یک کودک باید چند ساعت بخوابد؟ میزان خواب کودک یکی از آن مسائل تخصصی مرتبط با کودک است که تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار دارد. بیشتر والدین دوست دارند تا فرزندشان سر موقع بخوابد، اما تعریف زمان درست برای خوابیدن کودک در بازه‌های مختلف سنین کودکی با یکدیگر متفاوت است. درک همین تفاوت به والدین دیدی واقعی در این زمینه می‌دهد.
در ادامه با خواندن این مقاله از مجله دکتردکتر می‌توانید با مقوله خواب کودک به میزان منطقی آشنا شوید. با این‌حال توصیه می‌کنیم اگر در شهر شلوغی مثل تهران زندگی می‌کنید و خواب کودکتان غیرعادی است، به متخصص کودکان تهران مراجعه کنید.
با ما همراه باشید تا با هم بررسی کنیم که واقعا بچه‌ها به چقدر خواب نیاز دارند؟
میزان خواب کودک در سنین مختلف باید چقدر باشد؟
مقدار خواب مورد نیاز کودکان مختلف با هم متفاوت بوده و به عوامل مشخصی، همچون سن کودک بستگی دارد.
میزان خواب کودک از دوران نوزادی تا شروع جوانی، به 7 دوره زمانی مختلف تقسیم می‌شود:
یک تا چهار هفتگی؛ ۱۵ تا ۱۶ ساعت در شبانه‌روز
میزان خواب کودک در دوران نوزادی معمولاً ۱۵ تا ۱۸ ساعت در شبانه‌روز است، هرچند که هر بار تنها در دوره‌های کوتاه دو تا چهار ساعته می‌خوابند. نوزادان نارس بیشتر و کودکان مبتلا به کولیک کم‌تر از این مدت زمان استراحت می‌کنند.
از آنجایی که در نوزادان هنوز ساعت زیستی داخلی بدن (circadian rhythm) شکل نگرفته، الگوهای خواب آن‌ها به چرخه شب و روز وابسته نیست؛ در حقیقت خواب آن‌ها یک الگوی مشخص را دنبال نمی‌کند.
درباره پریدن نوزاد در خواب می‌توانید در مجله سلامت دکتردکتر بیشتر بخوانید.
یک تا چهار ماهگی؛ ۱۴ تا ۱۵ ساعت در شبانه‌روز
با رسیدن به ۶ هفتگی، نوزاد آرام‌تر شده و الگوی خواب منظم تری پدیدار می‌شوند.
طولانی‌ترین میزان خواب کودک در این سن به ۴ تا ۶ ساعت رسیده و معمولاً به صورت منظم در زمان غروب آفتاب رخ می‌دهد. در این سن اشتباه گرفتن شب و روز به پایان میرسد.
چهار تا دوازده ماهگی؛ ۱۴ تا ۱۵ ساعت در شبانه‌روز
در حالی که تا ۱۵ ساعت زمان برای خواب ایده‌آل به نظر میرسد، میزان خواب کودک بالای یازده ماه تنها ۱۲ ساعت در روز می‌خوابند.
رسیدن به یک الگوی خواب ثابت، هدف اصلی این دوره است. چرا که در این سن کودک اجتماعی‌تر شده و الگوهای خوابش هم به والدین شبیه تر می‌شود.
در حول و حوش 6 ماهگی، کودک ۳ یا ۲ بار در طول روز چرت می‌زند. در این زمان و یا حتی زودتر کودک قادر است که به صورت کامل در طول شب بخوابد.
زمانی که ساعت زیستی داخل بدن به صورت کامل به تکامل برسد، الگوی چرت عصرگاهی کودک هم به ثبات خواهد رسید.
چرت نیمه صبحگاهی کودک معمولاً از ساعت ۹ صبح شروع شده و تا یک ساعت ادامه دارد. چرت ظهرگاهی هم معمولا یک تا دو ساعت طول کشیده و معمولاً از ظهر تا ساعت ۲ بعد از ظهر به طول می‌انجامد.
چرت عصرگاهی هم هر زمانی بین ساعت 3 تا 5 بعد از ظهر رخ داده و از نظر مدت زمان در افراد مختلف متفاوت است.
یک تا سه سالگی؛ ۱۲ تا ۱۴ ساعت در شبانه‌روز
زمانی که کودک یک سالگی را پشت سر می‌گذارد و با رسیدن به ۱۸ تا ۲۱ ماهگی، کم‌کم تمایل به چرت صبحگاهی و غروب خود را از دست داده و تنها یک بار در روز چرت می‌زند.
در حالی که کودکان نوپا به ۱۴ ساعت خواب در روز نیاز دارند، آن‌ها معمولاً تا ۱۰ ساعت به خواب می‌روند.
بیشتر کودکان ۲۱ تا ۳۶ ماهه، کماکان به یک خواب کوتاه نیمروز نیاز دارند، مدت زمان این خواب بین یک تا سه و نیم ساعت متفاوت است.
کودکان در این سن معمولاً بین ساعت ۷ و ۹ شب به رختخواب رفته و صبح‌ها بین ساعت ۶ و ۸ از خواب بیدار می‌شوند.
سه تا شش سالگی؛ ۱۰ تا ۱۲ ساعت در شبانه‌روز
میزان خواب کودک در این سن معمولاً بین ساعت ۷ تا ۹ شب به خواب رفته و بین ساعت ۶ تا ۷ صبح از خواب بیدار می‌شوند. این الگوی خواب درست مانند الگوی خواب کودک در سنین پایین‌تر است.
در سه سالگی هنوز کودکان خواب کوتاه روزانه را دارند در حالی که در پنج سالگی بیشتر آن‌ها دیگر در هنگام روز به خواب نمی‌روند.
چرت روزانه به تدریج کوتاه‌تر می‌شود. مشکلات خواب جدید بعد از سن سه سالگی معمولاً ایجاد نمی‌شود.
هفت تا دوازده سالگی؛ ۱۰ تا ۱۱ ساعت در شبانه‌روز
در این سنین به دلیل فعالیت‌های اجتماعی، خانوادگی و روتین مدرسه، میزان خواب کودک به تدریج دیر و دیرتر می‌شود. بیشتر دوازده ساله‌ها تقریبا ساعت ۹ شب به رختخواب می‌روند.
با این همه ساعت به خواب رفتن کودکان در این سن متفاوت بوده و بین ساعات ۷ تا ساعت ۱۰ خواهد بود. کل میزان خواب کودک در این سن ۹ تا ۱۲ ساعت و به صورت میانگین ۹ ساعت خواهد بود.
دوازده تا هجده سالگی؛ ۸ تا ۹ ساعت در شبانه‌روز
نیاز به خواب برای سلامت و کیفیت زندگی نوجوانان بسیار ضروری و حیاتی است. در این سن بسیاری از نوجوانان به ساعت‌های خواب بیش‌تری نسبت به سال‌های گذشته احتیاج دارند.
با این همه بسیاری از نوجوانان و جوان در این سنین به دلیل افزایش فشارهای اجتماعی، به مقدار کافی و مورد نیاز نمی‌خوابند.
تنظیم ساعت خواب کودک در سنین پایین
برای داشتن یک خواب خوب و مفید برای کودک باید یک برنامه منظم چید و ساعت خواب کودک را تنظیم کرد. نخست بدانیم که روتین شبانه‌ی خواب کودک چیست؟ در ادامه این روند را قدم به قدم توضیح می‌دهیم.
روتین شبانه برای تنظیم خواب کودک چیست؟
تنظیم ساعت خواب کودک و داشتن یک روتین منظم نیازمند اجرای فعالیت‌های کمی است. در واقع نکته‌ی کلیدی ماجرا این است که این فعالیت‌ها هر شب به شیوه‌ی یکسانی انجام شوند. در واقع 20 دقیقه قبل از ساعت خواب کودک این فعالیت‌ها شروع می‌شوند.
بیشتر روتین‌های شبانه برای تنظیم خواب کودک شامل فعالیت‌های پیش از خواب مانند حمام کردن، مسواک زدن و انجام فعالیت‌های لذت بخش مانند کتاب خواندن و یا گوش دادن به یک داستان صوتی است.
برای اینکه محیط خواب کودک آرام و مثبت باقی بماند، باید از توجه مثبت و تشویق استفاده کرد.
