برای یافتن پاسخی دقیقتر به سوال تخصص آلرژی چیست باید بدانیم بیماریهای خودایمنی، چگونه ایجاد میشوند. سیستم ایمنی بدن، نسبت به برخی از عوامل خارجی، واکنشهای شدید و غیرمنتظرهای نشان میدهد. این واکنشها، با علائمی همچون درد عضلات و مفاصل، بثورات جلدی، آبریزش بینی، احتقان و عطسه همراه هستند. متخصص ایمونولوژی، آسم و آلرژی با بررسی این علائم، انجام آزمایش خون، آزمایش پوست و تست تنفس، به تشخیص بیماریهای خودایمنی، آسم و آلرژی میپردازد. دکتر آسم، پس از تشخیص بیماریهای خودایمنی، انواع آسم و آلرژی، آسم آلرژیک، آسم غیرآلرژیک، اگزما، کهیر و آنافیلاکسی برای درمان آنها اقدام میکند. درمان بیماریهای خودایمنی، آسم و آلرژی، پس از شناخت محرکهای تنفسی، با تجویز انواع داروی استنشاقی، اسپری برای سرفه حساسیتی و سالبوتامول انجام میشود.
با مطالعه این مطلب از مجله پزشکی دکتردکتر که به 4 دقیقه زمان نیاز دارد، میتوانید بهراحتی پاسخ سوال دکتر آلرژی کیست را بیابید.
اگر سوالی درباره ابتلا به حساسیت شدید و اینکه بهترین دکتر آسم کیست دارید، در قسمت نظرات بنویسید تا پزشک ما به آن پاسخ دهد.
تخصص ایمونولوژی، آسم و آلرژی چیست؟
تخصص آلرژی یا تخصص ایمونولوژی، یک شاخه پزشکیست که بر تشخیص، مدیریت و درمان بیماریهای آلرژیک تمرکز دارد. این تخصص، به مطالعه سیستم ایمنی، پاسخهای آن و بهویژه واکنش شدید و نادرست در شرایط آلرژیک میپردازد.
دکتر آلرژی کیست؟
دکتر آلرژی، برای مدیریت و درمان آلرژی و بیماریهای آلرژیک آموزش دیده است. این متخصص، شرایط پزشکی مانند آسم، اگزما، درماتیت تماسی، رینیت آلرژی و اختلالات نقص ایمنی مرتبط با واکنشهای آلرژیک را مدیریت میکند. دکتر آلرژی، برای شناسایی آلرژنهای منجر به حساسیت شدید، مانند گرده گیاهان، کنههای گردوغبار، کپکها، غذاها و داروهای آلرژیک از تخصص کافی برخوردار است.
تخصص آسم و آلرژی، چه فوقتخصصها و فلوشیپهایی دارد؟
تخصص آلرژی، شامل چندین شاخه دیگر است که هرکدام در جنبههای خاصی از بیماریهای آلرژیک و اختلالات سیستم ایمنی عمیق میشوند. هر یک از این شاخهها، از روشهای تشخیصی و درمانی منحصربهفرد، متناسب با انواع آلرژنها و شدت واکنش سیستم ایمنی استفاده میکند. در ادامه به مهمترین فوقتخصصها و فلوشیپهای تخصص آلرژی پرداختهایم:
فوقتخصص آلرژی و ایمونولوژی کودکان
فوقتخصص آلرژی و ایمونولوژی کودکان، بهطور خاص برای تشخیص و مدیریت آلرژیها و بیماریهای سیستم ایمنی کودکان تخصص و مهارت دارد. سیستم ایمنی کودکان بهطرز قابلتوجهی، متفاوت از سیستم ایمنی بزرگسالان واکنش نشان میدهد.
فوقتخصص آسم
برخی از متخصصان آلرژی، بهطور ویژه و عمیقی روی بیماری آسم تمرکز میکنند. فوقتخصص آسم، به مدیریت آسم، ارزیابی محرکها و واکنشهای آلرژیک آن میپردازد.
فوقتخصص آلرژی گوارشی
فوقتخصص آلرژی غذایی، به تشخیص و مدیریت آلرژیهای غذایی میپردازد. آلرژیهای غذایی از حساسیتهای خفیف تا واکنشهای شدید و کشنده، متغیر هستند. این فوقتخصص، برای اصلاح رژیم غذایی و مدیریت شرایط پزشکی اضطراری، مشاوره میدهد.
فوقتخصص آلرژی دارویی
فوقتخصص آلرژی دارویی، پاسخهای شدید سیستم ایمنی به انواع داروها را ارزیابی میکند. این فوقتخصص، در شناسایی داروهای آلرژیک و محرک و ارائه جایگزین برای این داروها مهارت دارد.
فوقتخصص آلرژی حشرات
فوقتخصص آلرژی حشرات، به مطالعه واکنشهای آلرژیک نسبت به گاز و نیش حشرات میپردازد. نیش و گاز حشراتی مانند زنبور و مورچه، گاهی میتواند باعث پاسخهای شدید سیستم ایمنی مانند آنافیلاکسی شود.
فوقتخصص آلرژی پوست
فوقتخصص آلرژی پوست، مدیریت و تشخیص پاسخهای آلرژیک مرتبط با پوست را انجام میدهد. این پاسخهای سیستم ایمنی، منجر به بیماریهایی مانند اگزما، درماتیت تماسی، کهیر، آنژیوادم یا حساسیت به کاندوم میشوند. مهارتها و حوزه تمرکز این فوقتخصص اغلب با متخصص پوست همپوشانی دارد.
فوقتخصص ایمونوتراپی
فوقتخصص ایمونوتراپی، پس از تشخیص آلرژن، به شیوه ایمونوتراپی به درمان آن میپردازد. این درمان شامل قرار دادن تدریجی فرد بیمار، در معرض دوزهای بیشتری از آلرژن است. این فرایند به افزایش تحمل سیستم ایمنی فرد به آلرژن و بهبود علائم ناشی از آن کمک میکند.
برای تشخیص چه بیماریها و مشکلاتی به دکتر آلرژی مراجعه میکنیم؟
درصورت مواجهه با علائمی که نشاندهنده یک واکنش آلرژیک یا سایر اختلالات مرتبط با سیستم ایمنی است، نیازمند مراجعه به متخصص آلرژی هستید. در ادامه، به شایعترین بیماریها و مشکلات ناشی از پاسخهای غیرمنتظره و شدید سیستم ایمنی اشاره کردهایم:
رینیت آلرژی
بیماری رینیت آلرژی یا تب یونجه، توسط آلرژنهای محیطی مانند گرده گیاهان و درختان، کنههای گردوغبار و شوره حیوانات ایجاد میشود. از شایعترین علائم این بیماری، عطسه، احتقان بینی، آبریزش بینی و خارش چشم هستند.
آسم
در بیماری آسم، مجاری تنفسی فرد، ملتهب و متورم میشود. در این شرایط، تولید مخاط اضافی، تنفس را با مشکل مواجه میکند. شایعترین علائم بیماری آسم، خسخس سینه، سرفه، تنگی نفس و سفتی قفسه سینه است.
آلرژی غذایی
در بیماری آلرژی غذایی، سیستم ایمنی بدن، پس از مصرف یک غذای خاص، واکنش شدید و نادرستی نشان میدهد. این نوع آلرژی، در سالهای اخیر در کشورهای توسعهیافته، به یک نگرانی عمده برای سلامت عمومی تبدیل شده است.
طبق جدیدترین مقالات در مجله آلرژی و کلینیکال ایمونولوژی (JACI)، آلرژی غذایی، 8 درصد از کودکان و 10 درصد از بزرگسالان را در کشورهای پیشرفته تحت تاثیر قرار میدهد.
این شرایط میتواند با علائمی مانند خارش خفیف، ناراحتی گوارشی تا پاسخهای شدیدتری مانند آنافیلاکسی، همراه باشد.
اگزما
بیماری اگزما یا درماتیت اتوپیک، نوعی بیماری پوستی است که خارش و لکههای ملتهب روی پوست ایجاد میکند. این بیماری با شرایط خاص آلرژیک یا پاسخهای آلرژیک نمایان میشود.
آلرژی دارویی
آلرژی دارویی، زمانی رخ میدهد که بدن پس از مصرف داروهای خاص، دچار واکنشها و پاسخهای غیرعادی میشود. کهیر، بثورات پوستی، مشکلات تنفسی یا آنافیلاکسی از شایعترین علائم آلرژی دارویی هستند.
آلرژی به نیش حشرات
آلرژی به نیش حشرات، پس از گزیدن یا نیش زدن حشراتی مانند انواع زنبورها و مورچهها ایجاد میشود. در این شرایط، سیستم ایمنی، طیف وسیعی از واکنشها، از تورم خفیف تا پاسخهای خطرناک و کشنده را نشان میدهد.
درماتیت تماسی
در درماتیت تماسی، سیستم ایمنی بدن در پاسخ به تماس با آلرژنهایی خاص، مانند برخی فلزات، مواد آرایشی یا پیچک سمی، واکنش غیرعادی نشان میدهد. در این شرایط، سیستم ایمنی، پوست را هدف قرار خواهد داد.
کهیر و آنژیوادم
در شرایط ابتلا به کهیر و آنژیوادم، بدن در تماس با برخی آلرژنها واکنش شدید و ناگهانی نشان میدهد. این واکنشها با ظهور ناگهانی جوشهای قرمز و متورم روی پوست به شکل کهیر و تورمهای عمیقتر به شکل آنژیوادم نمایان میشوند.
سینوزیت مزمن
سینوزیت، التهاب یا تورم بافت پوشاننده سینوسها است که منجر به عفونت میشود. این التهاب و تورم سینوسها، میتواند در اثر تماس با آلرژنها رخ دهد.
اختلالات نقص ایمنی
اختلالات نقص ایمنی، ناشی از ضعف سیستم ایمنی یا عملکرد نادرست آن است. در این شرایط، بدن دچار عفونتهای مکرر و عوارض دیگری میشود.
آنافیلاکسی
آنافیلاکسی، واکنش شدید و ناگهانی سیستم ایمنی بدن به طیف وسیعی از آلرژیها است. این شرایط که به سرعت و ناگهانی میدهد، اگر بهموقع درمان نشود، میتواند خطرناک و حتی کشنده، باشد.
دکتر آلرژی از چه روشهای درمانی استفاده میکند؟
دکتر ایمونولوژی، از طیف وسیعی از روشهای درمانی برای کنترل و کاهش علائم آلرژی استفاده میکند. در ادامه، به موثرترین و کارآمدترین رویکردهای درمانی دکتر آلرژی پرداختهایم:
درمان دارویی
در درمان آلرژی، میتوان از داروهای متنوعی برای مدیریت و بهبود علائم استفاده کرد. در اینجا، به اثربخشترین داروهای موردتجویز متخصص آلرژی اشاره کردهایم:
- آنتیهیستامینها؛ رفع خارش، عطسه و آبریزش بینی با مسدود کردن عملکرد هیستامین در بدن
- ضداحتقانها؛ تسکین علائم متعدد مانند کاهش گرفتگی بینی
- کورتیکواستروئیدها؛ برای کاهش التهاب ناشی از واکنشهای آلرژیک، بهصورت اسپری بینی، موضعی یا خوراکی
- تعدیلکنندههای لوکوترین؛ بهبود التهاب، احتقان و انقباض برونش با مسدود کردن مواد شیمیایی موجود در سیستم ایمنی
- تثبیتکنندههای ماستسل؛ کاهش علائم با جلوگیری از آزاد شدن هیستامین و سایر مواد شیمیایی
متخصص آلرژی، درمانهای دارویی آلرژی را براساس نوع، شدت و فراوانی علائم آلرژی تجویز میکند.
ایمونوتراپی آلرژن
ایمونوتراپی، یک روش درمانیست که برای حساسیتزدایی بدن نسبت به آلرژنها و عوامل حساسیتزا طراحی شده است. هدف از این درمان، حذف واکنشهای آلرژیک به محرکهای خاص است. در ایمونوتراپی، بیمار را بهصورت تدریجی در معرض مقدار افزایشی آلرژن قرار میدهند. در این فرایند، سیستم ایمنی را وادار به تغییر واکنش خود به آلرژن میکنند. نتیجه ایمونوتراپی، کاهش شدت واکنشهای آلرژیک یا از بین بردن این واکنشها است. این روش درمانی، به دو صورت زیرجلدی یا زیرزبانی انجام میشود. در روش زیرجلدی، دوز روبهافزایش عصارههای آلرژن را زیر پوست تزریق میکنند. در روش زیرزبانی، عصاره آلرژن را به شکل قرص به مدت 1 تا 2 دقیقه قبل از بلعیدن، زیر زبان فرد قرار میدهند.
درمانهای بیولوژیک
درمانهای بیولوژیک آلرژی، اجزای خاصی از سیستم ایمنی را هدف قرار میدهند. این درمانها، برای شرایط شدید و مقاوم به درمان به روشهای دیگر، به کار میرود. در درمانهای بیولوژیک، به کمک پروتئینهای مشتقشده از موجودات زنده، مسیرهای بیولوژیکی خاص درگیر در فرایندهای التهابی را مختل میکنند. این درمان، برای درمان آسم شدید یا کهیر مزمن بسیار اثربخش است.
اپینفرین اورژانسی
اپینفرین اورژانسی، برای درمان واکنشهای آلرژیک شدید مانند آنافیلاکسی بسیار اهمیت دارد. نقش اپینفرین در درمان اولیه واکنشهای آنفیلاکتیک، شامل موارد زیر میشود:
- انقباض رگهای خونی؛ با هدف افزایش فشار خون و برای جلوگیری از کاهش فشار در طول آنافیلاکسی
- آرام کردن راههای هوایی ریه؛ کمک به کاهش خسخس سینه و بهبود تنفس
- کاهش تورم؛ کاهش تورم صورت و گردن و بهبود تنفس
- تحریک تپش قلب؛ با هدف اطمینان از عملکرد درست قلب درصورت رخ دادن واکنش شدید
- توقف آزاد شدن آلرژنهای اضافی؛ جلوگیری از انتشار بیشتر مواد حساسیتزا
اپینفرین اورژانسی، به شکل تزریقکنندههای خودکار وجود دارد. این تزریقکنندهها، به بیمار این امکان را میدهند که در صورت مشاهده علائم واکنش آنفیلاکتیک از آنها استفاده کند.
دکتر آلرژی چه خدماتی ارائه میدهد؟
متخصص آلرژی، با هدف تشخیص، مدیریت و درمان بیماریهای آلرژیک و شرایط پزشکی مشابه، خدمات متنوعی به بیماران ارائه میدهد. در ادامه، به اصلیترین خدمات متخصص آلرژی پرداختهایم:
تشخیص بیماریهای آلرژیک
متخصص آلرژی، برای شناسایی آلرژنها و ارائه بهترین درمان، از روشهای مختلفی استفاده میکند. در ادامه، راههای تشخیص بیماریهای آلرژیک توسط متخصص آلرژی را بررسی کردهایم:
- ارزیابی اولیه؛ شامل تاریخچه پزشکی بیمار، سابقه خانوادگی ابتلا به آلرژی یا آسم، علائم و شدت آنها در فرد، عادات غذایی و الگوهای واکنش بدن
- معاینه فیزیک؛ بررسی پوست، چشم، بینی، گلو و ریه برای یافتن علائم آلرژیک مانند کهیر، قرمزی و تورم، التهاب، پولیپ بینی و مشکلات تنفسی
- تست خراش پوست؛ ایجاد خراش روی بازو یا ساعد و قرار دادن مقداری از آلرژن مشکوک روی این ناحیه
- تست داخل پوست؛ تزریق مقدار کمی آلرژن مشکوک به زیر پوست
- آزمایش خون؛ اندازهگیری سطح آنتیبادیهای IgE نسبت به آلرژنهای خاص موجود در خون
- پچ تست؛ برای شناسایی آلرژنهای ایجادکننده درماتیت تماسی
- تستهای عملکرد ریوی؛ برای تشخیص آسم
تشخیص درست و به موقع بیماریهای آلرژیک، برای مدیریت کارآمد علائم و عوارض بیماری بسیار مهم است.
مدیریت و درمان بیماریهای آلرژیک
متخصص آلرژی، برای درمان این بیماریها از یک رویکرد چندوجهی استفاده میکند. این رویکردها براساس نوع و شدت آلرژی و ترجیحات فردی بیمار متفاوت هستند. در اینجا، به رایجترین روشهای درمان بیماریهای آلرژیک نگاهی میاندازیم:
- دارودرمانی؛ شامل آنتیهیستامینها، ضداحتقانها، کورتیکواستروئیدها، اصلاحکنندههای لوکوترین، تثبیتکنندههای ماستسل و درمانهای بیولوژیک
- ایمونوتراپی؛ شامل تزریق منظم آلرژنها یا استفاده از قرصهای زیرزبانی با هدف کاهش یا حذف حساسیت به آلرژنها
- نورواپینفرین اورژانسی؛ برای کاهش علائم آنافیلاکسی
- اصلاح سبک زندگی؛ شامل اجتناب از آلرژنها و مدیریت رژیم غذایی
هدف از مدیریت صحیح بیماریهای آلرژیک، کاهش علائم، بهبود سلامت کلی بیمار و جلوگیری از ابتلا به عوارض مرتبط با آلرژی است.
نظارت و پیگیری بلندمدت
متخصص آلرژی، برای اطمینان از اثربخشی روشهای درمانی، بهبود نتایج و اصلاح روند درمان در صورت نیاز، بیمار را بهطور منظم ملاقات میکند. همچنین به مدیریت شرایط ناشی از آلرژی مانند آسم، اگزما و سینوزیت میپردازد.
آموزش و مشاوره
آموزش و مشاوره، نقش مهمی در مدیریت بیماریهای آلرژیک دارد. متخصص آلرژی، بیمار و خانوادهاش را برای مدیریت موثر آلرژی، جلوگیری از واکنشهای شدید و حفظ کیفیت بالای زندگی آماده میکند. مهارتهای درک آلرژی، تشخیص علائم، روشهای اجتناب از آلرژنها، مدیریت رژیم غذایی، برخورداری از آمادگیهای اضطراری و حمایت روانی مهارتهایی هستند که دکتر آلرژی به بیمارانش آموزش میدهد.
چه زمانی باید به دکتر آسم و آلرژی مراجعه کنیم؟
درصورت مشاهده علائم نشاندهنده آسم یا آلرژی، باید به متخصص آلرژی مراجعه کنید. همچنین در صورت ناموفق بودن درمان فعلی، مراجعه به دکتر آسم و آلرژی لازم است. در جدول زیر، شرایطی را که نیاز به ملاقات با متخصص آلرژی دارید، توضیح دادهایم:
شرایط مراجعه به دکتر آلرژی | علت وجود شرایط |
وجود علائم مداوم و شدید | عطسه، آبریزش و احتقان بینی، خارش چشم، سرفه، اگزما و کهیر |
وجود علائم آسم | خسخس سینه، تنگی نفس، گرفتگی قفسه سینه و سرفههای مکرر شبانه |
واکنشهای آلرژیک شدید | ظهور واکنشهای شدید و آنافیلاکسی، احتمال بروز واکنشها و مشاهده علائم آلرژی غذایی |
اختلال در زندگی روزمره | اختلال ناشی از آسم و آلرژی در رفتن به محل کار، مدرسه یا فعالیتهای خارج از خانه |
عدم اثر دارو یا عوارض آن | عدم توانایی داروهای فعلی برای کنترل واکنشهای آلرژیک و بروز عوارض ناشی از آنها |
برنامهریزی برای بارداری | به دلیل نیاز به اصلاح در برنامه درمانی |
نیاز به درمان تخصصیتر | نیاز به ایمونوتراپی آلرژن یا درمانهای بیولوژیک |
درصورت مراجعه بهموقع، متخصص آلرژی فرصت کافی برای تشخیص زودهنگام بیماری و استفاده از طیف وسیعتری از گزینههای درمانی متناسب با شرایط شما خواهد داشت.
در مراجعه به دکتر آسم انتظار چه کارهایی را باید داشته باشیم؟
متخصص آلرژی، پس از مراجعه بیمار، اقداماتی با هدف تشخیص و مدیریت انواع بیماریهای آلرژیک انجام میدهد. در اینجا، به مهمترین اقدامات دکتر آلرژی طی مراجعه بیمار، پرداختهایم:
- ارزیابی اولیه؛ پرسیدن سوالاتی درباره علائم، شدت و مدت آنها، سابقه خانوادگی آسم و آلرژی و تاریخچه پزشکی بیمار
- معاینه فیزیکی؛ بررسی علائم آلرژیک مانند تورم مجاری بینی، بثورات پوستی و چشمهای متورم
- انجام انواع تستهای آلرژی؛ شامل تستهای پوستی، آزمایش خون و پچ تست
- تشخیص نوع آلرژن؛ تشخیص مواد حساسیتزا با استفاده از نتایج آزمایشها
- ارائه برنامه درمانی؛ شامل داروها، توصیههای اجتنابی و ایمونوتراپی
- پیگیری و نظارت؛ ارزیابی روند درمان و اصلاح برنامه درمانی در صورت نیاز در ملاقاتهای بعدی
هدف از مراجعه به متخصص آلرژی، شناخت علت واکنشهای شدید سیستم ایمنی، نوع آلرژن و دریافت یک برنامه درمانی جامع است.
در انتخاب بهترین متخصص آلرژی چه مواردی را باید در نظر بگیریم؟
انتخاب بهترین متخصص آلرژی، تصمیم بسیار مهمی است که میتواند بر مدیریت موثر و روند بهبود بیماریهای آلرژیک اثرگذار باشد. در اینجا، به مهمترین فاکتورها هنگام انتخاب بهترین دکتر آلرژی اشاره کردهایم:
- دارا بودن تخصص مرتبط با نوع بیماری
- توصیههای سایر متخصصان
- بهروز بودن دانش و اطلاعات متخصص
- رویکردهای درمانی او و تناسب این رویکردها با ترجیحات بیمار
- استفاده از پیشرفتهترین تجهیزات تشخیصی و درمانی
- نظرات سایر بیماران درباره نحوه عملکرد متخصص آلرژی
- برخورداری از مهارتهای ارتباطی برای تعامل درست با بیمار
- پاسخگو بودن نسبت به نگرانیها و دغدغههای بیمار
- بیمههای موردقبول متخصص آلرژی
- موقعیت جغرافیایی مطب یا کلینیک آلرژی نسبت به محل زندگی بیمار
در نظر گرفتن این موارد، هنگام انتخاب متخصص آلرژی، میتواند تاثیر قابلتوجهی بر روند درمان و بهبودی بیماری داشته باشد.
آیا انتخاب بهترین متخصص آلرژی، در مدیریت علائم بیماری و عوارض آن تاثیر دارد؟
با درک پاسخ سوال تخصص آلرژی چیست و دکتر آلرژی کیست، میتوانید بهترین دکتر آلرژی را انتخاب کنید. بهترین متخصص ایمونولوژی، آسم و آلرژی، به تشخیص بیماریهای خودایمنی، انواع آسم و آلرژی، آسم آلرژیک، آسم غیرآلرژیک، اگزما، کهیر و آنافیلاکسی میپردازد. او برای تشخیص این بیماریها، از آزمایش خون، انواع آزمایش پوست و تست تنفس استفاده میکند. این بیماریها، با علائمی همچون درد عضلات و مفاصل، بثورات جلدی، آبریزش بینی و گرفتگی قفسه سینه همراه هستند. دکتر آسم برای درمان این بیماریها روشهایی مانند اجتناب از محرکهای تنفسی، اسپری برای سرفه حساسیتی، انواع داروی استنشاقی و سالبوتامول را توصیه میکند.
برای یافتن پاسخ سوال بهترین دکتر آسم کیست، میتوانید از قابلیت جستجو بهترین متخصصان در سایت دکتردکتر استفاده کنید. برای این کار، پس از ورود به سایت و وارد کردن عبارت متخصص آلرژی، فیلترهای پیشفرض را به بیشترین امتیاز و شهر تغییر دهید. فهرستی از بهترین دکترهای آسم فعال در شهر شما، پیش رویتان خواهد بود.
منابع:
acaai.org
webmd.com
allergyasthmanetwork.org