علائم ﻣﺴﻤﻮﻣﯿﺖ ﺑﺎ اﻟﮑﻞ چیست و چگونه درمان می‌شود؟

مسمومیت با الکل مسئله ای مهم و پر عارضه و گاهی کشنده است که در نتیجه مصرف مقادیر زیادی الکل در زمانی کوتاه رخ می‌دهد.

مصرف بی‌رویه و سریع الکل می‌تواند بر تنفس، ضربان قلب، دمای بدن و رفلکس بلع فرد تاثیر گذاشته و همین‌طور منتهی به کما و مرگ شود. مسمومیت با الکل همچنین می‌تواند زمانی رخ دهد که بزرگسالان یا خردسالان به طور تصادفی یا عمدی محصولات غیر غذایی حاوی الکل را مصرف کنند.

فردی که دچار مسمومیت الکلی شده نیاز به مراقبت‌های فوری پزشکی دارد. اگر فکر می‌کنید کسی دچار مسمومیت با الکل شده، فورا با اورژانس یا مراقبت‌های پزشکی تماس بگیرید.

علائم مسمومیت با الکل

علائم و نشانه‌های مسمومیت با الکل عموما شامل موارد زیر هستند:

  • پریشانی
  • استفراغ
  • تشنج
  • تنفس آهسته (کمتر از ۸ بار در دقیقه)
  • تنفس نامنظم (وقفه ۱۰ ثانیه‌ای یا بیشتر بین تنفس‌ها)
  • آبی رنگ شدن یا رنگ پریدگی پوست 
  • دمای پایین بدن (سرمازدگی)
  • بیهوش شدن و ناتوانی در بیدار شدن 
علائم مسمومیت با الکل

زمان مراجعه به پزشک 

لازم نیست که فرد همه‌ی علائم یا نشانه‌های فوق را بروز دهد تا نیاز به مداخله پزشک یا اورژانس داشته باشد. فردی که با مسمومیت الکلی از هوش رفته یا نمی‌تواند بیدار شد، در معرض خطر مرگ قرار دارند.

مسمومیت با الکل یک مورد اورژانسی است

اگر گمان می‌کنید که کسی دچار مسمومیت با الکل شده، حتی اگر علائم یا نشانه‌های معمول مسمومیت با الکل را در او مشاهده نمی‌کنید، باید با اورژانس تماس بگیرید. 

  • بلافاصله با شماره ۱۱۵ یا شماره اورژانس تماس بگیرید: هیچ‌وقت گمان نکنید که فرد دچار مسمومیت با الکل خوابیده و خطری متوجه او نیست.
  • آماده ارائه اطلاعات باشید: اگر اطلاعاتی دارید حتما در مورد نوع، زمان و مقادیر مصرف الکل اطلاعاتی به پزشک یا کادر اورژانس بدهید.
  • فرد بیهوش را تنها نگذارید: از آنجایی که مسمومیت با الکل روی عملکرد رفلکس بلع تاثیر می‌گذارد، فرد ممکن است با استفراغ خود خفه شده یا نتواند به درستی تنفس کند. در زمان انتظار برای رسیدن اورژانس، سعی نکنید فرد را مجبور به استفراغ کنید، چرا که امکان خفگی فرد وجود دارد.
  • به شخصی که استفراغ می‌کند کمک کنید: سعی کنید فرد دچار مسمومیت با الکل را در حالت نشسته نگه دارید. اگر شخص باید دراز بکشد، مطمئن شوید که سرش را به یک طرف چرخانده، این کار مانع از خفگی فرد می‌شود. سعی کنید فرد را بیدار نگه دارید تا مانع از بیهوش شدن او شوید.

علل مسمومیت الکلی

الکل به شکل اتانول (اتیل الکل) در مشروبات الکلی، دهانشویه‌، برخی داروها و برخی محصولات غیرغذایی یافت می‌شود.

مسمومیت با اتانول عموما ناشی از نوشیدن مقادیر زیاده از حد مشروبات الکلی خصوصا در زمانی کوتاه است. سایر اشکال الکل از جمله ایزوپروپیل الکل (در انواع رنگ‌، صابون، لوسیون، مواد شوینده.) و متانول یا اتیلن گلیکول (از مواد تشکیل‌دهنده ضد یخ، رنگ و برخی حلال‌ها) وجود دارد می‌تواند منجر به انواع دیگر مسمومیت‌های سمی شود که نیاز به مراقبت‌های فوری دارد.

زیاده‌روی در نوشیدن الکل

یکی از علل عمده مسمومیت الکل زیاده‌روی در نوشیدن الکل است. زیاده‌روی در نوشیدن برای مردان مصرف ۵ واحد استاندارد الکل (۱۴ گرم یا ۱۷٫۷۴ میلی لیتر) و برای زنان مصرف ۴ واحد استاندارد یا بیشتر ظرف دو ساعت است.

با این حال، زیاده‌روی در مصرف الکلی ممکن است در طی چند ساعت یا تا چند روز ادامه یابد. فرد می‌تواند قبل از بیهوشی، دوزی کشنده از الکل مصرف کند. حتی وقتی که فرد بیهوش است یا دیگر الکل نمی‌نوشد باز هم معده و روده همچنان به وارد کردن الکل به جریان خون ادامه می‌دهند و به سطح الکل بدن افزوده می‌شود. 

علل مسمومیت الکلی

مصرف چه میزان از الکل خطرناک است؟

برخلاف مواد غذایی که هضم آن ممکن است چند ساعت طول بکشد، الکل به سرعت توسط بدن جذب می‌شود. در همین حال دفع الکل از بدن نیز طولانی است. بیشتر مقادیر الکل توسط کبد پاکسازی می‌شود. هر چقدر در بازه‌ی زمانی کوتاهی الکل بیشتری مصرف شود، خطر مسمومیت با الکل هم بیشتر می‌شود.

یک واحد نوشیدنی الکلی به این شرح تعریف می‌شود:

  • ۱۲ اونس (۳۵۵ میلی‌لیتر) از یک آبجو معمولی (حدود ۵ درصد الکل)
  • ۸ تا ۹ اونس (۲۳۷ تا ۲۶۶ میلی‌لیتر) مشروبات الکلی (حدود ۷ درصد الکل)
  • ۵ اونس (۱۴۸ میلی لیتر) شراب (حدود ۱۲ درصد الکل)
  • ۱٫۵ اونس (۴۴ میلی لیتر) مشروبات الکلی پروف ۸۰ (حدود ۴۰ الکل)

نوشیدنی‌های مخلوط ممکن است حاوی بیش از یک واحد الکل باشد و حتی به زمان طولانی‌تری برای متابولیسم نیاز داشته باشد.

عوامل خطر درباره‌ی مسمومیت الکلی

برخی عوامل می‌توانند خطر مسمومیت با الکل را افزایش دهند که عبارتند از:

  • جثه و وزن فرد
  • سلامتی کلی فرد
  • غذاهای خورده شده
  • ترکیب الکل با داروها 
  • درصد الکل موجود در نوشیدنی‌های الکلی 
  • میزان و سرعت مصرف الکل
  • سطح تحمل فرد

اگر در معرض خطر مسمویت با الکل قرار دارید و زمان مراجعه به پزشک را ندارید. می‌توانید با استفاده از سیستم مشاوره متنی(پرسش پاسخ) دکتردکتر با پزشک در سریع‌ترین زمان ارتباط برقرار کنید و از شدت این خطر بکاهید.

عوارض مسمومیت الکلی

عوارض شدید ناشی از مسمومیت با الکل عبارتند از:

  • خفگی: الکل ممکن است باعث استفراغ شود. از آنجایی که مصرف الکل رفلکس حلقی فرد را دچار مشکل می‌کند، خطر خفگی را در هنگام بیهوشی افزایش می‌دهد.
  • توقف تنفس: فرو بردن تصادفی استفراغ به درون ریه‌ها می‌تواند به قطع یا مختل شدن خطرناک و مرگبار تنفس منتهی شود.
  • کم‌آبی شدید بدن: استفراغ می‌تواند به کم‌آبی شدید بدن منتهی شده و باعث شود که فشار خون فرد به حد خطرناکی پایین بیاید و ضربان قلب هم بالا رود.
  • تشنج: ممکن است سطح قند خون به اندازه‌ای پایین بیاید که موجب تشنج شود.
  • کاهش دمای بدن: دمای بدن فرد ممکن است به حدی پایین بیاید که منتهی به ایست قلبی شود.
  • ضربان قلب نامنظم: مسمومیت با الکل می‌تواند باعث ضربان قلب به‌طور نامنظم یا حتی متوقف شود.
  • آسیب مغزی: زیاده‌روی در مصرف الکل ممکن است آسیب‌ جبران‌ناپذیری به مغز فرد وارد کند. -مرگ: اصولا هر کدام از مواردی که ذکر شد می‌تواند به مرگ فرد منتهی شود.
عوارض مسمومیت الکلی

پیشگیری از مسمومیت با الکل

برای پیشگیری از مسمومیت با الکل:

  • رعایت اعتدال: مصرف الکل به دلایل شرعی و پزشکی توصیه نمی‌شود. با این حال در هر حالتی چنانچه می‌خواهید الکل مصرف کنید، اعتدال را حفظ کنید. مصرف الکل برای بزرگسالان سالم در زنان در هر سنی در طول یک شبانه‌روز ۱ واحد الکل و برای مردان هم حداکثر ۲ واحد الکل است. 
  • با معده خالی الکل مصرف نکنید: در صورتی که معده پر باشد می‌تواند تا حدودی جذب الکل را کند کند. با این حال، مصرف الکل با معده پر، خصوصا در هنگام زیاده‌روی در مصرف نمی‌تواند جلوی مسمومیت با الکل را بگیرد.
  • برقراری ارتباط با نوجوانان: با فرزندان نوجوان خود در مورد در خطرات ناشی از الکل، از جمله زیاده‌روی در مصرف الکل صحبت کنید. شواهد نشان می‌دهد کودکانی که والدین آنها در مورد سوءمصرف الکل به آنان هشدار داده‌اند و روابط نزدیکی با والدین خود دارند، احتمال کمتری دارد که دچار مسمومیت با الکل یا سوءمصرف آن شوند.
  • محصولات غیر غذایی حاوی الکل را در جای امن قرار دهید: اگر فرزندان كوچكی دارید، محصولات غیرغذایی حاوی الكل از جمله مواد آرایشی، دهانشویه و داروها را از دسترس آنان دور نگه دارید. برای جلوگیری از موادشوینده و ضدعفونی‌کننده از کابینت‌های حمام و آشپزخانه‌ دارای دارای قفل کودک استفاده کنید. وسایل سمی را در پارکینگ یا انبار خود در جای امن قرار دهید.
  • مراقبت‌های بعد از درمان را دنبال کنید: چنانچه یکی از اعضای خانواده یا فرزندتان به دلیل مسمومیت با الکل تحت معالجه قرار گرفته، حتما در مورد مراقبت‌های بعد از درمان از پزشک معالج سوال کنید. 

هرگونه سوال در رابطه با مسومیت با الکل را می‌توانید در سیستم مشاوره متنی(پرسش پاسخ) دکتردکتر بنویسید تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن به سوالات شما پاسخ داده شود.

تشخیص مسمومیت با الکل

علاوه بر بررسی علائم و نشانه‌های آشکار مسمومیت با الکل، پزشک معالج برای بررسی میزان الکل خون و شناسایی سایر نشانه‌های مسمومیت با الکل آزمایش‌هایی از جمله آزمایش قند خون، آزمایش خون و ادرار را هم به بیمار توصیه می‌کند.

درمان مسمومیت با الکل

درمان مسمومیت با الکل معمولا شامل مراقبت‌های حمایتی و تسکینی است این درمان‌ها به طور معمول شامل موارد زیر می‌شوند:

  • نظارت دقیق
  • جلوگیری از مشکلات تنفسی یا خفگی
  • اکسیژن درمانی
  • تجویز سِرم برای جلوگیری از کم‌آبی بدن
  • مصرف ویتامین‌ و گلوکز به جلوگیری از عوارض جدی مسمومیت با الکل یاری می‌رساند.
  • بزرگسالان و کودکانی که به صورت تصادفی متانول یا الکل ایزوپروپیل مصرف کردند هم ممکن است نیاز به همودیالیز داشته باشند. همودیالیز روشی برای پالایش مواد زائد و سموم از خون است که روند پاکسازی الکل از خون را تسریع می‌بخشد.
درمان مسمومیت با الکل

سبک زندگی و درمان‌های خانگی

داروهای خانگی برای درمان مسمومیت با الکل تاثیری ندارند. مسمومیت با الکل مشکلی حاد به شمار می‌رود که نیاز به مراقبت‌های پزشکی فوری دارد.

باورهای نادرست درباره‌ی مسمومیت الکلی

نمی‌توانید اثرات مسمومیت با الکل را کاملا خنثی کنید، اما ممکن است با انجام برخی کارهای نادرست و اشتباه موجب بدتر شدن اوضاع شوید. چند مورد از این کارهای نادرست  عبارتند از:

  • خواب طولانی: امکان بیهوشی در زمان خواب هم وجود دارد و اطرافیان دیگر متوجه بیهوش شدن فرد نمی‌شوند.
  • قهوه سیاه یا کافئین: با نوشیدن قهوه اثرات مسمومیت با الکل خنثی نمی‌شود.
  • دوش سرد: شوک ناشی از سرما می‌تواند باعث بیهوشی شود.
  • پیاده‌روی: این کار هم نمی‌تواند باعث تسریع در دفع الکل از بدن شود.

هرگونه سوال در رابطه با مسومیت با الکل را می‌توانید در سیستم مشاوره متنی(پرسش پاسخ) دکتردکتر بنویسید تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن به سوالات شما پاسخ داده شود.

منبع:

mayoclinic

محتوای این مقاله صرفا برای افزایش اطلاعات عمومی شماست و به منزله تجویز پزشکی نیست.
ممکن است شما دوست داشته باشید
275 نظرات
  1. امیر علی می گوید

    سلام آیا استفاده از الکل صنعتی برای ایجاد شعله میتونه باعث مسمومیت بشه ؟

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      در صورت تماس طولانی با پوست و استشاق بخارات الکل میتواند سبب مسمومیت شود

  2. ناشناس می گوید

    بعد از مصرف الکل دستی روز بعد کبودی تو صورتش دیده شده یعنی باید به پزشک مراجعه کنیم

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      در صورت بروز کبودی بدون ضربه بله مراجعه کنید جهت معاینه، تا درصورت صلاحدید ازمایش درخواست شود

  3. ن می گوید

    سلام من شب گذشته ساعت ۹ مشروب خوردم الان که ۹ صبح هست و ۱۲ ساعت گذشته میتونم قرص میرتازاپین آسنترا ترانکوپین کلرپرومازین مصرف کنم؟ چون اصلا نخوابیدم

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      اگر زیاده روی نکردین و اختلال تعادل و …ندارین و این داروها رو اگر از قبل مصرف میکردین با فاصله ۲۴ ساعت میتونید مصرف کنید

      1. نگین می گوید

        سلام وقت بخیر ،من ۴۸ ساعت پیش الکل مصرف کردم و دیروز استفراغ شدید داشتم و هیچی نمیتونم بخورم و امروز به شدت معده درد دارم و تو این دو روز بخاطر حالت سرماخوردگی قرص استامینوفن مصرف کردم،آیا باید به پزشک عمومی مراجعه کنم یا با درمان خانگی و استراحت حل میشه؟

        1. مشاور سلامتی می گوید

          سلام
          جهت درمان
          به پزشک عمومی مراجعه کنید

  4. مائده می گوید

    سلام و خسته نباشید
    پسرم اشتباها بجای اسپری سدیم کلراید
    اسپری الکل ضدعفونی کننده داخل بینیش یک پاف اسپری کرده و بعد احساس سوزش سریع اسپری سدیم کلراید اصلی داخل بینیش اسپری کرده الان تقریبا ۴۰دقیقه گذشته میخوام بدونم خطری هیت ممنونم

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      با آب فراوان شستشو داده شود و خلط ها خارج شود
      بسته به سن و علایم و وزن ایشان بهتر است به اورژانس یا درمونگاه مراجعه شود

  5. یزدان می گوید

    سلام دکتر وقت بخیر من امشب حدود نیم‌ساعت پیش به صورت ناخواسته کمی الکل صنعتی وارد دهانم شد بلافاصله اون رو تف کردم و دهان رو شست و شو دادم حدود یک ربع بعد کمی سردرد و سر گیجه پیدا کردم ایا خطر جدی من رو تهدید میکنه یا نه خطر رفع شده

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      با توجه به سردرد و سرگیجه حتما به اورژانس بیمارستان مراجعه شود

  6. رضا می گوید

    سلام
    وقت بخیر من دو روز پیش ابجو الکلی مصرف کردم و امروز شکم درد معده درد دارم خیلی انرژی جسمانی خوبی ندارم چه کارهایی لازمه انجام بدم بهتر شم
    9ماه پیش متخصص داخلی گفته بودن که کبدم چرب شده گرید 3 و داروی اورسوفار دادن و تا دوماه پیش دیگه دارویی نخوردم.
    میشه کمک کنید راهنمایی کنید تشکر

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      مجددا ازمایش انزیم کبدی شامل ast, alt, alkp
      و سونوگرافی کبد جهت بررسی وضعیت انجام شود و به فوق تخصص گوارش مراجعه کنید

  7. سینا می گوید

    سلام دکتر من مشکل هلیکوباکتر پیلوری و التهاب معده دارم وقتی الکل مصرف میکنم معدم یکم اذیت میشه و بعد اروم میشه اما وقتی از حالت مستی بیرون میام یه حس عجیبی توی معدم دارم انگار سنگین میشه و بعد ناخودآگاه بالا میارم و تا چند ساعت هرچی بخورم بالا میارم اینم بگم بی جنبه نیستم که بخاطر مقدار مصرف بالا بیارم کم هم بخورم باز اذیت میشم خواستم بدونم این مشکل مربوط به معدمه یا مسمومیت الکل؟

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      با توجه به شرح حالتون مربوط به معده هست
      ازمایش کبد هم باید بریت
      جهت بررسی و درمان به فوق تخصص گوارش مراجعه کنید

  8. حبیب می گوید

    سلام من ۱۸ سالمه دو ماه پیش مشروب خوردم تا الان تپش قلب دارم معده هم درد میکنه نوار قلب گرفتم فقط گفت ضربان قلبت زیاده یک ماه پرانول مصرف خوب نشدم میشه راهنما کنید ممنون

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      بایدچکاپ و بررسی کم خونی و تیرویید بدهید و به متخصص قلب مراجعه کنید

  9. سناکریمی می گوید

    باسلام و درود ببخشید دوستم حدود ۲۳ روز پیش الکل مخلوط آبجو خورد و در بیمارستان بستری شد که بعد از آزمایش های زیاد گفتن که آنزیم های کبدی به هم ریخته و کبدش خراب شده و مشکل داره میخواستم بدونم علتش چی بوده چرا اینجور شده چون خود من هم از همین الکل خوردم و خدا را شکر مشکلی ندارم.
    علتش چیه که اینجور شده؟ممنون

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      مصرف الکل ممکن در درازمدت سبب کبدچرب الکی بشه و اتزیم های کبدی رو مختل کند
      شما هم ازمایش انزیم کبدی بدین

  10. محمد می گوید

    سلام
    من دو ماه پیش با مشروب مسموم شدم درد عجیبی در دستان وپا هام و نمی تونستم چیزی بخورم شروع شد الان درد دست وپاهام هنوز هست ولی کمتر شده میگن درد عصبیی الانم بعضی غذا ها را نمی تونم بخورم معدم درد میگیره باید چکار کنم ؟

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      جهت چکاپ و ازمایش خون و معاینه به فوق تخصص گوارش مراجعه کنید

  11. رضا می گوید

    من خارج زندگی میکنم هر ماه مقدار ی الکل میخورم ولی دفعه اخر با معده خالی و روز استرس زایی که داشتم مصرف کردم و از حال رفتم امبولانس اومد همه چیمو چک کرد گفت اوکیه ولی اگر میخوایی میتونی با ما بیایی بیمارستان که من حالم خوب بود نرفتم از اون روز هم هیچ علایم غیر عادی دیگه ای نداشتم لازمه پیگیری کنم یا مهم نیست؟

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      در صورتی که مصرف مزمن مداوم دارین از نظر انزیم های کبدی و کبدچرب الکلی بررسی شوید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.