روتینی شبانه که می‌تواند بعد از شام یا حمام آغاز شود و میزان خواب کودک را تنظیم کند عبارت است از:
- کودک برای 15 تا 20 دقیقه بازی می‌کند، این مدت زمان می‌تواند کتاب خواندن با پدر و مادر را هم شامل شود.
- پدر یا مادر به همراه کودک به اتاق خواب می‌روند.
- پدر یا مادر کودک را به آرامی در آغوش کرده و او را می‌بوسند.
- کودک در تخت قرار داده می‌شود.
- در پایان 20 دقیقه به فرزند خود شب بخیر بگویید. در این زمان اگر کودک پافشاری کرد و یا اینکه در برابر خوابیدن مقاومت کرد، شما باید جدی باشید. با رفتار خود به کودک نشان دهید که الان موقع خواب است و بعد بلافاصله اتاق خواب کودک را ترک کنید.
تنظیم میزان خواب کودک؛ انتخاب زمان مناسب
کودکان در سنین پایین معمولاً بین ساعت 7 تا 8 شب به خواب می‌روند و پدر و مادر هم ممکن است این ساعت را به عنوان ساعت خواب ایده آل در ذهن داشته باشند.
اما با این همه بهتر است که ساعت خواب کودک را برای زمانی تنظیم کرد که کودک به صورت طبیعی به خواب می‌رود.
با این کار شانس بالاتری وجود دارد که روتین شبانه با موفقیت به زمان خواب کودک متصل شود. برای مثال اگر کودک در نهایت در ساعت 9 شب به خواب می‌رود، از این ساعت به عنوان ساعت خواب موقت استفاده کنید.
ساعت خواب واقعی کودک را به آرامی به ساعت خواب دلخواه خود نزدیک کنید
یک هفته بعد از شروع روتین خواب، شما می‌توانید ساعت خواب کودک را به آرامی به سمت جلو بکشانید.
برای این کار باید هر دو روز یکبار ساعت خواب کودک را 15 دقیقه به جلو بکشید. این کار را تا زمانی ادامه دهید که به ساعت دلخواه خود برسید.
برای مثال اگر ساعت ایده آل شما ساعت 9 است، باید کارهای زیر را انجام دهید:
- ساعت 8:45 دقیقه کودک را در تخت قرار دهید
- این کار را برای دو شب انجام دهید
- در دو روز آینده ساعت خواب کودک را 15 دقیقه به جلو کشیده و او را در ساعت 8:30 در تخت قرار دهید
- این کار را تا زمانی که ساعت خواب کودک به ساعت دلخواه شما برسد، ادامه دهید
این کار ممکن است چندین هفته طول بکشد ولی در نهایت تنظیم خواب شبانه کودک فواید بسیار زیادی برایتان دارد؛ مثلا تعداد دفعاتی که کودک در طول شب بیدار می‌شود را کاهش داده و به رابطه بهتر والد– فرزندی منجر می‌شود.
فواید زود خوابیدن کودک
والدین اعتقاد دارند که خواب خوب روی خلق و خوی کودک تاثیر مستقیم دارد و از طرفی دیگر بسیاری از آن‌ها باور دارند که خواب اثر مستقیمی روی یادگیری و رفتار کودک می‌گذارد.
اما از طرفی دیگر یافته‌های اخیر پژوهشگران ثابت کرده است که میزان خواب کودک روی سلامت کودک اثر مهمی دارد.
زمانی که کودک به اندازه کافی می‌خوابد، خطر اضافه وزن و یا ابتلا به دیابت در او کم شده و مشکلات یادگیری و تمرکز تا حد زیادی در او کاهش پیدا می‌کند.
خواب به اندازه ورزش کردن و غذا خوردن اهمیت دارد. در مدت زمانی که کودک در خواب به سر می‌برد، نوروترانسمیترها و یا پیام رسان‌های شیمیایی مغز فرصت تجدید قوا پیدا می‌کنند.
از طرفی دیگر تحقیقات جدید دانشمندان نشان داده است که در هنگام خواب سلول‌های مغزی از شر مواد زائد و عوامل سمی بیماری‌زا رها می‌شوند.
نکته خطرناک و نگران کننده‌ی این تحقیقات این است که کودکان با سرعت بیش‌تری وارد منطقه خطر می‌شوند.
عواقب ناشی از کمبود خواب تنها بعد از 4 روز که کودک یک ساعت کم تر از حالت عادی به خواب رفته، خود را نشان می‌دهد.
خواب باعث رشد بهتر می‌شود
بعضی از صبح‌ها ممکن است به فرزند خود نگاه کرده و با خود بگویید که در عرض یک شب چه قدر بزرگتر شده است.
پزشکان معتقد اند که هورمون رشد در دوره خواب عمیق ترشح می‌شود. کودک باید ۵۰ درصد از زمان خود را در خواب عمیق سپری کند و این مقدار خواب برای حفظ سلامتی کودک بسیار اهمیت دارد.
پزشکان ایتالیایی کودکانی که از سطح کافی و مناسب هورمون رشد برخوردار نیستند را مورد مطالعه قرار دادند و به ابن نتیجه رسیده‌اند که این دسته از کودکان بسیار کم‌تر از متوسط کودکان می‌خوابند.
خواب به سلامت قلب کمک می‌کند
در مدت زمان خواب هورمون‌های استرس و کلسترول بد خون آسیب رساننده به دیواره رگ‌های خونی در خون به جریان در آمده و به این خاطر از بدن در برابر آسیب‌های قلبی و عروقی محافظت خواهد شد.
کودکان دچار مشکلات خواب، بیشتر از دیگر کودکان در معرض خطر انگیختگی مغز (brain arousal) در حال خواب قرار دارند. این حالت امکان بروز پاسخ جنگ و گریز را در طول شب چندین بار افزایش خواهد داد.
مقدار گلوکز و کورتیزول خون در طول شب بالا خواهد ماند و این دو ماده ارتباط مستقیمی با افزایش خطر ابتلا به دیابت، چاقی و حتی بیماری‌های قلبی دارند.
خواب روی وزن بدن اثر می‌گذارد
شواهد زیادی وجود دارد که خواب کم در کودکان به افزایش وزن منجر می‌شود و این روند از دوران نوزادی آغاز می‌شود.
محققان معتقدند که زمانی که والدین قادر به تشخیص فرق بین گرسنگی و دیگر دلایل بر هم زننده‌ی آسایش کودک بوده و کودک را با روش‌های دیگری همچون چرخاندن و تاب دادن به جای غذا دادن آرام کنند، کودک بهتر به خواب رفته و کم‌تر دچار اضافه وزن خواهند شد.
این تحقیق از سن دو هفتگی کودک شروع شده و تا یک سالگی او ادامه داشته است. نکته مهم و اساسی این است که ارتباط بین خواب و وزن مانند یک گلوله‌ی برفی است.
زمانی که برای سیر شدن به اندازه کافی غذا می‌خوریم، سلول‌های چربی هورمون لپتین خواهند شد. این هورمون باعث تولید پیامی می‌شود که در نتیجه فرد دست از غذا خوردن خواهد کشید.
کمبود خواب، ممکن است روی این هورمون اثر گذار باشد، بنابراین کودک به غذا خوردن ادامه خواهد داد.
به مرور زمان کودکی که به غذا خوردن بیش از حد ادامه می‌دهد، بیشتر در معرض چاقی قرار خواهد داشت.
کودکان خسته هم به نسبت کودکانی که به اندازه کافی استراحت می‌کنند به گونه‌ی متفاوت‌تری غذا می‌خورند. تحقیقات نشان می‌دهد که کودکان هم به مانند بزرگسالان در زمان خستگی تمایل به مصرف بیشتر مواد غذایی پر کالری و سرشار از چربی را دارند.
از طرفی دیگر کودکان خسته به نسبت دیگر کودکان فعالیت بدنی کم‌تری داشته و همین مسئله باعث کم‌تحرکی آن‌ها و در نهایت سوختن کالری کم‌تر خواهد شد.
خواب به مبارزه بهتر با میکروب‌ها کمک می‌کند
در طول خواب بدن کودکان به مانند بزرگسالان شروع به ساخت پروتئینی به نام سیتوکیناز می‌کند که بدن برای مبارزه با عفونت، بیماری و استرس به آن نیاز دارد. علاوه بر مبارزه با بیماری‌ها این ماده باعث خواب آلودگی فرد هم خواهد شد.
