سقط جنین ۵۰درصد از بارداری‌ها را تهدید می‌کند. این رخداد برای مادری در انتظار فرزند سخت خواهد بود و می‌تواند عوارض جسمی و روحی به همراه داشته باشد. خوب است بدانید که بسیاری از سقط جنین‌ها به دلیل سالم‌نبودن جنین اتفاق می‌افتد و مادر عامل این رخداد نیست. برای کنترل اوضاع در دوران بارداری و وقوع سقط باید به متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید. در این مقاله هم سعی کرده‌ایم، اطلاعات کاملی درباره سقط جنین و باورهای اشتباه درباره آن در اختیارتان بگذاریم.
سقط جنین چیست؟
به از دست‌دادن نوزاد قبل از هفته ۲۰ بارداری یعنی در ۵ ماهه اول، سقط جنین گفته میشود. البته قبل از هفته ۱۲ و در ۳ ماه نخست بارداری شایع‌تر است و با هر هفته پیشرفت حاملگی خطرش کمتر میشود.
پایان‌یافتن ناموفق بارداری می‌تواند به دلایل گوناگونی رخ بدهد اما بیشتر سقط‌ها به خاطر مواردی است که از کنترل مادر باردار خارج‌اند. در واقع، بیش از نیمی از آنها به دلیل مشکلات کروموزومی رخ می‌دهند.
داشتن کروموزوم زیادی یا فقدان یکی از کروموزوم‌ها از رشد طبیعی نوزاد جلوگیری می‌کند اما مساله بسیار مهم، این است که اختلالات کروموزومی به هیچ عنوان در کنترل ما نیستند.
مشکلات کروموزومی در جنین در حال رشد به صورت تصادفی رخ می‌دهند و اصلا دلیلی برای تکرار سقط برای جنین‌های آینده نیستند. سقط در ماه اول هم مانند تمام ماه‌ها با علامت خونریزی همراه است و متفاوت از ماه‌های دیگر بروز نمی‌کند.
بارداری بعد از سقط چگونه است؟
بدن بعد از ۴ تا ۶ هفته دوباره آمادگی بارداری پیدا می‌کند و شانس برای داشتن یک بارداری سالم، بی‌نقص و آسان بسیار بالا خواهد بود. بنابراین، نباید از بارداری‌های بعدی ناامید باشید و بترسید.
سقط جنین ناقص چیست؟
به زمانی که خونریزی شروع میشود، قلب جنین نمی‌زند و بخشی از محصول حاملگی از شکم خارج میشود و باقی آن خیر، سقط ناقص می‌گویند. این نوع سقط، از دست‌رفتن جنین پیش از هفته ۲۴ بارداری است.
سقط جنین درد دارد؟
تجربه سقط در زنان مختلف با هم متفاوت است. آنچه برای یک نفر دردناک است، شاید برای دیگری نباشد. ممکن است برای برخی افراد اصلا دردی در کار نباشد. برای کسانی که این کار را انجام می‌دهند، درجه درد به عوامل مختلفی بستگی دارد.
به طور کلی، مسکن‌های بدون نسخه باید به تسکین ناراحتی موقت کمک کنند؛ برای مثال، ایبوپروفن، ناپروکسن، استامینوفن و… . پزشک باید به فرد توصیه کند که کدام گزینه برای او بهترین است.
علائم سقط جنین چیست؟
هر اتفاق خارج از حالت عادی در پیشرفت روند بارداری می‌تواند زنگ خطری برای سقط باشد و مادر باردار حتما باید به ماما یا متخصص زنان و زایمان مراجعه کند. بااین‌حال، علائم شایع سقط جنین که یکی از بیماری‌های شایع دوران بارداری است، عبارت‌اند از:
- خونریزی از واژن.
- درد در ناحیه زیر شکم که شبیه به دردهای قاعدگی است.
- از بین‌رفتن ناگهانی علائم بارداری مانند حالت تهوع یا حساس‌شدن نوک سینه‌ها.
دقت کنید که تمام این علائم می‌توانند به دلایل دیگری هم رخ بدهند اما لازم است که زنان باردار با آنها آشنا باشند و علامت‌های غیرعادی را جدی بگیرند.
متخصص زنان و زایمان، علاوه بر معاینه فیزیکی، از سونوگرافی برای بررسی رشد و ضربان قلب نوزاد استفاده می‌کند. تجویز آزمایش خون برای بررسی سطح هرمون HCG در خون هم لازم است. پایین‌آمدن ناگهانی هورمون hCG می‌تواند به معنای شروع روند سقط جنین باشد.
دلایل سقط جنین چیست؟
از جمله عواملی که می‌توانند باعث سقط جنین شوند، باید به موارد زیر اشاره کنیم. این دلایل مربوط به مادر هستند و باعث سقط می‌شوند:
- مشکلات هورمونی
- عفونت‌ها
- دیابت کنترل نشده
- بیماری تیرویید
- بیماری لوپوس
- سن بارداری
دیابت بارداری - قرارگرفتن در معرض اشعه یا مواد شیمیایی سمی
- سیگار کشیدن، نوشیدن الکل یا استفاده از مواد مخدر
ریسک پایان بارداری قبل از هفته ۲۰ در اواخر ۳۰ یا ۴۰سالگی بالاتر می‌رود اما بسیاری از زنان در این سنین هم بارداری‌های سالمی را تجربه می‌کنند.
سقط خود به خودی جنین
همان‌طور که پیش‌تر گفته شد، سقط‌های خودبه‌خودی ریشه در مشکلات ژنتیکی جنین دارند. در واقع، در این موارد، مادر نقشی در سقط‌شدن بچه ندارد. این را هم بدانید که سقط جنین دوقلو بیشتر از موارد دیگر است.
روش‌های انجام سقط جنین چیست؟
انواع سقط جنین و روش‌های مختلفی برای انجامش وجود دارد:
- سقط دارویی
- آسپیراسیون با وکیوم
- اتساع و تخلیه
- سقط القایی
سقط دارویی
برای سقط جنین دارویی، فرد باردار باید قرص‌ها را در زمان‌های جداگانه مصرف کند. در واقع، قرص برای سقط جنین تجویز میشود و
این نوع سقط شامل مصرف دو دارو است:
- میفپریستون (Korlym، Mifeprex)
- میزوپروستول (Cytotec).
میفپریستون رشد بارداری را متوقف می‌کند، در حالی که میزوپروستول باعث تخلیه رحم میشود. این روند ۲ تا ۲۴ ساعت پس از مصرف قرص شروع میشود.
هنگامی که رحم تخلیه میشود، گرفتگی و خونریزی رخ می‌دهد. ممکن است، این موضوع شبیه به تجربه قاعدگی غیرمعمول و سنگین باشد. برخی از افراد احساس گرفتگی شدیدتری نسبت به دیگران دارند.
باید بدانید که ممنوعیت‌های سقط جنین دارویی وجود دارد و تنها در صورت لزوم و با تجویز پزشک است که این موارد در اختیار افراد قرار می‌گیرند.
آسپیراسیون با وکیوم
آسپیراسیون خلاء نوعی سقط جنین جراحی است که شامل استفاده از ساکشن ملایم برای پایان‌دادن به بارداری میشود. پزشکان معمولا این را در سه ماهه اول توصیه می‌کنند. پزشک روش آسپیراسیون با وکیوم را با قرار دادن اسپکولوم در واژن آغاز می‌کند.
سپس از دارو یا تزریق برای بی‌حسی ناحیه استفاده میشود. میله‌های نازکی به نام دیلاتور هم برای بازکردن دهانه رحم کاربرد دارند. سپس لوله‌ای را به داخل رحم وارد می‌کنند و از یک دستگاه مکش دستی یا مکانیکی برای تخلیه رحم استفاده میشود.
اتساع و تخلیه
اتساع و تخلیه نوعی سقط جنین با جراحی است که پزشکان معمولا در سه ماهه دوم از آن استفاده می‌کنند. ممکن است که پزشک قبل از این روش، بیهوشی عمومی برای بیمار در نظر بگیرد.
پزشک با قراردادن اسپکولوم در واژن شروع می‌کند. برای بازکردن دهانه رحم از دیلاتور استفاده میشود و سپس بافت حاملگی را با فورسپس کوچک جدا می‌کنند. در نهایت هم از ساکشن برای برداشتن بافت باقی‌مانده استفاده میشود. روش‌های اتساع و کورتاژ و اتساع و تخلیه از مواردی هستند که معمولا استفاده می‌شوند.
سقط القایی
سقط جنین القایی هم روشی برای پایان‌دادن به بارداری در سه ماهه دوم یا سوم است. این نوع سقط نادر است و اگر جان فرد باردار در خطر باشد، ممکن است پزشک آن را توصیه کند. القای زایمان شامل استفاده از داروها برای شروع زایمان است و باعث میشود رحم در یک دوره ۱۲ تا ۲۴ساعته خالی شود.
فرد می‌تواند داروها را به صورت خوراکی مصرف کند. از طرف دیگر، پزشک می‌تواند آنها را در واژن قرار دهد یا به رحم تزریق کند. پزشکان معمولا داروهای مسکن یا بی‌حس کننده موضعی هم تجویز می‌کنند، چون گرفتگی شدید در طی این نوع سقط رخ می‌دهد.
مراقبت‌های بعد از سقط جنین چیست؟
بعد از سقط باید به نکات مراقبتی توجه ویژه‌ای داشته باشید. از جمله این موارد:
- اگر در سه ماهه اول سقط جنین داشتید، یک هفته استراحت کنید.
- اگر بین ۶ تا ۸ هفته، این اتفاق افتاده است، به استراحت در بستر نیاز خواهید داشت.
- از انجام کارهای خانه و امور روزانه بپرهیزید.
- از داروهای تجویزی پزشک استفاده کنید.
- از انجام ورزش‌های سنگین پرهیز کنید.
- از رابطه جنسی بعد از سقط بپرهیزید.
سقط جنین ناامن چیست؟
منظور از این نوع سقط، عملیاتی است که فرد بدن خود را وادار به از بین‌بردن جنین می‌کند. این اقدام جان فرد را به خطر می‌اندازد. سقط غیربهداشتی و ناامن زمانی رخ می‌دهد که عملیات در محیطی نامناسب، نزد پزشکی غیرمسئول و در معرض بروز عفونت‌ها رخ بدهد.
عوارض سقط جنین چیست؟
اگر به تازگی، سقط جنین داشته‌اید، احتمالا از چالش‌های جسمی و عاطفی منحصربه‌فرد ناشی از این تجربه آگاه هستید. زنان پس از سقط جنین دچار عوارض سقط می شوند. به عنوان مثال، شرایطی مانند:
- خونریزی زیاد
- عفونت
- افسردگی
پریودی یا سقط جنین؛ چگونه تشخیص داده می‌شوند؟
شاید علائم پریود و سقط یکسان باشد اما با هم تفاوت‌هایی هم دارند. در واقع، خونریزی ناشی از سقط بسیار بیشتر از عادت ماهانه است. درد و گرفتگی شکم ناشی از آن هم بسیار شدیدتر است. مدت‌زمان خونریزی ناشی از سقط هم بیشتر از دوره پریود است. با شناخت الگوی عادت ماهانه خود می‌توانید به تفاوت این دو پی ببرید.
پیشگیری از سقط جنین چگونه است؟
برای جلوگیری از سقط باید به مواردی از جمله این‌ها دقت داشته باشید:
- سیگارنکشیدن در دوران بارداری
- مصرف‌نکردن الکل در دوران بارداری
- رژیم غذایی سالم و کامل
- اجتناب از مصرف برخی غذاها در دوران بارداری
- داشتن وزن مناسب قبل از بارداری
- اقدامات لازم برای جلوگیری از عفونت
هفته پنجم بارداری بسیار سخت و مهم است چون احتمال سقط در هفته پنجم پررنگ میشود. باید این هفته را با نهایت دقت و مراقبت پشت سر بگذارید.
باورهای اشتباه درباره سقط جنین چیست؟
دقت کنید که باورهای اشتباه زیادی درباره سقط جنین وجود دارد و نباید به آنها توجه داشته باشید. در ادامه با تعدادی از آنها آشنا می‌شوید:
۱. داشتن یک سقط به معنای داشتن سقط مکرر است
پس از اولین سقط، به هیچ عنوان احتمال سقط دوم افزایش پیدا نمی‌کند. اما دو سقط پشت سر هم ریسک سقط‌های مکرر را بالا می‌برند و اگر فردی دو سقط متوالی داشته باشد باید حتما برای بارداری بعدی تحت نظر پزشک متخصص قرار بگیرد. اما حتی کسانی که ۲ و ۳ سقط جنین متوالی داشته‌اند هم می‌توانند نوزاد سالمی را در بارداری بعدی به دنیا بیاورند.
۲. لکه بینی یا خونریزی در دوران بارداری قطعا به معنی سقط جنین است
خوب است بدانید که خونریزی واژینال در سه ماهه اول بسیار شایع است و در ۲۰ تا ۴۰درصد از زنان باردار اتفاق می‌افتد. هر خونریزی یا لکه‌بینی نشانه سقط جنین نیست؛ به خصوص، اگر بدون درد اتفاق بیفتد. اما هر زن بارداری برای پیشگیری از هر گونه خطر، در صورت خونریزی واژینال باید به پزشک متخصص زنان و زایمان مراجعه کند.
۳. سقط جنین به ندرت اتفاق می‌افتد
بسیاری از افراد، سقط جنین را اتفاقی نادر می‌دانند که تنها در کسانی رخ می‌دهد که مشکلات ژنتیکی دارند. ۱۰ تا ۲۰درصد از بارداری‌ها به سقط ختم می‌شوند. حتی کسانی که بارداری‌های سالمی را تجربه کرده‌اند و فرزندان سالمی دارند هم ممکن است در بارداری‌های بعدی دچار سقط جنین شوند.
۴. بین سقط جنین و بارداری بعدی باید حداقل ۳ ماه فاصله زمانی باشد
بنا به پژوهش‌ها، حتی ۱ ماه پس از سقط جنین هم می‌توانید باردار شوید و بارداری سالمی را تجربه کنید. پزشکان متخصص زنان و زایمان معمولا توصیه می‌کنند تا تخلیه کامل رحم و به صفر رسیدن هرمون HCG صبر و سپس برای بارداری بعدی اقدام کنید. اما طبق مطالعات اخیر، این زمان می‌تواند فقط یک ماه باشد.
۵. هرگز نمی‌توان از سقط جنین جلوگیری کرد
بسیاری از دلایل شایع برای سقط جنین قابل پیشگیری هستند؛ مانند سیگار کشیدن و استفاده از مشروبات الکلی. طبق آخرین تحقیقات، استفاده روزانه از بیش از ۱۰ نخ سیگار موجب افزایش احتمال از دست‌دادن جنین است؛ حتی اگر مادر باردار خود سیگار نکشد و در معرض دود سیگار قرار بگیرد.
۶. سقط جنین تقصیر مادر باردار است
بیش از ۷۰درصد سقط‌ها در اثر ناهنجاری‌های کروموزومی ایجاد می‌شوند. به این معنی که اسپرم و تخمک در دوران بارداری به درستی به هم متصل نشده‌اند و حاملگی از همان ابتدا به درستی صورت نگرفته است.
علاوه بر مشکلات کروموزومی همانگونه که قبلا هم اشاره نمودیم، عوامل خطرساز واقعی می‌توانند سن بالا و برخی شرایط سلامتی مانند عفونت، دیابت کنترل نشده، بیماری تیروئید، بیماری کلیوی و لوپوس و سایر اختلالات خود ایمنی باشند.
آسیب جسمی جدی، مانند حادثه رانندگی هم می‌تواند باعث ایجاد سقط جنین شود. سقط به دلیل بلندکردن اجسام سنگین، رابطه جنسی، خوردن غذاهای اشتباه، کمبود ویتامین، ورزش یا استرس ایجاد نمی‌شود.
اطلاعاتتان را درباره سقط جنین بالا ببرید
سقط جنین به خصوص در ماه‌های بالاتر، اتفاق خوشایندی نیست و بسیاری از زنان را با افسردگی مواجه می‌کند. هر زن با این تجربه، باید بداند که در این رخداد تنها نیست و درصد بالایی از بارداری‌ها با موفقیت به پایان نمی‌رسند. امکان بارداری مجدد و بی‌مشکل در آینده وجود دارد.
علاوه بر زنان، مردان هم می‌توانند دچار افسردگی‌های ناشی از سقط جنین شوند. گاهی آنها هم نیاز به مراجعه به مشاور و درمان پیدا می‌کنند. برای مراجعه به متخصصان و پزشکان در زمینه‌های مختلف می‌توانید از سیستم نوبت دهی آنلاین سایت دکتردکتر کمک بگیرید.
اگر سوالی در مورد سقط جنین دارید در قسمت پرسش و پاسخ انتهای صفحه مطرح کنید تا توسط پزشک به آنها پاسخ داده شود.
منابع:
سوالات متداول سقط جنین
خیر، جاذبه نمی‌تواند بر جنین در رحم تأثیر بگذارد. هورمون پروژسترون بارداری را در داخل رحم ایمن و دهانه رحم را سفت می‌کند. تکان‌های ساده، بالا رفتن از پله‌ها، مسافرت، رانندگی و ورزش نمی‌توانند باعث سقط شوند.
از برداشتن بار سنگین در دوران بارداری خودداری کنید. سنگین‌بودن بار بنا به توان و اندام هرکس مشخص میشود. به طور کلی، بهتر است که باری را در این دوران بلند و جابه‌جا نکنید.
سقط جنین به دلیل فعالیت های یک زن باردار سالم مانند پریدن، ورزش شدید و مقاربت مکرر واژینال ایجاد نمی شود. تروما و ضربه به ندرت باعث سقط خواهد شد. استرس و شوک عاطفی هم باعث بروز این مسأله نمی‌شود.
سلام بنده ۱۲ بهمن ۱۴۰۱سقط کردم میخواستم بدونم چه مدت بعد درواقع چند ماه بعد میتونم واسه بارداری اقدام کنم؟تا مشکلی پیش نیاد.
با توجه به اینکه بقایایی از جنین در رحم باقی نمانده جواب سونو نرمال و هیچ درد و خونریزی ندارم.ممنون میشم راهنمایی بفرمایید.
لازم به ذکر که جنین سقط شده در ۸ هفتگی داخل رحم مرده بود و با شیاف در بیمارستان سقط شد.ممنون میشم راهنمایی بفرمایید
سلام عزیز
اصولا ۳ تا ۶ ماه بعد
البته حتما قبل از اقدام مشاوره پیش از بارداری بشین و به متخصص” زنان مراجعه کنید
سلام
ممنون از مطلبی که کار کردید
من بارداری اولم کاملا خوب و الحمدلله بچه سالم و خوبی دارم
ولی بارداری دومم در ۷هفتگی سقط شد بچه،و من خیلی شوکه بودم و پر سوال
ولی مطلب شما حالمو بهتر کرد
ممنون
التماس دعا
سلام ایا کشیدن اجسام سفت یا سنگین باعث سقد میشود ؟
سلام
بله ممکن بشه و باید اجتناب کنید
سلام من ۱۴ بار سقط داشتم الانم تازه سقط کردم و هیچ مشکلی ندارم تو همه آزمایشات سالم هستم باید چ کنم ایا من میتونم مادر بشم با این همه سقط ممنون میشم اگ ج بدی
سلام عزیزم
زیر نظر فلوشیپ پریناتولوژی و بارداری پرخطر باید برای بارداری اقدام کنید
سلام منم چندین بار سقط کردم