یکی از انواع داروهای آنتی‌هیستامین برای تسکین علائم آلرژی، داروی کلرفنیرامین است. اما قرص کلرفنیرامین برای چیست و به درمان چه علائم و بیماری‌هایی کمک می‌کند؟ این داروی ضدحساسیت علائم آلرژی، تب یونجه، سرماخوردگی و کهیر را تسکین می‌دهد و به‌این‌ترتیب به بهبود سریع‌تر بیماری کمک می‌کند. آمپول کلرفنیرامین نیز برای درمان واکنش‌های آلرژیک شدید و اورژانسی کاربرد دارد. مکانیسم اثر داروی دکس کلرفنیرامین، مهار گیرنده‌های هیستامین در مغز، برای کاهش علائمی شامل خارش، قرمزی پوست، آبریزش بینی، عطسه و التهاب است.
فرم‌های مختلف داروی کلرفنیرامین با دوزهای متنوع در داروخانه‌ها موجود است که برای درمان آلرژی در بزرگسالان و کودکان مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای آشنایی با داروی کلرفنیرامین، نحوه عملکرد، عوارض و مزایا، دوز مناسب و نحوه مصرف آن، تا انتهای این مطلب از مجله سلامت و پزشکی دکتردکتر با ما همراه باشید.
همچنین، می‌توانید سوال خود را در بخش کامنت‌ها بپرسید، تا کارشناس سلامتی دکتردکتر پاسخ دهد.
داروی کلرفنیرامین چیست و در چه شرایطی تجویز می‌شود؟
داروی کلرفنیرامین (Chlorpheniramine) یک آنتی هیستامین است که به‌طورگسترده برای درمان علائم آلرژی استفاده می‌شود. عملکرد کلرفنیرامین در کاهش علائم آلرژی شامل مهار گیرنده‌های هیستامین است. این عملکرد باعث کاهش علائمی مانند خارش، قرمزی پوست، آبریزش بینی، عطسه و التهاب می‌شود. قرص کلرفنیرامین علاوه بر درمان آلرژی‌های فصلی و مزمن، برای تسکین خارش ناشی از بیماری‌هایی مانند آبله‌مرغان نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین، نوع تزریقی کلرفنیرامین برای درمان واکنش‌های آلرژیک شدید و اورژانسی مانند آنافیلاکسی کاربرد دارد. کلرفنیرامین مالئات یک آنتاگونیست گیرنده هیستامین H1 است که برای مقابله با واکنش‌های آلرژیک، تب یونجه، رینیت، کهیر و آسم مورد استفاده قرار می‌گیرد.
به گزارش وب سایت سرویس بهداشت ملی انگلستان (nhs)،
کلرفنیرامین به‌عنوان یک آنتی هیستامین خوابآور (آرام‌بخش) شناخته می‌شود. به این معنی که احتمالا نسبت به سایر آنتیهیستامینها احساس خوابآلودگی بیش‌تری در بیمار ایجاد می‌کند.
داروی کلرفنیرامین در دوزهای پایین‌تر را می‌توانید با یا بدون نسخه از داروخانه‌ها تهیه کنید. البته برای تهیه این دارو در دوزهای بالاتر یا در حالت تزریقی آن، باید توسط پزشک تجویز شود.
داروی کلرفنیرامین با چه دوزهایی در بازار موجود است؟
فرم‌های مختلف داروی کلرفنیرامین با دوزهای متنوعی تولید می‌شوند. ازجمله دوزهای این دارو میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
| فرم‌های مختلف داروی کلرفنیرامین | دوزهای مختلف آن |
| قرص کلرفنیرامین | در دوزهای 4، 8 و 12 میلی‌گرم در بازار موجود است. |
| شربت کلرفنیرامین | 3 میلی‌گرم در 5 میلی‌لیتر |
| آمپول کلرفنیرامین | 10 میلی‌گرم در 1 میلی‌لیتر |
پزشک از دوزهای مختلف داروی دکس کلرفنیرامین برای درمان علائم آلرژی در کودکان و بزرگسالان استفاده می‌کند.
اَشکال مختلف دارویی کلرفنیرامین
داروی کلرفنیرامین در اَشکال مختلفی در داروخانه‌ها موجود است. هر کدام از فرم‌های این دارو با توجه به سن، وضعیت بیمار و نوع آلرژی توسط پزشک تجویز می‌شوند. اَشکال مختلف دارویی کلرفنیرامین شامل موارد زیر است:
- شربت کلرفنیرامین برای کودکان
- کلرفنیرامین تزریقی
- قرص کلرفنیرامین
این دارو با نام‌های تجاری مختلف شامل Ryclora تولید می‌شود.
نحوه عملکرد داروی کلرفنیرامین در بدن
داروی کلرفنیرامین با تقلید از ساختار هیستامین، به گیرنده‌های آن در بدن متصل می‌شود و از فعال شدن این گیرنده‌ها جلوگیری می‌کند. به‌عبارت‌دیگر، این دارو با هیستامین رقابت می‌کند تا به گیرنده‌های سلول‌های دستگاه گوارش، رگ‌های خونی و مجاری تنفسی بچسبد. با این کار، از آزاد شدن موادی که باعث ایجاد علائم آلرژی مانند خارش، قرمزی، تورم و آبریزش بینی می‌شوند، جلوگیری می‌کند. علاوه‌براین، قرص کلرفنیرامین با تاثیر بر ماده دیگری به نام استیل کولین، باعث خشک شدن ترشحات ناشی از آلرژی می‌شود. بنابراین، میتوان گفت: کلرفنیرامین یک دارو برای آبریزش بینی است که البته کاربرد آن تنها به این مورد محدود نمی‌شود و در از بین بردن سایر علائم آلرژی نیز بسیار موثر است.
داروی کلرفنیرامین چه کاربردهایی دارد؟
داروی کلرفنیرامین در درمان علائم آلرژی طیف وسیعی از بیماری‌ها موثر است. از مهم‌ترین موارد استفاده و کاربرد کلرفنیرامین میتوان به گزینه‌های زیر اشاره کرد:
کاربرد داروی کلرفنیرامین در تسکین علائم آلرژی
کلرفنیرامین، علائم آلرژی مانند آبریزش بینی، عطسه و خارش چشم را تسکین می‌دهد. این دارو با مسدود کردن گیرنده‌های هیستامین در بدن باعث کاهش علائم ناشی از آلرژی می‌شود. با مصرف کلرفنیرامین، واکنش به آلرژن‌ها مهار می‌شود و علائم آلرژی کاهش پیدا می‌کنند. علاو‌بر‌این، قرص کلرفنیرامین برای درمان آبریزش بینی آلرژیک نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
استفاده از قرص کلرفنیرامین برای درمان تب یونجه
قرص کلرفنیرامین برای درمان تب یونجه نیز موثر است. این دارو با مسدود کردن گیرنده‌های هیستامین، علائم آلرژی مانند عطسه، خارش و آبریزش بینی را کاهش می‌دهد. کلرفنیرامین با تسکین علائم ناشی از حساسیت فصلی به افزایش کیفیت زندگی بیماران کمک می‌کند.
کاربرد داروی دکس کلرفنیرامین در درمان سرماخوردگی
داروی دکس کلرفنیرامین برای درمان سرماخوردگی به‌عنوان یک آنتی‌هیستامین موثر عمل می‌کند. این دارو با کاهش علائم ناشی از سرماخوردگی مانند آبریزش بینی، عطسه و خارش گلو، باعث بهبود سریع‌تر بیمار می‌شود.
درمان کهیر با مصرف داروی کلرفنیرامین
داروی کلرفنیرامین دارویی موثر در درمان کهیر است. کهیر نوعی واکنش آلرژیک پوستی است که با ظاهر شدن لکه‌های قرمز و خارش‌دار همراه می‌شود. قرص کلرفنیرامین با مسدود کردن گیرنده‌های هیستامین در بدن، از بروز واکنش‌های آلرژیک و خارش پوست جلوگیری می‌کند. درواقع اگر به دنبال دارو برای خارش بدن درصورت ابتلا به کهیر هستید، قرص کلرفنیرامین میتواند بسیار تاثیرگذار باشد. با مصرف کلرفنیرامین، خارش و قرمزی پوست کاهش پیدا می‌کند و کهیر به مرور بهتر می‌شود. البته در نظر داشته باشید که برای کاهش عوارض جانبی باید این دارو را زیر نظر پزشک مصرف کنید.
این موارد کاربردهای اصلی داروی کلرفنیرامین است. پزشک متخصص بسته به شرایط بیمار و نوع آلرژی ممکن است از این دارو برای بهبود علائم آلرژی در مواردی دیگری نیز استفاده کند.
استفاده از داروی کلرفنیرامین چه مزایایی دارد؟
شاید مهم‌ترین مزیت این دارو را بتوان کاهش علائم آلرژی و تسریع روند بهبود بیماری دانست. دیگر مزیت‌های استفاده از قرص کلرفنیرامین شامل موارد زیر می‌شوند:
| مزایای داروی کلرفنیرامین | توضیح |
| تسکین علائم آلرژی | با مسدود کردن گیرنده‌های هیستامین، علائم آلرژی مانند آبریزش بینی، عطسه، خارش چشم و کهیر را کاهش می‌دهد. |
| کاهش التهاب | این دارو میتواند به کاهش التهاب ناشی از واکنش‌های آلرژیک کمک کند.
|
| بهبود کیفیت خواب | داروی کلرفنیرامین با کاهش علائمی مانند خارش و آبریزش بینی، میتواند به بهبود کیفیت خواب بیمار کمک کند. |
برای این‌که از مزیت‌های داروی کلرفنیرامین بهره‌مند شوید، باید آن را با دوز مناسب و طبق دستور پزشک خود مصرف کنید. دوز مناسب کلرفنیرامین برای کودکان و بزرگسالان براساس سن، وزن و شدت علائم تعیین می‌شود.
دوز و نحوه مصرف قرص کلرفنیرامین برای اثرگذاری بیشتر
نحوه مصرف قرص کلرفنیرامین را باید مطابق با دستور پزشک رعایت کنید. به‌طورکلی، دوز و نحوه مصرف شکل‌های دارویی مختلف کلرفنیرامین شامل موارد زیر می‌شوند:
- قرص‌های معمولی، جویدنی و شربت کلرفنیرامین؛ معمولا هر 4 تا 6 ساعت یک‌بار
- قرص‌های طولانی رهش (طولانی اثر)؛ معمولا دو بار در روز، صبح و عصر
همچنین این دارو برای کودکان و بزرگسالان معمولا با دوزهای زیر توسط پزشک متخصص آلرژی تجویز می‌شود:
| دوز مصرف قرص کلرفنیرامین | توضیح |
| بزرگسالان | قرص یا شربت: 4 میلی‌گرم هر 4 تا 6 ساعت (حداکثر 24 میلی‌گرم در روز). قرص آهسته رهش: 8 میلی‌گرم هر 8 تا 12 ساعت (حداکثر 24 میلی‌گرم در روز). |
| کودکان بالای 12 سال | قرص یا شربت: 4 میلی‌گرم هر 4 تا 6 ساعت (حداکثر 24 میلی‌گرم در روز). |
| کودکان زیر 12 سال | پزشک، دوز دارو را بر اساس وزن بیمار تعیین می‌کند. |
میتوان کلرفنیرامین را قبل یا بعد از غذا مصرف کرد. درصورت تجویز آمپول کلرفنیرامین نحوه تزریق آن اهمیت زیادی دارد. آمپول کلرفنیرامین باید تحت نظر پزشک تزریق شود و به‌صورت داخل عضلانی، زیرجلدی یا وریدی قابل استفاده است. دوز معمول این آمپول برای بزرگسالان 0.4 تا 0.5 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن است.
مهم‌ترین نکات نحوه مصرف قرص کلرفنیرامین شامل موارد زیر می‌شوند:
- دارو را مطابق با دستور پزشک استفاده کنید.
- فرم‌های مختلف داروی کلرفنیرامین را می‌توانید همراه با غذا یا بدون آن مصرف کنید.
- کپسول‌ها یا قرص‌های آهسته رهش یا انتشار طولانی را خرد نکنید و به‌صورت‌کامل مصرف کنید.
- اگر شربت کلرفنیرامین را مصرف می‌کنید، از قاشق مدرج خود دارو برای اندازه‌گیری مقدار تجویزشده توسط پزشک استفاده کنید.
- قبل از استفاده از شربت، بطری آن را به‌خوبی تکان دهید.
- دوز و زمان مصرف دارو را تغییر ندهید.
- اگر بعد از گذشت مدتی از مصرف، وضعیت شما بهبود پیدا نکرد یا بدتر شد، با پزشک خود مشورت کنید.
مصرف دارو مطابق با این نکات، باعث رسیدن به نتیجه بهتر و سریع‌تر در کاهش علائم آلرژی می‌شود.
اگر یک دوز مصرف کلرفنیرامین را فراموش کردیم، چه کنیم؟
اگر یک دوز داروی کلرفنیرامین را فراموش کردید، به‌محض یادآوری آن را مصرف کنید. اما اگر زمان دوز بعدی خیلی نزدیک باشد، دوز فراموش شده را رها کنید و به برنامه مصرف معمول خود برگردید. هرگز برای جبران دوز فراموش‌شده، دوز بعدی را دو برابر نکنید. مصرف بیش‌ازحد این دارو میتواند عوارضی مانند خوابآلودگی شدید، سرگیجه، تاری دید و مشکلات تنفسی را به همراه داشته باشد.
چه افرادی نباید از داروی کلرفنیرامین استفاده کنند؟
مصرف قرص کلرفنیرامین زیر نظر و طبق دستور پزشک بهترین نتیجه را در درمان علائم آلرژی دارد. اما استفاده از این دارو برای همه افراد مجاز نیست. موارد منع مصرف داروی کلرفنیرامین شامل موارد زیر می‌شوند:
- افرادی که حساسیت بیش‌ازحد دارند.
- کسانی که به بیماری‌های دستگاه تنفسی تحتانی مثل آسم مبتلا هستند.
- این دارو برای نوزادان و به‌ویژه نوزادان نارس مناسب نیست.
- بانوان شیرده نیز نباید قرص کلرفنیرامین را مصرف کنند.
- بیماران مبتلا به آسم حاد و آپنه خواب نیز نمی‌توانند از داروی کلرفنیرامین استفاده کنند.
- مصرف این دارو برای کسانی که به برونشیت مزمن، آمفیزم یا دیگر بیماری‌های ریوی مبتلا هستند نیز توصیه نمی‌شود.
- کسانی که به گلوکوم مبتلا هستند، نباید از داروی کلرفنیرامین استفاده کنند. این بیماری با افزایش فشار چشم میتواند باعث از دست رفتن بینایی شود.
پزشک متخصص میتواند اطلاعات دقیق‌تری از موارد منع مصرف این دارو را در اختیار شما قرار دهد. درصورت مراجعه به متخصص آلرژی برای درمان، می‌توانید از او برای یافتن پاسخ سوال تخصص آسم و آلرژی چیست نیز مشاوره بگیرید. آگاهی از وظایف پزشک به شما کمک می‌کند روند درمان با داروی کلرفنیرامین را بهتر طی کنید و به نتایج سریع‌تری در بهبود علائم آلرژی برسید.
چگونه باید از داروی کلرفنیرامین نگهداری کرد؟
شرایط نگهداری از داروی دکس کلرفنیرامین مشابه داروهای دیگر است. مهم‌ترین شرایط نگهداری از این داروی ضدحساسیت شامل موارد زیر می‌شوند:
- دارو را در دمای اتاق و دور از نور خورشید نگهداری کنید.
- داروی کلرفنیرامین را دور از دسترس کودکان قرار دهید.
- داروهای استفاده‌نشده و غیرضروری را به روش‌های مطمئن دور بریزید تا باعث آسیب به حیوانات و افراد دیگر نشود.
- دارو را در جای خشک و خنک و دور از رطوبت قرار دهید.
- نیازی به نگهداری از دارو در یخچال نیست.
رعایت شرایط نگهداری از قرص کلرفنیرامین به حفظ کیفیت دارو کمک می‌کند.
مصرف داروی کلرفنیرامین چه عوارضی برای مصرف کننده دارد؟
مصرف داروی کلرفنیرامین باعث بروز برخی عوارض جانبی می‌شود که شدید نیستند و معمولا به مرور برطرف می‌شوند. اما درصورت بروز برخی عوارض شدید یا طولانی شدن آنها باید حتما به پزشک مراجعه کنید. ازجمله این عوارض جانبی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- خوابآلودگی
- حالت تهوع
- استفراغ
- از دست دادن اشتها
- خشکی دهان، بینی و گلو
- ناراحتی معده، یبوست یا اسهال
- سردرد
- تاری دید
خشکی دهان را می‌توانید با استفاده از مصرف آب نبات سفت، آدامس بدون قند یا خوردن آب کاهش دهید. علاوه‌براین، برخی عوارض جدی با احتمال کمتر ممکن است در بیمار بروز کنند. این عوارض جانبی جدی شامل بی‌قراری و گیجی، مشکل در ادرار کردن و ضربان قبل سریع و نامنظم می‌شوند. اگرچه واکنش‌های آلرژیک جدی به این دارو خیلی نادر است، اما درصورت بروز آنها باید بیمار را فوری به اورژانس برسانید. عوارض آمپول کلرفنیرامین نیز شامل مواردی است که گفتیم. در رابطه با فرم تزریقی داروی کلرفنیرامین، تزریق دوز مناسب دارو، تاثیر زیادی در کاهش عوارض جانبی آن دارد.
تداخلات دارویی کلرفنیرامین شامل چه داروهایی می‌شود؟
تداخلات دارویی قرص کلرفنیرامین شامل داروهایی است که مصرف همزمان آنها باعث بروز عوارض جانبی یا کاهش اثر دارو می‌شود. ازجمله این داروها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- سایر آنتیهیستامینها شامل ستیریزین و دیفن‌هیدرامین و نوع پوستی آنها شامل پماد، کرم و اسپری
- داروهای دارای کلرفنیرامین
- داروهای ضداضطراب شامل آلپرازولام، لورازپام و زولپیدم
- شل‌کننده‌های عضلانی مانند کاریسوپرودول و سیکلوبنزاپرین
- سایر داروهای داروهای خوابآور و داروهایی که باعث خوابآلودگی می‌شوند شامل ضد سرفه‌ها
- بعضی از آنتی‌بیوتیک‌ها
- داروهای آرام‌بخش، ضدافسردگی و درمان اختلالات‌روانی
این موارد تنها بخش مهمی از تداخلات دارویی قرص کلرفنیرامین است. بنابراین برای جلوگیری از بروز عوارض جانبی، حتما قبل از تجویز آن همه داروهایی را که مصرف می‌کنید به پزشک اطلاع دهید.
در طمان مصرف کلرفنیرامین چه موارد احتیاط و هشداری را باید رعایت کرد؟
درصورت حساسیت و داشتن برخی بیماری‌ها و شرایط ویژه باید در مصرف داروی کلرفنیرامین، احتیاط کنید. مهم‌ترین موارد احتیاط مصرف این دارو در زیر آمده است:
- اگر به کلرفنیرامین یا هر داروی دیگری حساسیت دارید، به پزشک اطلاع دهید.
- مشکلات تنفسی (آسم، آمفیزم)، گلوکوم، بیماری‌های قلبی، فشار خون بالا، بیماری کبد، تشنج، مشکلات گوارشی، تیروئید پرکار و مشکلات ادراری را نیز به پزشک اطلاع دهید.
- لیستی از همه داروهای مصرفی‌تان را در اختیار پزشک قرار دهید.
- استفاده از این دارو ممکن است پوست شما را به نور خورشید حساس کند. بنابراین، از ضدآفتاب استفاده کنید و در معرض نور مستقیم خورشید قرار نگیرید.
- کلرفنیرامین میتواند باعث خوابآلودگی شود. بنابراین، از رانندگی و انجام کارهایی که نیاز به هوشیاری کامل دارند، خودداری کنید.
- شربت کلرفنیرامین ممکن است حاوی الکل، شکر یا آسپارتام باشد. درصورت داشتن بیماری‌های خاص به پزشک اطلاع دهید.
- از مصرف الکل در طول درمان با کلرفنیرامین خودداری کنید.
- افراد مسن ممکن است حین مصرف این دارو بیشتر از دیگران دچار عوارض جانبی مانند سرگیجه شوند.
- درصورتی که قصد انجام عمل جراحی دارید، قبل از عمل پزشک را در جریان مصرف قرص کلرفنیرامین قرار دهید.
- مصرف این دارو در کودکان میتواند به جای خوابآلودگی، باعث ایجاد هیجان شود. همچنین، عوارض آن با شدت بیش‌تری در کودکان ظاهر می‌شوند.
- مصرف داروی کلرفنیرامین در دوران بارداری تنها درصورت‌لزوم و با نظر پزشک متخصص مجاز است.
با رعایت موارد احتیاط مصرف قرص کلرفنیرامین، می‌توانید تا‌حدزیادی از بروز یا تشدید عوارض جانبی این دارو جلوگیری کنید.
آیا مصرف کلرفنیرامین در بارداری و شیردهی مجاز است؟
مصرف داروی کلرفنیرامین در دوران بارداری توصیه نمی‌شود. قرص کلرفنیرامین در دوران بارداری تنها درصورت ضرورت و تجویز پزشک متخصص باید مصرف شود. از آن‌جایی‌که کلرفنیرامین میتواند وارد شیر مادر شود و به نوزاد انتقال پیدا کند، تنها درصورت مشورت با پزشک مجاز به استفاده از آن هستید.
در صورت مصرف سرخود یا اوردوز با داروی کلرفنیرامین چه اقداماتی نیاز است؟
درصورت مصرف سرخود بیمار و اوردوز داروی کلرفنیرامین باید فوری با اورژانس تماس بگیرید. علائم زیر نشان‌دهنده اوردوز با قرص کلرفنیرامین است:
- بزرگ شدن مردمک چشم
- گرگرفتگی
- تب و توهم
- ضعف و لرزش
- کشیدگی عضلات
- تشنج و از دست دادن هوشیاری
تا رسیدن اورژانس، فرد مسموم را در مکان مناسبی قرار دهید و راه هوایی او را باز نگه دارید.
چه زمانی بعد از مصرف داروی کلرفنیرامین باید به پزشک مراجعه کرد؟
قرص کلرفنیرامین از داروهای آنتی‌هیستامین موثر در درمان علائم آلرژی است که ممکن است در برخی افراد باعث بروز عوارض جانبی شدید نیز شود. البته، عوارض جانبی معمول داروی دکس کلرفنیرامین بعد از مدتی از شروع مصرف برطرف می‌شوند و نیازی به مراجعه به پزشک ندارند. بعد از مصرف داروی کلرفنیرامین 10 درصورت بروز عوارض جانبی شدید یا تداوم عوارض شایع باید به دکتر آلرژی مراجعه کنید. پزشک متخصص با بررسی علل بروز این عوارض ممکن است داروی دیگری را جایگزین کلرفنیرامین کند یا دوز مصرف آن را تغییر دهد.
برای ثبت نوبت بهترین متخصص آسم و آلرژی در شهر خودتان، به پلتفرم آنلاین و سلامتی دکتردکتر مراجعه کنید.
منابع:
clevelandclinic.org
webmd.com
nhs.uk