به همین دلیل است که فرد در هنگام سرماخوردگی یا آنفولانزا احساس خستگی و خواب آلودگی زیادی دارد. این حالت فرد را مجبور به استراحت کرده و به بدن این فرصت را می‌دهد تا به خوبی و به سرعت بهبود پیدا کند.
مقدار خواب کم روی مقدار سیتوکیناز هم اثر می‌گذارد. تحقیقات نشان داده است که بزرگسالانی که کم‌تر از ۷ ساعت در شبانه‌روز می‌خوابند، سه برابر بیشتر از دیگرانی که ۸ ساعت یا بیشتر استراحت می‌کنند در معرض ابتلا به سرماخوردگی قرار دارند.
تحقیقات کمی در این رابطه روی کودکان انجام شده است ولی نتایج تحقیقات روی نوجوانان نشان داده است که مواجه با بیماری با طولانی شدن خواب شبانه کاهش پیدا می‌کند.
خواب احتمال بروز جراحت را کاهش می‌دهد
زمانی که کودک به اندازه کافی نمی‌خوابد، شتابزده تر عمل کرده و بنابراین بیشتر در معرض تصادفات و آسیب قرار می‌گیرد.
یک تحقیق در کشور چین روی کودکان در سن مدرسه انجام شده که در نتیجه‌ی آن مشخص شده که کودکانی که کم‌تر از ۹ ساعت در طی شب می‌خوابند، بیشتر از باقی کودکان دچار آسیب‌هایی می‌شوند که نیاز به درمان‌های پزشکی دارد.
مشخص شده که کودکانی که در طول یک دوره ۱۲ ماهه دوبار و یا بیشتر دچار جراحت شده‌اند، هر شب کم‌تر از ۹ ساعت می‌خوابند.
خواب دامنه توجه کودکان را افزایش می‌دهد
کودکانی که به صورت مداوم تا قبل از سه سالگی نه ساعت یا کم‌تر می‌خوابند، سه بار بیشتر از سایر کودکان تا سن ۶ سالگی دچار اختلالات پیش فعالی خواهند شد.
علائم کمبود خواب و اختلال کم توجهی بیش فعالی( ADHD )مانند هم هستند. به عبارت دیگر کودکان خسته بی توجه و حواس پرت می‌شوند در حالی که لزوما به اختلال ADHD مبتلا نیستند.
مشخص نیست که این مشکل در چه تعدادی از افراد به اشتباه تشخیص داده شده است ولی بررسی مشکلات خواب یکی از گام‌های مهم تشخیص است.
نتایج تحقیقات نشان می‌دهد که اگر هر شب ۲۷ دقیقه به خواب کودک اضافه شود، کودک در مدرسه عملکرد بهتری خواهد داشت.
کودکان مبتلا به اختلال کم توجهی بیش فعالی هم، به خاطر کمبود خواب تحت تاثیرات زیادی قرار می‌گیرند و از این نظر بسیار شکننده تر هستند.
از طرفی دیگر والدین این کودکان هم سه بار بیشتر از دیگر والدین در خوابیدن و یا بیدار شدن از خواب دچار مشکل می‌شوند.
خواب یادگیری را تقویت می‌کند
زمانی که کودک خوابیده است، ممکن است آرام به نظر برسد ولی در حقیقت مغز کودک در این زمان در شلوغ‌ترین و پرکارترین حالت خود قرار دارد. محقیقین معتقدند که نوزادان در واقع در طول خواب شبانه مسائل مختلف را می آموزند.
در این پژوهش صداهای مشخصی برای کودک بخش شده و همزمان به آرامی جریان هوا روی پلک‌های کودک وزیده می‌شود. بعد از 20 دقیقه، کودکان که بین یک تا دو روز سن دارند با چپ کردن چشم‌ها به وزش هوا واکنش نشان می‌دهند.
شاید برای شما سوال باشد که دلیل تکان‌های ناگهانی کودکان در هنگام خواب چیست. به نظر میرسد که در این زمان سیستم عصبی در حال آزمایش ارتباط بین مغز و ماهیچه‌ها است.
خوابیدن به فرایند یادگیری کودکان در همه رده‌های سنی کمک می‌کند و دانشمندان حتی به خواب‌های کوتاه عصرگاهی هم به چشم یک معجزه نگاه می‌کنند.
پژوهشگران دانشگاهی در آمریکا به یک گروه 40 نفره از کودکانی که در سن پیش از دبستان بودند یک بازی خاص یاد دادند.
سپس از کودکان خواسته شد که یک هفته خواب به صورت متوسط 77 دقیقه چرت عصرگاهی زده و یک هفته‌ی دیگر بیدار بمانند.
کودکانی که بیدار مانده بودند، 15 درصد از مسائلی که قبلاً آموخته بودند را فراموش کردند ولی زمانی که دوباره به خواب رفته و بیدار شدند تمام آموخته‌ها را دوباره به یاد آوردند.
این کودکان نه تنها بلافاصله بعد از بیدار شدن از خواب، بلکه فردای آن روز هم عملکرد بهتری در بازی داشته و امتیاز بیش‌تری کسب کردند.
بایدها و نبایدهای روتین خواب کودک
تنها یک شیوه‌ی مشخص برای تنظیم خواب کودک وجود ندارد. برخی از کودکان دوست دارند که قبل از خواب قصه بشوند، برخی دیگر تمایل دارند در مورد کارهایی که در طول روز انجام دادند صحبت کنند و برخی دیگر تنها دعا می‌خوانند و بعد به خواب می‌روند.
به محض اینکه کودک به آسانی به خواب رفت و بعد تمام طول شب به خوبی استراحت کرد، می‌توان گفت که روتین خواب شبانه به درستی و خوبی پیش رفته است.
کارهایی که باید قبل از خواب کودک انجام داد
در ادامه لیستی از مواردی که باید قبل از خواب کودک و در جهت تنظیم میزان خواب کودک انجام دهید را بررسی خواهیم کرد:
استوار باشید
روتین خواب شبانه با گذشت زمان و بزرگتر شدن کودک ممکن است تغییر کند. ولی نکته‌ای که اهمیت دارد این است که باید این الگو به صورت منظم در همان زمان مقرر شده انجام شده و سپس در روز بعد هم تکرار شود.
برای مثال، روتین خواب یک کودک نوپا ممکن است در ساعت ۸ بعد از ظهر شروع شده و شامل حمام، پوشیدن لباس راحتی، خواندن چندین داستان، رفتن به رختخواب و شب بخیر گفتن باشد.
قرار دادن کارهای مربوط به بهداشت دهان و دندان در برنامه
تمیز کردن لثه‌های کودک نوپا و یادآوری مسواک زدن به بچه‌های بزرگتر و در کل رعایت بهداشت دهان و دندان عادت بسیار خوبی است که هر شب می‌تواند در روتین خواب شبانه نوزاد قرار بگیرد.
کوتاه نگه داشتن مدت زمان روتین شبانه
یک روتین خواب خوب فقط بین ۱۰ تا ۱۵ دقیقه طول می‌کشد. اگر حمام کردن هم جزئی از برنامه باشد، ممکن است به این زمان، مقداری اضافه شود.
تنظیم کردن برنامه مطابق سن کودک
روتین خواب کودک ممکن است با گذشت زمان تغییر کند. برای مثال، در حالی که نوزادان معمولاً در حال شیر خوردن به خواب می‌روند، کودکان در ۴ یا ۵ ماهگی در حالی که هنوز بیدار و در عین حال خواب آلود هستند، می‌توانند در تخت خواب قرار داده شوند.
ارائه دادن چندین پیشنهاد برای ترغیب کودک
کودک نمی‌تواند زمان خواب خود را تعیین کند. اما در جریان روتین شبانه می‌توان به او در مواردی قدرت تصمیم گیری داد. مثلا به او اجازه دهید که خود لباس خواب راحتی خود و یا کتابی که می‌خواهید برایش بخوانید را انتخاب کند.
یادآوری استفاده از سرویس بهداشتی
این موضوع خصوصا در مورد کودکانی که دچار شب ادراری هستند، اهمیت دارد. پیش از خواب از کودک بخواهید که به دستشویی برود.
روتین شبانه را از سن کم شروع کنید
داشتن یک روتین منظم خواب شبانه زمانی راحت‌تر می‌شود که کودک کم سن و سال‌تر باشد. با گذشت زمان اصلاح و یا تغییر الگوی خواب ناقص کودک نوپا و یا کودکی در سنین پیش از دبستان سخت‌تر خواهد بود
آگاهی نسبت به طبیعی بودن مقدار کمی گریه
بعضی از کودکان زمانی که در تخت قرار داده می‌شوند و یا زمانی که در نیمه‌های شب از خواب بیدار می‌شوند، کمی گریه می‌کنند. توجه کنید که این مقدار گریه طبیعی است و بهتر است کمی به آن‌ها زمان داده شود تا به گریه ادامه دهند.
استفاده از چراغ خواب
کودکان کمی هستند که خوابیدن در تاریکی را دوست دارند، در این شرایط استفاده از چراغ خواب بسیار مناسب است.
استفاده از وسیله‌ای که به کودک اطمینان خاطر می‌دهد
به این منظور می‌توان از پتو و یا عروسک مورد علاقه کودک نوپا یا پیش دبستانی استفاده کرد. این وسایل باید از میان وسایل بی‌خطر انتخاب شوند و معمولاً توصیه می‌شود که به همراه نوزادان وسیله‌ای در تخت قرار داده نشود.
کارهایی که نباید قبل از خواب کودک انجام داد
همان‌طور که کارهای خوب و مناسب زیادی وجود دارد که می‌توان قبل از خواب انجام داد، کارهایی هم وجود دارد که باید از انجام آن‌ها پرهیز کرد که از بی‌خوابی و پرخوابی کودک جلوگیری کرد:
- اجازه‌ی انجام دادن فعالیت‌های تحریک کننده قبل از خواب؛ 30 تا ۶۰ دقیقه قبل از خواب از انجام فعالیت‌های محرک مانند بازی‌های ویدئویی، تلویزیون تماشا کردن یا صحبت کردن با تلفن باید خودداری کرد. پرهیز از انجام این کارها زمانی اهمیت بیش‌تری پیدا می‌کند که کودک در خوابیدن مشکلات زیادی داشته باشد
- تصور اینکه با بزرگتر شدن کودک مشکلات خواب از بین خواهد رفت؛ متاسفانه در بسیاری از موارد، اگر مشکلات خواب نوزادان و نوپایان حل نشود، این مشکلات تا سنین رفتن به مدرسه ادامه خواهد داشت. هر چه زودتر این مشکلات با انجام یک روتین منظم شبانه حل شود، شرایط بهتری فراهم خواهد شد.
- وابسته کردن کودک به خود برای خوابیدن؛ مالش کمر کودک تا زمان به خواب رفتن، پخش موسیقی و یا روشن نگه داشتم تلویزیون، باعث می‌شود تا کودک در صورت بیداری به شما نیاز داشته باشد. کودک بیدار شده و دوباره گریه می‌کند و شما دوباره باید همان کارها را انجام دهید تا او به خواب برود.
- طولانی کردن مدت زمان روتین شبانه؛ کودک ممکن است با درخواست مکرر نوشیدنی، اسنک و یا رفتن به سرویس بهداشتی مدت زمان روتین شبانه را طولانی‌تر کند. بنابراین باید هر شب کودک در ساعت مخصوص به خود به رختخواب برود.
- خوردن نوشیدنی‌های کافئین دار پیش از خواب؛ به خاطر داشته باشید که علاوه بر نوشابه، چای و قهوه، کافئین در دیگر موارد غذایی مانند شکلات و بستنی‌های با طعم قهوه هم وجود دارد.
تنظیم میزان خواب کودک از آنچه که فکر می‌کنید، آسان‌تر است …
با شناخت طبیعت کودک در هر بازه سنی خیلی راحت‌تر از آنچه که فکرش را بکنید، می‌توانید ساعت خواب او را تنظیم کنید. با تمامی این اوصاف سختگیر نباشید و اجازه دهید که فرزندتان طبق طبیعت خود پیش برود.
با این حال اگر به صورت غیرطبیعی خواب کم یا زیاد دارد حتما برای تنظیم میزان خواب کودک و مشاوره با دکتر اطفال از سیستم نوبت دهی اینترنتی دکتردکتر کمک بگیرید.
در انتها شما به ما بگویید که از چه راهی برای تنظیم خواب فرزند خود استفاده می‌کنید؟ نظر و تجربه خود را با ما و دیگر خوانندگان مجله دکتردکتر به اشتراک بگذارید.
منابع:
بدک نبود