افسردگی یکی از شایع‌ترین اختلالات روانی در زنان است که با علائمی همچون انزوا، کاهش انگیزه، اختلال در خواب و عدم لذت از زندگی همراه است. بر اساس آمارها، شیوع این اختلال در زنان دو برابر مردان است و اثرات آن بر جنبه‌های مختلف زندگی شخصی، اجتماعی و شغلی قابل توجه است.
این در شرایطی است که اثر درمان شناختی رفتاری بر افسردگی زنان می‌تواند این مشکل را به راحتی حل کند. درمان شناختی-رفتاری (CBT) به‌عنوان یکی از مؤثرترین رویکردهای روان‌درمانی، در کاهش علائم افسردگی و بهبود کیفیت زندگی زنان نقش اساسی دارد.
در این راستا، پژوهشی انجام شده که اثر بخشی درمان شناختی رفتاری بر سبکهای مقابلهای و کیفیت زندگی زنان افسرده را مورد بررسی قرار داده است. با توجه به نتایج این تحقیق، تعداد زیادی از بانوانی که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفتند، توانسته‌اند تا بهبود نسبی پیدا کنند.
پژوهش فوق، در شهر مشهد به عمل آمده و هدف از آن، بررسی تأثیر درمان شناختی-رفتاری بر سبکهای مقابلهای و کیفیت زندگی زنان مبتلا به افسردگی است.
در ادامه این مطلب از مجله سلامت و پزشکی دکتردکتر با ما همراه باشید تا به اتفاق هم، درباره اثر درمان شناختی رفتاری بر زنان افسرده به قلم دکتر لیلا ادیبی بخوانید.
اگر سوالی داشتید، در انتها مطرح کنید تا پزشک پاسخ دهد.
هدف و روش پژوهش علمی اثر درمان شناختی رفتاری بر افسردگی زنان
پژوهشی نیمه‌آزمایشی در شهر مشهد با هدف بررسی اثرات CBT بر سبکهای مقابلهای افسردگی زنان و کیفیت زندگی زنان افسرده انجام شد. این مطالعه شامل 30 زن بود که در آزمون افسردگی بک نمره بالای 13 کسب کرده بودند. افراد به‌صورت تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. ابزارهای مورد استفاده شامل پرسشنامه‌های استاندارد افسردگی بک، سبکهای مقابلهای اندلر و پارکر و کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی بود.
نتایج پژوهش
نتایج نشان داد که درمان شناختی-رفتاری بر درمان افسردگی:
- کاهش سبکهای مقابلهای ناسازگار؛ از جمله سبکهای هیجان‌مدار و اجتنابی.
- افزایش کیفیت زندگی؛ در ابعاد روانی، اجتماعی، جسمی و محیطی.
- کاهش شدت افسردگی؛ زنان تحت درمان، کاهش معناداری در علائم افسردگی نشان دادند.
این یافته‌ها اثربخشی بالای CBT را در ارتقای سلامت روان و بهبود سبک زندگی زنان افسرده تأیید می‌کند.
مکانیسم‌های اثربخشی درمان شناختی-رفتاری
در این راستا، دکتر درمان شناختی رفتاری از CBT با تمرکز بر تغییر الگوهای فکری و رفتاری ناسالم، به زنان کمک می‌کند تا:
- شناسایی افکار منفی؛ افکار خودکار منفی و غیرمنطقی شناسایی شوند.
- بازسازی شناختی؛ افکار منفی با باورهای واقع‌گرایانه‌تر جایگزین شوند.
- بهبود مهارت‌های مقابلهای؛ مهارت‌هایی مانند مدیریت استرس و حل مسئله آموزش داده شود.
- اصلاح رفتار؛ رفتارهای مخرب با فعالیت‌های مثبت و تقویت‌کننده جایگزین شوند.
این مداخلات منجر به افزایش عزت‌نفس، حس کنترل بر زندگی و بهبود کیفیت زندگی می‌شود.
اثربخشی بلندمدت درمان شناختی-رفتاری
مطالعات متعدد نشان داده‌اند که اثربخشی CBT به عوامل مختلفی از جمله شدت افسردگی، مدت درمان و همکاری بیمار با درمانگر بستگی دارد. به‌طور متوسط، بین 60 تا 80 درصد از زنان پس از جلسات CBT بهبودی چشم‌گیری در علائم افسردگی و جنبه‌های مختلف کیفیت زندگی گزارش می‌کنند.
برای دریافت درمان شناختی-رفتاری باید به پزشکان کدام تخصص مراجعه کرد؟
بهترین گزینه برای درمان افسردگی به این روش، مراجعه به دکتر روانشناس است. پزشکان این تخصص، صلاحیت‌های لازم برای تجویز و شروع درمان شناختی-رفتاری (CBT) را دارند.
این روش با شناسایی و اصلاح افکار منفی و تقویت مهارت‌های مقابلهای، به زنان افسرده کمک می‌کند تا الگوهای ذهنی و رفتاری سالم‌تری ایجاد کنند. این روش نه تنها در کاهش علائم افسردگی، بلکه در ارتقای کلی کیفیت زندگی تأثیر بسزایی دارد. گسترش استفاده از CBT در مراکز مشاوره و درمانی می‌تواند گامی مؤثر در بهبود سلامت روان زنان باشد.
اگر سوالی دارید، می‌توانید با استفاده از سامانه آنلاین دکتردکتر، نوبت حضوری یا غیرحضوری برای مشاوره با پزشک بگیرید.
