یکی از رایج‌ترین آسیب‌های بدنی، شکستگی استخوان است که معمولا به دلیل وارد شدن ضربه به اندام‌ها اتفاق می‌افتد. هرگاه نیروی ضربه‌ای که بر اثر تصادف، زمین‌خوردن یا عوامل دیگر به بدن وارد می‌شود بیشتر از حد تحمل استخوان باشد، باعث تغییر شکل و شکستگی آن می‌شود. میزان صدمه‌های ناشی از شکستگی استخوان، می‌تواند با افزایش سن مهلک‌تر و درمان آن طولانی‌تر باشد؛ چرا که معمولا به دلیل کهولت سن و تغذیه ناسالم، تراکم استخوان‌ها کم شده و در برابر ضربه آسیب‌پذیرتر می‌شوند. شکستگی زانو هم یکی از انواع شکستگی استخوان به شمار می‌آید و رسیدگی به موقع و درمان صحیح آن می‌تواند از مشکلات احتمالی جلوگیری کند؛ زیرا روش های درمان انواع شکستگی زانو، می‌تواند متفاوت باشد. به همین دلیل در این مقاله به‌طورکامل در مورد انواع شکستگی زانو و راهکارهای درمانی آن برای شما توضیح می‌دهیم. همراه ما باشید.
شکستگی زانو
زانو، بزرگترین مفصل بدن انسان است و شامل استخوان‌های زردپی (تاندون) کشکک، زردپی چهارسر، کشکک و ماهیچه‌های چهارسر ران است؛ انتهای استخوان‌های درشت‌نی (بزرگترین استخوان ساق پا) و ران پا نیز در مفصل زانو قرار دارند. هنگام ایستادن، راه رفتن و دویدن، وزن بدن به‌طور کامل روی زانوها قرار می‌گیرد و به همین دلیل بیشتر مشکلات مفصلی مربوط به این قسمت از بدن است.
به‌طور کلی به آسیب‌دیدگی استخوان کشکک (patella) زانو، شکستگی زانو می‌گویند؛ این آسیب می‌تواند وسیع‌تر باشد و باعث شکستگی جزئی یا کامل استخوان ران و شکستگی پروگزیمال تیبیا شود. شکستگی پروگزیمال تیبیا مربوط به دررفتگی استخوان ناحیه زیر زانو و ابتدای ساق پا است.
کشکک یا کاسه زانو، استخوانی کوچک و گرد است که در جلو زانو قرار دارد و در برابر نیروها و ضربه‌های ناگهانی از آن محافظت می‌کند. علت شکستگی زانو، می‌تواند موارد مختلفی مانند تصادف، زمین خوردن، پوکی و کاهش تراکم استخوانی و آسیب‌های ورزشی باشد.
انواع شکستگی زانو
متناسب با شدت و نوع ضربه، انواع شکستگی های کشکک زانو متفاوت است؛ ممکن است استخوان زانو از چند نقطه دچار شکستگی شود و جابهجا شده باشد یا تنها ضرب دیده و دررفتگی اتفاق نیفتاده باشد. در هر حالت باید سریعا برای درمان و گچ گرفتن ناحیه آسیب‌دیده به پزشک مراجعه کنید.
در برخی مواقع نیز به دلیل ضربه شدید، کشکک زانو خرد می‌شود که معمولا برای درمان آن به جراحی نیاز است. به‌طور کلی شکستگی‌های زانو مربوط به دررفتگی کشکک، استخوان ساق پا یا شکستگی های پروگزیمال تیبا و استخوان ران است. وخامت و نوع شکستگی علاوه بر شدت ضربه وارده، به عوامل دیگری مانند سن، بیماری‌های زمینه‌ای، آرتروز و پوکی استخوان نیز مربوط است.
علائم شکستگی زانو
شناسایی و تشخیص زودهنگام شکستگی زانو می‌تواند در نوع و مدت زمان درمان بسیار موثر باشد. در ادامه برخی علائم شایع شکستگی زانو و کشکک را توضیح می‌دهیم. توجه کنید که قدم اول برای تشخیص بیماری، مراجعه به پزشک است.
- تورم و کبودی در ناحیه ضرب‌دیده
- عدم توانایی خم کردن و حرکت دادن زانو
- احساس درد شدید در صورت لمس ناحیه ضرب‌دیده
- اسپاسم و گرفتگی عضلانی زانو
- تغییر شکل و دررفتگی استخوان کشکک زانو
- احساس درد در هنگام راه رفتن و عدم توانایی تحمل وزن با زانوی آسیب‌دیده
در بعضی موارد، شکستگی زانو به صورت موضعی و با معاینه بالینی قابل شناسایی نیست و لازم است که برای تشخیص قطعی، تصویربرداری انجام شود.
روش های درمان شکستگی زانو
برای درمان سریع شکستگی زانو، روش‌های مختلفی وجود دارد که توسط پزشک ارتوپد تجویز می‌شوند. در برخی مواقع، ممکن است تنها با استراحت کردن، کاهش تحرک و بدون گچ گرفتن، شکستگی بهبود پیدا کند؛ در حالی که اگر شدت آسیب زیاد باشد، باید عمل جراحی انجام شود.
بعد از تصویربرداری و تشخیص آسیب‌دیدگی، اگر استخوان زانو جابهجا نشده باشد، لازم است که ناحیه شکسته شده بین ۶ تا ۱۲ هفته گچ گرفته شود. علاوه بر این، هر ۱۰ تا ۱۵ روز برای بررسی جوش خوردن استخوان باید از زانو عکس‌برداری شود؛ همچنین شرایط عمومی و فیزیکی افراد مانند اضافه وزن و بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت هم در طول درمان موثر است. در حالتی که کشکک، اعصاب، عروق و استخوان‌های اطراف زانو به شدت صدمه دیده و جابهجا شوند یا گچ گرفتن منجر به جوش خوردن آن‌ها نشده باشد، باید عمل جراحی انجام شود. گاهی به دلیل ضربه شدید و به دنبال آن صدمه به بافت‌ها و عروق، عمل جراحی ترمیمی بافت صورت می‌گیرد. بعد از عمل جراحی، معمولا با انجام فیزیوتراپی و حرکت دادن زانو، برگشتن به شرایط طبیعی راحت‌تر و سریع‌تر انجام می‌شود.
مدت زمان درمان شکستگی زانو
مدت زمان درمان، متناسب با شرایط عمومی بیمار و شدت شکستگی متفاوت است. در برخی موارد مانند شکستگی استخوان ران، با انجام فیزیوتراپی بعد از یک سال بهبودی کامل حاصل می‌شود. اگر زانو گچ گرفته شود، ممکن است بین ۶ تا ۱۲ هفته درمان طول بکشد و نیاز است که هر ۱۰ تا ۱۵ روز برای بررسی شرایط جوش خوردن استخوان‌ها تصویربرداری انجام شود. معمولا بعد از عمل جراحی برای رفع محدودیت‌های حرکتی و خشکی زانو، پزشک نرمش‌های سبک و فیزیوتراپی را برای چند ماه تجویز می‌کند.
چند نکته برای مراقبت از زانوی شکسته
توجه و رعایت راهکارهایی مانند انجام ورزش بعد از شکستگی زانو و تغذیه مناسب، می‌تواند روند بهبودی شما را افزایش دهد. این نکات عبارتند از:
- برای رفع خشکی زانو که به دلیل گچ گرفتن یا مراقبت‌های بعد از عمل ایجاد می‌شود، می‌توانید روزانه نرمش‌های سبک انجام دهید و زانو خود را خم و راست کنید.
- با گذاشتن کیسه آب گرم یا حوله گرم در محل آسیب‌دیده، می‌توانید میزان درد را کاهش دهید.
- انجام حرکات کششی و تقویتی روزانه که پزشک یا فیزیوتراپ تجویز می‌کند، به شما در تسریع روند بهبودی‌تان کمک خواهد کرد.
- بعد از عمل جراحی، ناحیه پانسمان شده را با توجه به توصیه پزشک تمیز و پانسمان را تعویض کنید.
- مصرف مواد غذایی حاوی آهن مانند جگر، اسفناج، لوبیا سبز و عدس را حتما در برنامه غذایی خود قرار دهید و از مصرف نوشیدنی‌های الکلی و کافئین‌دار پرهیز کنید.
- تا بهبودی کامل زانو، از پله‌ها استفاده نکنید.
کلام آخر
شکستگی استخوان یکی از رایج‌ترین نوع آسیب‌های بدنی است و معمولا به دلیل ضربه‌های شدید به اندام‌ها بر اثر تصادف یا زمین خوردن اتفاق می‌افتد. انواع شکستگی زانو متناسب با نوع، شدت ضربه و ناحیه آسیب‌دیده متفاوت است و روش‌های درمانی گوناگونی مانند گچ گرفتن یا عمل جراحی برای آن وجود دارد. برای تشخیص درمان و بررسی شکستگی از تصویربرداری استفاده می‌شود و مدت زمان درمان می‌تواند از ۶ هفته تا یک سال طول بکشد.
سوالات متداول
شکستگی زانو چگونه اتفاق می‌افتد؟
اگر ضربه‌ای شدید به کشکک و استخوان‌های اطراف زانو وارد شود تا جایی که شدت ضربهبیشتر از حد تحمل استخوان باشد، زانو می‌شکند.
شکستگی زانو چه علائمی دارد؟
تورم، کبودی، عدم توانایی خم کردن زانو، درد شدید و تغییر شکل استخوان کشکک زانو از شایع‌ترین علائم شکستگی زانو است.
راه های درمان شکستگی زانو چیست؟
متناسب با نوع شکستگی، برای درمان آن معمولا زانو را گچ می‌گیرند یا عمل جراحی را توصیه می‌کنند.
مدت زمان درمان شکستگی زانو چقدر است؟
ممکن است از ۶ هفته تا یک سال درمان شکستگی زانو طول بکشد. معمولا در مواردی که زانو گچ گرفته می‌شود، بین ۶ تا ۱۲ هفته و در مواردی که عمل جراحی انجام می‌شود، ممکن است تا یک سال برای بهبودی کامل زمان نیاز باشد.
منابع:
