخاع له شده اوایل یک دستش خییللی ضعیف بود الان بعد از سه ماه دستاش تا مچ خیلی خوب شدن انگشتاش هم یه ذره تکون میده و پاهاش وقتی جمع میکنیم از طريق لگن میتونه به سمت چپ و راست تکون بده روزی دونوبت فیزیوتراپی هم میبریمش
    میخواستم نظرتونو بدونم امیدی به راه رفتنش هست.
    خیلی ممنونم.

  3. امیرعلی می گوید

    سلام مایک تصادفی داریم که ۲۵ روزه تصادف کرده ومهره ۷و۸ شکسته ونخاعش هم له شد ولی الان میگه پاهام بعضی وقتا گز گز میکنه وسنگینی پاهام رو احساس میکنم آیا حس پاهاش برمیگرده

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      اگر قطع نخاع نشده بله به مروز زمان برمیگرده

  4. رضا می گوید

    سلام من چند ماه پیش در اثر تصادف مهره های T4,T5,T6 دچار آسیب شد خوشبختانه شکستگی از نوع stable بود و نیاز به عمل جراحی نبود و بستن بریس برام تجویز شد
    تا امروز که بریس رو باز کردم اما هنوز موقع flexion و extension بدنم از ناحیه توراکس به خصوص برای برداشتن اشیا درد مهره های آسیب دیده حس میکنم و و موقع نفس کشیدن به خصوص تنفس عمیق هم این درد ها وجود داره میخواستم بدونم که نیاز به پیگیری دارن این دردها؟ و به طور کلی چقدر زمان لازمه تا range of motion من به طور کامل برگرده ؟
    ممنون میشم جواب بدین

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      تاحدودی طبیعیه
      بهتره فیزیوتراپی با نظر متخصص طب فیزیکی انجام شود

  5. اکرم می گوید

    سلام دوماه پیش تصادف کردم ابتدا دستعا و پام حس نداشت ولی پام زود خوب شد دستام هنوز بعد دوماه گز گز میکنه و گاهی چنان سوزن سوزن میشه که حالم بد میشه دکترم گفته طول میکشه خوب بشم
    ایا نیاز هست پیگیر باشم نگرانم

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      نگران نباشین
      داروهایی مثل ویتامین ب یک و گاباپنتین میتونه به کاهش علایم کمک کنه
      با پزشکتون در مورد مصرف داروها و فیزیوتراپی مشورت کنید

  6. ناشناس می گوید

    سلام.ایا درمانی برای تنگی کانال نخاع وجود دارد یانه؟من حدوده 10 ساله که تصادف کردم.ونخاعم اسیب دید.بهش فشار اومد.والان حس پاهام خیلی ضعیفه.ونمیتونم خوب راه برم.درد هم دارم.تنهایی نمیتونم بایستم.آیا چاره ای هست؟

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام درمان مديكال داره و در صورت درد شديد جراحي انجام ميدن

  7. .. می گوید

    سلام ما یه مریض داریم حدود یک ماهه که تصادف کرده ضربه مغزی شده و مهره هشت ش شکست نخاعش له شد دکتر گفت نمیتونه راه بره الان هم پاهاش حس داره هم میتونه پنجه پاشو تکون بده میخواستم ببینم به نظر شما چند درصد احتمال داره با وجود این شرایط راه بره

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      اگه آسیب نخاعی هست و قطع نشده و فقط تحت فشار با جراحی و پیگیری احتمال بهبودی زیاد

  8. ناشناس می گوید

    باسلام و احترام
    ببخشید مادرم یک داروی مالیدنی داشتن و پدرم اینکار را برای برای ایشون انجام میدادن وقتی پدرم میخواستن بلند شوند از ستون فقرات نزدیک به گردن مادرم توسط انگشت شست خودشون به عنوان تکیه گاه استفاده کردن و متاسفانه از همون شب یا شب بعدش مغز مادرم یا معلوم نیست بصل النخاع ایشون هستن یا ناحیه ی دیگری از سر ایشون هستن شروع به صدا کردن درآوردن …این علامت دقیقا از چی هست و میشه عاملش از همون فشار جای انگشت باشه ممنون میشم راهنمایی بفرمائید

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام نه عزيزم
      عصبي شدن
      اگه خيلي اذيتشون ميكنه لطفا

      برای معاینه کامل و تجویز دارو، به صورت حضوری به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید.

  9. رها می گوید

    سلام من در سن ۸ سالگی از ارتفاع تقریبا دو متری به خاطر تاب بازی
    کمرم به لبه تیزی سرامیکی برخورد کرد و نفسم تا حدود یک دقیقه متوقف شده بود رنگ پوستم سیاه و توانایی حرکت نداشتم الان ۲۰ سالمه و هیچ مشکل حرکتی و … ندارم خداروشکر
    اما گاهی کمرم میگیره تا چند ثانیه درست میشه نیازی حرکت به دکتر مراجعه کنم؟متشکرم

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      اگر درحد چند ثانیه و زیر یک دقیقس اسپاسم عضلانی و کاری لازم نیست

  10. نیما می گوید

    سلام. برادر من تصادف کرده و مهره ی کمرش جابجا شده و عملش کردن الآن پزشکش میگه عملش خوب بوده ولی پرده نخاعش پاره شده و بعد از مدت طولانی به همراه فیزیوتراپی خوب میشه. حالا میخوام بدونم آیا واقعا خوب میشه مثل سابق؟ و اگر خوب میشه چه مدت طول میکشه

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام بله بهبود پيدا ميكنن

  11. ابوالفضل می گوید

    سلام من دوماه پیش تصادف کردم و دکتر بهم گف مهره c6گردنم شکسته و اوایل خیلی دوتا دستام درد و مورمور میکردم و اصلا قدرت نداشتن ولی الا بد از گذشت این همه الا دستام خیلی بهتر شدن اما یکم دستم مورمور می‌کنه آیا بنظر شما نیاز ب عمل دارم؟

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      باید سی تی اسکنتون مشاهده شه، اگه جابجایی یا شکستگی دارین با نظر متخصص مغز و اعصاب حتما عمل کنید

      با توجه به موارد ذکر شده، بهتر است به صورت حضوری به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید.

  12. حسن می گوید

    سلام من امروز گردن خیلی بد صدا داد و الان وقتی راه می روم و نشستم پشت کمر درد میکنه

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام دوست عزیز چند روز استراحت کنید
      کار سنگین انجام ندهید و اجسام سنگین بلند نکنید اگر پس از چند روز بهبود پیدا نکردید

      برای معاینه کامل و تجویز دارو، به صورت حضوری به متخصص ارتوپدی مراجعه کنید.

    2. حسن می گوید

      سلام من گردنم وقتی اونطرف اومدم کتاب رو بردارم و آن طرف گوشیم رو بردارم گردم صدا شکستن داد و کمر درد داشتم و پا هام درد میکرد و پشت کمرم و پشت کمر لکه های کبودی مثل اینکه شلاق زدن هست

      1. مشاور سلامتی می گوید

        سلام پماد كاپساسين موضعي بزنيد
        چسب ضد درد هم بزنيد
        در صورت عدم بهبود

        برای معاینه کامل و تجویز دارو، به صورت حضوری به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید.

  13. رها می گوید

    سلام وقت بخیر
    من وقتی ۱۲ ساله بودم از ارتفاع تقریبا ۲ متری بالا رفتم درحالی که پاهایم آویز بود و با دستایم میله بالای سرم را گرفته بودم شروع به تاب خوردن کردم زمانی که پاهایم جلو بود دست هایم رها شد و با کمر به لبه تیز زمین برخورد کردم( زمین هموار نبود و قسمتی از زمین که کاشی شده هم بود بالاتر و قسمتی پایین تر بود و ناحیه تیز و شبیه پله کوتاهی ایجاد شده بود) بعد از زمین خوردن ناگهان درد خیلی شدید در کمر گردن من ایجاد شد نفسم برای چندین ثانیه قطع شد رنگ پوستم سیاه و توانایی تکان خوردن نداشتم بعد از چند دقیقه کم کم به حالت اولیه برگشتم
    الان ۲۰ سالمه و هیچ مشکلی ندارم فقط گاهی کمر درد و گرفتگی شدید کمر برام ایجاد میشه و سریع بعد چند ثانیه برطرف میشه بنظر شما مشکل خاصی نیست؟

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام دوست گرامی نگران نباشید درد هایی که به مدت چند ثانیه طول می‌کشند معمولا مهم نیستند به خصوص اگر درد شما به پاها انتشار نداشته باشد

  14. سهیلا الهتی می گوید

    سلام من سه هفته پیش تصادف کردم به خواطر کرونا نزاشتم ببرن بیمارستان اولش درد نداشتم ولی بد از چند روز عضولهای گردنم درد گرفت دو طرف گردنم گرفتگی عضله رفتم پیش پزشک برام عکس نوشت گفت چیزی نیست یه کم مهرها فشرده شده گردن بند هم نیاز نیست ولی من تو مهره پاین گردنم موقعه تکان دادن درد میگیره ممنون میشم راهنمایی کنید من شصت و یک سالمه

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام به نظر بنده باید ام آر آی یا سی تی اسکن از ستون مهره ها گردن و کمر انجام شود

  15. فاطیما می گوید

    سلام خسته نباشید تورو خدا کمکم کنید
    مادر من ۳ ماه پیش پاش لیز خورد و با پشت سر خورد زمین
    قبلا هم سردرد داشت، وقتیم خورد زمین سرش درد میکرد و سرش از پشت ورم کرده بود
    الان قسمت چپ شقیقه و پیشانی اش درد میکنه (قسمت چپ) ، و دوسه شبه کلا اصلا نخابیده حتی داروی خواب هم خورد ولی انگار نه انگار
    دلیل این بیخوابیا چی میتونه باشه؟
    بنظرتون مشکلش چیه خواهشا کمکم کنید

  16. آروین می گوید

    سلام
    ۲۵ سالمه مرد هستم حدودا ۵ ماه پیش تصادف کردم و از ناحیه کمر مهره T9 آسیب دیدم له شدگی نخا آسیبم هست
    میخاستم ببینم تزریق سلول های بنیادی جواب میده…؟

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام بايد با متخصص مغز واعصاب مشورت كنيد.

  17. بنده ی خدا می گوید

    من مادرم دیروز به نخاع گردنش ضربه ای وارد شد الان هیچ علائمی بجز درد اون هم در زمان بالا بردن گردن ندارد به نظر شما آیا این باعث آسیب نخاعی میشود؟

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام بايد ام ار اي دهند حتما

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.