پیوند کبد؛ راهنمای کامل جراحی

پیوند کبد به‌ عنوان تنها راه درمان بیماری‌های کبدی مزمن غیر قابل درمان شناخته می‌شود. علل انجام پیوند کبد به علت نارسایی کبدی است.

زمانی که کبد دیگر کارکرد نرمالی ندارد، پیوند کبد می‌تواند زندگی شما را نجات دهد. پیوند کبد بهترین درمان بیماری‌های مزمن کبدی است که به مرحله انتهایی رسیده‌اند و درمان دیگری برای آن‌ها امکان‌پذیر نیست. درمان شامل جراحی کبد است که در طی آن تمام یا بخشی از یک کبد اهدا کننده سالم جایگزین کبد ناسالم می‌شود. ما در این مقاله به بررسی علل انجام پیوند کبد در افراد می‌پردازیم.علل انجام پیوند کبد

نقش کبد چیست؟

كبد يكي از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین اعضاي بدن انسان است كه در سمت راست و بالای شكم و زير دنده‌ها قرار دارد. كبد اعمال متعددي را انجام می‌دهد كه براي ادامه حيات لازم است. تقريباً تمام خون دستگاه گوارش كه سرشار از مواد غذايي می‌باشد از كبد عبور می‌کند. ماده غذايي جذب شده از روده باريك در كبد تبديل به موادي می‌شود كه براي ادامه زندگي لازم است. كبد همچنين باعث ترشح صفرا می‌شود كه به هضم و جذب چربی‌ها كمك می‌کند و بدين ترتيب اين عضو، نقش مؤثري در تنظيم ميزان قند و چربي و پروتئين دارد. علاوه بر آن كبد نقش مؤثری در ذخيره سازی ویتامین‌ها دارد و سوخت ‌و ساز اكثر داروها را عهده دار می‌باشد و ارگان مؤثری در سم زدايی بدن محسوب می‌شود. با توجه به نقش حياتی اين عضو نارسايي آن با علائم متعددی همراه می‌گردد.

داشتن کبد سالم برای طول عمر ضروری است زیرا کبد مسئول فیلتر کردن خون و از بین بردن سموم بدن است. از علل انجام پیوند کبد می‌توان به بیماری‌های مزمن کبدی از جمله سیروز کبدی نام برد. پیوند کبد یکی آخرین درمان برای بیماری مزمن (طولانی مدت) کبد و بیماری‌های شدید (شروع ناگهانی) بیماری کبدی است. در عمل جراحي پيوند كبد معمولاً تمام و يا بخشی از كبد فرد دهنده به جای كبد بيمار قرار می‌گیرد و كبد بيمار از بدن خارج می‌گردد. در اغلب موارد کبد پیوندی از شخصی که دچار مغزی شده تأمین می‌گردد اما می‌توان کبد پیوندی را از فامیل‌های درجه یک بیمار نیز گرفت. در این مقاله به بررسی علل انجام پیوند کبد می‌پردازیم، با ما همراه باشید.

علل انجام پیوند کبدگیرنده پیوند کبد باید بداند که پیوند کبد یک درمان حمایتی است و برای حفظ شرایط مطلوب پس از پیوند رعایت توصیه‌های پزشک متخصص گوارش حیاتی است. آگاهی از نحوه مصرف داروها و اهمیت مصرف مادام العمر آنها، پیگیری درمان برای بازگشت به سطح طبیعی کار و فعالیت ضروری است.

تعیین کاندید پیوند کبد

بهترین فرد برای انتخاب و تشخیص علل انجام پیوند کبد متخصص گوارش و کبد است که از ابتدا بیمار را تحت نظر داشته و با توجه به سن علت و سیر پیشرفت بیماری کاندید را معرفی می‌نماید. قبل از عمل اقدامات زیر ضروری است:

  • تشخیص صحیح بافتی
  • تعیین سطح بیماری
  • وضعیت روحی بیمار
  • بررسی دقیق شرایط عمومی بیمار (قلب، ریه، کلیه)
  • انجام آزمایشات رادیو بیولوژیکی از قبیل سونوگرافی، سی تی اسکن و… برای تعیین وضعیت آناتومیک کبد
  • بررسی عفونت فعال در بدن

ویژگی‌های شخص دهنده کبد پیوندی

بعد از آنکه پزشک تشخیص داد که فردی کاندید پیوند کبد است و علل انجام پیوند کبد را مشخص کرد، نوبت به انتخاب فرد اهدا کننده کبد می‌رسد. فرد اهدا کننده کبد پیوندی باید ارزیابی دقیق از سطح سلامت و گروه خونی و پروتئین‌های سطح سلولی مشابهی با فرد گیرنده داشته باشد. فامیل‌های درجه یک در ردیف اول کاندیدهای اهدا کننده کبد به شخص بیمار هستند. معیار برای اهدای کبد عبارت‌اند از:

  • سن بین ۱۸ تا ۶۰ سال
  • سلامت جسمی خوب بدون بیماری‌های فیزیولوژیک و مصرف دارویی
  • سیگار نکشیدن
  • توانایی درک و پیروی از دستورالعمل‌ها را برای آماده‌سازی قبل از عمل جراحی و ریکاوری بعد از عمل
  • داشتن کبد هم اندازه یا بزرگ‌تر از فرد گیرنده
  • انجام آزمایشات تکمیلی برای اطمینان از پس نزدن بافت پیوندی
  • علل انجام پیوند کبدعلل انجام پیوند کبد

پیوند کبد گزینه درمان برای افرادی است که از نارسایی کبد رنج می‌برند و وضعیت آنها دیگر نمی‌تواند با درمان‌ها و مصرف دارو کنترل شود. یکی از علل انجام پیوند کبد نارسایی کبدی است که ناگهانی یا به مدت طولانی‌تر رخ می‌دهد. نارسایی کبد که به سرعت طی چند هفته اتفاق می‌افتد، شکستگی حاد کبدی نامیده می‌شود و معمولاً نتیجه آسیب‌های کبدی ناشی از دارو است. اگر چه پیوند کبد ممکن است نارسایی حاد کبدی را درمان کند، اغلب برای درمان نارسایی مزمن کبدی استفاده می‌شود.

اختلال مزمن کبدی ممکن است ناشی از شرایط مختلف باشد. شایع‌ترین علت نارسایی مزمن کبدی، زخم کبد (سیروز کبدی) است که در آن بافت اسکار جایگزین بافت طبیعی کبد و عملکرد کبدی کاهش می‌یابد. یکی دیگر از علل انجام پیوند کبد سیروز کبدی است. بیماری‌های کبدی که منجر به نارسایی کبدی می‌شود و از علل انجام پیوند کبد محسوب می‌شوند عبارت‌اند از:

  • هپاتیت B و  هپاتیت C
  • بیماری سیروز کبدی الکلی
  • بیماری کبد چربی غیر الکلی.
  • بیماری‌های ژنتیکی که بر کبد تأثیر می‌گذارند (از جمله هموچ romatosis و بیماری ویلسون).
  • بیماری‌هایی که مجاری صفراوی (لوله‌هایی که صفرا را از کبد حمل می‌کنند) تأثیر می‌گذارد، مانند سیروز اولیه صفراوی، کلانژیت اسکلروزیس اولیه و آتتریا صفراوی. آترزی صفراوی شایعترین علل انجام پیوند کبد در میان کودکان است. از دیگر علل انجام پیوند کبد می‌توان به سرطان کبد (سرطان اولیه کبد) اشاره کرد.

لیست انتظار پیوند کبد

اگر بیماری برای پیوند کبد کاندید شود، نام وی در فهرست انتظار قرار خواهد گرفت. بیماران براساس گروه خون، سایز بدن و شرایط پزشکی (میزان سطح بیماری) فهرست می‌شوند. هر بیمار براساس سه آزمایش ساده خون (کراتینین، بیلی‌روبین و INR) اولویت بندی می شوند. این امتیاز با عنوان امتیاز MELD (الگوی مرحله نهایی بیماری کبد) در بزرگ‌سالان و PELD مرحله نهایی بیماری کبد در خردسالان و کودکان نامیده می‌شود.

بیمارانی که بالاترین امتیاز را دارند، در اولویت اول پیوند کبد قرار می‌گیرند. با تشدید بیماری آنان، امتیازشان بالا رفته و اولویت آنان برای پیوند افزایش می‌یابد و این امکان فراهم می‌شود که برای بدحال‌ترین بیماران اول پیوند بگیرد. گروه کوچکی از بیماران که شدیداً از بیماری حاد کبد رنج می‌برند، بالاترین اولویت را در فهرست انتظار دارند. ممکن نیست که پیش‌بینی کرد یک بیمار تا چه مدت در لیست انتظار خواهد ماند تا کبدی مهیا شود.

روند جراحی پیوند کبد

بعد از تشخیص علل انجام پیوند کبد و یافتن کبدی منطبق و مشابه با کبد فرد بیمار، عمل پیوند کبد صورت می گیرد. پیوند کبد معمولاً بین ۶ تا ۱۲ ساعت طول می‌کشد. طی عمل پیوند، جراحان کبد ناسالم را خارج کرده و آن را با کبد سالم اهداکننده جایگزین می‌کنند. از آنجا که عمل پیوند یک جراحی بزرگ است، جراحان باید لوله‌های متعددی را در بدن بگذارند. این لوله‌ها به‌منظور کمک به بدن برای انجام کارکردهای خاص طی عمل جراحی و چند روز پس از آن ضروری هستند.

علل انجام پیوند کبد

عوارض پیوند کبد

جراحی پیوند کبد عوارض مهمی را شامل می‌شود. خطرات مربوط به این روش عبارت‌اند از:

  • عوارض مجاری صفراوی، از جمله نشت مجاری صفراوی یا کاهش مجاری صفراوی
  • خون ریزی
  • لخته شدن خون
  • از کار افتادن کبد اهدا شده
  • عفونت
  • رد کبد اهدا شده
  • سردرگمی روانی یا تشنج

عوارض طولانی مدت ممکن است شامل عود بیماری کبد در کبد پیوند شده باشد.

عوارض جانبی دارو ضد سیستم ایمنی

پس از پیوند کبد، شخص گیرنده کبد برای جلوگیری از رد کبد اهدا باید مادام العمر داروهایی را مصرف کند. این داروهای ضد انعقاد می‌تواند انواع عوارض جانبی را شامل شود:

از آنجا که داروهای ضد انعقادی با سرکوب سیستم ایمنی بدن کار می‌کنند، همچنین خطر ابتلا به عفونت را افزایش می‌دهند.

منابع:

healthline

mayoclinic

محتوای این مقاله صرفا برای افزایش اطلاعات عمومی شماست و به منزله تجویز پزشکی نیست.
ممکن است شما دوست داشته باشید
125 نظرات
  1. زهرا می گوید

    سلام
    من همسرم ۳۷ سالشه
    دکتر تشخیص psc داده
    نمیدونم باید چیکار کنیم
    آیا از الان با اینکه حال عمومیش متوسطه میتونه بره تو صف پیوند؟؟

    1. ابراهیم می گوید

      فقط مواظب باشید که تبدیل به سیروز نشه خیلی مراقب باشید و مرتب تحت نظر باشید اگه مجاری صفراوی تنگ شده حتما استند گذاری کنید تا صفرا از کبد خارج شده و کبد را خراب نکند

    2. مشاور سلامتی می گوید

      سلام عزیزم
      بیماری psc یک نوع اختلال خودایمنی هست و با دارو کنترل میشه
      البته بستگی داره که در بدو تشخیص میزان آسیب کبد چقدر باشد
      اگر سیروز بروز نکرده باشد غالبا قابل کنترل هست و نیاز به پیوند نیست

  2. ناهید کاظمی می گوید

    سلام خانم دکتر۱۵ ساله که پیوند کبد انجام دادم ۵۴ سال دارم الان قندم سمت بعداز ظهر به۳۵۰میرسه پیش دکتر غدد رفتم دستور تزریق انسولین ۲۵ واحد در شبانروز دادند ایا این قند ماندگاره با من یا به مرور خوب میشه ؟ خواهش میکنم برای جلوگیری از مشکلات بعداز عمل پیوند کبد توضیحات لازم رو بفرمایید

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام دوست عزیز
      اگر دیابت بروز کرده که بعید است بهبود کامل رخ دهد
      مراقبت های بعد از پیوند شامل مصرف داروهای پیشگیری از رد پیوند، رژیم غذایی سالم و کم چرب و بی نمک ، عدم مصرف فست فود و …، نداشتن استرس و اضطراب، ورزش مفرح و منظم

  3. رضا می گوید

    بسیار عالی و مفید

  4. زهره ابراهیم زاده می گوید

    سلام من ۱۶ سالمه و ۴ ماهه پیند کبد کردم بخاطر نارسایی اگر در این مدت اسهال بشیم باید ب دکترمون مراجعه کنیم یا مشکلی نیس

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      حتما باید مراجعه کنید عزیزم

  5. سما حیدری می گوید

    سلام بعد از پیوند کبد آیا دوره قرطینه داره ؟ و اگر هست چند روزه ؟

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      دوره نقاهت داره و در افراد مختلف متفاوت است بسته به شرایط جسمی

  6. مجید حسینی می گوید

    سلام مادرم سیروز دارن و ۴۲ سالشونه اگه پیوندشون موفقیت امیز باشه و سلامتیشو بدست بیاره بازهم از طول عمرش کم میشه؟کلا پیوند طول عمر رو کم میکنه؟

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      نمیتوان گفت طول عمر رو کم میکنه
      مداوم باید زیر نظر فوق تخصص گوارش باشن

  7. اصلانی می گوید

    سلام وقت بخیر ،ایا همه افرادی که پیوند کبد انجام میدن فقط 5سال دوام می اورد؟؟

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام عزیز
      خیر همچین چیزی نیست

      1. علی می گوید

        سلام عرض ادب میگن بعد پیوند کبد ۲ تا ۵ سال زنده میمونه ادم یعنی الکیه؟پس محدودیت زندگی ندارع؟

        1. مشاور سلامتی می گوید

          سلام
          بله همچین چیزی مطرح نیست

  8. رها می گوید

    سلام من دخترم الان ۶سالشه از ۳ماهکی فهمیدیم که کلیه هاش سنگ سازه و مشکل بیماری اگزالات ژنتیکی داره که عامل اصلی اون کبد هست که باعث میشه کلیه سنگ تولید کنه.الان پزشک خودش میگه که باید پیوند کبد انجام بده .سوال برام اینجاست که آیا این سن مناسب پیوند کبد هست یا نه.لطفا توضیح بدید

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام عزیز
      برای بررسی این مورد لازمه حتما پروندش بررسی بشه

  9. ناشناس می گوید

    ازتوضیحاتتون متشکرم واضح وقابل بزای ما که ازعلم پزشکی آگاهی نداریم باهم ممنون برای پدرم خیلی گریه کردم ایشون هم دچارسیروز کبدی شده فکرکردم که حتما فوت خواهدکرد توضیحات شما به من امیدداد سلامت باشید وپایداردرضمن مطالب شما راحتما برای پدرم میدونم ایشون هم خیلی ناراحت وناامیداست من اللهتوفیق Thank you my friend

    1. سعیده ملکی می گوید

      سلام خوشحالیم که این مقاله براتون کاربردی و مفید بود

  10. محمد می گوید

    باسلام و خسته نباشید من پارسال یکی از کلیهامو اهداء کردم الان میتونم نیمی از کبد اهداء کنم برای نجات هم وطنم بعد باید به کجا مراجع کرد ممنون میشم راهنماییم کنید

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      اهدای کبد از اهدا کننده زنده پیچیده هست
      به بیمارستان هایی که پبوند انجام میدن مثل ببمارستان امام خمینی مراجعه کنید

  11. ابراهیمی می گوید

    سلام مادر من سه ماهه پیوند کبد کرده سیکلوسپورین و‌مایفورتیک میخوره همه موهای سرش ریخته
    و خیلی روحیه ش بد شده
    واقعا چرا؟؟؟؟؟؟

  12. امین می گوید

    سلام وقت بخیر
    من پس از 10 سال درگیری با بیماری PSC دچار سیروز شدم و دکتر فرمودن که نیازمند پیوند هستم.
    در تهران چطور میتونم پیگری کنم که در لیست پیوند قرار بگیرم و اینکه نیاز هست که به شیراز یا شهر دیگری مراجعه کنم ؟
    به شدت بیلیروبینم بالاس و دکتر مجبور شدن که مجدد و برای بار دوم استنت برای برطرف کردن گرفتگی مجاری صفراوی قرار بدهند. به سرعت در حال از دست دادن وزن هستم و حال روحی خوبی ندارم.
    شرایط و وخامت بیماری باید به چه شکلی باشه و چه شاخص هایی تعیین کننده زمان پیوند هست ؟
    از این میترسم که دیر بشه برای پیوند …

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      بنظر من با پزشکتون صحبت کنین و نامه بگیرین تا تولیست پیوند باشین و سپس حضورا به تهران یا شیراز برین

  13. ناشناس می گوید

    سلام یکی از اشنایان ما فردا عمل پیوند کبد دارن خواستم ببینم بعد از عمل پیوند اگه مشکلی از انواع عورضی که گفته شده براشون پیش نیاد میتونن به راحتی به زندگیشون ادامه بدن یه جا خوندم بعد از عمل یک تا پنج سال عمر میکنن البته دقیقا متوجه نشدم بعد از عمل یا قبل از عمل منظورشون بوده ممنون میشم پاسخ بدید

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام عزیز
      بله میتونن
      فقط چکاپ دوره ای لازمه

    2. mah_banoo می گوید

      سلام من هم بیمار psc بودم ۲۷ تیر امسال پیوند کبد زدم… دکتر بهتون نامه بده رو بیمارستان مورد نظر برین اونجا دیگه خودشون کامل راهنماییتون میکنن…تو شیراز بیمارستان ابو علی سینا قسمت هماهنگی قبل از پیوند به طور کامل راهنماییتون میکنن…تهران رو اطلاعی ندارم 😐

  14. بهنام می گوید

    با سلام ،بندهددوستم کبدخود را از دست داده و کبد بنده سالم است و هم خونین هستیم من میتونم کبد خود را به رفیقم اهدا کنم و فامیل هم نیستیم

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      اهدا از فرد زنده پروسه پیچیده و سختی هست
      به فوق تخصص جراحی کبد مراجعه کنید تا بررسی صورت بگیره

  15. عادل می گوید

    سلام خانم من سال ۹۵ پیوند کبد انجام داد۰ حال برای بارداری میخاد اقدام کن عوارض داره هم برا خودش وبرا بچه

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      زیر نظر فوق تخصص گوارش اقدام کند

    2. ناشناس می گوید

      سلام برادر من کبدش از کار افتاده من ۳۳ سالمه گروه خونمون یکی هست من می تونم بهش کبد بدم

      1. مشاور سلامتی می گوید

        سلام
        پیوند کبد از اهدا کننده زنده پیچیدگی های خودشو داره و با یه گروه خونی اصلا نمیشه درموردش حرف زد

  16. محمد می گوید

    سلام
    آیا پیوند کبد برای درمان هموفیلی A موثر است؟

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      خیر

    2. سجاد می گوید

      سلام ببخشید آیا کسی با داشتن یک کلیه می‌تواند کبد اهدا کند

      1. فاطمه می گوید

        سلام .برادر من الان بیمارستان تحت نظر و قراره کمسیون تشکیل بدن برا اهدا همه ازمایشاتم انجام شده بجز ام ار سی پی چقدر زمان میبره تا پیوند بع از کمسیون معمولا

        1. مشاور سلامتی می گوید

          سلام
          بستگی به بیمارستان دارد
          اغلب کمیسیون پزشکی داخل بیمارستان های بزرگ و ریفرال هفته ای یک بار انجام میشود

  17. فهیمه راع می گوید

    ایا وزن اهدا کننده باوزن گیرنده باید یکی باشد؟

    1. مشاور سلامتی می گوید

      خیر

  18. محمد می گوید

    سلام.پدرم ۶۰سال به بالاست سیروز کبد داره ۵۰ درصد از دست داده تا چه زمان میتونه از اون ۵۰ درصد دیگه استفاده کنه

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      اگه ازمایشاتشون مثل پلاکت و البومین خوب باشه و آسیت و واریس مری نداشته باشن با دارو و چکاپ مکرر در طولانی مدت مشکلی پیش نمیاد

  19. مشاور سلامتی می گوید

    سلام
    باید به فوق تخصص گوارش مراجعه و ازش نامه بگیرین

  20. حسین باقرزاده می گوید

    سلام خسته نباشید
    پدر من 60 سالشه سیروز کبدی دارن از زمانی متوجه شدیم که چرت میزدن بعد متوجه شدیم که کبدشون سموم رو دفع نمیکنه و یبوست هم که میگیرن سموم از شکم به مغز میره و دچار اختلال هواس میشن بعد با استفاده از شربت کلوتوز و سرم منترمتازول رفع کردیم ولی هر وقت همین اتفاقات میفته دوباره اینجور میشن و الان چند ماهی هست که آسیت میارن شکمشون و تند تند خالی میکنیم خواستم بدونم الان وقت پیوند کبده و کجا و چطور میتونیم انجام بدیم و اخرین علائم وخیم شدن سیروز کبدی چیا هستن

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      دوست گرامی پدر شما باید زیر نظر فوق تخصص گوارش باشند

      با توجه به موارد ذکر شده، بهتر است به صورت حضوری به متخصص گوارش مراجعه کنید.

  21. حسین باقرزاده می گوید

    سلام خسته نباشید
    پدر من 60 سالشه سیروز کبدی دارن از زمانی متوجه شدیم که چرت میزدن بعد متوجه شدیم که کبدشون سموم رو دفع نمیکنه و یبوست هم که میگیرن سموم از شکم به مغز میره و دچار اختلال هواس میشن بعد با استفاده از شربت کلوتوز و سرم منترمتازول رفع کردیم ولی هر وقت همین اتفاقات میفته دوباره اینجور میشن و الان چند ماهی هست که آسیت میارن شکمشون و تند تند خالی میکنیم خواستم بدونم الان وقت پیوند کبده و کجا و چطور میتونیم انجام بدیم و اخرین علائم وخیم شدن سیروز کبدی چیا هستن

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام بايد متخصص گوارش نامه بدن كه اسنشون وارد ليست پيوند شه
      زماني كه بيمار به كما برن و سطح هوشياريشون پايين بياد يعني مواد سمي در خون جمع شده
      لطفا

      برای معاینه کامل و تجویز دارو، به صورت حضوری به متخصص گوارش مراجعه کنید.

    2. گندم مدیری می گوید

      سلام امیدوارم خوب باشید
      پدر من هم سیروز کبد داره و دقیقا همین علایمی که میگید اعم از چدت زدن اختلال در حواس گاهی براش پیش میاد اسمشو وارد لیست پیوند کردیم اما میگن فعلا شامل نمیشه به صورت اورژانسی حال پدرتون الان چطوره؟ پیوند شدن؟ علائمی که گفتید از بین رفته؟؟

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.