درمان کهیر را جدی بگیرید؛ انواع و علائم آن را می‌شناسید؟

گاهی بدون هیچ دلیلی امکان دارد که پوست بی‌دلیل ملتهب شده و قرمز شود. این وضعیت بعضی وقت‌ها به قدری به طول می‌انجامد که برای ساکت کردن درد آن به هر چیزی دست بیندازید؛ چنین توصیفی برای پاسخ به سوال کهیر چیست، مناسبت است. کهیر عارضه‌ای پوستی است که تحت شرایط مختلفی به وجود می‌آید و گاهی بیشتر از اثر ظاهریش، عذاب آور می‌شود. مثل همیشه پیشنهاد ما این است که در صورت بروز هر علامتی مثل کهیر به دکتر پوست مراجعه کنید اما در ادامه این مطلب از مجله دکتردکتر قصد داریم تا درباره درمان کهیر، علائم، علل و چیستی آن برایتان بگوییم. اگر به هر صورتی با این مشکل دست به گریبان هستید؛ با ما همراه باشید.

کهیر چیست و چگونه درمان می‌شود؟

کهیر (hives) یا اورتیکاریا (urticaria) ضایعات قرمز رنگ و خارش آوری هستند که در نتیجه واکنش پوستی ایجاد می‌شوند. این ضایعات پوستی اندازه‌های مختلفی داشته و همزمان با دوره‌ واکنش پوستی ظاهر شده و از بین می‌روند.

کهیرهای پوستی معمولاً بسیار ناخوشایند بوده و فعالیت‌های روزانه معمول و مخصوصا خواب فرد را مختل می‌کنند. برای بسیاری استفاده از داروهای آنتی هیستامین و ضد خارش تا حدود زیادی کمک کننده خواهد بود اما در صورت تداوم علائم باید برای درمان آن اقدام کرد. در مطلبی درباره انواع ضایعات و مشکلات پوستی که کهیر هم یکی از آنهاست برایتان گفته‌ایم؛ مطالعه آن را پیشنهاد می‌کنیم.

انواع کهیر 

در مورد زمان مناسب مراجعه به پزشک پوست برای درمان و بررسی کهیر برایتان گفتیم اما باید بدانید که در صورتی که این ضایعات پوستی برای ۶ هفته یا بیشتر  ظاهر شود، باید سریعا برای درمان اقدام کنید؛ احتمالا به کهیر مزمن ابتلا شده‌اید. جهت اطلاعتان باید بگوییم که دو نوع کهیر حاد و مزمن داریم که در ادامه درباره آنها به تفکیک برایتان خواهیم گفت.

کهیر حاد 

کهیر حاد (Acute urticaria) رایج‌ترین نوع کهیر است. این نوع از کهیر کم‌تر از 6 هفته دوام دارد. بیشترین دلیل بروز کهیر حاد گروه خاصی از مواد غذایی، داروها و یا عفونت‌هاست. از طرفی دیگر نیش حشرات و بیماری‌های داخلی هم ممکن است موثر باشد. 

رایج‌ترین مواد غذایی که باعث بروز کهیر پوستی می‌شود، عبارتند از: 

• مغزها و آجیل 
• شکلات 
• ماهی 
• گوجه 
• تخم مرغ 
• بری یا توت‌های وحشی تازه 
• شیر 

غذاهای تازه بیش‌تر از غذاهای پخته شده منجر به بروز کهیر می‌شود. برخی از مواد نگهدارنده و افزودنی در مواد غذایی هم می‌توانند باعث بروز کهیر شوند. 

داروهایی که باعث بروز کهیر حاد می‌شوند، شامل آسپرین (aspirin) و دیگر داروهای غیر استروئیدی ضد التهابی مانند ایبوپروفن (ibuprofen)، داروهای فشار خون بالا (ACE inhibitors) یا داروهای مسکن ضد درد مانند کدئین (codeine) هستند. 

کهیر مزمن و آنژیوادم

و اما به خطرناک‌ترین نوع کهیرها یعنی کهیر مزمن یا آنژیوادم (Chronic urticaria and angioedema) می‌رسیم. این نوع از کهیرها بیش‌تر از 6 هفته ادامه دارند. تشخیص علت بروز این نوع از کهیرها به نسبت کهیر حاد سخت‌تر است. برای بسیاری از افراد مبتلا دلیل بروز کهیر ناشناخته باقی می‌ماند. در برخی از موارد علت بروز کهیر مزمن بیماری‌های تیروئید، هپاتیت، عفونت و سرطان است. 

 کهیر مزمن و آنژیوادم ممکن است اندام‌های داخلی همچون ریه‌ها، ماهیچه‌ها و لوله گوارشی را هم تحت تاثیر قرار دهد. علائم شامل تنگی نفس، درد ماهیچه‌ای، استفراغ و اسهال است. 

ممکن است که این نوع از کهیر در طول ماه‌ها و سال‌ها دوباره عود کند؛ به این حالت کهیر مزمن گفته می‌شود‌. اغلب علت بروز کهیر مزمن مشخص نیست.

کهیر فیزیکی

کهیر فیزیکی (Physical urticaria) دیگر نوع کهیر است. این‌ گونه از کهیرها ناشی از تحریک مستقیم فیزیکی پوست مانند مواجه با سرما، گرما، نور خورشید، لرزش، فشار، تعریق و ورزش است. این دسته از کهیر درست در محلی که پوست تحریک شده ایجاد می‌شوند. امکان بروز کهیرهای فیزیکی به همراه دیگر انواع کهیر وجود دارد. در بیش‌تر موارد کهیرهای پوستی تا یک ساعت بعد از مواجه شدن با عوامل تحریک کننده ایجاد می‌شوند. 

درماتوگرافیسم یا پوست نویسی

درماتوگرافیسم یا پوست نویسی (Dermatographism) نیز یکی از انواع رایج کهیر فیزیکی است. در این نوع از کهیر یک ضربه، مالش، تماس یا خارش مختصر پوست می‌تواند در همان منطقه باعث ایجاد کهیر و قرمزی شود. امکان بروز کهیرهای فیزیکی به همراه دیگر انواع کهیر وجود دارد

علائم کهیر چیست؟ با آنها آشنا شوید!

علائم و نشانه‌های کهیر را باید برای درمان به موقع بشناسید. این نشانه‌ها بیشتر علائم کهیر مزمن هستند، عبارتند از:

• دسته‌ای از تاول‌ها به رنگ قرمز و یا رنگ پوست که در هر جایی از بدن می‌توانند ظاهر شوند.
• اندازه‌ تاول‌ها متفاوت بوده و از نظر شکل هم تغییر می‌کنند. این تاول‌ها همراه با دوره واکنش پوستی ظاهر شده و از بین می‌روند.
• خارش پوست که می‌تواند شدید باشد.
• ورم دردناک یا آنژیوادم (angioedema) لب‌ها، پلک‌ها و داخل گلو
• گرایش و تمایل بروز و شدت گرفتن علائم در مواجه با عوامل تحریک کننده مانند گرما، ورزش و استرس
• تمایل پایداری علائم برای بیش‌تر از ۶ هفته و یا عود کردن مرتب و غیر قابل پیش‌بینی برای ماه‌ها یا سال‌ها
• کهیرهای پوستی کوتاه مدت (حاد) یکباره ایجاد شده و بعد از چند هفته از بین می‌روند.

تاول‌های ناشی از کهیر زمانی ایجاد می‌شوند که گروه خاصی از سلول‌ها، هیستامین و دیگر مواد شیمیایی را درون خون آزاد می‌کنند‌.

پزشکان اغلب قادر به تشخیص علت بروز کهیر مزمن و یا دلیل تبدیل کهیرهای حاد به مشکلات طولانی مدت نیستند‌. واکنش پوستی به دلیل عوامل زیر تحریک می‌شود:

• مصرف داروهای ضد درد
• حشرات یا انگل‌ها
• عفونت
• خراش پوستی 
• سرما یا گرما
• استرس
• نور خورشید
• ورزش
• الکل یا غذا
• فشار به پوست، مانند استفاده از یک کمربند تنگ

در برخی از موارد کهیرهای مزمن ناشی از بیماری‌های زمینه‌ای مانند بیماری‌های تیروئید و در موارد نادری سرطان یا بیماری خود ایمنی مثل لوپوس است‌.

عوارض کهیر و مشکلات آن

کهیر مزمن فرد را در معرض خطر ناگهانی واکنش آلرژیک شدید یا آنافیلاکسی (anaphylaxis) قرار نمی‌دهد. اما اگر فرد کهیر را به عنوان بخشی از واکنش آلرژیک شدید تجربه کند باید هر چه سریع‌تر به مراکز درمانی مراجعه کند.

علائم و نشانه‌های آنافیلاکسی عبارتند از:

• سرگیجه
• سخت نفس کشیدن
• تورم لب‌ها، پلک‌ها و زبان

در صورت داشتن کهیرهایی با شدت زیاد و یا آن دسته از کهیرهای پوستی که برای مدت‌ها روی پوست وجود داشتند، حتماً به پزشک مراجعه کنید.

تشخیص کهیر 

پس از مراجعه به مراکز درمانی، پزشک در حین معاینه‌ی جسمی بیمار برای پی بردن به علت بروز علائم و نشانه‌های بیماری چندین سوال هم مطرح می‌کند‌. گاهی پزشک از بیمار می‌خواهد که موارد زیر را به دقت ثبت کند:

• فعالیت‌ها
• مصرف هرگونه دارو، گیاه دارویی یا مکمل‌های غذایی مصرفی
• غذاها و نوشیدنی‌های مصرفی
• مکان‌هایی که کهیر ظاهر شده و مدت زمانی که طول می‌کشد تاول از بین برود
• اینکه آیا کهیر با ورم‌های دردناک همراه است یا خیر؟

بعد از تشخیص علت کهیر پزشک چگونه روش درمان را انتخاب خواهد کرد؟

اگر پزشک بعد از معاینه و بررسی سابقه پزشکی بیمار به این نتیجه برسد که علت بروز کهیر عوامل زمینه‌ای است، آزمایش خون و یا تست پوست انجام خواهد داد.

بیمار در ابتدا به پزشک عمومی مراجعه می‌کند و پزشک در صورت نیاز به درمان تخصصی بیمار را به پزشک متخصص پوست و مو یا پزشک متخصص آلرژی ارجاع خواهد داد.

در صورت ابتلا به کهیر مزمن برخی از سوالات پایه‌ای که می‌توان با پزشک در میان گذاشت، عبارتند از:

• دلیل احتمالی بروز علائم من چیست؟
• کهیر زدن تا چه زمانی ادامه خواهد داشت؟
• چه آزمایش‌هایی باید انجام دهم و انجام این آزمایش‌ها آیا نیازمند انجام آماده سازی خاصی است؟
• چه درمان‌های در دسترس است و کدام روش درمانی را پیشنهاد می‌کنید؟
• آیا این درمان‌ها عوارض جانبی خاصی دارند؟
• آیا نیاز به تجویز داروی خاصی است و یا تنها مصرف داروهای بدون نسخه کافی است؟
• آیا داروهای تجویزی نسخه‌ی ژنریک (Generic Version) دارند؟
• من به بیماری‌های دیگری هم مبتلا هستم، آیا درمان‌های پیشنهادی با این بیماری‌ها سازگاری دارد؟

پزشک برای درما کهیر از بیمار چه سوالاتی خواهد پرسید؟

پزشک سوالات احتمالی زیر را مطرح خواهد کرد:

• چه علائمی دارید و چه زمانی برای اولین بار آن‌ها را تجربه کرده‌اید؟
• آیا احساس سنگینی و گرفتگی در قفسه سینه یا گلو یا حالت تهوع دارید؟ آیا تاکنون دچار مشکلات تنفسی شده‌اید؟
• آیا به تازگی به عفونت باکتریایی یا ویروسی خاصی مبتلا شده‌اید؟
• چه نوع دارو، گیاه دارویی یا مکمل غذایی مصرف می‌کنید؟
• آیا به تازگی ماده غذایی جدیدی مصرف کرده‌اید؟
• آیا به تازگی به مکان جدیدی سفر کرده‌اید؟
• آیا در خانواده شما سابقه ابتلا به کهیر یا آنژیوادم (angioedema) وجود دارد؟
• آیا متوجه عامل یا عوامل بهبود دهنده و یا وخیم کننده‌ی علائم خود شده‌اید؟

با دادن پاسخ صحیح و دقیق به این سوالات، پزشک خود را در راه انتخاب بهترین روش برای درمان کهیر پوستی یاری خواهید کرد.

پزشک برای درمان کهیر در موارد زیادی درمان‌های خانگی همچون مصرف آنتی هیستامین‌های بدون نسخه را توصیه می‌کند. اگر این اقدامات خود مراقبتی موثر نباشد، پزشک برای بیمار دارو و یا ترکیبی از داروها تجویز خواهد کرد. معمولاً یک درمان موثر برای این مشکل وجود دارد‌. در ادامه درمان‌های مختلف کهیر پوستی را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

درمان دارویی کهیر

اولین راه حل برای درمان کهیر پوستی استفاده از دارو است. برای درمان کهیر پوستی شدید معمولا از ترکیب روش دارویی و درمان کهیر پوستی در خانه استفاده می‌شود. در ادامه این داروها را بررسی خواهیم کرد.

آنتی هیستامین‌ها

استفاده از قرص‌های آنتی هیستامین غیر خواب آور، جلوی عواملی که باعث آزاد شدن هیستامین می‌شوند را خواهد گرفت. مصرف این داروها عوارض جانبی کمی هم به دنبال دارد.

این دسته از داروها عبارتند از:

• لوراتادین (Loratadine) 
• فکسوفنادین (Fexofenadine)
• سیتریزین (Cetirizine) 
• دسلوراتادین (Desloratadine) 

اگر مصرف داروهای آنتی هیستامین غیر خواب‌آور موثر نباشد، پزشک ممکن است مقدار مصرف این داروها را افزایش داده و یا انواع دیگری از این داروها را تجویز کند که باعث خواب آلودگی فرد می‌شود. مثال‌هایی از این دارو عبارتند از :

• هیدروکسی زین (hydroxyzine pamoate) 
• (doxepin) دوکسپین

توجه! در صورت بارداری، شیردهی، ابتلا به دیگر بیماری‌های مزمن و پیش از مصرف هر گونه داروی جدیدی به پزشک خود اطلاع دهید.

دیگر داروهای درمان کهیر پوستی

اگر مصرف آنتی هیستامین‌ها در تسکین درد موثر نباشند، دیگر داروها تا حدود زیادی کمک کننده خواهند بود، برای مثال:

• مسدود کننده‌های هیستامین (Histamine (H-2) blockers): این دسته از داروها تحت عنوان آنتاگونیستهای گیرنده هیستامین هم شناخته شده و به صورت خوراکی و یا تزریقی مصرف می‌شوند. مثال‌هایی از این گروه دارویی عبارتند از:

1. سایمتیدین (cimetidine) 
2. فاموتیدین (famotidine) در مورد این دارو در مقاله قرص فاموتیدین بیشتر مطالعه کنید.

• داروهای ضد التهابی: کورتیکواستروئید‌های خوراکی مانند پردنیزون (prednisone)، به کاهش تورم، قرمزی و خارش کمک می‌کنند. معمولا این داروها در کوتاه مدت برای کنترل کهیر و آنژیوادم تجویز می‌شوند. چرا که مصرف طولانی مدت این گروه از داروها عوارض جانبی شدیدی به دنبال دارد.

• داروهای ضد افسردگی (Antidepressants): داروی ضد افسردگی تری سیکلیک دوکسپین (tricyclic antidepressant doxepi) که به شکل پماد است تا حد زیادی خارش را التیام می‌بخشد. این دارو همچنین ممکن است منجر به سرگیجه و خواب آلودگی شود.

• داروهای آسم به همراه آنتی هیستامین‌ها: اصلاح کننده‌‌های لکوترین (leukotriene modifiers) زمانی که به همراه آنتی هیستامین‌ها مصرف می‌شوند در بهبود کهیر موثر خواهند بود. مثال‌هایی از این گروه دارویی عبارتند از:

1. مونته لوکاست (montelukast) 
2. زفیرلوکاست (zafirlukast)

• آنتی بادی‌های ساخته‌ای دست بشر یا مونوکلونال (monoclonal):داروی امالیزوماب (omalizumab) در برابر انواعی از کهیرها که به سختی درمان می‌شوند بسیار موثر است. این دارو تزریقی بوده و معمولا یک بار در ماه تزریق می‌شود.

• داروهای سرکوب کننده‌ی سیستم ایمنی: مثال‌هایی از این داروها عبارتند از:

1. سیکلوسپورین (cyclosporine)
2. تاکرولیموس (tacrolimus)

درمان کهیر پوستی در خانه و ارتباط آن با سبک زندگی

کهیرهای مزمن ممکن است تا ماه‌ها و حتی سال‌ها فرد را درگیر کرده و فعالیت‌های شغلی، روزانه و حتی خواب فرد را مختل کنند. اقدامات احتیاطی زیر جهت جلوگیری یا التیام عود واکنش پوستی در کهیرهای مزمن کمک کننده خواهند بود:

• پوشیدن لباس‌های گشاد و رنگ روشن
• پرهیز از خارش پوست و یا استفاده از صابون‌های سفت و زمخت
• تسکین نواحی آسیب دیده با کمک پنکه، پارچه خنک، لوسیون و یا کرم‌های ضد خارش و حمام 
• یادداشت کردن زمان و مکان شکل‌گیری کهیرها، کارهایی که شخص انجام می‌دهد و غذاهایی که می‌خورد. این کار به بیمار و پزشک کمک می‌کند تا عوامل محرک را شناسایی کنند.
• دوری کردن از عوامل محرک شناخته شده
• استفاده از کرم ضد آفتاب پیش از خروج از خانه
• درمان غذایی کهیر با داشتن رژیم غذایی مناسب و عاری از مواد غذایی حساسیت‌زا که در مقاله برای درمان کهیر چه بخوریم به آنها پرداختیم.
• استفاده از لوازم مراقبت پوستی

درمان کهیر پوستی را جدی بگیرید!

کهیر پوستی بیماری سخت و غیر قابل درمانی نیست اما ضمن این که درمانش مهم است، علت بروز آن نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. کهیر از آن دسته بیماری‌هایی است که اگر به موقع درمان نشود، امکان دارد سخت و طاقت فرسا شود. برای همین با مشاهده هر علامتی، پیشنهاد می‌کنیم که به دکتر پوست مراجعه کنید، برای دسترسی به بهترین گزینه درمانی می‌توانید از سیستم نوبت دهی اینترنتی دکتردکتر کمک بگیرید.

در انتها خوشحال می‌شویم تا اگر تجربه‌ای در زمینه ابتلا به این مشکل پوستی و درمان آن را دارید با ما به اشتراک بگذارید. همچنین می‌توانید سوالات خود را پزشکان ما در دکتردکتر بپرسید.

منبع:

mayoclinic

webmd