افراد در صورت لذت بردن از آزار و اذیت دیگران و تحقیر و کنترل دیگران به سادیسم مبتلا هستند. هر یک از عوامل زیستی، روانی و اجتماعی می‌تواند علت سادیسم و دیگرآزاری باشد. افراد مبتلا به این عارضه، رفتارهایی همچون رفتارهای پرخاشگرانه، بی‌رحمی، تحقیر دیگران و لذت بردن از درد و رنج دیگران را بروز می‌دهند. مصاحبه بالینی و ارزیابی روانشناختی از روش‌هایی هستند که دکتر روانپزشک برای تشخیص سادیسم از آن‌ها استفاده می‌کند. پس از مشاهده علائم سادیسم در افراد و شناسایی علت آن، برنامه درمانی مناسب ارائه خواهد شد. روان‌درمانی و دارودرمانی از کارآمدترین روش‌های درمان سادیسم هستند.
با مطالعه این مطلب از مجله پزشکی و سلامتی دکتردکتر به ارتباط بین اختلال سادیسم و اختلالات جنسی پی خواهید برد.
در انتها، اگر سوالی درباره اختلال سادیسم، سادیسم ذهنی و سادیسم عشقی دارید، در قسمت نظرات بنویسید. کارشناس سلامتی دکتردکتر به آن‌ها پاسخ خواهد داد.
اختلال سادیسم یا دیگرآزاری چیست؟
اختلال سادیسم یا دیگرآزاری، حالتی روانی‌ست که فرد از ایجاد درد، تحقیر یا آسیب به دیگران لذت برده و احساس رضایت روانی یا جنسی پیدا می‌کند. افراد دارای این اختلال، تمایل زیادی به کنترل دیگران و ایجاد رنج برای آن‌ها داشته و از این رفتارها احساس قدرت و رضایت خواهند کرد. اختلال سادیسم به دو نوع عمده سادیسم جنسی و سادیسم غیرجنسی تقسیم میشود. در سادیسم جنسی، فرد از آسیب و تحقیر جنسی دیگران لذت برده و در سادیسم غیراجنسی رفتارهای خشونت‌آمیز در تعاملات عمومی بروز می‌کند. گاهی، این اختلال با سایر اختلالات شخصیت مانند ضداجتماعی بودن و اختلالات اضطرابی همراه است.
رفتار سادیسمی چیست؟
در رفتار سادیسمی فرد به عمد به دیگران آسیب می‌زند، آن‌ها را تحقیر کرده یا با ایجاد درد و رنج، احساس لذت یا قدرت می‌کند. چنین رفتارهایی در روابط شخصی یا اجتماعی ظاهر شده و شامل آزار جسمی، تحقیر کلامی، سوءاستفاده روانی و حتی کنترل بیش از حد دیگران هستند. افراد با گرایش‌های سادیسمی در محیط‌های کاری، اجتماعی یا خانوادگی هم تمایل به تسلط و کنترل بر دیگران از طریق اعمال فشار یا تهدید خواهند داشت. این رفتار معمولا با ویژگی‌های شخصیتی مانند عدم همدلی، احساس قدرت‌طلبی و رضایت از رنج دیگران همراه است.
انواع سادیسم چیست؟
سادیسم به‌طور کلی به دو نوع اصلی سادیسم جنسی و سادیسم غیرجنسی تقسیم میشود. در سادیسم جنسی، فرد از ایجاد درد و تحقیر در دیگران، به‌ویژه در رابطه جنسی، لذت برده و این رفتار برای او احساس رضایت یا تحریک جنسی به همراه دارد. در نوع دوم، سادیسم غیرجنسی، شامل رفتارهای پرخاشگرانه، سلطه‌جویانه و کنترل‌گرانه‌ای‌ست که در تعاملات عمومی بروز می‌کند. در این حالت، فرد از اعمال فشار، تهدید و کنترل دیگران در محیط‌های کاری یا اجتماعی احساس رضایت و قدرت خواهد کرد. از سوی دیگر انواع مختلف سادیسم وجود دارند که هر کدام دارای ویژگی‌ها و الگوهای رفتاری منحصر به فردی هستند. در ادامه به انواع مختلف سادیسم پرداخته‌ایم:
سادیسم بی‌ریشه (Spineless Sadism)
سادیسم بی‌ریشه، افراد با تمایلات سادیستی بوده که از درون احساس ناامنی و ترس دارند و به همین دلیل قبل از اینکه آسیب ببینند، به اقدامات خصمانه دست می‌زنند. این افراد، با وجود تظاهر به شجاعت، در واقع بسیار آسیب‌پذیر و از تهدیدهای احتمالی نگران‌اند. رفتارهای خصمانه آن‌ها معمولا از ترس و اجبار برای محافظت از خود نشات گرفته و به آن‌ها احساسی از امنیت کاذب میدهد. این نوع سادیسم با اجتناب از روابط عمیق، ترس از آسیب و تظاهر به شجاعت توام است.
سادیسم استبدادی (Tyrannical Sadism)
افراد با سادیسم استبدادی از آزار و اذیت دیگران لذت برده و به دنبال ایجاد حس ترس و تسلط بر آن‌ها هستند. این نوع سادیسم همراه با رفتارهای خشونت‌آمیز جسمی و کلامی‌ست که هدف آن‌ها ترساندن و تحت کنترل درآوردن دیگران است. افراد با این تمایلات به گونه‌ای بی‌رحمانه و تحقیرآمیز رفتار کرده و اغلب رفتارهایی چون سرزنش، تخریب اموال و استفاده از زور را نشان می‌دهند.
سادیسم اجرایی (Enforcing Sadism)
سادیسم اجرایی اغلب در میان افرادی که موقعیتهای قدرت دارند، مانند مقام‌های اجرایی یا نظامی، مشاهده میشود.
طبق مقالات منتشر شده در سایت choosing therapy،
افراد مبتلا به سادیسم اجرایی میتوانند بدون احساس همدلی و حتی در شرایط غیرضروری به مجازات دیگران بپردازند؛ که حتی ممکن است به ایجاد محیطی پر استرس و غیردوستانه منجر شود.
این افراد از اجرای سختگیرانه قوانین و تنبیه دیگران لذت برده و معتقدند که باید کنترل کاملی بر اطرافیان خود داشته باشند. رفتارهای آن‌ها با هدف اعمال قدرت و ایجاد نظم به شیوه سختگیرانه و بدون ملاحظه انجام میشود و اغلب در موقعیتهای کاری یا محیط‌های ساختاریافته بروز پیدا می‌کند.
سادیسم انفجاری (Explosive Sadism)
افراد با سادیسم انفجاری به دلیل حساسیت بالا به احساسات منفی، مانند خیانت یا تحقیر، به خشونت فیزیکی یا واکنش‌های تند متوسل میشوند. این نوع سادیسم با واکنش‌های شدید و ناگهانی همراه است و معمولا زمانی رخ میدهد که فرد تحت فشار روانی یا احساس ناامیدی قرار می‌گیرد. رفتارهای آن‌ها شامل اعمال خشونت‌آمیز ناگهانی و بدون هشدار بوده که این واکنش‌ها به نوعی راهی برای تخلیه خشم و احساسات سرکوب‌شده آن‌ها خواهد بود. افراد دارای این نوع سادیسم ممکن است دچار اختلالات شخصیتی مرزی هم هستند و در مواجهه با شکست یا ناامیدی، به رفتارهای انتقام‌جویانه روی می‌آورند.
اختلال سادیسم با چه علائمی همراه است؟
سادیسم یا اختلال دیگرآزاری با علائم و ویژگی‌های رفتاری همراه است که در جدول زیر به مهم‌ترین این علائم پرداخته‌ایم:
| علائم سادیسم | شرح علائم |
| عدم احساس همدلی | لذت بردن از رنج دیگران و خشنود شدن از ایجاد درد |
| خصومت و تهاجم | تمایل به رفتارهای تهاجمی و لذت بردن از تهدید و تحقیر دیگران در موقعیتهای اجتماعی |
| لذت بردن از خشونت و آسیب | علاقه‌مند به نمایش‌های خشونت‌آمیز، مانند بازی‌های ویدئویی خشن یا محتواهای رسانه‌ای شامل صحنه‌های خشونت و مرگ |
| عدم احساس گناه | عدم احساس گناه یا پشیمانی از رفتارهای مخرب خود |
| نیاز به کنترل | حفظ کنترل و اعمال قدرت بر دیگران و بروز واکنش‌های منفی در صورت دریافت انتقاد |
| تمایل به خشونت و رفتارهای بی‌رحمانه | لذت بردن از تحقیر و اعمال خشونت و بودن به دنبال فرصت‌هایی برای ایجاد رنج به‌طور مداوم |
با مشاهده این رفتارها و علائم سادیسم را در اطرافیان خود در موقعیتهای متفاوت جنسی و غیرجنسی، مراجعه به دکتر روانپزشک ضروری است.
