بیماری کبد چرب چیست و علت ابتلا به آن چیست؟ این روزها نام این بیماری زیاد به گوش می‌رسد و تبدیل به یکی از نگرانی‌ها شده است. در این نقشه راه به معرفی این بیماری و تشخیص و درمان آن می‌پردازیم.
کبد چرب چیست؟
کبد چرب غیر الکلی (NAFLD)، بیماری است که در آن میزان چربی اضافه در کبد انباشته می‌شود اما علت آن مواردی غیر از مصرف الکل است. این بیماری معمولا علائم آشکاری ندارد و به صورت تصادفی از طریق آزمایش‌های تصویربرداری مانند سونوگرافی، سی‌تی‌اسکن یا MRI تشخیص داده می‌شود.
همین‌طور ممکن است این بیماری در بررسی‌های تصویربرداری که برای علل دیگر اختلال کبد انجام می‌گیرد تشخیص داده شود. این بیماری ارتباط نزدیکی با عارضه‌های دیگری مانند دیابت و چاقی دارد. همچنین موجب افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی- عروقی نیز می‌شود.
بیماری کبد چرب الکلی از شایع‌ترین بیماری‌های کبدی در کشورهای پیشرفته است. به عنوان مثال، آمارها نشان می‌دهد که بین ۷۵ تا ۱۰۰ میلیون نفر در کشور آمریکا به این بیماری مبتلا هستند.
انواع بیماری کبد چرب
اصطلاحات پزشکی مختلفی برای بیماری‌های کبد چرب مورد استفاده قرار می‌گیرد که می‌تواند تا حد زیادی سردرگم‌کننده باشد. اما کبد چرب غیر الکلی، به نوعی از کبد چرب گفته می‌شود که به دلایلی غیر از مصرف الکل بروز پیدا کرده است و به دو نوع تقسیم می‌شود:
- کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) که به آن کبد چرب ساده نیز گفته می‌شود.
- استئاتوهپاتیت غیر الکلی (NASH).
اهمیت انواع بیماری کبد چرب
تفکیک بین کبد چرب ساده و استئاتوهپاتیت غیر الکلی مهم است، اما چرا؟ به این دلیل که برای اکثر افراد مبتلا بودن به کبد چرب ساده باعث بروز بیماری کبدی دیگری نمی‌شود. ولی افرادی که مبتلا به استئاتوهپاتیت غیر الکلی هستند، دچار التهاب و آسیب‌دیدگی سلول‌های کبد می‌شوند.
این نوع کبد چرب خطر پیشرفت بیماری‌های جدی‌تری مانند فیبروز کبد (زخم کبد)، سیروز (التهاب شدید کبد) و سرطان کبد را افزایش می‌دهد. برآورد می‌شود که سیروز در اثر استئاتوهپاتیت غیر الکلی طی سال آتی به عامل اصلی پیوند کبد در جهان بدل شود. اما خوشبختانه بیشتر بیماران مبتلا به کبد چرب ساده مبتلا هستند.
برای تشخیص نوع بیماری کبد چرب نیاز به بیوپسی یا نمونه‌برداری است. اما عوارض احتمالی (که البته به ندرت رخ می‌دهند) و هزینه بیوپسی باعث می‌شود که انجام این آزمایش برای بسیاری افراد مبتلا به این بیماری انجام نشود
روش‌های غیر تهاجمی برای تشخیص خطر ابتلا به فیبروز
محققان به دنبال روش‌های غیر تهاجمی برای تشخیص خطر ابتلا به فیبروز هستند تا مشخص شود چه کسی در معرض ابتلا به این بیماری است . و هم اینکه بهتر است که روی چه بیمارانی آزمایش بیوپسی کبد انجام شود.
روش‌های مورد نظر برای این کار می‌تواند شامل:
1-بررسی نشانگرهای زیستی و سیستم‌های نمره‌دهی بر اساس شاخص‌های بالینی و آزمایشگاهی مانند سیستم نمره‌دهی فیبروز استئاتوهپاتیت غیر الکلی و شاخص فیبروزی-۴
2- روش فیبرو اسکن که در واقع یک روش ارتجاع‌نگاری یا الاستوگرافی با استفاده از امواج صوتی است که میزان نرمی و سختی بافت کبد و میزان فیبروز را مشخص می‌کند.
کبد خود را سالم نگه دارید
اگر به بیماری کبد چرب مبتلا هستید، مهم است که کبد خود را تا حد ممکن سالم نگه دارید و از آنچه باعث آسیب به کبد می‌شود پرهیز کنید.
مصرف نکردن الکل یک اصل کلی است که باید رعایت کنید. میزان دقیق مصرف الکل بحث جدایی است که هنوز در مورد آن توافق‌نظری در بین محققان وجود ندارد. اما اگر کاملا از مصرف نوشیدنی‌های الکلی خودداری کنید، بهترین لطف را به خود کرده‌اید.
اطمینان حاصل کنید که داروها و داروهای گیاهی و مکمل‌های غذایی که مصرف می‌کنید برای کبد مضر نیستند.
حتی استامینوفن (ماده اصلی موجود در داروی تیلنول و برخی داروهای سرماخوردگی) اگر برای مدت طولانی مصرف شود، مضر است، به خصوص برای کسانی که به یکی از بیماری‌های کبد مبتلا هستند یا اینکه الکل زیادی مصرف می‌کنند. بهتر است برای محافظت در برابر ویروس‌های کبدی هپاتیت آ و ب واکسینه شوید.
سایر بیماری‌هایی که ممکن است روی کبد تاثیر بگذارند را به دقت زیر نظر داشته باشید و در صورت بروز هرکدام از بیماری‌های مرتبط به کبد، سریعا با پزشک خود مشورت کنید. اگر مبتلا به سیروز هستید، آزمایش‌های غربالگری منظم را برای تشخیص سرطان کبد انجام دهید.
اگر سوالی درباره‌ی بیماری کبد چرب دارید می‌توانید سوالات خود را در قسمت نظردهی که در پایین این مقاله است بنویسید تا در کمترین وقت ممکن پزشکان و کارشناسان دکتر دکتر به سوالات شما پاسخ دهند.
منبع:
