می‌دانید تخصص داروسازی چیست و چه نقشی در دنیای پرماجرای پزشکی دارد؟ دکتر داروساز با ساخت محصولات دارویی مختلف آشنا است و روش‌های تولید دارو را می‌داند.
افرادی که تخصص داروسازی دارند، با سم‌شناسی و تداخلات دارویی، آشنا هستند و می‌توانند مشاوره دارویی بدهند. این متخصصان، عوارض جانبی داروها را می‌دانند و در داروسازی صنعتی یا حوزه‌های خاص‌تری مانند داروسازی هسته‌ای، فعالیت می‌کنند.
در این مقاله از مجله سلامت و پزشکی دکتردکتر، می‌خواهیم به این موضوع اشاره کنیم که دکتر داروساز کیست و چطور به درمان بیماری کمک می‌کند. با مطالعه این مطلب، متوجه می‌شوید که متخصص داروسازی کیست و چه وظایفی دارد. آشنایی با تخصص‌های داروسازی و وظایف دکتر داروساز، چشم‌انداز دقیق‌تری از این رشته در اختیارتان می‌گذارد. برای مطالعه مطلب پیش رو، به ۳ دقیقه زمان نیاز دارید.
در پایان مقاله، اگر باز هم پرسشی ذهنتان را مشغول کرد، حتماً بپرسید. پزشک به سؤالاتتان پاسخ خواهد داد.
تخصص داروسازی چیست؟
داروسازی، تخصصی است که به تولید محصولاتی دارویی برای درمان بیماری‌های گوناگون تمرکز دارد. داروها انواع مختلفی دارند و از حالت تزریقی تا خوراکی و موضعی، تولید و روانه بازار می‌شوند. دکتر داروساز، بر روند تخصیص این داروها به بیماران، نظارت دارد.
داروسازان با آشنایی با فارماکولوژی یا داروشناسی، به درمان بیماری‌های متنوع از جمله ام‌اس (M.S)، آرتریت روماتوئید یا شرایط ژنتیکی نادر کمک می‌کنند. در واقع، اگر بخواهیم بگوییم که تخصص داروسازی چیست، باید به طیف وسیعی از بیماری‌هایی اشاره کنیم که تحت درمان‌های دارویی این رشته قرار می‌گیرند.
دکتر داروساز کیست؟
پزشک داروساز در ارائه نسخه‌های تجویزشده پزشکان به بیماران، کمک می‌کند. دکتر داروساز با آگاهی از کارکرد داروها، شیوه مصرف و دوز مناسب به پیش‌برد درمان بیماران مختلف در وضعیت‌های گوناگون سرعت می‌دهد.
همانطور که انجمن داروسازان آمریکا (ASHP) اشاره می‌کند، پزشک داروساز به توزیع داروهای مختلف کمک می‌کند. برای توزیع منظم و منسجم دارو در سطح جامعه، نیاز به داروسازانی است که مجموعه‌های داروخانه‌ای را به‌طور دقیق مدیریت می‌کنند.
در ضمن، دکتر داروساز مسئول موارد زیر هم هست:
| کنترل کیفیت | بررسی کیفیت داروهای ارائه‌شده به بیماران. |
| نظارت قانونی | حصول اطمینان از اینکه عرضه دارو در چارچوب قانون است. |
| نظارت بر نسخه | اطمینان از مناسب‌بودن داروهای تجویز شده برای بیماران. |
توصیه به بیماران در مورد داروها، از جمله نحوه مصرف و واکنش‌های احتمالی بدن به آن‌ها هم در حیطه مسئولیت‌های داروسازان قرار می‌گیرد.
فوق تخصص‌ها و فلوشیپ‌های تخصص داروسازی چیست؟
کسانی که در رشته داروسازی قبول می‌شوند، در حدود ۶ تا ۷ سال در دوره دکتری عمومی پیوسته داروسازی درس می‌خوانند. بعد از آن، امکان ادامه تحصیل و کسب تخصص و فوق تخصص وجود دارد.
در ادامه به گرایش‌های مختلف تخصصی در این رشته تحصیلی اشاره می‌کنیم:
شیمی دارویی
متخصصان در این زمینه به ترکیبات دارویی مسلط هستند و توانایی تولید داروهای جدید دارند. داروسازان این گرایش، بیشتر وقت خود را در آزمایشگاه‌ها می‌گذارنند.
فارماکوگنوزی
این تخصص از داروسازی، به مطالعه داروهای گیاهی می‌پردازد. متخصصان این حوزه می‌توانند با بررسی اثرات دارویی گیاهان، اقدام به تولید داروهای مؤثر کنند.
سم‌شناسی
متخصصان سم‌شناسی می‌توانند با انواع مسمومیت‌های دارویی آشنا شوند. آن‌ها درباره عناصر و ترکیبات غیردارویی سمی هم اطلاعات کافی کسب می‌کنند.
کنترل دارو
داروسازان با این تخصص، می‌توانند بر مسیر تولید دارو و کیفیت‌سنجی آن کنترل داشته باشند. چنین تخصصی در صنایع بهداشتی و دارویی هر کشور، اهمیت زیادی دارد.
نانوفناوری دارویی
این حوزه از داروسازی بسیار پیچیده و معطوف به مطالعه بیولوژی سلولی مولکولی است. متخصصان نانوفناوری دارویی، می‌توانند محصولات دارویی مبتنی بر نانوزیست فناوری تولید کنند.
داروسازی هسته‌ای
برای آشنایی با رادیو داروها، نیاز به کسب تخصص در رشته داروسازی هسته‌ای وجود دارد. رادیوداروها محصولاتی درمانی هستند که برای رفع بیماری‌های مختلف از فناوری‌های هسته‌ای بهره می‌برند.
داروسازی بالینی
متخصصان داروسازی بالینی در زمینه مراقبت دارویی از بیماران در بیمارستان‌ها، آموزش می‌بینند. پایش وضعیت بیمار بعد از مصرف دارو و بررسی عوارض جانبی و تداخلات دارویی، از جمله وظایف این دسته از داروسازان است.
وظایف پزشکان با تخصص داروسازی چیست؟
در مرور مسئولیت‌ها و شرح شغلی پزشک داروساز، به وظایف متنوعی برخورد می‌کنید. حوزه تخصصی این افراد وسیع است و باید از موضوعات علمی مختلفی در حوزه داروشناسی و ساخت آن، مطلع باشند. علاوه‌بر این، حضور آن‌ها به عنوان مشاور و در آموزش جوامع هم مهم است.
تأیید نسخه
داروسازان با تأیید نسخه داروهای تجویزی به بیمار، مسیر آن‌ها برای دریافت نسخه را هموار می‌کنند. در واقع، این متخصصان می‌دانند که روش صحیح مصرف هر دارو چیست و بیمار باید چه مقدار از آن را مصرف کند. آن‌ها از تداخلات داروهای مختلف با یکدیگر هم کاملاً باخبرند.
ایجاد داروهای سفارشی
هر پزشک داروساز، منبعی از اطلاعات کافی در خصوص تولید داروهای گوناگون است. از همین رو، می‌تواند اقدام به تولید و ساخت داروهایی دست‌ساز کند که به‌طور اختصاصی برای شرایطی خاص، کاربرد دارند.
راه‌اندازی سیستم عرضه دارو
داروسازان با راه‌اندازی مجموعه‌هایی در قالب داروخانه به تکنسین و عوامل کاری خود، شیوه ارائه صحیح دارو را آموزش می‌دهند.
چه زمانی باید به متخصص داروسازی مراجعه کنیم؟
داروسازان می‌توانند در زمینه‌های زیر به شما کمک کنند و مشاوره بدهند:
- گوش‌درد
- گزیدگی حشرات
- سینوزیت و گلودرد
- عفونت و مشکلات مجاری ادراری
اگر درباره نحوه مصرف یک دارو دچار تردید هستید یا از تداخلات آن با داروهای دیگر خبر ندارید، مراجعه به داروساز ایده خوبی برای دریافت مشاوره است. وظایف دکتر داروساز متنوع است و مشورت‌دادن به بیماران هم یکی از آن‌ها است.
در انتخاب بهترین دکتر داروساز باید چه مواردی را در نظر بگیریم؟
در انتخاب بهترین داروساز، باید به نکات زیر دقت داشته باشید:
- سوابق و تخصص داروساز
- منطبق‌بودن تخصص پزشک با مشکل شما
- پوشش‌دهی خدمات داروساز با شرکت بیمه‌گر شما
در این مقاله از این گفتیم که تخصص داروسازی چیست و دکتر داروساز کیست. این رشته بسیار وسیع و گسترده است. در واقع، در توضیح این که متخصص داروسازی کیست؛ باید به نقش مهم داروساز در درمان بیماری اشاره کنیم. برای مصرف ایمن داروها به حضور این پزشکان تکیه می‌کنیم.
داروسازان در تدارک و تولید انواع داروهای گیاهی و شیمیایی نقش دارند و با شناسایی شیمی دارویی، مسمومیت دارویی و اقدامات پرشمار دیگر به پیشگیری از بیماری و وضعیت‌های مختلف کمک می‌کنند.
اگر نیاز به مشورت با دکتر داروساز دارید، می‌توانید با مراجعه به سامانه دکتردکتر، لیست کاملی از داروسازان شهر خود را در اختیار داشته باشید. همچنین امکان ویزیت غیرحضوری (چت یا تماس) با پزشک نیز، هست.
سؤالات متداول دکتر داروساز کیست؟
بله، این افراد در ابتدای ورود به دانشگاه به تحصیل در رشته دکتری عمومی و پیوسته داروسازی مشغول می‌شوند. در ادامه، امکان تداوم تحصیل و کسب درجات بالاتر هم وجود دارد.
داروسازان فقط مسئولیت و مدیریت داروخانه را به‌عهده ندارند. آن‌ها بنا به گرایش تحصیلی‌شان می‌توانند در ساخت دارو، داروسازی هسته‌ای، مراقبت از بیماران در بیمارستان‌ها و موارد پرشمار دیگر نقش داشته باشند.
اگر بحث تداخلات دارویی متنوع وجود دارد، یا قرار است که تحت درمان دارویی خاصی قرار بگیرید به داروساز مراجعه کنید. پزشکان داروساز در داروخانه‌ها هم مشورت‌هایی برای زمینه‌های ساده مانند عفونت‌های سینوسی و… ارائه می‌دهند.
منابع:
my.clevelandclinic
pcmanet
pharmacytimes
ncbi.nlm.nih
