همه چیز درباره علائم گوارشی کرونا؛ از تشخیص تا درمان

بعد از کشف ویروس جدیدی به نام کووید-۱۹، زندگی‌مان با قرنطینه، ماسک، فاصله‌گذاری اجتماعی و مواد ضدعفونی‌کننده گره خورد. ویروس کرونای جدید که با نام کووید-19 شناخته می‌شود، از خانواده‌ ویروس‌های کرونا به شمار می‌آید. ویروس‌های کرونا، گروهی از ویروس‌ها هستند که می‌توانند از حیوان به انسان منتقل شوند و متعلق به خانواده‌ بزرگتری از ویروس‌ها به نام کروناویریده (Coronaviridae) هستند. در سال‌ 2002، گونه‌ جدیدی از ویروس‌های کرونا با نام سارس (SARS) و در سال 2012، ویروس مِرس یا سندروم تنفسی خاورمیانه (MERS) کشف شدند. علائم ویروس‌های کرونا عموما مشکلات تنفسی مانند تنگی نفس است. علاوه بر این، موارد دیگری مانند تب و لرز، سردرد، سرفه، گلودرد و مشکلات گوارشی هم از علائم بیماری‌های ناشی از ویروس کرونا هستند. کووید-19 هم مانند ویروس‌های دیگر این خانواده، این نشانه‌ها را دارد. در این مقاله پیرامون مشکلات و علائم گوارشی کرونا صحبت می‌کنیم و راه‌های تشخیص و درمان این بیماری را توضیح می‌دهیم. همراه ما باشید تا این نکات مهم را به شما بگوییم.

ارتباط بین کرونا و علائم گوارشی چیست؟

بر اساس گفته‌های مرکز کنترل و پیشگیری بیماری (CDC)، در بیماران مبتلا به کووید-19، طیف وسیعی از علائم بیماری مانند سرفه، درد عضلانی، حالت تهوع، کاهش حس بویایی و چشایی و مشکلات گوارشی گزارش شده است. این علائم می‌تواند خفیف یا حاد باشد و ممکن است 2 تا 14 روز پس از آلوده شدن به ویروس کرونا در بدن ظاهر شوند. 

علائم گوارشی عموما در بیمارانی که به صورت خفیف یا بدون علامت به این بیماری مبتلا می‌شوند، گزارش شده است. بر اساس مطالعه منتشر شده در مجله رادیولوژی شکمی (Abdominal Radiology)، تقریبا در 20 درصد از بیماران مبتلا به کووید-19 علائم گوارشی کرونا دیده شده است. شدت این علائم می‌تواند در افراد متفاوت باشد. در بعضی از بیماران فقط علائم گوارشی مشاهده می‌شود و در بعضی دیگر در کنار علائم تنفسی، مشکلات گوارشی مانند اسهال هم گزارش شده است. 

در ووهان چین، جایی که همه‌گیری کرونا آغاز شد، مطالعه‌ای توسط محققان دانشگاه هواجونگ (Huazhong University) روی 206 بیمار انجام شد. این تحقیق نشان داد 23 درصد از بیماران به اسهال آبکی، حالت تهوع یا استفراغ مبتلا بودند؛ 34 درصد از آن‌ها، علائم گوارشی و تنفسی داشتند و در باقی موارد فقط علائم تنفسی وجود داشت. نکته‌ قابل توجه در این مطالعه این است که 38 درصد از بیماران با وجود علائم گوارشی، تب نداشتند؛ در حالی که تب یکی از مهم‌ترین علائم کرونا شناخته می‌شود. از طرفی انتقال بیماری از طریق مدفوع در بیمارانی که تنها علائم گوارشی دارند بیشتر است. در ادامه، بیشتر در مورد نشانه‌های گوارشی این بیماری می‌گوییم.

علائم گوارشی کرونا در بزرگسالان چیست؟

از هر پنج بیمار مبتلا به کرونا در بزرگسالان، یک نفر علائم گوارشی دارد. اولین نشانه ابتلا به این ویروس هم اسهال آبکی است. کاهش اشتها، حالت تهوع، استفراغ، درد شکمی و دل‌پیچه از دیگر علائم گوارشی کرونا هستند که در بیشتر بیماران بزرگسال دیده شده است. در بعضی از بیماران، علائم دیگری مانند التهاب روده کوچک و بزرگ، بیماری پنوماتوزیس روده (جمع شدن هوا داخل دیواره روده) و سوراخ شدن روده گزارش شده است. البته این موارد نادر هستند و نمی‌توان با قاطعیت گفت افرادی که این مشکلات را دارند مبتلا به کووید-19 هستند؛ زیرا ممکن است این موارد نشانه‌هایی از بیماری‌های دیگر باشند. 

طول درمان بیماری در افراد با علائم گوارشی بیشتر از بیمارانی است که تنها مشکلات تنفسی دارند. به‌طورکلی توصیه می‌شود در صورت مشاهده علائم گوارشی، این احتمال را بدهید که به ویروس کرونا مبتلا شده باشید و برای اطمینان از این موضوع سریعا برای تشخیص و درمان اقدام کنید. برخی از علائم گوارشی کرونا عبارتند از:

• اسهال 

اسهال شایع‌ترین و اولین علامت گوارشی بیماری کرونا است. اگر این سوال برای شما پیش آمده که علائم گوارشی کرونا چند روز است، می‌توان گفت به طور متوسط اسهال تا پنج روز طول می‌کشد و روزانه تا چهار بار دفع وجود دارد. اسهال و تعداد دفع زیاد باعث کمبود آب بدن می‌شوند. اگر دل‌پیچه، اسهال و دردهای شکمی داشتید برای تشخیص به متخصص مراجعه کنید؛ زیرا عدم توجه به این موضوع می‌تواند درمان را سخت‌تر، طولانی‌تر و احتمال گسترش بیماری را بیشتر ‌کند. استرس و بیماری‌هایی مانند سندروم روده تحریک‌پذیر نیز باعث بروز مشکلات گوارشی مانند اسهال و یبوست می‌شوند.

• استفراغ

حالت تهوع و استفراغ از دیگر علائم گوارشی کرونا هستند. استفراغ در کودکان شایع‌تر از بزرگسالان است. حالت تهوع اغلب در کنار دیگر علائم بیماری مانند اسهال، سرفه و بدن‌درد گزارش شده است.

• بی‌اشتهایی

بر اساس نتایج تحقیقی که در دانشگاه استنفورد انجام شده است، تقریبا یک سوم بیماران مبتلا به کووید-19 علائم گوارشی دارند. بی‌اشتهایی یکی دیگر از این علائم است. کم شدن ناگهانی اشتها و سوءتغذیه می‌تواند روند بهبود بیماری را کاهش دهد؛ زیرا ویتامین‌های ضروری معمولا از طریق مصرف میوه و سبزیجات وارد بدن می‌شوند. 

علائم خفیف و حاد گوارشی کرونا

تحقیقاتی که روی 206 بیمار در ووهان چین انجام شد، نشان می‌دهد طول درمان بیماران با علائم گوارشی، بیشتر از بیمارانی است که مشکلات تنفسی دارند. به طور میانگین این بیماران یک هفته دیرتر بهبود پیدا می‌کنند. شدت این علائم در افراد مختلف، متفاوت است. 

در علائم گوارشی کرونا خفیف، دردهای شکمی، اسهال و استفراغ در مدت زمان کوتاهی بهبود پیدا می‌کنند. در این حالت سیستم دفاعی بدن قوی بوده و حجم کمی از ویروس وارد بد‌ن بیمار شده است. بر اساس تحقیقات انجام شده، افرادی با علائم حاد گوارشی، حجم بیشتری از ویروس در بدنشان وجود دارد. همچنین احتمال انتقال بیماری از طریق مدفوع در این افراد بیشتر است. 

علائم گوارشی کرونا در کودکان چیست؟

همان ‌طور که گفته شده، تقریبا یک سوم بیماران بزرگسال مبتلا به کووید-19 علائم گوارشی دارند. این تعداد در مقایسه با افرادی که علائم تنفسی دارند کمتر است. ولی این شرایط برای کودکان متفاوت است. بر اساس مطالعات انجام شده توسط محققان دانشگاه کوئینز بلفاست، اسهال و استفراغ شایع‌ترین علائم بیماری بین کودکان مبتلا به کرونا است. 

در این تحقیق که روی کودکان 2 تا 15 ساله بریتانیایی انجام شده است، سرفه و تغییر در حس‌های بویایی و چشایی بعد از علائم گوارشی قرار می‌گیرند. بنابراین برای تشخیص بیماری کرونا در کودکان نباید تنها به علائم تنفسی توجه کرد. توجه به علائم گوارشی کرونا می‌تواند شناسایی موارد ابتلا را تا 97 درصد افزایش دهد. 

تفاوت علائم گوارشی کرونا با مسمومیت

ویروس کرونا علائمی شبیه به آنفولانزا، مانند تب و سرفه دارد. از طرفی علائم گوارشی کرونا شباهت‌هایی هم با مسمومیت‌های غذایی دارد. استفراغ، اسهال و بی‌اشتهایی از جمله‌ این علائم هستند. مشکلات گوارشی در مسمومیت غذایی همراه با تب نیست، در حالی که در بیماران مبتلا به کووید-19 عموما این نشانه‌ها همراه با تب هستند. مسمومیت‌های غذایی معمولا تا 48 ساعت بهبود پیدا می‌کنند؛ در غیر این صورت باید به پزشک مراجعه شود تا علت بیماری مشخص شود.

