واکسیناسیون کرونا برای کودکان، آری یا خیر؟
یکی از چالشهایی که این روزها گریبانگیر جوامع انسانی شده است ویروس کوید 19 و بیماری همهگیر کرونا است و داغترین موضوع مربوط به این مساله، واکسیناسیون، چرایی آن، عوارض آن و مساله واکسینه کردن کودکان و نوجوانان است. شما هم اگر فرزند دارید قطعا به این موضوع فکر کردهاید و این موضوع به یکی از درگیریهای فکری شما تبدیل گشته است. با دکتردکتر در این مقاله همراه باشید تا به سوالاتی که در مورد واکسیناسیون کرونا برای کودکان و نوجوانان دارید پاسخ داده شود.
چرا باید واکسیناسیون کرونا برای کودکان انجام شود؟
شما هم حتما به عنوان والدین یک کودک در این دوران کرونایی با چالشهای نگهداری دائمی کودکان در منزل مواجه شدهاید. محروم نمودن بچهها از حضور در مهدهای کودک، مدارس، زمینهای ورزشی و شهربازیها، مسائلی از جمله افسردگی کودکان، رشد اضطراب و استرس در شخصیت آنها، کاهش فعالیت بدنی و چاقی، کاهش یادگیری و اختلال در یادگیری تعاملات اجتماعی را به دنبال دارد. یکی از مهمترین دلایلی که میتواند واکسیناسیون کودکان را توجیه کند و آن را به یک مساله ضروری تبدیل نماید همین بازگشت کودکان به جامعه و فعالیتهای آموزشی و اجتماعی است.
علاوه بر تمام موارد گفته شده طبق آخرین مطالعات دانشمندان بر روی ویروس کرونا، این ویروس به صورت پیاپی در حال ایجاد سویههای جدید است. سویه دلتا که به عنوان جدیدترین جهش کوید19 شناخته شده است در مطالعات بالینی و آماری، ابتلای کودکان و نوجوانان را بیش از سویههای قبل شامل میشود و باعث بروز عفونت در بدن اهداف کم سن و سالتر میگردد. بروز این جهش ویروس کرونا در کودکان و نوجوانان نیز میتواند یکی دیگر از عوامل ایجاد ضروریت برای تزریق واکسن برای آنها باشد.
دلیل سوم برای اثبات ضرورت واکسیناسیون کودکان و نوجوانان، کنترل همهگیری است. در اوایل شیوع بیماری کرونا در جهان، مریض شدن کودکان و یا وخامت حال آنها و احتمال مرگ بر اثر بیماری در کودکان بسیار بعید به نظر میرسید ولی باز هم کودکان و نوجوانان به عنوان عامل انتقال برای بزرگسالان محسوب میشوند و تنها در صورتی میتوان این پاندومی را در جهان کنترل نمود که علاوه بر واکسیناسیون بزرگسالان، کودکان نیز واکسینه شوند تا راههای انتقال عفونت در سطح جامعه بسته شوند.
کدام واکسن COVID-19 برای کودکان تأیید شده است؟
سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) تزریق واکسن Pfizer-BioNTech COVID-19 را برای نوجوانان بالای 16 سال تایید نموده است و در حال حاضر مجوز اضطراری برای تزریق این واکسن برای کودکان 12 تا 15 ساله را نیز صادر نموده است.
تحقیقات نشان داده است که واکسنهای تزریقی در پیشگیری از کوید 19 در کودکان 12 تا 15 ساله 100٪ و برای نوجوانان بالای 16 سال، 91% ایمنی ایجاد مینماید.
سازمان غذا و دارو مطالعه خود برای واکسیناسیون کودکان و نوجوانان را چگونه انجام می دهد؟
این مطالعه بر روی بیش از 2200 کودک 12 تا 15 ساله شروع شد. در آغاز این تحقیقات، حدود نیمی از کودکان، واکسن و نیم دیگر واکسننما دریافت نمودند. یک هفته پس از تجویز دوز دوم، هیچ موردی از ابتلا به کرونا در 1005 کودک که واکسن دریافت کرده بودند، گزارش نشد. در میان 978 کودک که دارونما دریافت کردند، 16 مورد ابتلا به کوید 19 گزارش شد. بنابراین نتایج نشان میدهد که واکسن در پیشگیری از کرونا در این گروه سنی 100٪ موثر بوده است.
عوارض تزریق واکسن کرونا برای کودکان و نوجوانان چگونه است؟
عوارض گزارش شده برای این گروه سنی مشابه با عوارض دیده شده برای بزرگسالان است و میتواند شامل واکنشهای آلرژیک شدید مانند آنافیلاکسی و سایر واکنشها شامل خارش، کهیر یا تورم صورت باشد. این عوارض جانبی قابل درمان معمولاً ظرف 15 دقیقه پس از واکسیناسیون رخ میدهند و معمولا مساله مهمی برای فرد ایجاد نمیکنند. عوارض عمومیتر شامل موارد زیر میشوند:
- درد در محل تزریق ضربه
- خستگی
- سردرد
- لرز
- درد عضلانی
- تب
- درد مفاصل
این عوارض معمولاً 1 تا 3 روز طول میکشند.
بیشتر نوجوانانی که در این مطالعه مشارکت نمودند عوارض جانبی را به جز درد محل تزریق، پس از دوز دوم واکسن گزارش کردند. با این حال ، بسیاری از افراد، هیچگونه عوارش جانبی را گزارش نکردند.
چه مواردی را باید هنگام تزریق واکسن کرونا برای کودکان و نوجوانان رعایت نماییم؟
1. مانند تمام واکسنهایی که برای فرزندانمان تزریق میکنیم در هنگام تزریق واکسن کرونا نیز باید مراقب واکنشهای آلرژیک باشیم.
اگر فرزندتان سابقه آلرژی به داروی خاصی را دارد حتما قبل از تزریق واکسن این مساله را با پزشک متخصص اطفال ( برای دریافت نوبت از متخصصین اطفال و یا طرح سوال تلفنی اینجا کلیک کنید) در میان بگذارید.
پس از تزریق واکسن برای کودکان، 15 تا 30 دقیقه در محل مرکز واکسیناسیون منتظر بمانید تا در صورت بروز هر گونه واکنش آلرژیک بتوانید اقدامات لازم را انجام دهید.
2. قبل از واکسیناسیون کرونا، هیچ داروی مسکنی به منظور کاهش عوارض برای کودک خود تجویز نکنید زیرا هنوز تداخل میان واکسن و مسکنها مورد مطالعه قرار نگرفته است.
3. در صورت بروز تب و لرز یا درد در محل تزریق میتوانید پس از تزریق واکسن از مسکن استامینوفن استفاده نمایید.
آیا واکسنهای کووید 19 باعث ایجاد عارضههای قلبی میشوند؟
یکی از مسائلی که در مورد واکسیناسیون کرونا نگرانی مردم جهان را برانگیخت و شاید باعث شد تا بسیاری از افراد برای تزریق واکسن به فرزندان خود دچار شک و دودلی شوند گزارش موارد میوکاردیت و پریکاردیت پس از واکسیناسیون کرونا است.
میوکاردیت و پریکاردیت به معنای التهاب عضلات مختلف قلب است که میتواند موجب درد قفسه سینه، تپش قلب، خستگی، بیحالی، نارسایی قلبی و گاهی ایست قلبی شود.
میوکاردیت و پریکاردیت بر اثر عوامل عفونی مانند ویروسها از جمله ویروس کرونا در عضلات قلب رخ میدهند. بنابراین میوکاردیت و پریکاردیت از جمله عوارضی هستند که میتوانند بر اثر ابتلا به بیماری کرونا برای افراد رخ دهد.
گزارش میوکاردیت و پریکاردیت بر اثر تزریق واکسن کرونا در سطح جهان بسیار نادر و حدود 1 تا5 مورد در هر صد هزار نفر بوده و این برابر با 0/001 % تا 0/005% است. طبق اعلام سازمان غذا و داروی جهانی این موارد قابل چشمپوشی و اغماض است و باز هم توصیه اکید بر این است که همه افراد برای واکسیناسیون اقدام نمایند.
