ارتوکین تراپی (orthokine therapy) روش درمانی مدرن تزریقی برپایه سلول‌های بنیادی است و به‌عنوان روشی نوین برای درمان آرتروز و کنترل التهاب بیماری‌های مفاصل (استئوآرتریت)، آسیب‌های مفاصل، عضلات و رباط‌ها شناخته می‌شود. همچنین ارتوکین تراپی، درمانی حمایتی برای جلوگیری از درد پس از جراحی و عاملی بازندارنده در برابر آرتروز نیز محسوب می‌شود. این روش درمانی باعث کاهش درد، کاهش سرعت پیشرفت بیماری، بازگرداندن توانایی حرکت بدون محدودیت در بیماران مبتلا به آرتریت خفیف و بهبود وضعیت بیماران مبتلا به آرتریت شدید می‌شود. معمولا اثر به دست آمده از درمان، حدود 2 سال دوام دارد.
در این مطلب از مجله سلامت و پزشکی دکتردکتر قصد داریم تا درباره ارتوکین تراپی، موارد مصرف، مزایا و نکات مهم مربوط به این پروسه درمانی صحبت کنیم. مطالعه این مطلب، حدودا 4 دقیقه طول خواهید کشید.
این مطلب توسط دکتر رضا بهادر متخصص جراحی استخوان و مفاصل (ارتوپدی) مورد بررسی و تایید قرار گرفته است.
اگر سوالی درباره ارتوکین تراپی دارید، می‌توانید در انتهای همین صفحه و در بخش نظرات بنویسید تا پزشک پاسخ دهد.
ارتوکین تراپی چیست؟
ارتوکین تراپی درمان تزریقی جدیدی است که مکانیسم‌های دفاعی طبیعی بدن را در برابر التهاب تقویت می‌کند و درنتیجه باعث کاهش درد و بهبود عملکرد می‌شود. ارتوکین تراپی یک روش درمانی کاملاً ایمن و مؤثر است که توسط مطالعات بالینی متعدد اثبات شده است.
این درمان حدودا 10 سال است که مطرح شده و اعتیادآور نیست و می‌توان آن را تکرار کرد. دکتر ارتوکین تراپی با درنظر گرفتن فاکتورهای موثر مانند نوع و شدت آسیب، درمورد تعداد تزریقات (تزریق) تصمیم می‌گیرد.
در این روش، پروتئینی به نام اینترلوکین-1 (IL-1) از پلاسمای خون خود بیمار جدا می‌شود. این پروتئین همچون محافظ ضد التهابی (IL-1Ra) به ناحیه دردناک تزریق می‌شود و در نتیجه باعث کاهش درد مفاصل و کاهش التهاب بافت آسیب دیده خواهد شد.
چه افرادی می‌توانند ارتوکین تراپی انجام دهند؟
ارتوکین تراپی برای درمان پارگی منیسک، به‌عنوان سلول درمانی برای آرتریت، پارگی ACL و برای درمان آسیب غضروف MCL ناشی از آسیب‌های ورزشی تجویز می‌شود. این روش، راهی برای درمان این دسته از آسیب‌ها و دردهای مزمن بدون دارو یا مواد خارجی است.
مهم‌ترین مورد استفاده درمان ارتوکین برای بیماران مبتلا به آرتریت در مفاصل زیر است:
- مفاصل بزرگ و متوسط (زانو، مچ پا، مفصل ران، شانه، مچ دست)
- مفاصل کوچک (اینترفالانژیال)
- مفاصل بین مهره‌ای
- افراد مبتلا به آرتروز زانو
ارتوکین تراپی در برخی موارد دیگر به‌جز آرتریت نیز کاربرد دارد که عبارتند از :
- سایر بیماری‌های دژنراتیو- دیستروفیک مفاصل
- پس از جراحی مفاصل و رباط‌ها
- آسیب به تاندون‌ها، عضلات و آسیب عصبی
- مراحل اولیه فتق بین مهره‌ای
- آسیب‌های ورزشی
نحوه آماده‌سازی سرم ارتوکین تراپی مراحل انجام ارتوکین تراپی
با بررسی پزشک مشخص خواهد شد که آیا شما کاندید انجام ارتوکین تراپی هستید یا خیر. در صورتی‌که معیارهای لازم را داشته باشید مراحل انجام ارتوکین تراپی با خون‌گیری در مرکز درمانی آغاز می‌شود. تهیه سرم ارتوکین چندین مرحله طول می‌کشد. سرم معمولاً یک روز پس از جمع‌آوری خون بیمار، آماده می‌شود؛ در این پروسه تقریباً 60 میلی‌لیتر خون از شما گرفته می‌شود. بسیار مهم است که یادتان باشد قبل از خون‌گیری، آب به‌اندازه مصرف کنید تا بدنتان هیدراته باشید.
| مراحل ارتوکین تراپی | |
| 1 | خون‌گیری از بیمار در یک سرنگ مخصوص (این سرنگ درحال‌حاضر تحت پتنت است) |
| 2 | انکوباسیون خون برای حدود 6-9 ساعت در 37 درجه سانتی‌گراد |
| 3 | سانتریفیوژ و جداسازی خون از سرم حاوی پروتئین |
| 4 | تزریق سرم حاوی پروتئین‌های محافظ به مفصل یا اطراف ریشه‌های عصبی ملتهب |
به‌طورمعمول، تزریق‌ها 1-2 بار در هفته انجام می‌شوند. به‌طوری‌که حدودا 4 الی 6 تزریق در طی 4-6 هفته انجام خواهید داد. تعداد تزریق بسته به نوع آسیب و شدت آن متفاوت است. درمان بیماری‌های دیسکوژنیک به 4 تزریق نیاز دارد، در حالی‌که برای ضایعات مفصلی معمولاً حداقل 6 تزریق لازم است.
