عوارض ویتامین دی در اثر مصرف بی‌رویه مکمل‌های حاوی این ویتامین رخ می‌دهند و ممکن است بیماری‌هایی را در فرد ایجاد کنند.
ویتامین دی نقشی حیاتی را در سلامت جسمی ما ایفا می‌کند. این ویتامین در حقیقت از طرق مختلف و بسیاری در حفظ سلامت و عملکرد سلول‌های بدن نقش دارد. از آن جا که امروزه اکثر مردم نمی‌توانند نیازهای روزانه خود نسبت به ویتامین دی را تأمین کنند، مصرف مکمل‌های ویتامین دی می‌تواند مفید باشد. اگرچه بعید به نظر می‌رسد، اما در مواردی افرادی با نشانه‌های مسمومیت ویتامین دی گزارش شده‌اند.
ویتامین دی در جذب کلسیم، عملکرد ایمنی و حفظ سلامت استخوان، عضلات و قلب نقش مهمی دارد. به‌طور معمول بدن انسان می‌تواند از طریق مصرف خوراکی و غذاهای روزمره نیازهای اساسی خود را برطرف سازد. همچنین بدن انسان می‌تواند با قرارگیری در معرض نور مستقیم آفتاب نیز به ساختن ویتامین دی اقدام کند.
با این حال، به‌جز ماهی‌های چرب، اکثر غذاها فاقد میزان لازم برای تأمین ویتامین دی مورد نیاز بدن هستند. همچنین زندگی امروزه باعث شده است که اکثر مردم نتوانند روزانه به‌اندازه کافی در معرض نور مستقیم آفتاب قرار گیرند. این موضوع اساس گفته‌های پیشین ما در رابطه با معمول بودن فقدان ویتامین دی در برخی افراد است. بر اساس آمارهای بین‌المللی، در حال حاضر دست کم 1 میلیارد نفر در سراسر جهان از فقر ویتامین دی رنج می‌برند.
مکمل‌ها امروزه بسیار رایج هستند و هر دو نوع ویتامین دی 2 و ویتامین دی 3 را می‌توان در فرم مکمل مصرف کرد. ویتامین دی 3 در پاسخ به تماس با خورشید و همچنین در محصولات حیوانی یافت می‌شود، در حالی که ویتامین دی 2 از طریق فراورده‌های گیاهی تأمین می‌شود. همچنین ویتامین D3 در افزایش سطح ویتامینی خون، نقش مهم‌تری را نسبت به ویتامین دی 2 بازی می‌کند. به این ترتیب افزایش سطح دی 3 خون می‌تواند عوارضی را برای افراد ایجاد نماید.
از آنجایی که ویتامین در چربی بدن ذخیره می‌شود و به آهستگی به جریان خون منتقل می‌شود، عوارض ویتامین دی ممکن است چند ماه پس از قطع مصرف مکمل‌ها ادامه یابد. باید توجه داشت عوارض ویتامین دی مانند مسمومیت، امری غیرعادی بوده و بیشتر شامل حال افرادی می‌شود که برای مدت‌های طولانی از مکمل‌های ویتامینی تغذیه داشته‌اند؛ همچنین به‌طور ویژه افزایش بیش از حد سطح ویتامین دی خون از طریق تغذیه روزمره و همچنین قرار گیری در معرض نور آفتاب امری محال و دور از تصور به نظر می‌رسد.
در این نوشته قصد داریم به چند اثر جانبی ممکن در مصرف ویتامین دی بپردازیم:
سطح بالای ویتامین دی خون
سطح مناسب ویتامین دی خون شما می‌تواند باعث تقویت ایمنی و محافظت شما از بیماری‌های نظیر پوکی استخوان و سرطان شود.
باوجود این که امروزه اکثر افراد به مصرف مکمل‌های حاوی ویتامین دی روی آورده‌اند، پیدا کردن افرادی که سطح ویتامین دی خون آن‌ها بالا باشد، کمی سخت به نظر می‌رسد.
به‌طور خلاصه سطح ویتامین دی بیشتر از 100 نانوگرم در هر میلی لیتر خون افراد نشانه وجود مازاد این ویتامین در خون داشته و می‌تواند اثرات جانبی را در افراد موجب شود.
بالا رفتن سطح کلسیم
همان‌طور که گفته شد، سطح مناسب ویتامین دی می‌تواند به جذب کلسیم خون کمک کند. با این حال بالا رفتن سطح ویتامین دی می‌تواند موجب افزایش کلسیم جذب شده توسط فرد شده که موارد زیر اولین نشانه‌های آن خواهد بود:
- پریشانی گوارشی، مانند استفراغ، تهوع و درد معده
- خستگی، سرگیجه و سردرگمی
- تشنگی بیش از حد
- تکرر ادرار
- یبوست، درد شکم، اسهال
ضعف استخوان
از آنجا که ویتامین دی نقش مهمی در جذب کلسیم و متابولیسم استخوان دارد، دریافت کافی این ویتامین برای حفظ سلامت استخوان‌ها ضروری است. با این حال مصرف بیش از حد این ویتامین می‌تواند برای سلامت استخوان‌ها مضر باشد.
اگر چه بیشتر تأثیرات ویتامین دی به سطح کلسیم درون خون مربوط می‌شود، اما برخی محققان معتقدند که مصرف دوز بالای این ویتامین ممکن است به‌واسطه مکانیسم‌های خود تنظیم منفی سبب کم شدن مقدار ویتامین K2 در خون شوند. در واقع یکی از وظایف ویتامین K2 حفظ سطح کلسیم استخوان‌ها در خون و بافت استخوانی است. تحقیقات نشان داده است یکی از عوارض ویتامین دی کاهش فعالیت ویتامین K2 در افراد است.
این رابطه همچنین ضرورت مصرف غذاهای حاوی ویتامین K2 همچون لبنیات را در کنار مصرف مکمل‌های ویتامین دی نشان می‌دهد.
نارسایی کلیه
در یک تحقیق جامع که سال 2015 در کشور انگلستان انجام‌شده است، از میان 62 مورد بیمار مبتلا به مصرف بی‌رویه ویتامین دی، همه بیماران از مشکلات نارسایی کلیه رنج می‌بردند. گمان برده می‌شود که بالا بودن سطح کلسیم بدن به‌صورت بلند مدت، به کلیه‌های این افراد که وظیفه دفع مقادیر مازاد را به عهده دارد صدمه زده است.
به‌طور کلی موضوعات مطرح شده، ضرورت مصرف متعادل انواع ویتامین‌ها را نشان می‌دهد. همان‌طور که گفته شد، مصرف بیش از حد ویتامین‌ها و سایر مواد مورد نیاز بدن نیز می‌تواند خطرات و صدمات جبران ناپذیری را متحمل فرد مصرف کننده نماید.
منابع:
سلام من باردار هستم وقرص ویتامین دی ۳ در طول روز یک عدد ۲هزار میخورم ولی با این حال از شدت درد استخوان شبها نمیتوانم بخوابم ایا باید دوز دارو را زیادتر کنم ؟
سلام من داروی دومپریدون وپنتوپرازول طبق دستور متخصص گوارش می خورم باوجود این هروقت قرص د۳، پنجاه هزار واحدی می خورم دوسه روز معده درد وپشت درد دارم،چرا؟واینکه چه دوزی مصرف کنم
سلام
با معده پر یا همراه پنتوپرازول بخورین
قرص ویتامین دی ۳ روزانه مصرف میکنم ومعده درد گرفتم طوری هستش که درد ان به پشت هم میزنه ایا میتونه علائم این قرص باشه تا الان معده درد نداشتم
سلام
قرص کلسیم د۳ یا قرص د۳ ؟
دوز آن چفدر است؟
سلام خسته نباشید من ویتامین دی میخورم بی حال میشم
سلام با دوز كم بخوريد روزي يك عدد ١٠٠٠ واحد