مغز دوم شما در روده شماست! سیستم عصبی روده‌ای را بیشتر بشناسید

آیا تا به حال عبارت پا مغز دوم ماست را شنیده اید؟ این عبارت را فراموش کنید!! زیرا مغز دوم انسان در دستگاه گوارشی‌اش است. اخرین مطالعات دانشمندان نشان می دهد که سیستم عصبی روده ای (ENS) در برخی از قسمت ها به صورت مستقل از سیستم عصبی مرکزی در حال فعالیت است و تمامی حرکات روده ها و معده برای هضم و جذب غذا را مدیریت می نماید.

تا مدت ها روش کارکرد سیستم عصبی روده ای برای دانشمندان مانند یک معمای غیرقابل حل بود تا اینکه محققان دانشگاه فلیندر استرالیا با استفاده از دستگاه های تصویربرداری های-تک حرکات سیستم عصبی روده‌ای را با دقت بسیار زیاد مورد مطالعه قرار دادند و پرده از این راز برداشتند. محققان با مطالعه دقیق نورون‌ها و چگونگی پردازش سیگنال در آنها متوجه شدند که سیستم عصبی روده ای با این که به سیستم عصبی مرکزی متصل است اما فعالیتی مستقلانه دارد، در واقع با کمک سیستم عصبی مرکزی (CNS) کار می کند، اما می تواند برخی از عملکردهای خود را در فرآیند گوارش بدون ارتباط با مغز انجام دهد.

عجیب ترین مساله این است که طبق مطالعات دانشمندان، سیستم عصبی روده ای در بدن انسان قبل از سیستم عصبی مرکزی تکامل می یابد. با دکتردکتر در این مقاله همراه باشید تا اطلاعات بیشتری در مورد سیستم عصبی روده‌ای، نوع کارکرد آن و تاثیر آن بر بدن به دست آوریم.

نقش سیستم عصبی روده‌ای در دستگاه گوارش چیست؟

به سیستم عصبی خودمختار در بدن که شامل سیستم عصبی سمپاتیک و پاراسمپاتیک می شود ANS گفته می شود و سیستم عصبی روده ای بخشی از ANS است.

ANS مسئول فرایندهای غیر ارادی در بدن است. ENS بخشی از ANS است که عملکردهای گوارشی دستگاه گوارش را تنظیم می کند و نورون های حسی و نورون های حرکتی آن از مری تا راست روده امتداد می یابند و سیگنال های ورودی داخلی را از دستگاه گوارش و سیگنال های ورودی خارجی را از مغز و سایر قسمت‌های ANS برای تنظیم هضم دریافت می کند.

به صورت کلی ENS پاسخ به غذا و نوشیدنی هایی که مصرف می شوند را تنظیم می کند، به عنوان مثال می تواند در صورت مسمومیت غذایی توسط باکتری ها یا ویروس ها پاسخ محرک مناسب مانند اسهال یا استفراغ را ایجاد نماید ولی CNS مسئول کنترل قسمت های مختلف دستگاه گوارش و عملکرد آن، از جمله ترشحات معده و حرکات انقباضی ماهیچه های روده است.

بیماری های مربوط به سیستم عصبی روده ای

چندین نوع بیماری و شرایط مختلف وجود دارد که بر ENS تأثیر می گذارد. اختلالات ENS می تواند تحت تأثیر اختلالات گوارشی، التهاب یا سایر شرایط مانند دیابت به وجود آید. در ادامه برخی از بیماری های مربوط به سیستم عصبی روده ای را بررسی می نماییم.

هیرشپرونگ (HD)

یکی از بیماری های مادرزادی مرتبط با ENS هیرشپرونگ یا HD است.

این بیماری عبارت است از فقدان مادرزادی ENS  که می تواند باعث انسداد روده و رشد بیش از حد باکتری گردد.

شیوع بیماری هیرشپرونگ تقریباً 1 در 5000 تولد زنده است و در نوزادان پسر بیش از نوزادان دختر شایع است. تقریباً 15 درصد از افراد مبتلا به بیماری هیرشپرونگ حداقل دارای یک ناهنجاری مادرزادی دیگر هستند. به طوری که ناهنجاری های قلبی در 4.5 درصد ، ناهنجاری های سیستم عصبی مرکزی در 3.9 درصد ، ناهنجاری های دستگاه تناسلی در 6.6 درصد و سایر ناهنجاری های گوارشی در 3.9 درصد از افراد مبتلا به بیماری هیرشپرونگ مشاهده می شود. رایج ترین درمان برای بیماری هیرشپرونگ، حذف قسمت های درگیر روده است.

آشالازی مری

آشالازی مری یک بیماری نادر خودایمنی مری است. در این بیماری ENS  توسط سیستم ایمنی بدن مورد حمله قرار می گیرد و توانایی عملکرد کمتری پیدا می کند که منجر به ناتوانی در بلع آسان غذا می شود. آشالازی مری در افراد مختلف با علائم و شدت های متفاوت بروز می نماید این علائم می توانند شامل موارد زیر باشند: ناتوانی در بلع، سرفه، سوزش سر دل، نارسایی قلبی، درد قفسه سینه و استفراغ

گاستروپارزیس

لغت گاستروپارزیس به معنی “معده فلج” است که در این بیماری، غذا به موقع از معده تخلیه نمی شود.

تقریباً در نیمی از موارد علت گاستروپارزی ناشناخته است، اما برخی از پزشکان معتقدند که دیابت و التهابات معده می توانند موجب گاستروپارزیس شوند و مهم ترین روش پیشگیری و کنترل علائم این بیماری اصلاح سبک زندگی، استفاده از رژیم غذایی سالم و کنترل علائم دیابت است.

شبه انسداد روده ایدیوپاتیک مزمن (CIIP)

CIIP یک اختلال نادر است که در آن روده طوری رفتار می کند که انگار انسداد دارد، اما هیچ نشانه مکانیکی برای انسداد وجود ندارد. این وضعیت می تواند در بدو تولد وجود داشته باشد یا با گذشت زمان پیشرفت کند. چندین شکل مختلف CIIP وجود دارد که در برخی موارد ممکن است در اثر آسیب به ENS ایجاد شود.

سخن آخر:

امروزه مطالعات دانشمندان بر روی استفاده از سلول های بنیادی برای برطرف کردن اختلالات ENS به سرعت در حل پیگیری است و امید جامعه پزشکی بر این است که به کمک این سلول ها بتوان ENS که بخش مهمی از دستگاه گوارش و  فرآیند هضم و جذب است را نجات داد. اما دکتردکتر اصلاح شیوه های تغذیه و استفاده از حبوبات، میوه ها، سبزیجات و کربوهیدرات های مفید را به جای رژیم های غذایی پرچرب و پرکالری توصیه می نماید.

 

محتوای این مقاله صرفا برای افزایش اطلاعات عمومی شماست و به منزله تجویز پزشکی نیست.
ممکن است شما دوست داشته باشید
3 نظرات
  1. غلامرضا رحمانب می گوید

    عالی

  2. غلامرضا رجبی می گوید

    سلام. من پارکینسون دارم. قرص معده می خورم بهترم

  3. ahmdaamoori می گوید

    بسیارمفـــــــــــــیدبودتشکـــــــــر✅✅✅

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.