ارتوپدی شاخهای از تخصص پزشکی است که به تشخیص، درمان، توانبخشی و پیشگیری از صدمات و بیماریهای سیستم عضلانی و اسکلتی بدن میپردازد. انواع جراحی های ارتوپدی مانند عمل جراحی ستون فقرات از روشهای درمانی تجویزی برای رفع مشکلات استخوان و مفاصل هستند. جراحی های ارتوپدی شامل عمل جراحی تعویض مفصل، آسیبهای رباط و تاندون، عضلات و اعصاب میشوند.
عمل های ارتوپدی در تلاشاند تا بیماران در تمامی سنین، از نوزاد (با ناهنجاریهای مادرزادی) تا افراد با تومورهای استخوانی و ضربههای جسمانی ناشی از تصادفات، بیماریهای مفصلی، آرتروز و شکستگی استخوان را درمان کنند. در این مقاله از روشهای جراحی ارتوپدی مختلف میگوییم و شما را با آرتروسکوپی، جراحی استئوتومی، جراحی فیوژن نخاعی و موارد دیگر آشنا میکنیم. مطالعه مقاله به ۵ دقیقه زمان نیاز دارد.
اگر پرسش دیگری درباره عمل جراحی دست، جراحی دیسک یا مشکلاتی مانند شکستگی استخوان دارید، در پایان مقاله بپرسید. پزشک به سوالاتتان پاسخ میدهد.
جراحی تعویض مفصل چیست؟
پزشک ارتوپدی پس از معاینه، مفصلی را که کاملاً تخریب شده از بدن خارج و بهجای آن مفصلی مصنوعی جایگزین میکند. مفصل نقطهای است که دو یا چند استخوان مانند زانو، لگن و شانه به هم میرسند.
این جراحی معمولاً توسط متخصص ارتوپد انجام میشود. مفصل مصنوعی از پروتز و جنسهای متنوعی از جمله فلز، پلاستیک یا سرامیک است. با انجام این مورد از انواع جراحی های ارتوپدی، دیگر مشکلی بابت حرکت فرد وجود نخواهد داشت. عوارض جراحی ارتوپدی معمولاً به مرور زمان از بین میروند.
جراحی تعویض مفصل ران
تعویض مفصل ران از جراحی های ارتوپدی است که در آن مفصل ران با ایمپلنت پروتز جایگزین میشود. جراحی تعویض مفصل ران را میتوان به صورت تعویض کامل یا نیمه انجام داد. این عمل جراحی برای تسکین درد و سفتی ناشی از آرتریت لگن انجام میشود.
جراحی تعویض مفصل زانو
جراحی تعویض مفصل زانو که با عنوان آرتروپلاستی نیز شناخته میشود، یکی از رایجترین انواع جراحی های ارتوپدی است. این روش میتواند به کاهش درد ناشی از التهاب مفصلی شدید کمک کند. عمل مذکور باعث میشود تا حرکت بیمار سادهتر پیش برود.
جراح غضروف و استخوان آسیبدیده را با مفصل مصنوعی جایگزین میکند. امکان دارد که بهبودی کامل پس از تعویض زانو تا یک سال طول بکشد. بااینحال، انجام برخی از فعالیتهای معمول بهتدریج ممکن میشوند.
انواع مختلفی از روشها برای جراحیهای ارتوپدی تعویض زانو وجود دارند که در ادامه آنها را مورد بررسی قرار خواهیم داد:
تعویض کامل زانو | جراح سطوح استخوانهای ران و ساق پا را که در زانو به یکدیگر میپیوندند، با موارد جدید جایگزین میکند. |
تعویض جزئی از زانو | این روش تنها در صورتی موفقیتآمیز است که لیگامانهای زانوی قوی و بقیه غضروفهای زانو طبیعی باشند. |
جراحی یا بازبینی زانو | این روش ممکن است هنگام وجود التهاب مفصلی بسیار شدید لازم باشد یا مواقعی که قبلاً دو یا سه عمل جراحی تعویض مفصل زانو صورت گرفته است. |
ترمیم غضروف | در مواقعی که زانو تنها در یک ناحیه مجزا دچار آسیب یا ساییدگی شده است، میتوان این قسمت را با پیوند غضروف زنده یا سلولهایی جایگزین کرد که به غضروف تبدیل میشوند. |
تعویض مفصل زانو یکی از رایج ترین انواع جراحی های ارتوپدی و آرتروپلاستی است. جراحان در ایالات متحده سالانه، بیش از ۸۵۰هزار تعویض زانو انجام میدهند.
جراحی آرتروسکوپی در انواع جراحی های ارتوپدی چیست؟
آرتروسکوپی از انواع عمل های ارتوپدی است که کاربردهای فراوانی دارد. در نقاط مختلف دنیا از این روش برای رفع مشکلات عضله و استخوان استفاده میشود.
بنا به تعریف انجمن جراحیهای ارتوپدی آمریکا (aaos) آرتروسکوپی یک روش جراحی است که جراحان ارتوپد برای تجسم و درمان مشکلات داخل مفصل از آن استفاده میکنند.
در این مورد از جراحی های ارتوپدی، پزشک از طریق سوراخ ریزی که روی پوست مفصل ایجاد میکند، لولههایی را به درون آن میفرستند و از طریق آنها درون مفصل را میبیند. از این کار برای تشخیص بیماریهای مفصلی و درمان بعضی از آنها استفاده میشود.
آرتروسکوپی شانه
آرتروسکوپی شانه از انواع جراحی های ارتوپدی است که از یک دوربین کوچک به نام آرتروسکوپ برای بررسی یا ترمیم بافتهای داخل یا اطراف مفصل شانه استفاده میکند. آرتروسکوپ از طریق یک برش کوچک در پوست به بدن وارد میشود.
تمام بافتهای مفصل شانه و ناحیه بالای آن در عمل مذکور بررسی میشوند. این بافتها شامل غضروف، استخوانها، تاندونها و رباطها هستند. سپس هرگونه بافت آسیبدیده ترمیم میشود. برای انجام این کار، جراح ۱ تا ۳ برش کوچک ایجاد و ابزارهای دیگری را از طریق آنها وارد بدن میکند. در طول فرایند، پارگی عضله، تاندون یا غضروف رفع و هرگونه بافت آسیب دیده برداشته میشود.
آرتروسکوپی زانو
آرتروسکوپی زانو نوعی تکنیک از انواع عمل های ارتوپدی است که میتواند مشکلات مفصل زانو را تشخیص بدهد و درمان کند. در طول این عمل، جراح برش بسیار کوچکی بهوجود میآورد و دوربین کوچکی به نام آرتروسکوپ را در زانو قرار میدهد. این اقدام به او اجازه میدهد تا داخل مفصل را روی یک صفحه نمایش ببینند.
جراحی استئوتومی چیست؟
با این مورد از انواع جراحی های ارتوپدی تغییر شکل استخوانها دیده و اصلاح میشود. با استئوتومی در ظاهر اندام و کارکردشان تغییراتی بهوجود میآید. به جراحی استئوتومی، عمل استخوان و تصحیح یا تغییر شکل استخوان نیز گفته میشود.
سه نوع عمل استئوتومی انجام میشود که انتخاب روش وابسته به محل بدشکلی ستون فقرات و میزان اصلاح موردنیاز است. ممکن است برای پایدارسازی ستون فقرات و برای پیشگیری از ایجاد انحنا پس از جراحی، عمل ادغامی (فیوژن استخوانی) هم انجام شود.
جراحی جوشخوردن استخوان چیست؟
استخوان پس از شکستگی، برای جوشخوردن به زمان نیاز دارد و پس از گچگرفتن یا سایر روشهای درمانی در چند مرحله جوش میخورد تا بهبودی حاصل شود.