تفاوت سادیسم در مردان و زنان چیست؟
تفاوت اختلال سادیسم در مردان و زنان بیشتر در شیوه بروز رفتارها و شدت آن‌ها دیده میشود. تحقیقات نشان داده که سادیسم در مردان به‌طور آماری شایع‌تر است و اغلب با رفتارهای آشکارتر و پرخاشگرانه‌تر، مانند خشونت فیزیکی و کنترل مستقیم بروز می‌کند. گاهی، مردان دارای سادیسم بیشتر تمایل به اعمال سلطه در محیط‌های کاری یا اجتماعی داشته و احساس قدرت از طریق کنترل مستقیم بر دیگران را تجربه خواهند کرد.
در زنان، سادیسم معمولا به شکل رفتارهای غیرمستقیم‌تر و ظریف‌تر بروز می‌کند. رفتارهای سادیستی در زنان ممکن است شامل کنترل عاطفی، تخریب روانی یا رفتارهای تحقیرآمیز کلامی باشد. این رفتارها اغلب به شیوه‌ای کمتر آشکار اعمال شده و گاهی در روابط نزدیک یا محیط‌های اجتماعی، به‌ویژه در حوزه‌های عاطفی و روانی، دیده میشوند.
سادیسم جنسیتی چیست؟
سادیسم جنسیتی به تمایل فرد برای آزار و تحقیر دیگران بر اساس جنسیت آن‌ها اشاره داشته و به شکل رفتارهای کلامی، فیزیکی یا روانی بروز می‌کند. این رفتار معمولا به منظور احساس قدرت یا کنترل بر فردی از جنسیت خاص انجام شده و به‌طور مکرر در محیط‌های کاری، خانوادگی یا اجتماعی مشاهده میشود. افرادی که دارای سادیسم جنسیتی هستند، معمولا افراد جنس مخالف یا حتی گاهی هم‌جنس خود را به دلیل نوعی تعصب یا باورهای غلط جنسیتی تحقیر کرده و از این رفتار احساس رضایت و قدرت می‌کنند. این رفتارها آسیب‌زا بوده و به سلامت روان و احساس ارزشمندی فرد آسیب وارد خواهند کرد.
سادیسم در کودکان
سادیسم در کودکان به معنای رفتارهای آزاردهنده و آسیب‌زننده نسبت به دیگرانی‌ست که برای کودک احساس لذت یا رضایت ایجاد می‌کنند. این رفتارها شامل آزار جسمی، کلامی یا حتی تخریب عاطفی هستند. سادیسم در کودکان اصولا نتیجه عوامل مختلفی از جمله مشاهده رفتارهای پرخاشگرانه، تجربه تروما یا کمبود همدلی و مهارتهای ارتباطی سالم است. کودکانی که رفتارهای سادیستی دارند، ممکن است به مرور زمان مشکلات اجتماعی و روانشناختی بیشتری تجربه کنند و در برقراری روابط سالم با همسالان خود دچار مشکل شوند.
دلیل ایجاد اختلال سادیسم چیست؟
دلایل ایجاد اختلال سادیسم یا دیگرآزاری شامل ترکیبی از عوامل ژنتیکی، محیطی و تجربیات زندگی است. در ادامه، به مهم‌ترین علل ایجاد سادیسم اشاره کرده‌ایم:
- تجربیات کودکی و تربیتی نامناسب؛ ابتلا به سادیسم به دلیل مواجهه با آزار جسمی، روانی یا غفلت والدین، تجربیات ناخوشایند دوران کودکی مانند مورد تحقیر قرار گرفتن یا کمبود حمایت عاطفی
- عوامل ژنتیکی و بیولوژیکی؛ به ارث رسیدن برخی ویژگی‌های شخصیتی مانند تمایل به خشونت و بی‌رحمی
- عوامل روانی و نیاز به قدرت؛ نیاز شدید به کنترل و قدرت‌طلبی به دلیل ضعف‌ها و نارضایتی‌های شخصی و احساس رضایت از تسلط و تحقیر دیگران
- تأثیر محیطی و اجتماعی؛ تقویت تمایلات سادیستی در اثر مشاهده رفتارهای سادیستی در دیگران یا حتی مصرف رسانه‌های مروج خشونت
مراجعه به دکتر روانپزشک برای شناسایی علل ایجاد اختلال سادیسم و ارائه برنامه درمان مناسب بسیار ضروری است.
چگونه سادیسم را درمان کنیم؟
درمان سادیسم یا دیگرآزاری عمدتا بر پایه روان‌درمانی و دارودرمانی است. در مواردی که سادیسم با اختلالات دیگری مانند اضطراب یا افسردگی همراه است، دکتر روانپزشک داروهای ضداضطراب یا ضدافسردگی را برای بهبود علائم تجویز خواهد کرد. مداخله زودهنگام در رفتارهای سادیستی از تشدید مشکلات روانشناختی جلوگیری کرده و فرد را در برقراری روابط سالم و موثر یاری میدهد. در ادامه، به موثرترین روش‌های درمان اختلال سادیسم پرداخته‌ایم:
روان‌درمانی (CBT و DBT)
روان‌درمانی، به‌ویژه رفتاردرمانی شناختی (CBT) یکی از روش‌های اصلی درمان سادیسم است. در CBT، درمانگر به فرد کمک می‌کند تا با شناسایی افکار و باورهای منفی خود و تغییر الگوهای فکری، رفتارهای مخرب را کنترل کند. رفتاردرمانی دیالکتیکی (DBT) هم برای تنظیم هیجانات و بهبود روابط اجتماعی مؤثر بوده و به فرد یاد میدهد که چگونه در مواقع بحران، احساسات خود را مدیریت کرده و از رفتارهای مخرب اجتناب کند. این روش‌ها با ایجاد دیدگاه‌های جدید در رابطه با رفتارهای پرخاشگرانه، برای افرادی که کنترل بر احساسات خود ندارند، بسیار مفید هستند. استفاده از این روش‌ها، با کاهش رفتارهای آسیب‌زننده و تقویت مهارتهای ارتباطی مثبت، تاثیرات مثبتی در بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به سادیسم خواهد داشت.
درمان‌های گروهی و آموزش مهارتهای اجتماعی
درمان‌های گروهی و آموزش مهارتهای اجتماعی برای افرادی با اختلال سادیسم مفید هستند. این نوع درمان به فرد کمک می‌کند تا در محیطی امن و حمایتی، روش‌های سالم‌تری برای تعامل با دیگران یاد بگیرد. در جلسات گروهی، فرد از طریق تعامل با دیگران و با دریافت بازخورد، به تغییر رفتارهای مخرب خود می‌پردازد. همچنین، مهارتهای اجتماعی به او کمک می‌کنند تا به جای تسلط بر دیگران، با احترام و همدلی با آن‌ها رفتار کند. این روش‌ها به ویژه در کاهش رفتارهای سادیستی و بهبود کیفیت روابط اجتماعی موثر هستند.
درمان دارویی
هرچند داروی خاصی برای درمان سادیسم وجود ندارد؛ اما در صورت بروز علائمی مانند افسردگی یا اضطراب در فرد مبتلا، متخصص روانپزشک داروهای ضدافسردگی یا ضداضطراب را برای کاهش این علائم تجویز خواهد کرد. این داروها باعث کنترل برخی جنبه‌های هیجانی و کاهش تمایلات منفی شده و در بهبود واکنش‌های رفتاری موثر هستند. با این حال، مصرف دارو به‌تنهایی سادیسم را درمان نخواهد کرد و باید همراه با روان‌درمانی و درمان‌های دیگر استفاده شود.
مدیریت خشم و کنترل هیجانات
مدیریت خشم و کنترل هیجانات به افراد دارای اختلال سادیسم کمک می‌کند تا با روش‌های سالم‌تری به احساسات خود واکنش نشان دهند. این تکنیک‌ها به فرد یاد می‌دهند چگونه با ایجاد حس آگاهی از هیجانات خود، از بروز رفتارهای تهاجمی جلوگیری کند. با یادگیری این تکنیک‌ها فرد در مواجهه با موقعیتهای تنش‌زا، بدون تحریک به خشونت، واکنش میدهد. این روش‌ها به‌ویژه برای افراد متمایل به واکنش‌های شدید و تهاجمی کارآمد هستند.
برای مشکل سادیسم به چه دکتری مراجعه کنیم؟
برای درمان سادیسم باید به دکتر روانپزشک مراجعه شود. روانپزشک با مصاحبه بالینی و ارزیابی روانشناختی، علت و شدت این اختلال را ارزیابی کرده و درمان‌های مناسبی مانند روان‌درمانی و دارودرمانی را ارائه میدهد. چنانچه آگاهی کافی از اینکه تخصص روانپزشکی چیست داشته باشید، نقش انواع روش‌های درمانی مانند درمان شناختی-رفتاری (CBT) را در تغییر الگوهای فکری و رفتاری فرد بیشتر درک خواهید کرد. اگر دیگرآزاری با مشکلات دیگری مانند افسردگی یا اضطراب همراه باشد، روانپزشک داروهایی را برای مدیریت بهتر احساسات فرد تجویز می‌کند.
چنانچه در اطرافیان خود با علائم اختلال سادیسم مواجه هستید، باید هرچه سریع‌تر از دکتر روانپزشک دیدن کنید. برای دریافت انواع نوبت آنلاین و حضوری این متخصص، از امکان نوبت‌‌دهی آنلاین دکتر روانپزشک در سامانه دکتردکتر بهره‌مند شوید.
منابع:
psychotreat.com
counselingnow.com
