استنت یک لوله توری کوچک است که برای باز نگه داشتن سرخرگ وارد می شود. لخته شدن خون در استنت می تواند باعث انسداد آینده (تنگی مجدد) شده و در نهایت منجر به حمله قلبی شود. استنت‌های بدون پوشش دارویی را استنت‌های فلزی برهنه می‌گویند.
ایمنی استنت های دارویی
امروزه، نسخه‌های جدید و بهبود یافته استنت‌های دارویی در بیشتر موارد، زمانی که با داروهای ضد انعقاد طبق تجویز استفاده شوند، ایمن و مؤثر در نظر گرفته می‌شوند. به طور کلی، استنت‌های حاوی دارو نسبت به استنت‌های فلزی برهنه کمتر باعث ایجاد تنگی مجدد می‌شوند.
استنت دارویی رایج ترین نوع استنت است که برای درمان انسداد عروق قلب استفاده می شود. بسیاری از افراد مبتلا به مشکلات قلبی با موفقیت با استنت های دارویی درمان شده اند و نیاز به روش های تهاجمی تر مانند جراحی بای پس عروق کرونر پیدا نکردند. متخصص قلب استنتی را در طول آنژیوپلاستی عروق کرونر قرار می دهد که به آن مداخله عروق کرونر از راه پوست (PCI) نیز گفته می شود. در این روش، یک لوله نازک و انعطاف پذیر (کاتتر) با یک بالون در نوک آن در رگ خونی قرار می گیرد. بالون به طور موقت باد می شود تا شریان مسدود شده باز شود و جریان خون بهبود یابد.
اگر به دلیل انسداد شریان قلب درد قفسه سینه دارید، استنت حاوی دارو می تواند علائم شما را کاهش دهد و از نیاز به تکرار روش های آنژیوپلاستی جلوگیری نماید. استنت ها رگ های باریک را باز می کنند و می توانند بدون شکستن در طول زمان در بدن شما باقی بمانند.
با این حال، استنت ها فقط ناحیه ای که شریان شما باریک یا بسته شده است را درمان می کند. آنها توانایی درمان شرایط زمینه ای بیماری عروقی را ندارند. این وضعیت بدان معنی است که:
- شریان شما می تواند دوباره باریک شود، حتی اگر استنت گذاشته باشید.
- انسداد جدید ممکن است رخ دهد.
- انسداد می تواند در استنت به عنوان واکنش به استنت ایجاد شود.
طول عمر معمولی استنت چقدر است؟
استنت‌ها لوله‌های کوچکی هستند که برای باز کردن مجدد یک شریان باریک در بدن شما وارد می‌شوند. آنها برای ماندگاری ساخته شده اند و طبیعتاً هنگامی که استنت در محل مورد نظر قرار می گیرد، همانجا باقی می ماند. در مواردی شریان کرونر استنت گذاری شده مجدداً باریک می شود، این وضعیت معمولاً در عرض 1 تا 6 ماه پس از قرار دادن استنت اتفاق می افتد.
قرار دادن استنت تنها بخشی از برنامه درمانی شما خواهد بود. نکات دیگری هم وجود دارد که شما باید در طول برنامه روزانه خود آنها را رعایت کنید. نکاتی نظیر موارد زیر:
- ترک سیگار
- استفاده از یک رژیم غذایی سالم برای حفظ سلامت
- اضافه کردن ورزش به برنامه روزانه
- مشورت با پزشک در مورد راه های کاهش کلسترول
- مشورت با پزشک برای کاهش فشار خون
- کنترل دیابت
یک متخصص می تواند برای رسیدن به این اهداف با شما همکاری کند. به احتمال زیاد پس از بررسی و معاینه توسط پزشک، دارویی تجویز می شود که به جلوگیری از لخته شدن خون در اطراف استنت کمک می کند، این داروها باید همراه داروهای دیگری که فرد برای درمان هر بیماری زمینه ای دیگر مصرف می کند، طبق نظر پزشک، استفاده شوند. در کنار داروها ممکن است نیاز به رعایت یک برنامه غذایی تخصصی هم پیدا کنید.
آیا محل استنت روی دوام آن تأثیر می گذارد؟
استنت ها را می توان در شریان های سراسر بدن قرار داد. شریان هایی نظیر موارد زیر:
- عروق کرونر: عروق کرونر خون را در سراسر قلب حمل می کنند.
- شریان های مغزی: شریان های مغزی خون رسانی به مغز را تامین می کنند.
- شریان های کاروتید: شریان های کاروتید خون را به سمت گردن و سر حمل می کنند.
- شریان آئورت (آئورت): آئورت بزرگترین شریان بدن است که از قلب تا وسط قفسه سینه و شکم امتداد دارد.
- شریان های ایلیاک: شریان های ایلیاک بین شکم و لگن قرار دارند و خون را به ناحیه لگن و پاها می رسانند.
- شریان های محیطی: شریان های محیطی اغلب به شریان هایی گفته می شود که از بازوها و پاها عبور می کنند.
عروق کرونر و کاروتید
تصور می شود که درمان بیماری زمینه ای بزرگترین عامل موفقیت یا شکست استنت باشد. در این شرایط علاوه بر اینکه لخته ها و بافت اسکار می توانند ایجاد شوند، باریک شدن مجدد هم به احتمال زیاد در نقاط دیگر در امتداد این شریان ها رخ می دهد.
برای موفق عمل کردن این استنت‌ها، کاهش تجمع پلاک در شریان‌های اطراف آنها ضروری است.
شریان های مغزی
استنت گذاری مغزی روشی جدیدتر از بسیاری از انواع دیگر استنت گذاری است. استنت های مغزی برای درمان آنوریسم در مغز شما قرار داده می شود. از آنجایی که این روش جدیدتر است، تحقیقات و آزمایشات بالینی بیشتری باید انجام شود تا مشخص شود استنت گذاری در این آناتومی چقدر بادوام و موثر است.
شریان های محیطی و ایلیاک
یک بررسی تحقیقاتی در سال 2016 نشان داد که استنت‌های محیطی در پاهای شما نسبت به انواع دیگر استنت‌ها احتمال بیشتری برای از کار افتادن دارند. بسیاری از افرادی که استنت‌های محیطی را استفاده کرده اند، در نهایت طی 1 یا 2 سال پس از قرار دادن استنت به استنت‌های جدید یا سایر روش‌های باز کردن عروق نیاز پیدا می کنند.
این وضعیت ممکن است به این دلیل باشد که استنت ها در این ناحیه تحت فشار اضافی هستند. احتمال باریک شدن مجدد شریان ها به دلیل حرکت رگ های شما در وضعیت های زیر افزایش می یابد:
- راه رفتن
- نشستن
- خم شدن
آیا نوع استنت مهم است؟
امروزه دو نوع اصلی از استنت ها استفاده می شود:
- استنت فلزی برهنه (BMS): استنت های مشبک فلزی سنتی
- استنت دارویی (DES): لوله های مشبکی که دارو را در شریان شما آزاد می کند تا تشکیل بافت اسکار را کاهش داده و از باریک شدن آن جلوگیری کند.
هر دو DESمدل و BMS باید دائمی باشند. با این حال، یک بررسی تحقیقی در سال 2016 نشان داد که DES ها احتمال کمتری برای باریک شدن دارند. بنابراین، در حالی که خود استنت ها مدت زمان مشابهی دوام خواهند داشت، ممکن است با DES عوارض کمتری داشته باشید. داروی موجود در DES از ایجاد بافت اسکار جلوگیری می کند اما بیماری زمینه ای که باعث باریک شدن شریان شما شده است را درمان نمی کند.
لیست پزشکان متخصص عروق و دریافت نوبت آنلاین
چگونه استنت ها باریک می شوند؟
دو راه اصلی که استنت می تواند باریک شود، عبارتند از:
- تنگی مجدد درون استنت (ISR)
- ترومبوز درون استنت (IST)
ISR
تنگی مجدد زمانی اتفاق می افتد که شریان تحت درمان مجدداً باریک شود. هنگامی که این اتفاق در داخل یا اطراف یک استنت رخ می دهد، به آن تنگی مجدد درون استنت (ISR) می گویند.
ISR وضعیتی نادر است اما می تواند در طول فرآیند بهبودی اتفاق بیفتد زیرا شریان آسیب دیده دوباره در اطراف استنت رشد می کند و بافت اسکار را تشکیل می دهد. این بافت زخم اضافی می تواند شریان را باریک کند و جریان خون را کاهش دهد.
ISR تقریباً همیشه در 6 تا 9 ماه اول پس از قرار دادن استنت اتفاق می‌افتد، اما می‌تواند در مواردی حتی سال‌ها بعد هم ظاهر شود.
با ادامه تشکیل بافت اسکار، علائم ISR به تدریج رخ می دهد. با گذشت زمان، ممکن است علائمی مشابه موارد زیر داشته باشید:
- درد قفسه سینه
- تنگی نفس
- ضعف
- سرگیجه
اگر متوجه هر یک از این علائم شدید، باید در اسرع وقت با پزشک خود ملاقات کنید. آنها پس از معاینه تشخیص خواهند داد که آیا شما ISR دارید و اگر جواب مثبت بود چگونه آن را درمان کنید. ISR را می توان با گذاشتن استنت دیگر یا آنژیوپلاستی با بالون درمان کرد.
IST
IST زمانی اتفاق می افتد که یک لخته خون در استنت شما تشکیل شود. IST یک وضعیت بسیار اورژانسی است. علائم IST شدید است زیرا ممکن است شریان به طور کلی بسته شده باشد. اگر استنت در شریان کرونر باشد، می تواند منجر به حمله قلبی شود.
نکته پایانی
استنت ها به گونه ای ساخته شده اند که دائمی باشند و پس از قرار دادن شریان شما را همچنان باز نگه می دارند. با این حال، استنت ها شرایط زمینه ای را که باعث تجمع در شریان شما (آترواسکلروز) شده است، درمان نمی کنند. برای جلوگیری از باریک شدن شریان در آینده همچنان به درمان نیاز دارید. مهمترین کاری که می توانید برای حفظ کارکرد استنت خود انجام دهید این است که تمام داروهایی را که برایتان تجویز می شود طبق دستور پزشک مصرف کنید و هر گونه تغییر در سبک زندگی و رژیم غذایی را که پزشکتان پیشنهاد می کند، اتخاذ نمایید.
منبع : healthline
سلام ،مرسی بسیار آموزنده و مفید بود خیلی ممنون از مطالب بسیار عالی شما.