جوشخوردن استخوان به موارد زیادی بستگی دارد که چند مورد از مهمترین آنها بهشرح زیر هستند:
- سن
- تغذیه
- سلامت عمومی بدن
- داروهایی که بیمار مصرف میکند
میزان تحرک در ناحیهای که دچار شکستگی شده هم در این زمینه اهمیت دارد. از روشهای مختلفی برای تسریع فرایند جوشخوردن استفاده میشود که در ادامه هم به آنها اشاره میکنیم.
جراحی ترمیم شکستگی استخوان چیست؟
برای انجام جراحی ترمیمی، برشی روی استخوان شکسته ایجاد میشود. استخوان در موقعیت مناسب قرار میگیرد و پیچها، پینها یا صفحاتی بهطور موقت یا دائم به استخوان یا داخل آن متصل میشوند.
رگهای خونی مختلشده هم بسته یا سوزانده میشوند. ترمیم شکستگی استخوان زمانی استفاده میشود که یک استخوان شکسته به تنهایی با گچگیری یا اسپلینت به درستی ترمیم نمیشود. اگر استخوانهای اطراف مفاصل ترمیم نشوند، تحرک عملکردی فرد به شدت تحت تاثیر قرار میگیرد.
جراحی فیوژن نخاعی چیست؟
جراحی فیوژن نخاعی یکی از عمل های ارتوپدی روی ستون فقرات است که برای اصلاح مشکلات استخوانهای کوچک ستون فقرات استفاده میشود.
در این عمل یک یا دو مهره را با یکدیگر ادغام میکنند تا به استخوان جامد و یکپارچهای تبدیل شوند. در واقع این عمل برای اتصال دائمی دو یا چند مهره در ستون فقرات است و حرکت بین آنها را از بین میبرد.
در این جراحی، پیچها و ابزارهایی برای نگهداشتن ستون فقرات در نخاع قرار میدهند تا حرکتکردن و شلشدگی و آسیب آن را برطرف کنند. این عمل معمولاً با برداشتن کامل یا بخشی از لامینا یا تیغه قوس مهرهای انجام میشود.
لامینا میتواند در اطراف ستون نخاعی، تنگی ایجاد کند. این مورد از انواع جراحی های ارتوپدی باعث میشود که التهاب این ناحیه کاهش پیدا کند. البته هر عاملی مانند دیسک (سبب فشار به ستون نخاعی میشود) هم باید خارج شود.
جراحی ترمیم بافت نرم چیست؟
بدن انسان از بافتهای مختلفی تشکیل شده است. این بافتهای نرم شامل، تاندونها، رباطها، عصبها و عروق خونی هستند. نقش بافتهای نرم بدن بسیار مهم است و عملکرد موثری دارند.
رایجترین آسیبهای وارد شده به بافت نرم عبارتاند از:
- رگ به رگ شدن یا پیچ خوردگی
- کوفتگی یا کبودی
- کشیدگی عضله
- تاندونیت
- بورسیت
در صورتی که این بافتها دچار آسیب شوند، در ناحیه مذکور درد و تورم بهوجود میآید و اختلالاتی در فعالیتهای فرد ایجاد میکند.
عمل جراحی ستون فقرات چیست؟
برخی از عملهای رایج ستون فقرات، جراحی فیوژن نخاعی و لامینکتومی است. ستون فقرات مرکز عصبی کل بدن است. تمام پیامها از مغز توسط ستون فقرات به سایر قسمتهای سیستم عصبی پخش میشود.
ستون فقرات سیستم بسیار حساس و دقیقی است و تمام جراحان ارتوپد باید با نهایت تخصص این کار را انجام دهند. بهطور کلی، هدف از جراحی با حداقل تهاجم ستون فقرات (MIS) تثبیت استخوانهای مهرهای و مفاصل ستون فقرات و/یا کاهش فشار وارده به اعصاب ستون فقرات است.
جراحی پیوند استخوان چیست؟
پیوند استخوان از انواع جراحی های ارتوپدی است که از پیوند استخوان برای ترمیم و بازسازی استخوانهای بیمار یا آسیبدیده استفاده میکند.
پیوند استخوان برای ترمیم مشکلات استخوانی در تمام نقاط بدن کاربرد دارد. ممکن است که جراح برای انجام پیوند استخوان از باسن، پاها یا دنده کمک بگیرد.
عمل همجوشی ستون فقرات چیست؟
فیوژن ستون فقرات یا همجوشی نوعی از عمل های ارتوپدی است که دو یا چند مهره را در ستون فقرات بههم متصل میکند. این استخوانهای حلقهای شکل یک ستون بههم پیوسته را تشکیل میدهند و بدن را صاف نگه میدارد.
جراحان مغز و اعصاب و جراحان ارتوپد بسته به شرایط زمینهای و نیازهای خاص بیمار میتوانند این عمل را پیش ببرند. فیوژن ستون فقرات میتواند درد، بیحسی، ضعف عضلانی و موارد دیگری را درمان کند.
ضعف در هر نقطه از ستون فقرات به نخاع یا اعصاب نخاعی فشار وارد میکند که از آن منشعب میشوند. همجوشی ستون فقرات شرایطی را درمان میکند که بر مهرهها، مفاصل یا بافت نرم حوالی مهرهها تأثیر میگذارد.
جراحی دست چیست؟
انواع مختلفی از جراحی دست وجود دارد. هدف جراحانی که جراحی دست انجام میدهند، بازیابی عملکرد دست و انگشتان است. آنها سعی میکنند تا حد امکان دست را بهحالت طبیعی بازگردانند. این جراحی به دلایل مختلفی انجام میشود:
- عفونت
- صدمات دست
- تغییرات دژنراتیو در قسمتهایی از دست
- مشکلات یا نقصهایی که در بدو تولد وجود دارد (مادرزادی)
بیماریهای روماتیسمی مانند استئوآرتریت و آرتریت روماتوئید هم با جراحی دست درمان میشوند.
جراحی پا چیست؟
نقاط مختلف پا هم در جریان اتفاقات گوناگون نیاز به جراحی دارند. در عملهای ارتوپدی برای تشخیص و درمان شکستگی مچ پا، طی عمل آرتروسکوپی مچ پا، از یک دوربین کوچک (آرتروسکوپ) استفاده میشود که میتواند تصاویری را از درون مفصل به صفحه نمایش خارج از بدن انتقال دهد.
عمل آرتروسکوپی به همراه تکنیکهای جراحی باز نیز به کار میرود. این کار به منظور اطمینان از قرارگیری صحیح استخوانها و غضروفها انجام میپذیرد. از این عمل برای مشاهده آسیب غضروفها در طول عمل ترمیم مچ پا هم استفاده میشود.
آسیبهای ناشی از کار کشیدن زیاد از مفاصل پا و قوزک، التهاب روماتیسمی، و تَرکهای ناشی از فشار را میتوان با جراحی پا درمان کرد.
جراحی افزایش قد چیست؟
جراحی افزایش طول اندام میتواند استخوانها را در افرادی با مشخصات زیر بلندتر کند:
- کسانی که ناهماهنگی استخوان دارند.
- ناهنجاریهای رشد استخوان داشتهاند.
- به دلیل دیسپلازی اسکلتی، استخوانهای کوتاهتر از حد طبیعی دارند
این روش دارای درصد موفقیت بالایی با نتایج مثبت است. داشتن اندامهایی با طول مناسب میتواند راهرفتن را بهبود بدهد.
جراحی دیسک چیست؟
دیسک بین استخوانهای ستون فقرات قرار دارد و بهعنوان ضربهگیر در بدن عمل میکند. فتق و بیرونزدگی آن از بین مهرهها و استخوانها با مشکلاتی همراه میشود و نیاز به جراحی دیسک را بهوجود میآورد.
در عمل جراحی دیسک از روشهای مختلفی استفاده میشود. این مورد از انواع جراحی های ارتوپدی شامل دیسککتومی یا برداشتن کل دیسک آسیبدیده و لامینکتومی یعنی برداشتن بخشی از استخوان میشود.
جراحی دیسک کمر
عمل دیسک کمر برای رفع مشکل دیسک پارهشده یا بیرونزده استفاده میشود. در این فرایند از انواع جراحی های ارتوپدی، جراح بخشی از مایع ژلهای داخل دیسک را خارج میکند تا فشار از روی بخش نخاع برداشته شود. گاهی هم نیاز به برداشتن دیسک و تخلیه آن است. در این صورت، دیسک مصنوعی جایگزین میشود.
جراحی دیسک گردن
این جراحی عملی برای برداشتن فتق یا دژنراتیو دیسک در گردن است. برای رسیدن به دیسک و برداشتن آن، برشی در ناحیه گلو ایجاد میشود. یک گرافت یا ابزار پیوند وارد میشود تا استخوانهای بالا و پایین دیسک را با هم ترکیب کند.
جراحی سندروم تونل کارپال چیست؟
آزادسازی تونل کارپال نوعی جراحی برای درمان سندرمی به همین نام است. سندرم تونل کارپال بروز درد و ضعف در دست است و در اثر فشار روی عصب مدیان در مچ دست ایجاد میشود.
عصب میانی و تاندونهایی که انگشتان را خم یا حلقه میکنند، از مسیری به نام تونل کارپال در مچ دست میگذرند. این تونل باریک است، بنابراین هر تورمی میتواند عصب را فشار بدهد و باعث درد شود.
رباط ضخیمی (بافت) درست زیر پوست (رباط کارپال) بالای این تونل را تشکیل میدهد. در حین عمل، جراح رباط کارپال را برش میدهد تا فضای بیشتری برای عصب و تاندونها ایجاد کند.
برای شناسایی بهترین پزشکان برای انجام انواع جراحی های ارتوپدی میتوانید به سامانه دکتردکتر مراجعه کنید. جراحی های ارتوپدی پیچیدهاند و نیاز به مهارت زیادی دارند. با مرور نظرات بیماران قبلی و تجربهشان از عمل های ارتوپدی میتوانید متخصصان خبره را پیدا کنید و از آنها وقت بگیرید. اقدامات ارتوپدی مانند جراحی ستون فقرات، جراحی پا، رفع مشکل آرتروز شدید و جراحی تروما به تخصص و تجربه توأم نیازمندند. شناسایی بهترینها در زمینههای ارتوپدی از جمله جراحی جوشخوردن استخوان بسیار ضروری است.
سؤالات متداول
جراحی ارتوپدی چیست؟
به عمل های جراحی که شامل رفع مشکلات تاندونها، استخوانها، رباطها و غضروفها در سیستم اسکلت بدناند، جراحیهای ارتوپدی گفته میشود.
انواع جراحی های ارتوپدی چیست؟
جراحی دست، پا، ستون فقرات، عملهای همجوشی استخوان، جراحی رباط کارپال، دیسک کمر و گردن در شمار عمل های جراحی ارتوپدی قرار میگیرند.
عملهای ارتوپدی را چه کسانی انجام میدهند؟
برای پیشبرد عملهای مختلف در نواحی ستون فقرات و جراحیهای ارتوپدی از متخصصان ارتوپدی، جراحان و متخصصان مغز و اعصاب کمک گرفته میشود.
منابع:
pubmed
my.clevelandclinic
mountsinai
سلام برادرم درکودکی دچارفلج اطفال شد وبخاطر تشخیص ندادن ازناحیه پاها فلج شد و درکودکی خیلی عمل شد اما بی فایده بود الان۲۴سال سن داره وفقط با عصا می تونه حرکت کنه بخاطر عمل هایی که شده زانوهاش خم شده وکامل صاف نمیشه می خواستم بدونم الان که علم بیشرفت کرده آیا اگه عمل بشه امیدی هست به راه رفتنش ؟؟راه حلی داره آیا؟؟؟