تخصص مغز و اعصاب چیست و دکتر نورولوژیست چه خدماتی ارائه می‌دهد؟

نورولوژی عمومی یا تخصص مغز و اعصاب چیست؟ تخصص مغز و اعصاب، به مطالعه ساختار، عملکرد و اختلالات مربوط به سیستم عصبی انسان می‌پردازد. حوزه‌ی تخصص دکتر مغز و اعصاب گسترده است و شامل تشخیص بیماری‌های مغز و اعصاب، بررسی نخاع، اعصاب حسی و حرکتی می‌شود. بررسی سلول‌های عصبی، شبکه‌های عصبی و هورمون‌های عصبی، از دیگر وظایف دکتر مغز و اعصاب هستند؛ اما دکتر نورولوژی کیست؟ برای درمان بیماری‌های نورولوژیک و بیماری‌های مغز و اعصاب مثل سکته مغزی، ضربه‌ی مغزی، آلزایمر یا از دست‌دادن حافظه، پارکینسون، صرع، تومور مغزی و مشکلات تمرکز، باید به یک نورولوژیست مراجعه کرد.

در ادامه این مطلب از مجله دکتر‌دکتر، خواهید خواند که دکتر مغز و اعصاب کیست و چه وظایفی دارد؟ همچنین جواب سوالاتی همچون این که برای پیشگیری از عوارض بیماری‌های مغز و اعصاب چه باید کرد یا این که خدمات متخصص نورولوژیست شامل چه مواردی می‌شود را هم خواهید گرفت. مطالعه این مطلب، حدودا ۱۰ دقیقه طول خواهد کشید.

اگر سوالی درخصوص درمان سردرد و میگرن، ام اس و دیگر بیماری‌های مغز و اعصاب و درمان آن‌ها داشتید، در پایان همین صفحه و در بخش نظرات مطرح کنید تا پزشک پاسخ دهد.

تخصص مغز و اعصاب-نورولوژی چیست؟

تخصص مغز و اعصاب یا نورولوژی، شاخه‌ای از علوم پزشکی است. دکتر مغز و اعصاب به بررسی مغز، نخاع، اعصاب حسی و حرکتی و دیگر اجزای مرتبط با عملکرد عصبی را بررسی می‌کند. این تخصص، در درمان بیماری‌های مغز و اعصاب همچون صرع، افسردگی، مولتیپل اسکلروز، پارکینسون و آلزایمر نقش بسیار مهمی دارد.

در تعریف تخصص مغز و اعصاب، مرکز پزشکی دانشگاه روچستر آمریکا (urmc)،

تخصص مغز و اعصاب و نورولوژی، شاخه‌ای از پزشکی است که به مطالعه و درمان اختلالات سیستم عصبی می‌پردازد.

تخصص مغز و اعصاب، به دو بخش اصلی تقسیم می‌شود:

• نروفیزیولوژی
• نروپاتولوژی

در نروفیزیولوژی، عملکرد طبیعی سیستم عصبی و رابطه آن با سایر اجزا و اندام‌های بدن مورد مطالعه قرار می‌گیرد. درحالی‌که نروپاتولوژی، روی شناخت و درمان اختلالات و بیماری‌های سیستم عصبی تمرکز دارد. تخصص جراحی مغز و اعصاب از اهمیت بسیاری برخوردار است، زیرا هرگونه اختلال در سیستم عصبی می‌تواند تأثیرات گسترده‌ای روی عملکرد بدن و همچنین کیفیت زندگی افراد داشته باشد.

دکتر مغز و اعصاب کیست؟

دکتر مغز و اعصاب، یک پزشک تخصصی است که در زمینه تشخیص، درمان و مداخلات پزشکی مرتبط با بیماری‌ها، اختلالات و مشکلات سیستم عصبی فعالیت دارد. این پزشکان پس از فراگیری دوره‌های تخصصی و دریافت پروانه طبابت، خدمات درمانی ارائه می‌دهند. درمان بیماری‌های عصبی، اختلالات حافظه، صرع، پارکینسون و سایر بیماری‌های مرتبط با عصب‌، وظیفه دکتر مغز و اعصاب است.

تخصص مغز و اعصاب چه فوق‌تخصص‌ها و فلوشیپ‌هایی دارد؟

تخصص مغز و اعصاب، حوزه‌ای گسترده است که بر تشخیص و درمان بیماری‌ها و اختلالات سیستم عصبی متمرکز است. متخصصان مغز و اعصاب، پس از تکمیل دوره تخصص عمومی خود، می‌توانند در حوزه‌های مختلف فوق‌تخصص یا فلوشیپ دریافت کنند. برخی از فوق‌تخصص‌ها و فلوشیپ‌های معروف در این زمینه، شامل موارد زیر می‌شوند:

در ادامه، درباره هرکدام از این تخصص‌ها، بیشتر توضیح می‌دهیم.

عصب‌شناسی یا Neuropathology

نوروپاتولوژی یکی از فوق‌تخصص‌های مهم در زمینه مغز و اعصاب است. این شاخه، به تشخیص و درمان بیماری‌ها و اختلالات در بافت‌های عصبی می‌پردازد. این تخصص عمدتاً روی تحلیل بافت‌های عصبی در زمینه بیماری‌های مغز و اعصاب تمرکز دارد. نوروپاتولوژیست‌ها، با استفاده از روش‌های تشخیصی مختلف مثل بررسی میکروسکوپی، فرآیندهای مولکولی و تصویربرداری پزشکی، به تشخیص بیماری‌ها و درمان می‌پردازند. تومورهای مغزی، التهابات عصبی، بیماری‌های خلقی و اختلالات ساختاری مغز و نخاع، از جمله این بیماری‌ها هستند.

نوروژنتیک

نوروژنتیک یکی از فوق‌تخصص‌های مغز و اعصاب است که به مطالعه ژنتیک بیماری‌ها و اختلالات عصبی می‌پردازد. در این تخصص، بررسی ژنتیکی فرد و ارتباط آن با بیماری‌های عصبی مورد توجه قرار می‌گیرد. متخصصان نوروژنتیک به کمک آزمون‌های ژنتیکی و تکنیک‌های مختلف مولکولی، ژن‌ها و تغییرات آن‌ها در بیماران مبتلا به بیماری‌های عصبی را تحلیل می‌کنند. این بررسی‌ها به شناسایی عوامل ژنتیکی مرتبط با بیماری‌ها و پیش‌بینی خطر ابتلا به آن‌ها، کمک می‌کند. نوروژنتیک در زمینه‌های مختلفی مثل بیماری‌های عصبی خلقی، اختلالات توسعه‌ای عصبی، بیماری‌های عصبی مرتبط با پیری و حتی اختلالات روانی کاربرد دارد. این تخصص نقش مهمی در شناخت بیشتر مکانیسم‌های بیماری‌زایی عصبی و ارتقای روش‌های پیشگیری و درمان بیماری‌های عصبی دارد.

نوروفیزیولوژی بالینی

در این تخصص، عملکرد سیستم عصبی انسان، از جمله عملکرد مغز، نخاع و اعصاب حسی و حرکتی، به‌عنوان عامل اصلی در بررسی و تشخیص بیماری‌ها و اختلالات مورد بررسی قرار می‌گیرد. پزشکان متخصص مغز و اعصاب برای تحلیل عملکرد عصبی از روش‌های متنوعی مثل موارد زیر استفاده می‌کنند:

• الکتروانسفالوگرافی (EEG)
• الکترومیوگرافی (EMG)
• توان‌سنجی عصبی.

این روش‌ها به آن‌ها کمک می‌کند تا به علل بیماری‌ها، مکانیسم‌های اختلالات عصبی و تأثیرات آن‌ها بر عملکرد بدن پی ببرند. با استفاده از داده‌های به‌دست‌آمده از این روش‌های تحلیلی، نوروفیزیولوژیست‌ها می‌توانند بیماری‌ها و اختلالاتی مثل اپیلپسی، اختلالات حرکتی، افسردگی و سایر بیماری‌های مرتبط با عملکرد عصبی را تشخیص دهند.

سرطان شناسی نورولوژیک

سرطان‌شناسی نورولوژیک، زیرشاخه‌ای از علم سرطان است که به مطالعه تشخیص و درمان تومورها و سایر اختلالات سرطانی در سیستم عصبی می‌پردازد. این تخصص که یکی از فوق‌تخصص‌های مغز و اعصاب نیز محسوب می‌شود، شامل بررسی تومورهای مغزی و اعصابی شامل تومورهای خوش‌خیم و بدخیم، تومورهای اولیه یا ثانویه و همچنین تومورهای اعصاب محیطی است. متخصصان این حوزه از پزشکی با استفاده از ترکیبی از روش‌های جراحی، پرتودرمانی، شیمی‌درمانی و تکنیک‌های پیشرفته‌ی تصویربرداری تلاش می‌کنند تا بهترین تشخیص و درمان را برای بیمار داشته باشند.

فلوشیپ مغز و اعصاب کودکان

فلوشیپ مغز و اعصاب کودکان، یک دوره فوق تخصصی در زمینه تشخیص و درمان بیماری‌ها و اختلالات عصبی در کودکان است. پزشک و دکتر مغز و اعصاب کودکان، در مراقبت از سلامتی و درمان بیماری‌هایی که روی سیستم عصبی کودکان اثرگذار است، تخصص دارند. در طول این فلوشیپ، پزشکان آموزش می‌بینند که چگونه با استفاده از روش‌های تخصصی و تصویربرداری مثل MRI و CT scan، بیماری‌های عصبی مانند صرع، اختلالات توسعه، سرطان‌های مغزی و سایر بیماری‌های مرتبط با سیستم عصبی کودکان را تشخیص و درمان مناسب برای آن‌ها را تعیین کنند.

تفاوت دکتر مغز و اعصاب و جراح مغز و اعصاب چیست؟

یک دکتر مغز و اعصاب اغلب با استفاده از روش‌های غیرجراحی مانند داروها، درمان فیزیکی، مشاوره و در مواردی نیز روش‌های تصویربرداری مثل MRI و CT scan به بیماران کمک می‌کند. اما جراح مغز و اعصاب در انجام عملیات جراحی روی مغز، نخاع و سایر بخش‌های سیستم عصبی تخصص دارد. درصورتی‌که روش‌های دارویی برای درمان بیماری‌های اعصاب جوابگو نباشد، جراح مغز و اعصاب روش تهاجمی را تجویز می‌کند. عمل جراحی ممکن است شامل برداشتن تومورها، جراحی‌های ترمیمی بعد از صدمات یا روش‌های جراحی برای کنترل بیماری‌های عصبی باشد.

دکتر مغز و اعصاب چه بیماری‌هایی را درمان می‌کند؟

دکتر مغز و اعصاب، در تشخیص و درمان بیماری‌ها و اختلالات مرتبط با سیستم عصبی تخصص دارد. این بیماری‌ها شامل اختلالاتی است که روی مغز، نخاع، اعصاب حسی و حرکتی اثر می‌گذارند. برخی از مهم‌ترین بیماری‌هایی که توسط متخصص مغز و اعصاب درمان می‌شود شامل موارد زیر است:

صرع

صرع بیماری مغزی است که با تکرار ناگهانی و بی‌دلیل حملاتی از فعالیت‌های الکتریکی ناهنجار در مغز همراه است. این حملات می‌توانند به شکل تشنج‌های مختلفی ظاهر شوند، از جمله:

• تشنج‌های عمومی (کلی) که تمام بدن را در بر می‌گیرند؛
• تشنج‌های بخشی که فقط یک قسمت از بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهند؛
• و تشنج‌هایی با ظاهری نادر و خاص.

افراد ممکن است پس از تشنج احساس خستگی، تاریک‌بینی یا گیجی کنند. صرع می‌تواند بر اساس علائم و نوع تشنج‌ها به چندین دسته تقسیم شود. این مشکل معمولا به‌دلیل عوامل ژنتیکی، آسیب مغزی، عفونت‌ها، یا عوامل دیگر ایجاد می‌شود.

سکته مغزی

سکته مغزی یک حادثه‌ی پزشکی است که جریان خون به مغز را به‌طور ناگهانی قطع یا خونرسانی به بخشی از مغز را متوقف می‌کند. این موضوع می‌تواند باعث آسیب به سلول‌های مغزی شود و عوارض جدی مانند اختلالات حافظه، مشکلات حرکتی، صحبت کردن، بینایی و حتی مرگ داشته باشد. درمان سکته مغزی نیازمند توجه فوری دکتر متخصص مغز و اعصاب است. سکته مغزی به دو بخش اصلی تقسیم می‌شود؛

• شکل اول آن که شکل اصلی است به ایسکمیک معروف بوده و به دلیل انسداد عروق خونی رخ می‌دهد.
• نوع دوم سکته‌ی مغزی هموراژیک است به دلیل خونریزی مغزی رخ می‌دهد.

درمان و پیشگیری از بروز سکته‌ی مغزی نیازمند معاینه و تشخیص تخصصی پزشک است. ممکن است یک متخصص بتواند قبل از بروز حادثه نسبت به سکته مغزی هشدار دهد و از مشکلات جدی‌تر جلوگیری کند.

آلزایمر

آلزایمر یک بیماری مغزی مزمن است که باعث ایجاد مشکلات حافظه، تفکر و رفتار در افراد می‌شود. تاکنون دارویی قطعی برای درمان آلزایمر پیدا نشده است. اما درمان‌هایی برای کنترل علائم بیماری و افزایش کیفیت زندگی بیماران وجود دارد. این بیماری معمولاً در سنین بالا شروع و به‌تدریج شروع شده و تاثیراتش روی حافظه و توانایی انجام فعالیت‌های روزمره افراد، بیشتر می‌شود. درصورت مشاهده علائم آلزایمر، باید به یک دکتر نورولوژی و متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید.

پارکینسون

بیماری پارکینسون یک اختلال پیشرونده سیستم عصبی است که روی حرکت تأثیر می‌گذارد. این بیماری زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های عصبی در مغز که وظیفه تولید دوپامین دارند، آسیب دیده باشند. دوپامین، یک انتقال‌دهنده عصبی است که به کنترل حرکات بدن کمک می‌کند. برخی از شایع‌ترین علائم این بیماری شامل موارد زیر است:

• لرزش
• سفتی
• عدم تعادل
• مشکلات گفتاری
• مشکلات بلع
• مشکلات حافظه
• افسردگی و موارد دیگر.

علائم بیماری پارکینسون به‌تدریج ظاهر و با گذشت زمان، بدتر می‌شوند.

تومورهای مغزی و نخاعی

تومور مغزی، حاصل رشد غیرطبیعی سلول‌ها در مغز یا نخاع است. تومور مغزی و نخاعی ممکن است خوش‌خیم (غیرسرطانی) یا بدخیم (سرطانی) باشد و در هر سنی رخ دهد. علت دقیق تومورهای مغزی و نخاعی، ناشناخته است. اما ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی در ایجاد آن‌ها نقش دارند. برای درمان و کنترل این بیماری باید به دکتر مغز و اعصاب مراجعه شود.

خدماتی که متخصص نورولوژیست ارائه می‌دهد، چیست؟

متخصصان مغز و اعصاب در تشخیص و درمان اختلالات سیستم عصبی تخصص دارند. سیستم عصبی شامل مغز، نخاع و اعصاب است. اما سوال اینجاست که خدمات تخصص مغز و اعصاب چیست؟ برخی از خدماتی که متخصصان مغز و اعصاب ارائه می‌دهند عبارتنداز:

تشخیص و درمان اختلالات مغزی

یکی از اصلی‌ترین خدماتی که دکتر مغز و اعصاب ارائه می‌دهد، تشخیص و درمان اختلالات مغزی است. این اختلالات شامل سکته مغزی، تومورهای مغزی، صرع، بیماری پارکینسون و آلزایمر است. پزشک متخصص از روش‌های مختلفی برای تشخیص هر بیماری استفاده می‌کند. نورولوژیست ممکن است در فرایند تشخیص اختلالات مغزی از دستگاه‌های پیشرفته تصویربرداری مانند MRI و CT اسکن، آزمایش‌های نورولوژیک و ارزیابی‌های بالینی استفاده کند تا بتواند فرایند معاینه و تشخیص را به بهترین شکل ممکن انجام دهد.

تشخیص و درمان اختلالات نخاعی

این اختلالات شامل آسیب نخاعی، مولتیپل اسکلروزیس و آمیوتروفیک اسکلروزیس جانبی (ALS) است. دکتر مغز و اعصاب با معاینه و انجام آزمایشات دقیق، این اختلالات را تشخیص و راهکار درمانی مناسب را ارائه می‌دهد. در فرایند درمان اختلالات نخاعی ممکن است بتوان با مدیریت علائم، داروهای ضد التهاب و ضد ویروس و فیزیوتراپی، بیمار را درمان کرد؛ اما امکان دارد در موارد شدیدتر نیاز به جراحی باشد، در این صورت باید تیمی متبحر از نورولوژیست‌ها، جراحان، فیزیوتراپیست‌ها و روان‌پزشک‌ها تشکیل شده باشد.

برای بررسی و تشخیص مشکلات نخاع، مغز و اعصاب خود می‌توانید به دکتر مغز و اعصاب تهران و سایر شهرها مراجعه کنید و توسط این متخصصان ویزیت شوید.

تشخیص و درمان اختلالات عصبی

یکی از خدمات دکتر نورولوژی، تشخیص و درمان اختلالات عصبی است. این اختلالات شامل نوروپاتی، میاستنی گراویس و سندرم گیلن باره می‌شود. درمان اختلالات عصبی ممکن است شامل مدیریت علائم با داروها، جراحی و فیزیوتراپی باشد. در مواردی می‌توان از روش‌های نوین مثل ترانس کرانیال (TMS) و تحریک عمقی مغز (DBS) نیز بهره برد تا فرایند درمان بهتر انجام شود.

روش‌های تشخیص در تخصص مغز و اعصاب چیست؟

تا الان باید متوجه شده باشید که متخصصان مغز و اعصاب، در فرایند تشخیص، پیشگیری و درمان این‌گونه اختلالات از ابزار‌های و اقدامات متنوعی بهره می‌برند. در ادامه، برخی از روش‌های ارزیابی و تشخیص اختلالات سیستم عصبی را آورده‌ایم تا بتوانید تا با چشمانی باز، روش درمان خود را انتخاب کنید:

الکتروانسفالوگرام (EEG)

الکتروانسفالوگرام روشی تشخیصی است که برای ثبت فعالیت‌های الکتریکی مغز استفاده می‌شود. در این روش، الکترودها به سر فرد نصب و سیگنال‌های الکتریکی تولیدشده توسط فعالیت‌های نورون‌ها در مغز ثبت می‌شود. این اطلاعات، به‌شکل نمودارهای الکتروانسفالوگرام یا EEG ثبت می‌شود و به پزشکان در تشخیص بیماری‌ها کمک می‌کند. الکتروانسفالوگرام ممکن است برای تشخیص بیماری‌های مغزی مانند صرع، اختلالات خواب، اختلالات روانی و سایر اختلالات عصبی استفاده شود.

الکترومیوگرافی (EMG)

از الکترومیوگرافی برای ارزیابی فعالیت الکتریکی عضلات استفاده می‌شود. در این روش، الکترودها به عضلات نصب و سیگنال‌های الکتریکی تولیدشده توسط فعالیت عضلانی در طول زمان، ثبت می‌شود. این ثبت اطلاعات به شکل نمودارهای الکترومیوگرافی یا EMG انجام می‌شود. این روش، اطلاعات خوبی درخصوص فعالیت الکتریکی عضلات و وضعیت عملکرد آن‌ها به پزشکان ارائه می‌دهد. الکترومیوگرافی ممکن است برای تشخیص بیماری‌های عضله‌ای و عصبی مانند نوروپاتی، پارالیز و تشنج عضلات استفاده شود.

تصویربرداری مغزی (MRI و CT scan)

تصویربرداری مغزی، شامل دو روش اساسی است؛ MRI (تصویربرداری تشدید مغناطیسی) و CT scan (تصویربرداری کامپیوتری). روش‌های کمتر شنیده شده‌ای مانند PET (توموگرافی پوزیترونی) و SPECT (توموگرافی گاما) نیز در تصویربرداری مغزی وجود دارند که در مواردی خاص مورد استفاده قرار می‌گیرند. از این روش‌ها برای تصویربرداری ساختار داخلی مغز و تشخیص تومورها، ضایعات، و اختلالات عصبی دیگر استفاده می‌شوند. استفاده از این فناوری‌های نوین به متخصصان این اجازه را می‌دهد تا بتوانند بهترین تشخیص را داشته باشند و فرایند درمان را به طور دقیق‌تری شروع کنند.

MRI

در MRI، از یک میدان مغناطیسی قوی برای تولید تصاویر با کیفیت بالا از مغز استفاده می‌شود. MRI، امکان تصویربرداری از ساختارهای مغز از جمله بافت‌های عصبی، عروق خونی، تومورها، و ضایعات دیگر را فراهم می‌کند. این روش بی‌خطر بوده و معمولاً برای تشخیص بیماری‌های مغزی اولیه مورد استفاده قرار می‌گیرد. زمان‌هایی که نیاز به تصویربرداری امن و مکرر داریم ،بهترین روش MRI است چون به دلیل بی‌خطر بودن، می‌توان تا حد زیادی از مغز عکس گرفت.

CT scan

در این روش، از پرتوهای ایکس برای ایجاد تصاویر سه‌بعدی از مغز استفاده می‌شود؛ CT scan معمولاً سریع‌تر از MRI است. از سی تی اسکن برای تشخیص سریع‌تر وضعیت بیماران با شکستگی‌های جمجمه، سکته مغزی و نزدیکی تومورها به کانال‌های مغزی استفاده می‌شود. هردو روش MRI و CT scan، ابزارهای قابل‌اعتماد و حیاتی در تشخیص بیماری‌های مغزی هستند و پزشکان را در تصمیم‌گیری‌های درمانی و مداخلات جراحی راهنمایی می‌کنند.

روش‌های درمان در تخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) چیست؟

درمان در تخصص مغز و اعصاب (نورولوژی)، به نوع بیماری و شدت آن وابسته است. اینکه متخصص نورولوژیست پس از تشخیص بیماری، چه روشی را برای درمان برگزیند، بستگی به شدت بیماری شما و درجه‌ی حاد بودن آن دارد. ممکن است به تشخیص متخصص آن‌قدر وضع وخیم باشد که به‌طور اورژانسی به اتاق عمل بروید و یا شاید تنها با دارودرمانی بتوان به سادگی بیماری را درمان کرد. در ادامه به روش‌های درمانی مختلفی که نورولوژیست‌ها انجام می‌دهند، پرداخته‌ایم.

دارودرمانی بیماری‌های مغز و اعصاب

در نورولوژی، دارودرمانی برای کنترل علائم و بهبود وضعیت بیماران کاربرد دارد. متخص مغز و اعصاب ممکن است داروهای ضدتشنج را برای بیماران صرعی و داروهای ضدالتهاب را برای بیماران با اختلالات التهابی مغز و اعصاب تجویز کند. شاید در نگاه اول برای درمان بیماری‌های مغز و اعصاب دارودرمانی زیاد روش خوبی به‌نظر نر‌سد؛ اما این نکته را در ذهن داشته باشید که در صورت مصرف صحیح و به موقع داروها، می‌توانید از بروز مشکلات بزرگ‌تر جلوگیری کرده و سلامت مغز و اعصابتان را به‌دست آورید.

درمان فیزیکی و توانبخشی

درمان فیزیکی و توانبخشی در حوزه مغز و اعصاب، به تکنیک‌ها و فعالیت‌هایی می‌گویند که برای بهبود عملکرد فیزیکی، عقلانی و اجتماعی بیماران مورد استفاده قرار می‌گیرد. این اقدامات شامل مجموعه‌ای از فعالیت‌های فیزیکی، تمرینات توانبخشی و روش‌های متنوع است. افزایش قدرت عضلات، بهبود تعادل، کنترل درد و بهبود عملکرد حرکتی و شناختی بیماران، اثرات این روش هستند.

درمان‌های روانشناختی

درمان‌های روانشناختی در حوزه مغز و اعصاب، شامل مجموعه‌ای از روش‌ها و فعالیت‌هایی است که برای مدیریت و بهبود علائم روانی و روانشناختی استفاده می‌شوند. این درمان‌ها، معمولاً توسط روانشناسان و متخصصان روانپزشکی ارائه می‌شوند و شامل موارد زیر می‌شوند:

این درمان‌ها، به‌طور جداگانه یا به صورت ترکیبی با یکدیگر مورد استفاده قرار می‌گیرند. هدف از انجام آن‌ها، بهبود کیفیت زندگی بیماران، مدیریت علائم و افزایش استقلال و خودکارآمدی آن‌ها است.

جراحی مغز و اعصاب

جراحان مغز و اعصاب به کمک تکنیک‌ها و فنون جراحی مختلف، برای درمان بیماری‌ها و اختلالات مغری و نخاعی مداخله می‌کنند. برخی از جراحی‌های معمول در این زمینه عبارتند از:

• برداشتن تومورها؛ این روش برای برداشتن تومورهای مغزی، نخاعی و سایر تشکیلات غیرطبیعی که ممکن است بر عملکرد عصبی تأثیر بگذارند، تجویز می‌شود.
• جراحی سکته مغزی؛ در برخی موارد، جراحی ممکن است برای حذف پوسیدگی‌ها و بازسازی عروق خونی در مغز برای درمان سکته مغزی انجام شود.
• جراحی ترمیمی؛ برای درمان آسیب‌های جدی به نخاع و سایر بخش‌های عصبی، جراحی ترمیمی تجویز می‌شود.
• جراحی تعویض نخاع؛ در برخی موارد، تعویض نخاع می‌تواند برای درمان بیماری‌ها و اختلالاتی مانند افزایش فشار مایلوپاتی، واریس و سایر بیماری‌های نخاعی مورد استفاده قرار گیرد.

توجه! تنها جراح مغز و اعصاب است که اجازه عمل مغز را دارد. متخصص مغز و اعصاب، مجوز انجام این جراحی را ندارد.

چه زمانی باید به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنیم؟

اگر علائم زیرا را دارید، هرچه سریع‌تر به دکتر مغز و اعصاب مراجعه کنید:

• سردردهای شدید
• سرگیجه
• ضعف یا فلج در یک یا چند بخش از بدن
• تغییرات در حافظه یا شناخت
• تشنج‌ها
• اختلال در حرکت و تعادل

همچنین اگر دارای بیماری‌های مزمن مغز و اعصاب مانند صرع، میگرن، آلزایمر، پارکینسون، اسکلروز چندگانه هستید، باید با یک متخصص مغز و اعصاب مشورت کنید.

در انتخاب بهترین دکتر متخصص مغز و اعصاب چه مواردی را باید در نظر بگیریم؟

در قدم اول اطمینان حاصل کنید که دکتر موردنظر دارای تخصص و تجربه کافی در حوزه مغز و اعصاب است. همچنین توانایی تشخیص و درمان مسائل مربوط به این حوزه، از دیگر مهارت‌های مهم این متخصص است. می‌توانید نظرات و تجربیات بیماران قبلی با دکتر را بررسی کنید تا در مورد کیفیت مراقبت و رضایت آن‌ها از خدمات دکتر مورد نظر مطلع شوید. اطمینان حاصل کنید که مرکز یا بیمارستانی که دکتر در آن مشغول به کار است، از امکانات و تجهیزات موردنیاز برای تشخیص و درمان مسائل مغز و اعصاب برخوردار است.

در مراجعه به دکتر مغز و اعصاب انتظار چه معاینه‌ها و کارهایی را باید داشته باشیم؟

در مراجعه به دکتر مغز و اعصاب، ممکن است به شما معاینات و اقدامات مختلفی توصیه شود. برخی از این معاینات و کارها عبارتند از:

• مصاحبه پزشکی؛ پزشک ممکن است سوالاتی درمورد علائم، سابقه پزشکی، داروهایی که مصرف می‌کنید و تاریخچه خانوادگی نورولوژیکی بپرسد.
• بررسی جسمانی؛ پزشک ممکن است بررسی جسمانی کاملی از شما انجام دهد. این معاینات شامل بررسی علائم عصبی مختلف مانند حرکت و تعادل، حس و حرکت عضلات و موراد دیگر می‌شود.
• معاینه عصبی؛ این مورد شامل بررسی علائمی مانند واکنش نوری، قدرت و کارایی عضلات، حساسیت به لمس و موارد دیگر است.
• تست‌های تصویربرداری؛ ممکن است پزشک انجام تست‌هایی مانند MRI یا CT scan را تجویز کند تا علت دقیق علائم شما را تشخیص دهد.
• تست‌های عصب‌رسانی؛ این مورد شامل تست‌هایی مانند الکترومیوگرافی (EMG) و الکتروانسفالوگرافی (EEG) است که برای ارزیابی فعالیت عصبی و عضلانی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
• تست‌های آزمایشگاهی؛ پزشک ممکن است نمونه‌های خون یا مایعات دیگر را برای تست‌های آزمایشگاهی ارسال کند تا به تشخیص بهتری برسد.

این معاینه‌ها و تست‌ها، بسته به نوع علائم و شرایط، ممکن است تغییر کنند.

پروسه درمان مشکلاتی عصبی را با متخصص مغز و اعصاب پیش ببرید

در این مطلب متوجه شدید که تخصص مغز و اعصاب چیست و دکتر نورولوژی کیست. اگر پیشینه یا علائمی درخصوص بیماری‌هایی مثل سکته مغزی، آلزایمر، پارکینسون، ام‌اس،صرع یا تومور مغزی دارید، باید به یک متخصص نورولوژیست مراجعه کنید. تشخیص درست و ارائه راهکار مناسب، نقش مهمی در سلامتی بیماران این حوزه دارد. بنابراین، قبل از مراجعه مطمئن شوید که دکتر مغز و اعصاب کیست و چه سابقه‌ای در درمان این بیماری‌ها دارد. برای گرفتن نوبت دکتر مغز و اعصاب هم می‌توانید از سامانه آنلاین دکتردکتر استفاده کنید. در این‌صورت، می‌توانید لیست کاملی از متخصصین نورولوژی را یکجا داشته باشید و اینترنتی، نوبت بگیرید.

سوالات متداول تخصص مغز و اعصاب