تاثیر کرونا بر بیماران گوارشی 

افراد با مشکلات گوارشی مانند التهاب روده، در برابر بیماری‌های ویروسی ضعیف‌تر هستند. عفونت‌های ناشی از ویروس کرونا بر سیستم گوارشی هم تاثیرگذار است. اما نمی‌توان به طور قطع گفت امکان ابتلا به کرونا در افرادی که بیماری‌های گوارشی دارند بیشتر از افراد سالم است؛ ولی رعایت نکات بهداشتی مانند شستن و ضدعفونی کردن دست‌ها، استفاده از ماسک و دوری از افرادی که علائم بیماری را دارند برای بیماران گوارشی ضروری است. تغذیه خوب و مصرف مقدار مناسب آب امکان بروز مشکلات گوارشی را کمتر می‌کند و باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شود.

تغذیه مناسب بیماران با علائم گوارشی کرونا چیست؟

در زمان ابتلا به اسهال از مواد غذایی گازدار، میوه و سبزیجات نفخ‌آور مانند کلم، حبوبات، انجیر و آلو پرهیز کنید. اگر آب بدن شما کم شده است، حتما نوشیدن آب را در برنامه غذایی خود جدی بگیرید. علاوه بر این موارد، مصرف غذاهای چرب، سرخ شده، انواع سس‌ها و فست‌فود می‌تواند علائم اسهال را بدتر کند. 

در درمان بیماری کرونا از لبنیات پروبیوتیک استفاده کنید؛ زیرا روده‌ها نسبت به انواع دیگر لبنیات حساس می‌شوند و هضم مواد غذایی برای شما سخت‌تر خواهد شد. اگر دچار سندروم روده تحریک‌پذیر نیستید، برنج سفید و نان سفید را جایگزین نان‌های سبوس‌دار کنید. با توجه به اینکه نوشیدنی‌های کافئین‌دار و کاکائو باعث از دست رفتن آب بدن می‌شوند، بهتر است میزان مصرف این مواد غذایی را کم کنید.

روش‌های رفع علائم گوارشی کرونا

شایع‌ترین علائم گوارشی کرونا اسهال، استفراغ و بی‌اشتهایی است. در ادامه روش‌هایی که برای رفع این علائم وجود دارد را برای شما توضیح می‌دهیم:

اسهال

برای درمان اسهال این موارد را رعایت کنید:

• پرهیز از غذاهای چرب و سرخ شده
• پرهیز از مصرف لبنیات به جز لبنیات پروبیوتیک
• پرهیز از مصرف نوشیدنی‌های کافئین‌دار، قهوه، کاکائو و شیرینی
• مصرف زیاد مایعات
• مصرف محلول ORS (طبق نظر پزشک)

استفراغ

برای درمان استفراغ و حالت تهوع این موارد را رعایت کنید:

• پرهیز از غذاهای چرب، سرخ‌شده و مواد غذایی نفخ‌آور
• پرهیز از غذاهای دارای رایحه و معطر
• پرهیز از شیرینی و شیرین‌کننده‌های مصنوعی
• کاهش حجم وعده‌های غذایی
• مصرف آبمیوه رقیق‌شده

بی‌اشتهایی

برای درمان بی‌اشتهایی این موارد را رعایت کنید:

• مصرف میوه و سبزیجات
• مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین C
• پرهیز از مصرف مواد غذایی شیرین، شور و چرب

کلام آخر

علائم اصلی ویروس کرونا در بدن سرفه، تنگی نفس، تب و کاهش حس بویایی و چشایی است. علاوه بر این موارد، علائم گوارشی هم در بعضی از بیماران کرونایی گزارش شده است و توجه به آن‌ها می‌تواند روند تشخیص و درمان بیماری را سریع‌تر کند. از علائم شایع گوارشی کرونا می‌توان به اسهال، حالت تهوع و بی‌اشتهایی اشاره کرد. این نشانه‌ها می‌تواند خفیف یا حاد باشد. وجود بیماری‌های زمینه‌ای در فرد مبتلا می‌تواند در شدت این علائم اثر بگذارد. برای درمان علائم گوارشی کرونا، پرهیز از مصرف مواد غذایی شور و چرب، مصرف زیاد مایعات و کاهش حجم وعده‌های غذایی می‌تواند موثر باشد. فراموش نکنید که در صورت مشاهده علائم گوارشی کرونا با پزشک خود مشورت کنید.

سوالات متداول

منابع:

cdc

eurekalert

euronews