شنوایی یکی از مهم‌ترین حواسی است که روی جنبه‌های زیادی از زندگی ما تاثیر می‌گذارد. سلامت جسمانی، ارتباطات فردی و اجتماعی، اعتمادبه‌نفس، یادگیری و… از جمله مواردی هستند که از این توانایی تاثیر می‌پذیرند. از همین رو، اطمینان از صحت شنوایی در سنین کودکی و میان‌سالی بسیار بااهمیت است. تست‌های شنوایی سنجی مانند تست ABR در نوزادان از مهم‌ترین تست‌های غربالگری است که در روزهای ابتدایی تولد انجام می‌شود. ازآنجایی‌که با افزایش سن، شنوایی کاهش پیدا می‌کند، انجام تست شنوایی گوش در سنین میان‌سالی نیز اهمیت دارد. در این مقاله به بررسی کامل تست شنوایی سنجی نوزاد، تست شنوایی سنجی گوش چپ و راست در بزرگسالان، انواع روش‌های شنوایی سنجی و چگونگی تفسیر نتیجه آن‌ها می‌پردازیم. با ما همراه باشید.
تست شنوایی سنجی یا ادیومتری چیست؟
تست شنوایی سنجی میزان توانایی گوش برای شنیدن را اندازه‌گیری می‌کند. شنوایی طبیعی هنگامی اتفاق می‌افتد که امواج صوتی وارد گوش می‌شوند و پرده گوش را مرتعش می‌کنند. این لرزش، امواج را به سلول‌های عصبی برای ارسال اطلاعات صوتی به مغز منتقل می‌کند و باعث تحریک آن‌ها می‌شود. در نهایت این اطلاعات به صداهایی که می‌شنویم، ترجمه می‌شوند.
کاهش شنوایی زمانی اتفاق می‌افتد که در یک یا چند قسمت از گوش، اعصاب داخل گوش و بخشی از مغز که شنوایی را کنترل می‌کند، مشکلاتی ایجاد شوند. با انجام تست شنوایی سنجی این مشکلات شناخته شده و می‌توان در راستای درمان یا مدیریت بیماری گام برداشت.
تست شنوایی سنجی چه کاربردی دارد؟
تست شنوایی سنجی توانایی گوش شما در شنیدن صداها را آزمایش می‌کند. اصوات بسته به بلندی (شدت) و سرعت ارتعاشات موج صدا (تن) متفاوت هستند. شنوایی زمانی اتفاق می‌افتد که امواج صوتی بتوانند اعصاب گوش میانی را تحریک کنند. در این حالت صدا با کمک مسیرهای عصبی به مغز می‌رسد. بنابراین تست شنوایی می‌تواند در موارد زیر کاربرد داشته باشد:
- تست شنوایی گوش در کسانی که مشکلات دائمی در یک یا هر دو گوش خود دارند.
- تعیین میزان افت شنوایی و نوع آن.
- تست شنوایی سنجی نوزاد برای فهمیدن مشکلاتی که ممکن است در یادگیری و حرف زدن نوزاد خللی ایجاد کند.
- تست شنوایی برای کسانی که مدام در معرض صداهای بلند هستند یا داروهایی با عوارض کم شدن شنوایی، مصرف می‌کنند.
چه کسانی باید ادیومتری انجام دهند؟
صرف‌نظر از سن و شغل خود، اگر احساس می‌کنید مانند گذشته نمی‌شنوید، باید ادیومتری یا تست شنوایی انجام دهید. افراد بالای 60 سال و کسانی که در مناطق پرسروصدا مانند رستوران یا سر ساختمان‌ها فعالیت می‌کنند، بیشتر در معرض کم‌شنوایی قرار دارند. نداشتن شنوایی یا وجود مشکل در آن ممکن است عوارض جدی و خطرناکی روی کودکان داشته باشد. بنابراین تست شنوایی سنجی نوزاد از مهم‌ترین کارهایی است که باید انجام شود که در ادامه به آن می‌پردازیم.
تست شنوایی سنجی در نوزادان
نوزادان به‌محض تولد، شروع به دریافت اطلاعات می‌کنند. یکی از مهم‌ترین ابزارهای یادگیری، شنوایی است. تحقیقات مجله پزشکی Webmd نشان داده است نوزادانی که دچار مشکلات شنوایی هستند و قبل از ۶ ماهگی شناخته نمی‌شوند یا به آن‌ها توجه نمی‌شود، در دوران کودکی در گفتار و زبان با مشکل مواجه می‌شوند. اما اگر قبل از ۶ ماهگی مشکل شنوایی شناخته و رفع شود، گفتار و زبان کودک با سرعت طبیعی رشد خواهد کرد. بنابراین معمولا تست شنوایی سنجی نوزاد قبل از ترخیص او از بیمارستان انجام می‌شود.
تست شنوایی سنجی در بزرگسالان
افزایش سن معمولا با کاهش شنوایی همراه است. اما این مشکل می‌تواند هرکسی را در هر سنی دچار مشکل کند. بر اساس آمار مجله پزشکی Healthline، حداقل 25 درصد افراد بالای 50 سال و 50 درصد افراد بالای 80 سال کاهش شنوایی را تجربه کرده‌اند. با انجام تست شنوایی گوش می‌توان عملکرد شنوایی را بررسی کرد.
انواع تست شنوایی گوش چیست؟
تست‌های شنوایی گوش کاملا ایمن و بدون درد هستند. بیشتر این تست‌ها در اتاقک‌های عایق صدا با استفاده از هدفون‌های مخصوص انجام می‌شوند. انواع تست شنوایی گوش عبارت‌اند از:
تست تون خالص
در این تست از هدایت هوا برای اندازه‌گیری توانایی شما در شنیدن اصوات با فرکانس‌ها و شدت‌های متفاوت استفاده می‌شود. بدین منظور از شما خواسته می‌شود هدفون بزنید و در اتاق مخصوصی بنشینید. به شما آموزش داده می‌شود که هنگام شنیدن هر صدا چه عکس‌العملی از خود نشان دهید. در نهایت نتیجه تست در یک نمودار ثبت می‌شود.
تست هدایت استخوانی
این تست نوع دیگری از تست شنوایی است که پاسخ گوش میانی شما را نسبت به صدا اندازه‌گیری می‌کند. در این تست یک دستگاه پشت‌گوش شما قرار می‌گیرد و لرزش‌هایی را از طریق استخوان به‌طور مستقیم به گوش میانی می‌فرستد. اگر نتیجه این تست با تست تون خالص متفاوت باشد، متخصص از این اطلاعات می‌تواند برای تعیین نوع کم‌شنوایی استفاده کند.
تست گفتار
از این تست برای اندازه‌گیری آستانه درک گفتار یا پایین‌ترین شدتی از گفتار که می‌توانید بشنوید، استفاده می‌شود. تست گفتار به‌منظور توانایی شما در تفکیک گفتار از سروصدای محیط، هم در محیط ساکت و هم در محیط شلوغ انجام می‌شود.
تمپانومتری
این آزمایش حرکت پرده گوش را در اثر فشار هوا اندازه‌گیری می‌کند. از تمپانومتری برای تعیین میزان تجمع مایعات، تجمع موم، تومور یا وجود سوراخ در پرده گوش استفاده می‌شود.
تست رفلکس آکوستیک
این آزمایش انقباض‌های غیرارادی عضلات گوش میانی را اندازه‌گیری می‌کند. از این تست همچنین برای تعیین محل مشکل شنوایی و نوع آن استفاده می‌شود.
پاسخ شنیداری ساقه مغز
تست ABR در نوزادان برای غربالگری مشکلات شنوایی و تعیین وجود نوع خاصی از کم‌شنوایی انجام می‌شود. در این تست الکترودهایی را به سر یا لاله گوش نوزاد متصل می‌کنند و صداهایی را از طریق هدفون می‌فرستند. سپس فعالیت امواج مغزی نوزاد در پاسخ به صداهایی با شدت‌های مختلف اندازه‌گیری می‌شود.
انتشار اتوکوستیک
انتشار اتوکوستیک یا OAE صداهایی هستند که در اثر لرزش سلول‌های مویی داخل حلزون گوش میانی ایجاد می‌شوند. در این تست با استفاده از یک وسیله کوچک مجهز به میکروفون و بلندگو، حلزون گوش را تحریک کرده و پاسخ آن را اندازه‌گیری می‌کنند. انتشار اتوکوستیک نیز یک تست شنوایی نوزاد است که برای غربالگری شنوایی استفاده می‌شود.
عوارض و فواید شنوایی سنجی چیست؟
انواع تست‌های شنوایی گوش کاملا ایمن و بی‌خطر هستند و هیچ مشکلی برای نوزادان یا سایر افراد به وجود نمی‌آورند. شنوایی یکی از مهم‌ترین حواس پنج‌گانه است که تاثیر زیادی روی کیفیت زندگی و سلامت فردی می‌گذارد. از جمله فواید شنوایی سنجی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- شناسایی زودهنگام کم‌شنوایی و رفع یا درمان آن
- برقراری ارتباطات بهتر با دیگران
- اطمینان از سلامتی بدن
- یادگیری بهتر
- بالا رفتن کیفیت زندگی
نحوه انجام تست شنوایی سنجی چگونه است؟
انواع تست‌های شنوایی به روش‌های مختلفی انجام می‌شوند. اما در هیچ‌کدام از آن‌ها دردی احساس نخواهید کرد. همان‌طور که گفتیم در تست شنوایی تون خالص صداهایی از طریق هدفون پخش می‌شود. متخصص اصوات مختلفی مانند صدا و گفتار را در فواصل زمانی متفاوت از طریق هدفون پخش می‌کند و دامنه شنوایی شما را اندازه می‌گیرد. او برای تست شنوایی گوش چپ و راست ممکن است عکس‌العمل‌هایی را به شما آموزش دهد.
برای تشخیص کم‌شنوایی متخصص گفتارهایی را در پس‌زمینه صداهای دیگر پخش می‌کند و از شما می‌خواهد کلماتی را که می‌شنوید، تکرار کنید. همچنین برای تعیین میزان خوب شنیدن ارتعاشات از طریق گوش، متخصصان از دستگاه‌های فلزی روی استخوان پشت‌گوش استفاده می‌کنند. این دستگاه‌ها استخوان را به لرزه درآورده و پیام را به گوش میانی می‌فرستد. این تست‌ها درد و ناراحتی ایجاد نمی‌کند و حدود یک ساعت طول می‌کشد.
تفسیر جواب تست شنوایی گوش چگونه است؟
نتیجه تست شنوایی گوش روی گرافی به نام ادیوگرام ترسیم می‌شود. این نمودار نرم‌ترین صداهایی را که می‌توانید با فرکانس‌های مختلف بشنوید، نمایش می‌دهد. محور عمودی نمودار شنوایی، شدت یا بلندی صدا و محور افقی، فرکانس یا گام صدا را به تصویر می‌کشد.
برای هر تونی که در طول تست شنیده‌اید، یک علامت در نمودار شنوایی برحسب دسی‌بل گذاشته شده است. نتیجه تست شنوایی گوش چپ و راست معمولا با رنگ‌های مختلفی نمایش داده می‌شوند. مجله پزشکی Healthyhearing، دسته‌بندی زیر را برای تفسیر میزان شنوایی ارائه داده است:
- ۰ تا ۲۵ دسی‌بل HL: شنوایی طبیعی
- ۲۶ تا ۴۰ دسی‌بل HL: کم‌شنوایی خفیف
- ۴۱ تا ۷۰ دسی‌بل HL: کم‌شنوایی متوسط
- ۷۱ تا ۹۰ دسی‌بل HL: کم‌شنوایی شدید
- بیشتر از ۹۱ دسی‌بل HL: کم‌شنوایی عمیق
آیا انجام تست شنوایی سنجی در منزل امکان‌پذیر است؟
تست‌های شنوایی متنوعی در اینترنت وجود دارد که می‌توانید با کمک آن‌ها شنوایی خود را در منزل بسنجید. البته واضح است که انجام تست حضوری نتیجه‌ای دقیق‌تر به همراه خواهد داشت. با استفاده از نمونه‌های صوتی موجود در بعضی از سایت‌ها می‌توانید نسبت به این آزمایش اقدام کنید.
تست‌های شنوایی آنلاین می‌توانند تصویری از وضعیت شنوایی شما ارائه دهند، اما به‌هیچ‌عنوان نباید جایگزین ارزیابی شنوایی توسط متخصص شوند.
کلام آخر
اختلالات شنوایی هرچه زودتر شناسایی شوند، احتمال بروز عوارض و پیامدهای آن‌ها کمتر خواهد بود. ازآنجایی‌که شنوایی یکی از مهم‌ترین راه‌های دریافت اطلاعات و یادگیری است، باید اختلال‌های مربوط به آن را در کودکان خود جدی بگیرید. تست شنوایی سنجی نوزاد به شما کمک می‌کند در بهترین زمان نسبت به درمان کودک خود اقدام کنید و روند یادگیری او را بهبود بخشید.
سوالات متداول
تست شنوایی سنجی نوزاد چقدر طول می‌کشد؟
تمام نوزادان باید قبل از یک ماهگی غربالگری شنوایی انجام دهند. غربالگری شنوایی آسان و بدون درد است. این کار را معمولا زمانی انجام می‌دهند که نوزاد خواب باشد و تنها چند دقیقه طول می‌کشد.
آیا نوزادان تازه‌متولدشده صدای ما را می‌شوند؟
بیشتر نوزادان تازه‌متولدشده به صداهای ناگهانی و بلند واکنش نشان می‌دهند. کودک در سه ماهگی صدای والدین خود را تشخیص می‌دهد. در ۶ ماهگی آن‌ها می‌تواند چشم یا سر خود را به سمت صدا برگردانند. کودکان در ۱۲ ماهگی معمولا می‌توانند بعضی از اصوات مانند «ماما»، «بای‌بای» و… را تقلید کنند.
کدام روش تست شنوایی برای نوزادان مناسب است؟
شنوایی نوزادان با استفاده از روش‌های پاسخ شنیداری ساقه مغز (ABR)، و انتشار اتوکوستیک (OAE) قابل‌اندازه‌گیری است. این تست معمولا در بیمارستان و قبل از ترخیص نوزاد انجام می‌شود.
از کجا بفهمم کودکم دارای مشکلات شنوایی است؟
علائم کاهش شنوایی در کودکان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- از صداهای بلند نمی‌ترسد.
- بعد از 6 ماهگی به سمت صدا نمی‌چرخد.
- بعد از ۱ سالگی قادر به گفتن کلماتی مانند «ماما»، «دادا» و… نیست.
- اگر شما را ببیند سرش را برمی‌گرداند، اما اگر فقط نام او را صدا بزنید این کار را نمی‌کند.
- تنها به بعضی از صداها واکنش نشان می‌دهد.
منابع:
