عفونت‌های گوارشی، ویروس آنفولانزای معده، یبوست و مسمومیت غذایی از شایع‌تریت علل دل پیچه هستند. علاوه‌بر این‌ها، دل پیچه از علائم مشترک بیماری‌هایی همچون عدم تحمل لاکتوز، سنگ کلیه، آپاندیست، استرس و اضطراب و مصرف داروهای خاص هم است.
دکتر گوارش، برای شناسایی و تشخیص دل پیچه، آزمایش ادرار، آزمایش خون، سونوگرافی و آندوسکوپی را برای بیمار تجویز می‌کند. این متخصص، پس از اینکه یافت عامل ابتلا به دل پیچه چیست، روش‌های درمانی منحصربه‌فردی برای هر بیمار ارائه می‌دهد. نوشیدن مایعات، داروهای ضداسهال، مسکن‌ها، مصرف آنتی‌بیوتیک، استراحت و جراحی بخشی از برنامه درمان دل پیچه هستند.
شما برای پیشگیری از دل پیچه می‌توانید اقدامات متعددی انجام دهید. این اقدامات شامل شستن دست با آب و صابون، پرهیز از خوردن غذاهای ناسالم، پخت کامل غذا و نوشیدن مایعات به اندازه کافی هستند.
در انتها، اگر سوالی درباره درمان دل پیچه، پیشگیری از دل پیچه و علت آن دارید، در قسمت نظرات بنویسید. کارشناس پزشکی ما به آن پاسخ خواهد داد.
دل پیچه چیست؟
دل پیچه، نوعی درد شکمیست که در اثر انقباضات غیرطبیعی عضلات معده و روده‌ها، به‌طور ناگهانی و شدید شروع می‌شود. دل پیچه، به دلیل طیف وسیعی از علت‌ها همچون عفونت‌های گوارشی، انسداد روده، التهاب یا مصرف غذاهای ناسازگار رخ می‌دهد. شایع‌ترین علائم دل پیچه، تهوع، استفراغ، نفخ و اسهال هستند. در بسیاری از موارد، دل پیچه خودبه‌خود بهبود پیدا می‌کند. چنانچه، این درد، با وجود درمان‌های خانگی، تسکین نیافت و علائم آن شدیدتر شدند، به ارزیابی‌های دقیق‌تر پزشکی نیاز خواهید داشت. دکتر گوارش، بسته به علت زمینه‌ای دل پیچه تکنیک‌های درمانی متنوعی شامل تغییر در رژیم غذایی، مصرف داروهای ضداسپاسم یا در موارد شدیدتر، مداخلات جراحی را توصیه می‌کند.
علائم دل پیچه چیست؟
فرد مبتلا به دل پیچه، بسته به علت ابتلا به آن، علائم متفاوتی را تجربه می‌کند. شایع‌ترین علائم دل پیچه شامل موارد زیر هستند:
- درد شکم؛ درد شدید و ناگهانی در ناحیه شکم به صورت مداوم یا متناوب
- نفخ و باد شکم؛ احساس پری و نفخ در شکم همراه با خروج گاز
- تهوع و استفراغ؛ تجربه تهوع و استفراغ در بیشتر مواقع
- اسهال یا یبوست؛ وقوع تغییر در حرکات روده‌ای به صورت اسهال یا یبوست
- بی‌اشتهایی؛ کاهش اشتها و احساس سیری زودرس
- تب؛ گاهی همراهی تب با دل پیچه ناشی از عفونت
- تعریق؛ تعریق بیش از حد، به‌ویژه در صورت شدت گرفتن درد
- ضعف و خستگی؛ احساس ضعف و خستگی عمومی به دلیل کاهش اشتها و از دست دادن مایعات بدن
چنانچه، فرد با علائم شدیدتری همچون خونریزی از دستگاه گوارش، کاهش وزن غیرقابل توضیح یا درد شدید و غیرقابل درمان مواجه شد، حتماً باید به دکتر گوارش مراجعه کند. برای آگاهی از اهمیت مراجعه به‌موقع به متخصص گوارش، حتما مطلب تخصص گوارش چیست را مطالعه کنید.
دل پیچه و اسهال
دل پیچه به‌عنوان درد و ناراحتی شکمیست که در اثر تحریک روده‌ها و افزایش حرکات روده‌ای رخ می‌دهد. اسهال، دفع مکرر و آبکی مدفوع و نتیجه افزایش حرکت روده‌ها و ناتوانی روده‌ها در جذب آب و مواد مغذی است. دل پیچه و اسهال معمولاً به‌طور همزمان ظاهر شده و علت مشترک آنها می‌تواند عفونت‌های گوارشی، مسمومیت غذایی یا مصرف مواد غذایی آلوده در سفر و ورود ویروس به دستگاه گوارش نیز منجر به بروز اسهال خونی خواهد شد. عفونت‌های گوارشی، نتیجه عوامل عفونی مانند باکتری‌ها، ویروس‌ها یا انگل‌ها هستند.
دل‌درد و دل پیچه
دل درد و دل پیچه، هر دو از علائم بیماری‌های گوارشی هستند. دل‌درد، همان درد یا فشار در ناحیه شکم است که در اثر التهابات معده، روده یا سایر اعضای داخلی رخ می‌دهد. دل پیچه، در قالب گرفتگی‌ها و انقباضات ناگهانی و شدید در شکم ظاهر می‌شود. این دو علائم می‌توانند درنتیجه عوامل متفاوتی همچون عفونت‌های ویروسی، باکتریایی، مسمومیت غذایی، سندرم روده تحریک‌پذیر یا استرس بروز کنند. هرگاه فردی، به‌طور همزمان دل‌درد و دل پیچه را تجربه می‌کند، باید تحت ارزیابی‌های تخصصی متخصص گوارش قرار بگیرد.
علت دل پیچه چیست؟
انواع دل درد و دل پیچه به دلایل متفاوت و متعددی رخ می‌دهد. عواملی همچون سوءهاضمه، اسهال، انواع عفونت‌ها، آب و غذای آلوده، انواع بیماری‌های کلیه و روده می‌توانند باعث بروز دل پیچه شوند. به‌همین‌خاطر، در صورت ادامه درد و تشدید علائم، نیاز به تشخیص و بررسی متخصص گوارش خواهید داشت. این متخصص، می‌تواند با انواع معاینات و آزمایش‌ها، علت زمینه‌ای دل پیچه را شناسایی کرده و متناسب با آن برنامه درمانی منحصربه‌فردی به شما ارائه دهد. در ادامه، به شایع‌ترین عوامل ایجادکننده دل پیچه پرداخته‌ایم:
مشکلات گوارشی
دل پیچه، یکی از علائم مشترک در بسیاری از مشکلات گوارشی مانند سوءهاضمه، گاز معده، اسهال و یبوست است. در ادامه، به علت هر یک از این بیماری‌های گوارشی اشاره کرده‌ایم:
- سوءهاضمه؛ احساس سنگینی و ناراحتی در معده ناشی از خوردن غذاهای سنگین یا تند
- گاز معده؛ به دلیل بلعیدن هوا یا هضم ناقص مواد غذایی
- اسهال؛ تخلیه سریع و مکرر روده در اثر عفونت‌های باکتریایی، ویروسی یا مسمومیت غذایی
- یبوست؛ به علت کمبود فیبر در رژیم غذایی یا کم‌آبی بدن
متخصص گوارش، برای درمان این بیماری‌ها، اصلاح رژیم غذایی و درمان‌های دارویی را تجویز می‌کند.
عفونت‌ها
عفونت‌های ناشی از ویروس‌ها، باکتری‌ها یا انگل‌ها، باعث التهاب و شکم درد شده و به دل پیچه منجر می‌شوند. عفونت‌های ویروسی مانند نوروویروس و روتاویروس، به سرعت قابل انتقال بوده و با علائمی مانند اسهال و استفراغ همراه هستند. عفونت‌های باکتریایی مانند باکتری سالمونلا و اشریشیا کولی ناشی از مصرف غذاهای آلوده، درد شدید شکمی، تب و اسهال را در پی دارند. انگل‌هایی مانند ژیاردیا و آمیب، از طریق آب یا غذاهای آلوده منتقل شده و علائم مشابهی ایجاد می‌کنند. متخصص گوارش، برای درمان این عفونت‌ها، آنتی‌بیوتیک‌ها یا داروهای ضدویروس را توصیه می‌کند.
مسائل مربوط به تغذیه
مصرف غذاهای آلوده، آلرژی‌های غذایی یا خوردن غذاهای تند، چرب و سنگین، دل پیچه را به دنبال دارند. در ادامه، به علت ابتلا به دل پیچه در هر یک از این موارد اشاره کرده‌ایم:
- مصرف غذاهای آلوده؛ ابتلا به عفونت‌های گوارشی از نوع باکتریایی، ویروسی و انگلی
- آلرژی‌های غذایی؛ التهاب و درد شکم ناشی از واکنش سیستم ایمنی بدن به برخی پروتئین‌های موجود در غذا
- خوردن غذاهای تند و چرب؛ ابتلا به دل پیچه در اثر تحریک معده
- پرخوری؛ دل پیچه در اثر احساس سنگینی و ناراحتی در معده
پیروی از رژیم غذایی متعادل و سالم و پرهیز از مصرف غذاهای آلوده و حساسیت‌زا، بهترین راه برای درمان این نوع دل پیچه است.
استرس و اضطراب
استرس و اضطراب، افزایش انقباضات معده و درد شکم را در پی دارند. استرس با تاثیر مستقیم بر سیستم گوارشی، باعث افزایش ترشح اسید معده و تغییر در حرکت‌های روده می‌شود. اضطراب، حساسیت معده و روده به درد را بالا می‌برد. اختلال در عادات غذایی افراد مضطرب یا مبتلا به استرس، همچون پرخوری یا بی‌اشتهایی، احتمال ابتلا به مشکلات گوارشی را تشدید می‌کند.
طبق گفته انجمن اضطراب و افسردگی آمریکا (ADAA)،
محققان ارتباط قوی بین روده و مغز را شناسایی کرده‌اند. روده نیز مانند مغز پر از اعصاب است. هنگامی که مضطرب هستید، برخی از هورمون‌ها و مواد شیمیایی آزاد شده توسط بدن، وارد دستگاه گوارش می‌شوند و در هضم غذا اختلال ایجاد می‌کنند. آنها بر فلور روده تاثیر منفی می‌گذارند و تولید آنتی‌بادی را کاهش می‌دهند. عدم تعادل شیمیایی حاصل، باعث تعدادی از بیماری‌های گوارشی همچون سوءهاضمه، گرفتگی معده، اسهال، یبوست، کاهش اشتها، گرسنگی غیرطبیعی، حالت تهوع، سندرم روده تحریک‌پذیر و زخم معده می‌شود.
تکنیک‌های مدیریت استرس مانند مدیتیشن، یوگا و تمرینات تنفسی، کاهش استرس و بهبود علائم گوارشی را به دنبال خواهند داشت. اگر میخواهید اطلاعات بیشتری درباره رابطه استرس و مشکلات گوارشی و راه‌های مهم برای مدیریت استرس و کاهش تاثیر آن بر عملکرد گوارش کسب کنید،خواندن این مقاله را پیشنهاد می‌کنیم.
شرایط پزشکی جدی
بیماری‌های کبدی، کلیوی، پانکراتیت، آپاندیسیت و بیماری‌های التهابی روده ممکن است علت دل پیچه باشند. در اینجا، به نحوه اثرگذاری این بیماری‌ها در ابتلا به دل پیچه اشاره کرده‌ایم:
- بیماری‌های کبدی؛ التهاب و درد در ناحیه شکم به دلیل ابتلا به سیروز و هپاتیت
- مشکلات کلیوی؛ ایجاد درد ناگهانی و شدید در شکم در اثر بیماری‌هایی مانند سنگ کلیه و عفونت‌های کلیوی
- پانکراتیت؛ درد شدید شکمی و دل پیچه ناشی از ابتلا به سنگ‌های صفراوی و التهاب پانکراس
- آپاندیسیت؛ شایع‌ترین علائم آپاندیس، دل پیچه و دردهای شدید شکمی می‌باشد
- بیماری‌های التهابی روده؛ التهاب مزمن روده و درد شکم در اثر بیماری‌هایی همچون کرون و کولیت اولسراتیو
تمامی این بیماری‌ها از شرایط خاص پزشکی بوده که درمان آنها به تشخیص و مراقبت‌های تخصصی نیاز دارد.
مصرف داروها
دل پیچه می‌تواند از عوارض مصرف برخی از داروها باشد. داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن و آسپیرین، با تحریک معده و زخم معده، درد و دل پیچه را به دنبال خواهند داشت. آنتی‌بیوتیک‌ها، باعث تغییراتی در فلور طبیعی روده شده و به اسهال و دل پیچه منجر می‌شوند. همچنین، برخی از داروهای مسکن، آرام‌بخش و حتی مصرف بیش از حد و نادرست داروها، با مشکلات گوارشی همراه هستند. در صورت مشاهده عوارض جانبی ناشی از داروها، پزشک متخصص، میزان مصرف دارو یا نوع داروی مصرفی را تغییر خواهد داد.
علت دل پیچه در زنان چیست؟
دل‌پیچه در زنان می‌تواند به دلایل مختلفی بروز کند. برخی از علل رایج دل پیچه در زنان شامل موارد زیر هستند:
- سندرم پیش از قاعدگی؛ ابتلا به دل پیچه در اثر تغییرات هورمونی قبل از شروع دوره قاعدگی
- دیسمنوره یا قاعدگی دردناک؛ دل‌پیچه و درد شدید به دلیل انقباضات شدید رحم
- بیماری‌های گوارشی؛ همچون سندرم روده تحریک‌پذیر، گاستریت، زخم معده یا رفلاکس اسید
- عفونت‌های مجاری ادراری؛ دل پیچه و درد زیر شکم ناشی از عفونت‌های مثانه و مجاری ادراری
- عفونت‌های تناسلی؛ دل‌پیچه و درد زیر شکم در اثر عفونت‌های واژینال یا عفونت‌های مقاربتی
- حاملگی خارج از رحم؛ وضعیت نادر اما جدی و نیازمند به مداخله فوری پزشکی
- کیست‌های تخمدان؛ درد ناگهانی و شدید در اثر ابتلا به کیست تخمدان، به‌ویژه هنگام پاره شدن کیست
- استرس و اضطراب؛ دل‌پیچه و درد معده حاصل مشکلات روانی و عاطفی
در صورت ادامه‌دار شدن دل‌پیچه یا همراهی با علائم دیگری مانند تب، خونریزی غیرعادی یا درد شدید، باید برای دریافت مراقبت‌های تخصصی به پزشک مراجعه کنید.
علت دل پیچه در بارداری
دل پیچه در بارداری، از تغییرات هورمونی، رشد رحم و تغییرات دستگاه گوارش نشات می‌گیرد. افزایش هورمون پروژسترون، با شل کردن عضلات صاف دستگاه گوارش، منجر به کندی حرکت مواد غذایی، تجمع گاز و در نتیجه دل پیچه می‌شود. رشد رحم و فشار آن بر روده‌ها، از دیگر عوامل بروز دل پیچه در زنان باردار است. همچنین، تغییرات رژیم غذایی و افزایش حساسیت به برخی غذاها در دوران بارداری، احتمال ابتلا به دل پیچه را تشدید می‌کند. استرس و اضطراب مرتبط با بارداری هم نقش پررنگی در ایجاد دل پیچه دارند.
علت دل پیچه در مردان چیست؟
دل پیچه در مردان، به دلایل مختلفی بروز می‌کند که برخی از آنها به مراقبت فوری پزشکی نیاز دارند. در ادامه، به برخی از مهمترین علل دل پیچه در مردان اشاره کرده‌ایم:
- مشکلات گوارشی؛ شایع‌ترین دلایل دل درد شامل سوءهاضمه، نفخ، یبوست، اسهال، حساسیت‌ها یا عدم تحمل‌های غذایی و مسمومیت غذایی
- التهاب و عفونت‌ها؛ عفونت‌های مختلف نظیر گاستروانتریت یا همان عفونت معده، زخم معده، رفلاکس مزمن معده و عفونت‌های دستگاه ادراری
- مشکلات کبد و کیسه صفرا؛ دل پیچه در اثر مشکلات کبدی مانند هپاتیت و بیماری‌های کیسه صفرا مثل سنگ کیسه صفرا و التهاب کیسه صفرا
- بیماری‌های کلیوی؛ درد ناگهانی و شدید ناشی از عفونت‌ها و سنگ‌های کلیوی
- آپاندیسیت؛ درد شدید در قسمت پایین سمت راست شکم در اثر التهاب آپاندیس
- مشکلات روده‌ای؛ بیماری‌هایی مانند سندرم روده تحریک‌پذیر، التهاب روده و انسداد روده
- فتق‌ها؛ فتق اینگوینال و بیرون زدن قسمتی از بافت، از طریق یک نقطه ضعیف در دیواره شکم
مردان، باید در صورت تجربه درد شدید، ناگهانی یا مداوم در ناحیه شکم، به پزشک مراجعه کرده تا با شناسایی علت دقیق دل پیچه، درمان مناسب انجام شود.
علت دل پیچه در کودکان چیست؟
عوامل متعددی باعث بروز دل پیچه در کودکان می شوند. در اینجا، به برخی از شایع‌ترین عوامل ایجادکننده دل پیچه در کودکان پرداخته‌ایم:
- عفونت‌های گوارشی؛ عفونت‌های شایع ویروسی مانند نورویروس و روتاویروس یا عفونت‌های باکتریایی
- نفخ و گاز معده؛ تجمع گاز در معده و روده‌ها در اثر برخی از مواد غذایی مانند لوبیا، نوشابه‌های گازدار و برخی از میوه‌ها
- یبوست؛ سختی دفع مدفوع به دلیل مصرف رژیم غذایی کم‌فیبر و مصرف کم آب
- آلرژی‌های غذایی؛ حساسیت به برخی مواد غذایی مانند لبنیات، گندم و تخم‌مرغ
- اختلالات گوارشی؛ مانند بیماری التهاب روده، سندرم روده تحریک‌پذیر و بیماری سلیاک
- عوامل روانی؛ استرس، اضطراب و نگرانی
- مسمومیت غذایی؛ مصرف غذاهای فاسد یا آلوده به باکتری‌ها
اگر کودک شما به‌طور مداوم، دل‌پیچه یا علائم شدیدتری مانند تب، استفراغ مداوم، کاهش وزن یا خون در مدفوع دارد، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
علت دل پیچه در نوزادان چیست؟
دل پیچه در نوزادان از علائم مشترک بسیاری از مشکلات و بیماری‌های نوزادی به حساب می‌آید. در ادامه، به برخی از شایع‌ترین عوامل دل پیچه نوزادان اشاره کرده‌ایم:
- کولیک یا قولنج نوزادی؛ گریه‌های مداوم و بدون علت مشخص نوزاد در چند هفته اول و گاهی تا چند ماهگی
- گاز معده؛ دل پیچه ناشی از بلعیدن هوا هنگام شیر خوردن و تجمع گاز در معده و روده
- رفلاکس معده به مری؛ بازگشت محتویات معده به مری و ایجاد سوزش و ناراحتی
- حساسیت به شیر یا مواد غذایی؛ دل پیچه و ناراحتی در اثر حساسیت به پروتئین‌های موجود در شیر گاو یا سایر مواد غذایی
- یبوست؛ دل پیچه ناشی از مدفوع سفت و کم‌تعداد در برخی نوزادان
- عفونت‌های گوارشی؛ دل درد در اثر ابتلا به عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی در دستگاه گوارش نوزادان
- عدم تحمل لاکتوز؛ به دلیل محروم بودن از آنزیم هضم‌کننده لاکتوز بیماری حساسیت به لاکتوز به وجود می‌آید.
برای شناسایی علت دل پیچه در نوزادان و دریافت درمان مناسب، مشاوره با پزشک متخصص اطفال ضروری است.
دل پیچه چگونه تشخیص داده می‌شود؟
دل پیچه یک علامت مشترک در بسیاری از بیماری‌ها است. به‌همین‌خاطر، تشخیص دقیق علت زمینه‌ای دل‌پیچه، به بررسی‌های تخصصی پزشک نیاز دارد. پزشک، معمولا در چندین مرحله و با چندین روش، برای شناسایی علت دل پیچه اقدام می‌کند. در ادامه، به روش‌های تشخیص دل پیچه پرداخته‌ایم:
| روش تشخیصی | شرح روش |
| ارزیابی و مصاحبه اولیه | پرسیدن سوال درباره علائم، مدت زمان بروز آنها، شدت درد، عوامل بهبوددهنده یا تشدیدکننده درد، سابقه بیماری‌های قبلی و داروهای مصرفی |
| معاینه فیزیکی | تشخیص محل دقیق درد و نشانه‌های احتمالی مانند التهاب یا حساسیت با لمس ناحیه شکم و بررسی واکنش بیمار |
| آزمایشات خون | بررسی علائم عفونت، التهاب یا مشکلات دیگر مانند کم‌خونی، مشکلات کبدی و کلیوی و سطح الکترولیت‌ها |
| آزمایش ادرار و مدفوع | بررسی وجود عفونت، خونریزی، یا مشکلات دیگر در دستگاه گوارش |
| تصویربرداری | سونوگرافی، رادیوگرافی، سی‌تی‌اسکن یا ام‌آر‌آی برای بررسی مشکلات ساختاری یا التهابی دستگاه گوارش، بر اساس نتایج معاینه و آزمایشات اولیه |
| آندوسکوپی | تجویز اندوسکوپی برای بررسی داخلی معده و روده با هدف مشاهده مستقیم دستگاه گوارش و گرفتن نمونه‌های بافتی |
تشخیص دل‌پیچه به ترکیبی از این مراحل و ابزارهای تشخیصی نیاز دارد تا علت دقیق آن مشخص شود و درمان مناسب انجام گیرد.
راه‌های درمان دل پیچه چیست؟
برای درمان و تسکین علائم دل پیچه، روش‌های متعددی وجود دارد. انواع درمان‌های خانگی، درمان‌های پزشکی، درمان‌های گیاهی و اصلاح سبک زندگی وجود دارد که باعث بهبود دل پیچه خواهد شد. بسته به علت دل پیچه، می‌توان روش درمانی موثر آن را به‌کار گرفت. برای مثال، اگر دل پیچه ناشی از استرس یا اضطراب است، تمرینات آرام‌بخش مانند یوگا و مدیتیشن موثر خواهد بود. در ادامه، به اثربخش‌ترین روش‌های درمان دل پیچه پرداخته‌ایم:
مصرف نوشیدنی‌های گرم
نوشیدن آب گرم یا چای گیاهی یکی از روش‌های موثر برای کاهش دل‌پیچه است. آب گرم، با بهبود جریان خون، موجب آرام کردن عضلات معده می‌شود. نوشیدنی‌های گیاهی مانند چای نعناع، چای زنجبیل، چای بابونه و چای زیره با خواص ضدالتهابی و ضداسپاسمی خود به تسکین درد و کاهش انقباضات عضلانی معده کمک می‌کنند. نعناع و بابونه، به دلیل خواص آرام‌بخشی خود، منجر به تسکین سیستم گوارش، کاهش نفخ و بهبود دل‌پیچه می‌شود. زنجبیل هم به بهبود هضم و کاهش التهاب کمک می‌کند. زیره سبز هم ضداسپاسم بوده و در نتیجه مصرف آن، شاهد کاهش انقباضات عضلانی و تسکین درد خواهید بود.
استفاده از کمپرس گرم
استفاده از حرارت، یکی از روش‌های ساده و موثر برای تسکین دل‌پیچه است. قرار دادن کمپرس گرم، به کاهش درد و تسکین انقباضات عضلانی کمک می‌کند. حرارت با افزایش جریان خون در ناحیه شکم، کاهش درد و بهبود عملکرد گوارشی را به همراه دارد. این روش، برای دردهای ناشی از اسپاسم عضلانی بسیار مفید است. استفاده از این روش، به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه، تاثیرات مثبتی روی دل‌پیچه و حال فرد برجای می‌گذارد.
ماساژ شکم
ماساژ شکم، یکی از روش‌های طبیعی و کارآمد برای کاهش دل‌پیچه و بهبود عملکرد گوارشی است. ماساژ آرام و دایره‌ای شکم به تسکین انقباضات عضلانی و کاهش درد منجر می‌شود. این روش، به افزایش جریان خون در ناحیه شکمی و بهبود حرکت روده‌ها کمک می‌کند. ماساژ با روغن‌های گیاهی مانند روغن نعناع یا روغن زنجبیل، اثرات آرام‌بخش و ضدالتهابی دارد. انجام ماساژ به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه در روز، کاهش دل‌پیچه، بهبود عملکرد گوارشی و کاهش درد در ناحیه شکم را به دنبال دارد.
خوردن غذاهای سبک و قابل هضم
خوردن غذاهای سبک و قابل هضم، یکی از اصول مهم برای جلوگیری و کاهش دل‌پیچه است. غذاهای چرب، سرخ شده، تند و پرادویه با تحریک معده، دل‌پیچه ایجاد می‌کنند. مصرف غذاهای ساده و سبک مانند سبزیجات پخته، برنج سفید، مرغ پخته و سوپ‌های سبک را می‌توانید جایگزین غذاهای سنگین و محرک کنید. همچنین، خوردن وعده‌های کوچک‌تر و متنوع‌تر و در تعداد دفعات بیشتر، به بهبود هضم و جلوگیری از دل‌پیچه کمک می‌کند.
افزایش مصرف فیبر
افزایش مصرف فیبر، به‌ویژه فیبر موجود در میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و حبوبات، به تنظیم حرکت روده‌ها و جلوگیری از یبوست منجر می‌شود. یبوست، یکی از دلایل اصلی دل‌پیچه است، بنابراین مصرف کافی فیبر می‌تواند علائم دل پیچه را تسکین دهد. فیبر با افزایش حجم مدفوع و تسهیل حرکت آن در روده‌ها، به کاهش فشار و درد در ناحیه شکم کمک می‌کند. برای دریافت فیبر کافی، مواد غذایی حاوی فیبر را در رژیم غذایی روزانه خود قرار دهید.
نوشیدن آب کافی
کمبود آب بدن با خشکی مدفوع، یبوست و در نهایت دل‌پیچه همراه خواهد بود. نوشیدن آب کافی، با تسهیل حرکت مدفوع در روده‌ها، از ابتلا به یبوست کمک می‌کند. همچنین، نقش مهم آب در هضم غذا و جذب مواد مغذی، اجازه تجمع گاز در معده و روده‌ها را نمی‌دهد. برای حفظ سلامت سیستم گوارش و کاهش دل‌پیچه، روزانه حداقل ۸ لیوان آب بنوشید. مصرف نوشیدنی‌های شیرین و کافئین‌دار باعث از دست رفتن آب بدن می‌شوند.
استفاده از ضداسیدها
ضداسیدها با خنثی کردن اسید معده، به تسکین سوزش سر دل و دل‌پیچه کمک می‌کنند. مصرف این داروها به صورت قرص یا مایع به سرعت تاثیر خود را برجای می‌گذارند. استفاده از ضداسیدها، علائم گاستریت، زخم معده و رفلاکس معده را هم تسکین می‌دهند. برای استفاده مداوم از این داروها، حتما با پزشک مشورت کنید؛ زیرا ممکن است با ظهور عوارض جانبی یا پنهان کردن علائم مشکلات دیگر، آسیب جدی‌تری وارد کند.
داروهای ضداسپاسم
داروهای ضداسپاسم، با کاهش انقباضات عضلانی و آرام کردن عضلات شکم، به تسکین درد و کاهش دل پیچه کمک می‌کنند. داروهایی مانند دی‌سیکلومین و هیوسین از این نوع داروهای ضداسپاسم هستند. مصرف این داروها به دستور پزشک نیاز دارد، زیرا ممکن است با ظهور عوارض جانبی و استفاده نادرست از آنها، مشکلات جدی‌تری ایجاد کند. این داروها معمولاً برای دل پیچه ناشی از مشکلات مزمن مانند سندرم روده تحریک‌پذیر تجویز می‌شوند.
پروبیوتیک‌ها
پروبیوتیک‌ها، مکمل‌هایی حاوی باکتری‌های مفید برای روده‌ها هستند. این باکتری‌های مفید، به تعادل میکروبیوم روده کمک کرده و از رشد باکتری‌های مضر جلوگیری می‌کنند. مصرف پروبیوتیک‌ها، علائم سندرم روده تحریک‌پذیر، یبوست و اسهال را بهبود می‌دهند. پروبیوتیک‌ها، معمولاً به صورت مکمل‌های غذایی یا در غذاهای تخمیری مانند ماست و کفیر یافت می‌شوند. مصرف منظم پروبیوتیک‌ها، به بهبود عملکرد گوارشی و کاهش دل‌پیچه کمک می‌کند؛ اما قبل از شروع مصرف مکمل‌های پروبیوتیک با پزشک مشکل خود را در میان بگذارید.
چگونه از دل پیچه پیشگیری کنیم؟
شایع‌ترین علت ابتلا به دل پیچه را عفونت‌های گوارشی، مصرف غذاهای ناسالم، استرس و مشکلات گوارشی یافتیم. جلوگیری از این موارد، اصلاح سبک زندگی، رعایت نکات تغذیه‌ای و بهداشتی باعث پیشگیری از دل پیچه خواهد شد. در ادامه، به اثربخش‌ترین راه‌های پیشگیری از دل پیچه اشاره کرده‌ایم:
- مصرف تغذیه سالم؛ مصرف غذاهای سالم و متعادل، غذاهای سبک، قابل هضم و کم‌چرب، مصرف غذاهای غنی از فیبر
- خوردن وعده‌های کوچک غذایی؛ بهبود هضم غذا و کاهش فشار روی معده در اثر خوردن وعده‌های کوچک‌تر و متنوع‌تر و پرهیز از خوردن سریع غذا و خوب نجویدن آن
- فعالیت بدنی منظم؛ بهبود حرکت روده‌ها و کاهش خطر یبوست و دل پیچه با انجام ورزش‌های سبک ماننده پیاده‌روی، یوگا و شنا
- مدیریت استرس؛ کاهش استرس و پیشگیری از استرس به کمک مدیتیشن، یوگا، تنفس عمیق و تکنیک‌های آرام‌سازی
- اجتناب از مواد تحریک‌کننده؛ مانند کافئین، الکل، سیگار و مواد غذایی حساسیت‌زا
- رعایت بهداشت غذایی؛ مصرف مواد غذایی تازه و سالم، شستن دست‌ها قبل از خوردن غذا، شستشوی مناسب میوه‌ها و سبزیجات و پختن کامل غذاها
- مصرف پروبیوتیک‌ها؛ بهبود سیستم گوارش از طریق مصرف مکمل‌های غذایی و غذاهای تخمیری مانند ماست و کفیر
- مصرف آب کافی؛ نوشیدن آب سالم و بهداشتی و پرهیز از نوشیدنی‌های قندی و گازدار
- استفاده از گیاهان دارویی؛ بهبود هضم و کاهش دل پیچه در اثر مصرف گیاهانی همچون نعناع، بابونه، زنجبیل و زیره سبز
رعایت موارد گفته شده می‌توانند به بهبود عملکرد دستگاه گوارش و کاهش احتمال ابتلا به دل پیچه کمک کنند.
برای درمان دل پیچه به چه دکتری مراجعه کنیم؟
برای درمان دل‌پیچه، مراجعه به دکتر گوارش توصیه می‌شود. متخصص گوارش، علل مختلف دل‌پیچه را شناسایی کرده و درمان منحصربه‌فردی برای هر علت زمینه‌ای ارائه می‌دهد. این پزشک، با استفاده از روش‌های تشخیصی مانند آزمایش‌های خون، تست‌های تصویربرداری و آندوسکوپی، به بررسی و ارزیابی مشکلات گوارشی می‌پردازد. علاوه‌براین، دکتر گوارش راهنمایی‌های مناسبی در مورد تغذیه، سبک زندگی و درمان‌های دارویی با استفاده از قرص دل پیچه و با هدف کاهش علائم و بهبود وضعیت شما و درمان دل پیچه ارائه خواهد داد.اگر برای بهبود و درمان این عارضه پزشکی خود نیازمند کسب اطلاعات بیشتر هستید، پیشنهاذ می‌کنیم مطلب درمان دل پیچه را در مجله سلامت دکتردکتر حتما بخوانید.
دل پیچه چه تاثیری بر کیفیت زندگی ما می‌گذارد؟
دل پیچه با ایجاد درد شدید، ناراحتی و اضطراب، فعالیت‌های روزمره را مختل می‌کند. اختلال در خواب، کاهش اشتها و مشکلات گوارشی مهمترین اثرات منفی دل پیچه هستند.
ابتلا به عفونت‌های گوارشی، عدم تحمل غذایی، یبوست، سنگ کلیه و استرس و اضطراب باعث کاهش تمرکز و کارایی فرد در محل کار، تحصیل و زندگی روزمره خواهد شد. ابتلا به دل پیچه‌های مکرر، بر سلامت روانی فرد تأثیر منفی می‌گذارد. به‌همین‌خاطر، باید با مراجعه به‌موقع به دکتر گوارش، تحت ارزیابی‌های تخصصی قرار بگیرید. دکتر گوارش، با تفسیر نتایج حاصل از آزمایش خون، آزمایش ادرار و مدفوع و سونوگرافی، به اینکه علت دل پیچه چیست پی خواهد برد. این متخصص، برای درمان دل پیچه، ترکیبی از روش‌های درمانی شامل مصرف داروهای ضداسهال، آنتی‌بیوتیک، مسکن‌ها، نوشیدن مایعات به اندازه کافی و استراحت را توصیه می‌کند.
در نهایت، اگر به دل پیچه مواجه هستید و نیاز به مراجعه به متخصص گوارش در شهر خودتان دارید، می‌توانید از خدمات نوبت‌دهی سایت دکتردکتر استفاده کنید. برای این کار، پس از ورود به سایت دکتردکتر، تخصص گوارش و سپس شهر خود را انتخاب کنید. فهرستی از متخصصان گوارش فعال در آن شهر، پیش روی‌تان خواهد بود. با انتخاب دکتر مورد نظر خود و کلیک روی گزینه «نوبت بگیرید»، وارد پروفایل این متخصص شده و نوبت خود را ثبت کنید.
منابع:
nhs.uk
webmd.com
سوالات متداول دل پیچه
خیر. در بسیاری از موارد دل پیچه به علت مشکلات گذرا مانند سوءهاضمه یا مسمومیت غذایی است و خود به خود بهبود می‌یابد.
غذاهای تند می‌توانند مخاط معده را تحریک کرده و منجر به دل پیچه شوند.
در برخی موارد، مشکلات قلبی می‌توانند باعث درد در ناحیه شکم شوند که ممکن است با دل پیچه اشتباه گرفته شود.
بله. حساسیت به گلوتن یا بیماری سلیاک می‌تواند باعث دل پیچه و مشکلات گوارشی شود.
بله. تغییرات ناگهانی در رژیم غذایی باعث مشکلات گوارشی و دل پیچه می‌شود.
