زخم پای دیابتی؛ علت، علائم و راه های درمان

زخم پا یکی از عوارض شایع دیابت است که با روش هایی مانند رژیم غذایی، ورزش و درمان با انسولین قابل کنترل نیست. زخم ها در نتیجه شکستن بافت پوست و نمایان شدن لایه های زیرین ایجاد می شوند. آن‌ها بیشتر در زیر انگشتان شست پا و گوی های پا دیده می شوند و می توانند پاها را تا استخوان تحت تاثیر قرار دهند.

همه افراد مبتلا به دیابت ممکن است دچار زخم پا شوند، اما مراقبت خوب از پا می تواند به پیشگیری از آن کمک کند. درمان زخم پای دیابتی بسته به علل آن متفاوت است. هر گونه نگرانی پا را با پزشک خود در میان بگذارید تا مطمئن شوید که مشکل جدی نیست، زیرا زخم های عفونی در صورت بی توجهی می توانند منجر به قطع عضو شوند. برای دریافت نوبت متخصص آنلاین می توانید به سایت نوبت دهی پزشکان دکتردکتر مراجعه بفرمایید

علائم و تشخیص زخم پای دیابتی

یکی از اولین نشانه های زخم پا، ترشح از پای شما است که ممکن است جوراب شما را لکه دار نموده یا در کفش شما نشت کند. تورم غیرمعمول، تحریک، قرمزی، و بوهای یک یا هر دو پا نیز از علائم اولیه شایع هستند. مشهودترین علامت زخم پا، بافت سیاهی (به نام اسکار) اطراف زخم است. این حالت به دلیل عدم وجود جریان خون سالم در ناحیه اطراف زخم ایجاد می شود.

قانقاریا جزئی یا کامل، که به مرگ بافت به دلیل عفونت اشاره دارد، می تواند در اطراف زخم ظاهر شود. در این حالت، ترشحات بدبو، درد و بی حسی ممکن است رخ دهد. علائم زخم پا همیشه واضح نیست. گاهی اوقات، حتی تا زمانی که زخم عفونی نشده باشد، علائم به سادگی قابل مشاهده نیستند. در صورت مشاهده هرگونه تغییر رنگ پوست، به خصوص بافتی که سیاه شده است، یا احساس درد در اطراف ناحیه ای که به نظر می رسد پینه یا تحریک شده است، با پزشک خود صحبت کنید.

پزشک احتمالاً با استفاده از سیستم طبقه بندی زخم واگنر، شدت زخم شما را در مقیاس 0 تا 5 تشخیص می دهد:

• 0: بدون ضایعات باز. ممکن است ضایعه بهبود یافته باشد
• 1: زخم سطحی بدون نفوذ به لایه های عمیق تر
• 2: زخم عمیق تر، رسیدن به تاندون، استخوان یا کپسول مفصلی
• 3: بافت های عمیق تر درگیر، با آبسه، استئومیلیت یا تاندونیت
• 4: قانقاریا در قسمتی از جلوی پا یا پاشنه پا
• 5: درگیری گسترده گانگرونی کل پا

علل زخم پای دیابتی

زخم در افراد مبتلا به دیابت بیشتر به دلایل زیر ایجاد می شود:

• گردش خون ضعیف
• قند خون بالا (هیپرگلیسمی)
• آسیب عصبی
• پاهای تحریک شده یا زخمی

گردش خون ضعیف نوعی بیماری عروقی است که در آن خون به طور موثر به پاها جریان نمی یابد. گردش خون ضعیف همچنین می تواند بهبود زخم را دشوارتر کند.سطوح بالای گلوکز می تواند روند بهبود زخم پای عفونی را کند کند، بنابراین مدیریت قند خون بسیار مهم است. افراد مبتلا به دیابت نوع 2 و سایر بیماری‌ها اغلب برای مقابله با عفونت‌های ناشی از زخم‌ها دچار مشکل هستند.

آسیب عصبی یک اثر طولانی مدت است و می تواند منجر به از دست دادن احساس در پاها شود. اعصاب آسیب دیده می توانند احساس سوزن سوزن شدن و دردناکی داشته باشند. آسیب عصبی حساسیت به درد پا را کاهش می دهد و منجر به زخم های بدون درد می شود. زخم ها را می توان با تخلیه از ناحیه آسیب دیده و گاهی اوقات یک توده قابل توجه که همیشه دردناک نیست شناسایی کرد.

عوامل خطر برای زخم پای دیابتی

همه افراد مبتلا به دیابت در معرض خطر زخم پا هستند که می تواند دلایل مختلفی داشته باشد. برخی از عوامل می توانند خطر ابتلا به زخم پا را افزایش دهند، از جمله:

• کفش های نامناسب یا بی کیفیت
• عدم رعایت بهداشت (عدم شستشوی منظم یا کامل یا خشک نکردن خوب پاها پس از شستشو)
• کوتاه کردن نامناسب ناخن های پا
• مصرف الکل
• بیماری چشم ناشی از دیابت
• بیماری های قلبی
• بیماری کلیوی
• چاقی
• مصرف دخانیات (ممانعت از گردش خون)

زخم پای دیابتی در مردان مسن بیشتر شایع است.

درمان زخم پای دیابتی

برای جلوگیری از درد ناشی از زخم، از ایجاد فشار بر روی پاها خودداری نمایید. به این حالت تخلیه بار می گویند و برای همه اشکال زخم پای دیابتی مفید است. فشار ناشی از راه رفتن می تواند عفونت را بدتر کرده و زخم را گسترش دهد.

پزشک ممکن است برای محافظت از پاهای شما، استفاده از برخی وسایل را توصیه کند:

• کفشی که برای افراد دیابتی طراحی شده است
• بریس های پا
• پوشش های فشرده سازی
• درج کفش برای جلوگیری از میخچه و پینه

پزشکان می‌توانند زخم‌های پا را با دبریدمان، برداشتن پوست مرده یا اجسام خارجی که ممکن است باعث ایجاد زخم شده‌اند، از بین ببرند. عفونت یکی از عوارض جدی زخم پا است و نیاز به درمان فوری دارد. همه عفونت ها به یک شکل درمان نمی شوند. بافت اطراف زخم ممکن است به آزمایشگاه فرستاده شود تا مشخص شود کدام آنتی بیوتیک به شما کمک می کند. اگر پزشک مشکوک به عفونت جدی باشد، ممکن است برای بررسی علائم عفونت استخوانی رادیوگرافی تجویز کند.

از عفونت زخم پا می توان با موارد زیر پیشگیری کرد:

• حمام های پا
• ضد عفونی کردن پوست اطراف زخم
• خشک نگه داشتن زخم با تعویض مکرر پانسمان
• درمان های آنزیمی
• پانسمان های حاوی آلژینات کلسیم برای مهار رشد باکتری ها
• داروها

اگر عفونت حتی پس از درمان های پیشگیرانه یا ضد فشار پیشرفت کند، پزشک ممکن است آنتی بیوتیک، ضد پلاکت یا داروهای ضد انعقاد را برای درمان زخم تجویز نماید. بسیاری از این آنتی‌بیوتیک‌ها به استافیلوکوکوس اورئوس، باکتری‌های معروف به ایجاد عفونت‌های استاف، یا استرپتوکوک بتا همولیتیک که معمولاً در روده‌ها یافت می‌شوند، حمله می‌کنند. با پزشک خود در مورد سایر بیماری هایی که دارید صحبت کنید که ممکن است خطر عفونت توسط این باکتری های مضر، از جمله HIV و مشکلات کبدی را افزایش دهد.

مشاهده لیست پزشکان متخصص غدد و متابولیسم و دریافت نوبت آنلاین

روش های جراحی زخم پای دیابتی

پزشک ممکن است توصیه کند که برای زخم خود به دنبال کمک جراحی باشید. جراح می تواند با تراشیدن استخوان یا از بین بردن ناهنجاری های پا مانند بونیون یا انگشت چکشی به کاهش فشار اطراف زخم کمک کند. شما احتمالاً نیازی به جراحی روی زخم خود نخواهید داشت. با این حال، اگر هیچ گزینه درمانی دیگری نمی تواند به بهبود زخم کمک کند، جراحی می تواند از بدتر شدن زخم یا قطع عضو جلوگیری نماید.

جلوگیری از مشکلات پا

بر اساس یک مقاله مروری در سال 2017 در مجله پزشکی نیوانگلند، بیش از نیمی از زخم های پای دیابتی عفونی می شوند. تقریباً 20 درصد از عفونت های متوسط ​​تا شدید پا در افراد دیابتی منجر به قطع عضو می شود. مراقبت های پیشگیرانه بسیار مهم است. گلوکز خون خود را از نزدیک مدیریت کنید، زیرا زمانی که قند خون ثابت است، احتمال عوارض دیابت در فرد پایین می ماند. همچنین می توانید از طریق روش های زیر به پیشگیری از مشکلات پا کمک کنید:

• هر روز پاهای خود را بشویید.
• ناخن های پا را به اندازه کافی کوتاه کنید، اما نه خیلی کوتاه.
• پاهای خود را خشک و مرطوب نگه دارید.
• جوراب خود را مرتب عوض کنید.
• مراجعه به متخصص پا برای برداشتن میخچه و پینه.
• پوشیدن کفش مناسب.

زخم‌های پا پس از درمان می‌توانند برگردند. اگر این ناحیه دوباره تشدید شود، بافت اسکار می‌تواند عفونی شود، بنابراین پزشک ممکن است توصیه کند از کفش‌های مخصوص افراد مبتلا به دیابت استفاده کنید تا از بازگشت زخم جلوگیری شود.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر شروع به مشاهده گوشت سیاه در اطراف ناحیه بی حسی کردید، فوراً به پزشک خود مراجعه کنید تا برای درمان زخم پای عفونی اقدام نمایید. اگر زخم‌ها درمان نشوند، می‌توانند آبسه ایجاد کنند و به نواحی دیگر (روی پاها و ساق‌ها) سرایت کنند.

در این مرحله، زخم ها اغلب تنها با جراحی، قطع عضو یا جایگزینی پوست از دست رفته با جایگزین های مصنوعی پوست قابل درمان هستند.

در صورت تشخیص زودهنگام، زخم پا قابل درمان است. در صورت مشاهده هرگونه زخم در پای خود، فوراً به پزشک مراجعه کنید، زیرا هر چه بیشتر منتظر بمانید، احتمال عفونت افزایش می یابد.

تا زمانی که زخم‌ها بهبود می‌یابد، از ایجاد فشار برروی پا خودداری نموده و برنامه درمانی خود را دنبال کنید. زخم پای دیابتی ممکن است چند هفته طول بکشد تا بهبود یابد. اگر قند خون بالا باشد و فشار ثابتی روی زخم اعمال شود، ممکن است بهبودی بیشتر طول بکشد. رعایت یک رژیم غذایی مناسب که به فرد کمک می کند به اهداف گلیسمیک خود دست پیدا کند، موثرترین راه برای بهبود زخم پا می باشد. هنگامی که زخم بهبود یافت، مراقبت های پیشگیرانه مداوم به فرد کمک می کند تا از بازگشت زخم جلوگیری نماید.

منبع : healthline