نکته قابل توجه برای انجام واکسیناسیون در ایران این است که تمام موارد میوکاردیت و پریکاردیت گزارش شده در سطح جهان بر اثر تزریق واکسنهای mRNA بوده است و برای واکسنهایی مانند سینوفارم، آسترازنکا و برکت که بر اساس تکنولوژی استفاده از ویروسهای کشته شده یا ضعیف شده برای تولید واکسن، ساخته شدهاند هیچ موردی مبنی بر عارضههای قلبی گزارش نشده است.
آیا واکسن کرونا میتواند عوارض طولانی مدت مانند ناباروری داشته باشد؟
از آنجا که آزمایشات بالینی و مطالعات بر روی واکسن کرونا در جهان از تابستان 2020 آغاز شد است هنوز اطلاعات دقیقی در مورد عوارض طولانی مدت این واکسن در طی سالیان آینده در دست نیست. در حالی که بسیاری از افراد مخالف واکسیناسیون، ناباروری را جزو عوارض درازمدت واکسن کرونا میدانند، این مطلب به هیچ عنوان توجیه علمی ندارد و در هیچ محفل علمی ثابت نشده است. کما اینکه تمامی واکسنهایی که تا به حال به بزرگسالان و کودکان تزریق شدهاند به ندرت اثرات و عوارض طولانی مدت نشان دادهاند.
بسیاری از زنان پس از ابتلا به کرونا و یا پس از دریافت واکسن، مشکلاتی را در چرخه قاعدگی و یا ایجاد تاخیر در قاعدگی خود گزارش نمودهاند که این مساله موجب شده است گمانه زنیها برای تاثیر واکسن بر روی باروری افراد تقویت شود اما هیچ مطالعه علمی، این مساله را به اثبات نرسانیده و علاوه بر همه اینها باید به یاد داشته باشیم که تاخیر در قاعدگی میتواند بر اثر عوامل بسیار زیادی مانند استرس ناشی از ابتلا به بیماری یا واکسیناسیون، عفونتها، مشکلات خواب و تغییر در رژیم غذایی به وجود آید.
وضعیت واکسیناسیون کودکان و نوجوانان در سایر کشورهای جهان چگونه است؟
کشورهای اتحادیه اروپا از جمله فرانسه، هلند، آلمان و ایتالیا شروع به تزریق واکسن به کودکان نموده اند و کشور چین نیز در برنامه ریزی های خود واکسیناسیون کودکان و نوجوانان 12 تا 17 ساله را تا انتهای ماه اکتبر 2021(مهر و آبان 1400) گنجانده است.
تکلیف واکسیناسیون کودکان زیر 12 سال چه میشود؟
تاکنون و تا تاریخ انتشار این مقاله هنوز مطالعات بر روی واکسیناسیون کودکان زیر 12 سال ادامه دارد و هنوز هیچ مجوز رسمی و غیر رسمی برای واکسیناسیون این گروه سنی صادر نشده است.
آیا واکسیناسیون کودکان یک قانون اجباری است؟
در هیچ کجای دنیا تزریق واکسن کرونا برای کودکان و نوجوانان زیر 18 سال اجباری نیست و مراجع قانونی در ایران و سایر کشورها این انتخاب را در اختیار والدین قرار داده اند تا در صورت تمایل فرزندان خود را واکسینه نمایند
سخن آخر:
کودکان ما علاوه بر مراقبتهای جسمانی به مراقبتهای روحی و روانشناسی نیاز دارند. رشد مهارتهای اجتماعی و رشد تواناییهایی روحی، استعدادیابی و شرکت در فعالیتهای گروهی و ورزشی از جمله حقوق اصلی آنها به شمار میرود. در دوران اپیدمی کرونا این حقوق به شدت از آنها ضایع شده است. امید است با انجام واکسیناسیون ایمن و سالم به این جنبه تلخ از زندگی فرزندانمان پایان بخشیم.