علائم و روش انتقال بیماری هپاتیت ب چیست؟

هپاتیت B عفونت ویروسی خطرناکی است که می‌تواند منجر به مرگ بیمار شود اما واکسنی موثر برای آن ساخته شده و روش‌هایی نیز برای پیشگیری از انتقال آن وجود دارد.

در نوشته «علایم و روش انتقال بیماری هپاتیت ب چیست؟» می‌خوانید:

بیماری هپاتیت B عفونتی است که ناشی از ویروس هپاتیت B (HBV) است. این بیماری می‌تواند باعث ایجاد عفونت مزمن شود و بیماران را در معرض خطر مرگ ناشی از سیروز و سرطان کبد قرار دهد. واکسن ایمن و موثری که ۹۸ تا ۱۰۰ درصد در برابر هپاتیت B محافظت می‌کند، ساخته شده است. پیشگیری از ابتلا به عفونت هپاتیت B مانع از بروز عوارضی نظیر بیماری مزمن و سرطان کبد می‌شود.

روش انتقال بیماری هپاتیت B

(در نواحی که این بیماری در آن جا بومی است، هپاتیت B عمدتا از طریق مادر به فرزند در هنگام تولد یا از طریق انتقال افقی ( قرار گرفتن در معرض خون آلوده)، به خصوص از کودک آلوده به کودک غیرآلوده طی ۵ سال اول زندگی منتقل می‌شود.

هپاتیت B همچنین از طریق زخم ناشی از سر سوزن، خالکوبی، سوراخ کردن (مثلا سوراخ کردن گوش) و قرار گرفتن در معرض خون و مایعات بدن آلوده مانند بزاق، مایعات قاعدگی، مایعات واژنی و مایع منی انتقال پیدا می‌کند.

بیماری هپاتیت B از طریق رابطه جنسی نیز انتقال پیدا می‌کند، به ویژه در مردانی که با مردان دیگر رابطه جنسی دارند و افراد دگرجنسگرای دارای شرکای جنسی متعدد.

انتقال ویروس همچنین از طریق استفاده مجدد از سوزن‌ها و سرنگ‌ها در مکان‌های بهداشتی و یا در میان افرادی که مواد مخدر تزریق می‌کنند، اتفاق می‌افتد. علاوه بر این، عفونت می‌تواند در جریان انجام رویه‌های پزشکی، جراحی و دندانپزشکی، طی خالکوبی یا از طریق استفاده از تیغ‌های صورت تراشی و اشیاء مشابهی که با خون فرد بیمار آلوده در تماس هستند، منتقل شود.

ویروس هپاتیت B می‌تواند حداقل ۷ روز در خارج از بدن زنده بماند. طی این مدت، ویروس در صورت وارد شدن به بدن فردی که واکسن آن را دریافت نکرده است، می‌تواند موجب عفونت شود. دوره نهفتگی ویروس هپاتیت B به طور متوسط ۷۵ روز است اما بین ۳۰ تا ۱۸۰ روز متغیر است. 

علائم بیماری هپاتیت B

بیشتر افراد وقتی به تازگی با ویروس هپاتیت B آلوده می‌شوند، دارای هیچ نشانه‌ای نیستند. اگرچه برخی از افراد دچار علائمی مانند زرد شدن پوست و چشم‌ها (ٰزردی)، تیرگی ادرار، خستگی شدید، تهوع، استفراغ و درد شکمی می‌شوند.

بخش کوچکی از افراد مبتلا هپاتیت حاد ممکن است در نهایت دچار نارسایی حاد کبدی شوند که می‌تواند منجر به مرگ شود. در برخی از افراد نیز، ویروس هپاتیت B می‌تواند منجر به بروز عفونت کبدی مزمنی شود که منتهی به سیروز و سرطان کبد خواهد شد.

علایم و روش انتقال بیماری هپاتیت ب چیست؟

چه کسی در معرض خطر ابتلا به بیماری مزمن است؟

احتمال اینکه عفونت حاد به حالت مزمن تبدیل شود، بستگی به سنی دارد که فرد در آن دچار عفونت می‌شود. احتمال بروز عفونت مزمن در کودکان دارای سن کمتر از ۶ سالی که به ویروس هپاتیت B آلوده می‌شوند، بالاترین مقدار است.

در نوزادان و کودکان:

۸۰-۹۰ درصد از نوزادان عفونی شده در جریان سال اول زندگی دچار عفونت مزمن می‌شوند.

۳۰-۵۰ درصد از کودکان عفونی شده قبل از سن ۶ سالگی دچار حالت مزمن بیماری خواهند شد.

در بزرگسالان:

کمتر از ۵ درصد از افرادی که در بزرگسالی عفونی می‌شوند، دچار عفونت مزمن خواهند شد.

۲۰-۳۰ درصد از افرادی که به صورت مزمن عفونی هستند، دچار سیروز و یا سرطان کبد خواهند شد.

تشخیص بیماری هپاتیت B

تشخیص هپاتیت B از هپاتیتی که به وسیله دیگر عوامل ویروسی ایجاد می‌شود، بر اساس نشانه‌های بالینی ممکن نیست. تشخیص این بیماری نیاز به تایید آزمایشگاهی دارد. آزمایش‌های خونی متعددی برای تشخیص و نظارت بر افراد مبتلا به هپاتیت B در دسترس است. از برخی از این آزمایش‌ها می‌توان برای تشخیص حاد یا مزمن بودن بیماری نیز استفاده کرد.

  • تشخیص آزمایشگاهی عفونت هپاتیت B متکی بر تشخیص آنتی ژن سطحی هپاتيت  B(HBsAg) است.
  • عفونت حاد هپاتیت B با حضور HBsAg و آنتی‌بادی آنتی‌ژن مركزی هپاتيت B(HBC Ab) تشخیص داده می‌شود.
  • در مراحل اولیه عفونت، بیماران از نظر آنتی‌ژن e هپاتیت B (HBeAg) سرم مثبت هستند. HBeAg معمولا نشانگر سطوح بالای تکثیر ویروس است و حضور این آنتی‌ژن نشان می‌دهد که خون و مایعات بدن فرد آلوده بسیار عفونی است.
  • عفونت مزمن با ویژگی حضور HBsAg به مدت حداقل ۶ ماه مشخص می‌شود (با یا بدون همزمانی با HBeAg).
  • ماندگاری HBsAg شاخص اصلی خطر توسعه بیماری مزمن کبدی و سرطان کبد در مراحل بعدی زندگی است.

درمان بیماری هپاتیت B

درمانی خاصی برای هپاتیت حاد B وجود ندارد و مراقبت با هدف حفظ راحتی و تعادل مناسب غذایی از جمله جایگزینی مایعات از دست رفته بدن بیمار طی استفراغ و اسهال انجام می‌شود. موضوع مهم، اجتناب از مصرف داروهای غیرضروری است. استامینوفن و داروهای ضد استفراغ نباید مورد مصرف قرار گیرد.

عفونت مزمن هپاتیت B را می‌توان با داروهایی از جمله داروهای ضد ویروسی خوراکی مورد درمان قرار داد. درمان می‌تواند پیشرفت سیروز را آهسته کند و باعث کاهش شیوع سرطان کبد شود و بقا بیمار را بهبود بخشد. 

سازمان جهانی بهداشت استفاده از داروهای خوراکی تنوفوویر (tenofovir) یا انتکاویر (entecavir) را به عنوان قوی‌ترین داروها برای سرکوب ویروس هپاتیت B توصیه می‌کند. این داروها در مقایسه با داروهای دیگر، به ندرت منجر به مقاومت دارویی می‌شوند، مصرف آن‌ها ساده است (یک قرص در روز) و دارای عوارض جانبی کمتری هستند.

در بیشتر افراد، این داروها عفونت هپاتیت B را درمان نمی‌کنند بلکه فقط تکثیر ویروس را سرکوب می‌کنند. بنابراین بیشتر افرادی که درمان هپاتیت B را آغاز می‌کنند باید آن را در کل دوران زندگی خود ادامه دهند.

از جمله عوارض طولانی مدت عفونت‌های HBV، سیروز و سرطان کبد است. سرطان کبد به سرعت پیشرفت می‌کند و از آن جایی که گزینه‌های درمان محدود هستند، به طور کلی نتیجه درمان ضعیف است. در کشورهای کم درآمد، بیشترین افرادی که دچار سرطان کبد می‌شوند، طی چند ماه پس از تشخیص از دنیا می‌روند. در کشورهای پردرآمد، جراحی و شیمی درمانی می‌تواند تا چندین سال به عمر این بیماران اضافه کند. پیوند کبد نیز گاهی در بیماران مبتلا به سیروز در کشورهای پردرآمد انجام می‌شود که میزان موفقیت حاصل از آن متغیر است.

پیشگیری از بیماری هپاتیت ب

واکسن هپاتیت پایه اصلی پیشگیری از هپاتیت B است. سازمان جهانی بهداشت توصیه می‌کند که تمامی نوزادان واکسن هپاتیت B را در اسرع وقت پس از تولد دریافت کنند (این واکسن طی سه نوبت داده می‌شود).

مجموعه کامل واکسن در بیش از ۹۵ درصد از نوزادان، کودکان و افراد بزرگسال جوان موجب تولید آنتی‌بادی‌های حفاظتی می‌شود. حفاظت حاصل از واکسن حداقل ۲۰ سال تداوم دارد و احتمالا مادام‌العمر است. همه کودکان و افراد کمتر از ۱۸ سالی که این واکسن را دریافت نکرده و در جوامعی زندگی می‌کنند که در آن این بیماری شیوع بومی کم تا متوسطی دارد، باید واکسن را دریافت کنند. همچنین افرادی که در گروه‌های پرخطر قرار دارند، نیز لازم است در برابر بیماری واکسینه شوند. این گروه‌ها عبارتند از:

  • افرادی که به طور مکرر نیاز به خون یا فرآورده‌های خونی دارند، بیماران دیالیزی و دریافت کنندگان پیوند عضو
  • افرادی که در زندان به سر می‌برند
  • افرادی که مواد مخدر تزریق می‌کنند
  • افرادی که دارای تماس‌های خانگی یا جنسی با افراد مبتلا به عفونت مزمن HBV هستند
  • افراد دارای شرکای جنسی متعدد
  • کارکنان بهداشت و درمان و افراد دیگری که به خاطر شغل خود در معرض خون و فرآورده های خونی قرار می‌گیرند
  • افرادی که نوبت واکسن خود را تکمیل نکرده‌اند و قصد سفر به مناطقی دارند که این بیماری در آن جا شیوع دارند

واکسن هپاتیت B سابقه عالی از ایمنی و اثربخشی دارد. از سال ۱۹۸۲، بیش از ۱ میلیارد دز واکسن هپاتیت B  در سراسر جهان مورد استفاده قرار گرفته است. در بسیاری از کشورها که ۸ تا ۱۵ درصد از کودکان آن به صورت مزمن با هپاتیت B آلوده می‌شدند، واکسیناسیون موجب شد این رقم به کمتر از ۱ درصد برسد.

علاوه بر واکسیناسیون نوزادان، اجرای استراتژی‌های ایمنی خونی شامل غربالگری مطمئن خون‌ و اجزای خون اهدا شده مورد استفاده برای انتقال می‌تواند از انتشار HBV کمک کند. 

استفاده از روش‌های ایمن تزریق و حذف تزریقات غیرضروری و ناسالم می‌تواند استراتژی‌های موثری برای محافظت در برابر انتقال HBV باشد. علاوه بر این، رعایت موارد ایمنی در روابط جنسی مانند به حداقل رساندن شرکای جنسی و استفاده از ابزارهای حفاظتی نظیر کاندوم نیز دربرابر انتقال محافظت می‌کند.

سخن پایانی

هپاتیت B عفونتی است که می‌تواند به حالت مزمن درآمده و موجب سیروز و سرطان کبد و در نهایت مرگ بیمار شود و لازم است تمامی نوزادان دربرابر این بیماری واکسینه شوند.

منبع:

who.int

محتوای این مقاله صرفا برای افزایش اطلاعات عمومی شماست و به منزله تجویز پزشکی نیست.
ممکن است شما دوست داشته باشید
41 نظرات
  1. ناشناس می گوید

    سلام. آیا ویروس هپاتیت اگر آب دهان یا اشک چشم شخص مبتلا به هر طریق روی صورت یا دست ما بپاشه مبتلا میشیم؟ یا اگر دستمان به خون الوده برخورد کنه فقط با اب بشوریم کافیه ؟ یا مثلا اگر شخص مبتلا که دستش خونی شده و فقط با اب شسته و با ما دست بده منتقل میشه؟ منظورم این موارد جزئی هست که کسی توضیح نمیده و کلا راههای انتقال را میگن چون اگر ویروس در بزاق و خون و اشک جشم باشه که خیلی راحت منتقل میشه مثلا طرف گریه میکنه و با دستش اشکش را پاک میکنه و با کسی دست میده

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام عزیز
      با مواردی که فرمودین‌ منتقل نمیشه
      اما اگر خون یا مایعات آلوده به چشم طرف سالم بپاشه یا با خون طرف سالم مستقیما تماس پیدا کنه احتمال انتقال هست

  2. مریم می گوید

    سلام پدر من هپاتیت ب دارن قبلا درمان شده بود ولی بعد عمل کمرشون دوباره فعال شده بعد من داشتم بهشون سرم وصل میکردم ولی نتونستم درست وارد کنم و سر اون سوزن با انگشتم خورد و ی ذره از انگشتم خون اومد بنظرتون ب من منتقل شده یا ن؟! و اینک من تا الان واکسن هپاتیت نزدم
    الان من باید چیکار کنم ممنون میشم پاسخ بدین

  3. مریم می گوید

    در صورت تماس با سوزن ملوث به هپاتیت ب چی باید کرد ؟

  4. ناشناس می گوید

    سلام کسی به HBS در۳۰ ساله گی مبتلا شود تداوی دارد که به صورت کامل از بدن دور شود رازهای وقایعی آن چیست ؟ از فرد مبتلا به فرد سالم از طریق دست دادن تنفس، وغیره صورت میگیرد یا خیر .دیگه اینکه افرادی که واکسین شده باشد مبتلا میشوند یا خیر

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      میشه با دارو کنترلش کرد
      از طریق روبوسی، دست دادن و تنفس منتقل نمی شود
      بله واکسینه کردن ۳ دوز و چک آنتی بادی بعد از واکسیناسیون انجام بشه ، از ابتلا پیشگیری میکند

  5. رضا حسنی می گوید

    سلام . من آزمایش خون دادم برای عمل جراحی بینی که هپاتیت بی من عدد 6 رو نشون میده و دکتر بهم گفته باید واکسن بزنم . ایا این عدد خوبه یا نه؟

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      اگر آنتی بادی ۶ هست جای نگرانی نیست، یعنی اثر واکسن کم شده در بدن شما
      جهت عدم ابتلا واکسن رو بزنین

      1. مهدی محمدی می گوید

        سلام من پس از ۶ هفته از رابطه جنسی پر خطر تست آنتی ژن و آنتی بادی هپاتیت ب و تست هپاتیت سی دادم و هر دو منفی شد آیا دقیق هست و مطمئن باشم یا دوباره تست بدم؟

  6. ناشناس می گوید

    سلام
    من دو نوبت واکسن زدم و برای نوبت سوم وقفه طولانی افتاد و برای نوبت سوم گفتن باید تیتر آنتی بادی بدی که ببینیم اگر ایمن هستی سومی لازم نیست
    تیتر دادم و ۱۲۰ بود گفتن نوبت سوم لازم نیست
    خواستم ببینم من همچنان ایمن هستم یا بازم باید برم تیتر بدم؟اضافه کنم که پنج سال پیش بود تیتر رو دادم؟
    کلا واکسن هپاتیت ب مادام العمر ایمن میکنه یا باید چنو وقت یکبار تیتر داد؟

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      فعلا ایمنی دارین بله
      خیر مادام العمر نیست و ممکن با گذشت زمان کاهش پیدا کنه
      باید دوباره تکرار کنین با توجه به اینکه ۵ سال گذشته

  7. مژی می گوید

    سلام وقت بخیر .پسرم ۳ سالشه بردم پیش قاروق گیر . بعدا شنیدم که شاید اون خانومی که این کارو انجام داده هپاتیت داره . ایشون از دهانش به بینی پسرم فوت کرد . امکان داره پسرم هم گرفته باشد؟

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      خیر انتقال نمیابد ولی تکرار نشود

  8. مریم می گوید

    سلام ازمایش pcr HBV چقدر قابل اطمینان است ؟
    بعد از ۱۵ روز ازمایش دادم کی تکرار کنم ازمایشو

    1. مشاور سلامتی می گوید

      در هفته ۴ تا ۱۲ ( ترجیحا ۶ الی ۸ هفته) بعد از تماس مشکوک تست hbs ag, HBC ab, بدین

  9. ناشناس می گوید

    سلام آقایی هپاتیت ب داره و تحت درمان هست و دارو میخوره اگر بخواد ازدواج کنه احتمال انتقال به همسر هست؟
    برای اینکه بیماری منتقل نشه باید چیکار کرد؟
    اگر خانم واکسینه بشه بازم احتمال انتقال هست؟
    اگر آنتی بادی بدن بالای ۱۰ باشه احتمال ابتلا چقدره؟

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      اگر خانم واکسن بزنن و آنتی بادی بالا باشه اصولا موردی نیست
      اقا هم در فاز غیرفعال باشن

  10. farzaneh می گوید

    شوهرم آزمایش داده هپاتیت اش فعلن غیر فعال هس چن درصد احتمال داره که فعال بشه و علاعم شک اگ بگین ممنون میشم

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      ازمایش دوره ای باید بدن عزیز
      زردی، تهوع ، بی اشتهایی

  11. ناشناس می گوید

    سلام دکتر آیا هفاتیت۰ب از بدن خارج میشود

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      اگر مبتلا هستین یسری داروهای آنتی وایرال میشه تجویز کرد
      قبلش باید معاینه و ازمایش های لازم انجام شه

      برای معاینه کامل و تجویز دارو، به صورت حضوری به متخصص گوارش مراجعه کنید.

  12. Zahra می گوید

    سلام هپاتیت چه علایمی دارد لطفاً بگوید

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      ممکن کاملا بی علامت باشه
      در مواردی هم احساس سیری زودرس، درد شکم، تهوع، زردی پوست و چشم، مدفوع بی رنگ و ادرار پررنگ

  13. ناشناس می گوید

    من ۱۸ سالمه ممکنه داشته باشم

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      اگه ارتباط مشکوک داشتی و واکسن هم نزدین یا اعضای خانوادتون دارن ازمایش بدین

      1. ناشناس می گوید

        سلام
        آیا واکسن ایمنی مادام العمر میده؟

        1. مشاور سلامتی می گوید

          سلام
          خیر ممکن تیتر افت کنه
          در مشاغل پرخطر یا افراد خانواده فرد مبتلا باید تیتر تکرار شه

  14. محمد می گوید

    سلام یکی از فامیل های ما به هپاتیت bمبتلا است من در کودکی واکسن هپاتیت زدم الان ۱۸ سال دارم بازم باید واکسن بزنم یا لازم نیست باتشکر

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام تيتر آنتي بادي چك كنيد اگر كمتر از ١٠ بود بايد يك دوز بوستر بزنيد

  15. خانوم قربانی می گوید

    سلام خسته نباشید میخواستم بپرسم اگه ما به دستشویی عمومی بریم ودست به شیر الات اونجا برنیم و با همان دست خودمونو شستشو کنیم ایا ویروس هپاتیت یا ایدز یا دیگری از راه الت تناسلی خانوم وارد بدن ما میشه

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      خیر

  16. لیلا می گوید

    سلام اگر آقایی هپاتیت ب داشته باشد و ازدواج کند، آیا خانمش نیز هپاتیت ب می گیرد؟

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام اگه همسرشون واكسينه نباشن بله مبتلا ميشوند

  17. لیلا می گوید

    سلام من هفت سال پیش آزمایش دادم هپاتیت داشتم ودیگه پیش را نگرفتم الان در سمت راست و چپ پهلو دچارسوزش هستم مشکل من چیه البته سنگ کلیه هم دارم

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام بايد از نظر آنزيم هاي كبدي بررسي شيد همچنين سونوگرافي كبد بديد
      آزمايش خون مخفي در مدفوع بديد
      لطفا

      با توجه به موارد ذکر شده، بهتر است به صورت حضوری به متخصص گوارش مراجعه کنید.

  18. امیر می گوید

    با سلام وخسته نباشید
    پدرم ۶۵ساله است و بیماری هپاتیت Bدارد و متاسفانه من اشتباهی از ژیلت صورت پدرم استفاده کردم صورتم را تراشیدم و زخمی هم کردم میخواستم بدونم که من هم مبتلا شدم ؟؟؟

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      ممکن است مبتلا شوید
      برای انجام اقدامات لازم باید با فوق تخصص گوارش یا متخصص عفونی مشورت کنید یا از تماس تلفنی با متخصص عفونی یا فوق تخصص گوارش استفاده کنید

  19. علی می گوید

    دکتر جان سلام وقت عالی بخیر در سال 92 طی یک رابطه محافظت نشده تست های زیادی دادم الان شش سال از ان موضوع می گذرد یه بار hbsمقدار عددی 2 بود وبار دیگه دو هزار الان میدونم مبتلا شدم چون شکمم گنده شده ویبوست دارم البته خفیف وضمنا پولیپ روده هم دارم بنظرتان من باید چیکار کنم لطفا راهنماییم کنید با تشکر

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام هپاتيت ب انقد زود علائم نشون نميده
      تست hbsag
      Hbsab
      Hcvb
      Hivab را يكبار ديگه انجام بديد
      سونوگرافي كبد هم بشيد و توسط متخصص گوارش ويزيت شيد.

  20. فاطمه می گوید

    سلام دکتر ببخشید هیپاتیت بی چیست .میشه با یه بار ازمایش جواب مثبت باشه ؟من در ۵ ماه پیش ازمایش دادم هیچ مشکلی نداشتم ولی حالا ازمایشم میگه هپاتیت بی مثبت شده با یه بار ازمایش .تو رو خدا راهنماییم کنیین

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام hbsag اگر مثبت باشد يعني مبتلا هستيد
      از نظر آنتي بادي ها هم بايد چك شويد و به متخصص گوارش مراجعه كنيد
      هپاتيت بي ويروسي هست كه از طريق جنسي ، خون و مايعات بدن منتقل ميشود

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.