پس از تزریق، به بیماران توصیه می‌شود از انجام ورزش‌های سنگین به مدت 48 ساعت اجتناب کنند. برخی از عوارض جانبی موقت شامل تورم و بی‌حسی در اطراف محل تزریق ممکن است ایجاد شوند که حداکثر حدود 2 ساعت طول خواهد کشید.
مزایای ارتوکین تراپی
ارتوکین تراپی برای بیمار شامل مزایای زیر است:
- یکی از معدود روش‌هایی است که روی مکانیسم‌های ایجاد آرتریت تأثیر می‌گذارد و از پیشرفت آن جلوگیری می‌کند.
- با استفاده از خون و بیومتریال خود بیمار به‌دست آمده پس ایمن است.
- اثر سریعی دارد؛ به‌طوری‌که اکثر بیماران بعد از اولین تزریق تأثیرات آن را احساس می‌کنند.
- این درمان نه‌تنها علائم و درد را تسکین می‌دهد، بلکه به ازبین‌بردن تغییرات پاتولوژیک در مفاصل نیز کمک می‌کند.
- تولید فیبرهای کلاژن را تحریک می‌کند که جزء مهمی از یک مفصل سالم است.
- وضعیت را در چندین جهت بهبود می‌بخشد: تسکین درد، گسترش دامنه حرکات مفصل و افزایش تحمل فشار.
- اثر طولانی مدت دارد.
- درمان به صورت سرپایی انجام می‌شود و نیاز به بستری وجود ندارد.
عوارض ارتوکین تراپی
روش ارتوکین‌تراپی مانند سایر انواع روش‌های تزریق به مفصل، ریسک‌ها و عوارضی دارد. از جمله این عوارض مشترک، می‌توان به ریسک ایجاد عفونت اشاره کرد. برخی دیگر از عوارض جانبی که در ارتوکین تراپی ممکن است مشاهده شوند عبارتند از:
- بی‌حسی کوتاه مدت ناشی از بی‌حسی موضعی
- تورم یا کبودی در محل تزریق
- عدم اثرگذاری مناسب تزریق
- درد مداوم و سفتی مفاصل
موارد منع مصرف ارتوکین تراپی
تزریق سرم ارتوکین درموارد زیر توصیه نمی‌شود:
- در بیماران مبتلا به بیماری‌های التهابی حاد مفاصل
- بلافاصله پس از آسیب دیدگی
- در بیماران مبتلا به آنفولانزا، ARVI
- در بیماران با تشدید یا بدتر شدن بیماری‌های مزمن موجود
- پس از استفاده اخیر از آنتی بیوتیک یا واکسیناسیون
- در بیماران مبتلا به بیماری‌های خودایمنی
مدت زمان ماندگاری ارتوکین تراپی
به‌طور معمول درمان تا 2 سال اثربخشی دارد. اثر طولانی‌مدت از مزایای بسیار مهم این روش است. اثربخشی درمان، بلافاصله پس از اولین تزریق به بدن آغاز می‌شود. اما مدت زمان ماندگاری درمان به هر بیمار و شرایط اختصاصی وی بستگی دارد. مثلا شدت آسیب اولیه از عوامل مهم تاثیرگذار در دوام اثربخشی است. همچنین توانایی بیمار برای پیگیری و انجام مراقبت‌های پس از درمان، از دیگر عوامل تاثیرگذار است.
مراقبت‌های پس از ارتوکین تراپی
اجرای پروتکل‌های سختگیرانه مراقبتی و برنامه‌های توانبخشی گسترده و منظم در نواحی تحت‌تاثیر، که توسط فیزیوتراپیست تنظیم می‌شوند، پاسخ شما به درمان را به حداکثر می‌رساند. تمرین با فیزیوتراپیست همچنین کمک می‌کند تا عواملی را که می‌توانند به‌صورت بالقوه باعث تشدید مشکل یا کند شدن روند درمان شوند را شناسایی کنید. با شناسایی این چالش‌ها، می‌توانید از بروز آن‌ها جلوگیری کرده و مدت زمان تاثیرگذاری درمان خود را طولانی‌تر کنید.
سوالات متداول ارتوکین تراپی
ارتوکین تراپی یک روش درمانی مدرن جهت درمان و کنترل التهاب است. این روش تزریقی است و با استفاده از خون خود بیمار تهیه می‌شود.
ارتوکین تراپی یکی از معدود روش‌های درمانی است که مستقیم روی مکانیسم‌های ایجاد آرتریت تاثیر می‌گذارد و از پیشرفت بیماری جلوگیری می‌کند. همچنین این روش باعث کاهش درد می‌شود و برای مدت طولانی اثر دارد.
میزان دوام درمان، فرد به فرد متفاوت است و بسته به‌میزان رعایت مراقبت‌های لازم، می‌تواند متغییر باشد. ولی به‌طور معمول تاثیرات ارتوکین تراپی تا حدود 2 سال باقی می‌ماند.
منابع:
