حمله قلبی هنگامی رخ می‌دهد که جریان خون به قلب مسدود شود. از علائم حمله قلبی می‌توان به درد قفسه سینه، ضعف و … اشاره کرد.
رگ‌های خونی اغلب در اثر رسوب چربی، کلسترول و سایر مواد که به آنها پلاک گفته می‌شود، دچار انسداد می‌شوند. پلاک در نهایت از بین می‌رود و لخته تشکیل می‌شود که سبب توقف جریان خون شده و درنتیجه ممکن است بخشی از عضله قلب را از بین ببرد.
حمله قلبی یا انفارکتوس میوکارد می‌تواند مرگ‌بار باشد؛ اما درمان آن در طول سال‌ها به طور چشمگیری بهبود یافته است. اگر زمانی دچار حمله قلبی شدید حتما با اورژانش تماس بگیرید.
انفارکتوس حاد میوکارد چیست؟
انفارکتوس حاد میوکارد، نام پزشکی حمله قلبی است. حمله قلبی زمانی رخ می‌دهد که جریان خون به عضله قلب ناگهان قطع شود و باعث آسیب بافتی شود. وضعیتی که حتی زندگی فرد را تهدید می‌کند. این حالت، معمولاً نتیجه انسداد یک یا تعدادی از عروق کرونری است. انسداد می‌تواند با ایجاد پلاک، ماده‌ای متشکل از چربی، کلسترول و مواد زائد سلولی پیشرفت کند.
علائم حمله قلبی چیست؟
اگر هر کدام از موارد زیر در شما بیش از 5 دقیقه طول بکشد، مشکوک به علائم حمله قلبی هستید؛ بنابراین هر چه زودتر با اورژانس تماس بگیرید.
علائم حمله قلبی عبارت‌اند از:
- آنژین صدری: درد قفسه سینه یا ناراحتی در مرکز قفسه سینه. همچنین به عنوان سنگین بودن، تنگی، فشار، درد، سوزش، بی‌حسی، پر شدن و یا احساساتی که بیش از چند دقیقه طول می‌کشد توصیف می‌شود. گاهی اوقات به اشتباه تصور می‌شود که سوء هاضمه یا سوزش سر دل است.
- درد یا ناراحتی در سایر قسمت‌های فوقانی بدن: شامل بازوها، شانه چپ، پشت، گردن، فک و یا معده
- دشواری تنفس یا تنگی نفس
- عرق کردن یا عرق سرد
- احساس خفگی (ممکن است مانند سوزش سر دل باشد)
- تهوع یا استفراغ
- سرگیجه، ضعف شدید یا اضطراب
- ضربان قلب سریع یا نامنظم
علائم حمله قلبی در زنان گاهی متفاوت است
اگر چه بیشتر زنان و مردان علائم حمله قلبی را با درد قفسه سینه گزارش می‌کنند، زنان نسبت به مردان کمی بیشتر علائم حمله قلبی غیر معمول را گزارش می‌دهند. زنانی که دارای علائم حمله قلبی مبهم هستند، موارد زیر را گزارش کرده‌اند:
- درد پشت یا شانه
- درد شکم یا درد فک
- فشار یا درد در مرکز قفسه سینه
- دردی که به بازو گسترش می‌یابد
- خستگی غیرمعمول برای چند روز
در مطالعات زنان مبتلا به انفارکتوس حاد قلبی (MI) اغلب علائم حمله قلبی گزارش شده عبارت بودند از: خستگی غيرعادی، اختلالات خواب، تنگی نفس، سوء هاضمه و اضطراب.
اکثر زنان (78٪) بیش از یک ماه قبل از حمله قلبی، حداقل یکی از علائم حمله قلبی گفته شده در بالا را گزارش کرده‌اند.
علائم حمله قلبی خفیف یا خاموش
بعضی از افراد، مبتلا به حمله قلبی بدون علائم (انفارکتوس میوکارد «خاموش») هستند. حمله قلبی خفیف یا خاموش می‌تواند برای تمام افراد اتفاق بیفتد، هرچند که در زنان یا بیماران مبتلا به دیابت رایج‌تر است.
سکته قلبی خفیف ممکن است در طول معاینات پزشکی تشخیص داده شود. بهترین زمان برای درمان حمله قلبی یک ساعت پس از شروع علائم حمله قلبی است. هنگامی که حمله قلبی اتفاق می‌افتد، زمان محدودی قبل از آسیب مهم و طولانی مدت به عضله قلب وجود دارد. اگر در طول حمله قلبی منطقه بزرگی از قلب آسیب دیده باشد، بهبود کامل آن بسیار سخت‌تر است.
اگر بیماری عروق کرونر داشته باشید، ممکن است حمله قلبی دوباره رخ دهد. درمان‌هایی نظیر داروها، عمل جراحی قلب باز و روش‌های مداخله‌ای درمان بیماری عروق کرونر نیست، بنابراین هنوز هم مهم است که شیوه زندگی سالم داشته باشیم.
علل حمله قلبی
قلب، عضو اصلی سیستم قلبی عروقی شما شامل انواع مختلفی از عروق خونی است. برخی از مهم‌ترین عروق، شریان‌ها هستند. آنها خون را به قلب و تمام اعضای بدن می‌برند. شریان‌های عروق کرونری به طور خاص به عضله قلب، خون‌رسانی می‌کنند. هنگامی که این سرخرگ‌ها با ایجاد پلاک مسدود یا تنگ شوند، جریان خون به قلب شما می‌تواند به طور قابل توجهی کاهش یابد یا به طور کامل متوقف شود. این حالت می‌تواند یک حمله قلبی ایجاد کند.
چندین عامل ممکن است منجر به انسداد شریان‌های عروق کرونر شود، از جمله:
کلسترول بد: که با نام لیپوپروتئین (LDL) با چگالی کم نامیده می‌شود، یکی از دلایل اصلی انسداد در شریان‌ها است. کلسترول یک ماده بی‌رنگ است که در غذا مصرف می‌شود. کلسترول LDL می‌تواند به دیواره‌های شریان‌های شما برسد و پلاک تولید کند. پلاکت خون که به لخته شدن خون کمک می‌کند، ممکن است به پلاک برسد و با گذشت زمان باعث کنده شدن و ایجاد لخته خون شود.
چربی اشباع شده: چربی‌های اشباع شده ممکن است به ایجاد پلاک در عروق کرونر کمک کنند. چربی اشباع شده بیشتر در محصولات گوشتی و لبنی، از جمله گوشت گاو، کره و پنیر یافت می‌شود. این چربی‌ها با افزایش کلسترول بد در سیستم خون شما و کاهش میزان کلسترول خوب می‌تواند منجر به انسداد شریان‌ها شود.
چربی‌های ترانس: نوع دیگری از چربی که سبب مسدود شدن عروق می‌شود، چربی ترانس یا چربی هیدروژنه است. چربی ترانس معمولاً به صورت صنعتی تولید می‌شود و می‌تواند در انواع غذاهای فرآوری شده یافت شود. چربی ترانس معمولاً بر روی برچسب‌های مواد غذایی به عنوان روغن هیدروژنه یا روغن هیدروژنه شده ذکر شده است.
چه کسانی در معرض خطر انفارکتوس حاد قلب یا حمله قلبی هستند؟
برخی عوامل ممکن است خطر ابتلا به حمله قلبی را افزایش دهند، از جمله:
فشار خون بالا: اگر فشار خون بالا دارید، بیشتر در معرض خطر حمله قلبی هستید. فشار خون طبیعی در حدود 120/80 (میلی‌متر جیوه) است. با افزایش اعداد خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی نیز افزایش می‌یابد. داشتن فشار خون بالا باعث صدمه به شریان‌ها و تسریع در ایجاد پلاک می‌شود.
سطح کلسترول بالا: سطح بالایی از کلسترول در خون شما خطر ابتلا به انفارکتوس حاد قلبی را افزایش می‌دهد. شما ممکن است با تغییر دادن رژیم غذایی یا مصرف داروهای خاصی به نام استاتین، کلسترول را کاهش دهید.
سطح تری‌گلیسیرید بالا: خطر ابتلا به حمله قلبی را افزایش می‌دهد. تری گلیسرید نوعی چربی است، برخی از تری گلیسیرید ممکن است در شریان‌ها شما باقی بماند و به ایجاد پلاک کمک کند.
دیابت و سطح قند خون بالا: دیابت یک بیماری است که باعث افزایش سطح قند خون و یا قند خون می‌شود. سطح بالای قند خون می‌تواند منجر به بیماری عروق کرونر شود. این یک وضعیت جدی است که می‌تواند حملات قلبی را در برخی افراد ایجاد کند.
چاقی: اگر شما دارای اضافه وزن هستید، احتمال رخداد حمله قلبی در شما بالاتر است. چاقی با شرایط مختلفی همراه است که خطر ابتلا به حمله قلبی را افزایش می‌دهد، از جمله:
- دیابت
- فشار خون بالا
- سطح کلسترول بالا
- سطوح تری گلیسیرید بالا
سیگار کشیدن: مصرف دخانیات خطر ابتلا به حمله قلبی را افزایش می‌دهد. همچنین ممکن است به سایر بیماری‌های قلبی عروقی منجر شود.
سن: خطر ابتلا به حمله قلبی با سن افزایش می‌یابد. مردان بعد از 45 سالگی در معرض خطر ابتلا به حمله قلبی هستند و زنان بعد از 55 سالگی در معرض خطر ابتلا به حمله قلبی هستند.
سابقه خانوادگی: اگر سابقه خانوادگی بیماری‌های اولیه قلب دارید، احتمال ابتلا به حمله قلبی در شما بیشتر است.
سایر عوامل: عوامل دیگری که می‌توانند خطر ابتلا به حمله قلبی را افزایش دهند عبارت‌اند از:
- استرس
- ورزش نکردن
- استفاده از برخی مواد مخدر مانند کوکائین و آمفتامین
- سابقه پره اکلامپسی یا فشار خون بالا در دوران بارداری
تشخیص حمله قلبی
برای تعیین اینکه آیا شما حمله قلبی داشته‌اید، پزشک به صدای قلبتان گوش می‌دهد تا نارسایی‌های ضربان قلب را بررسی کند. پزشک ممکن است فشار خون شما را اندازه‌گیری کنند. پزشکان اگر متقاعد شوند که شما حمله قلبی داشته‌اید، احتمالاً آزمایش‌های تکمیلی را برای بررسی علائم حمله قلبی تجویز خواهند کرد. ممکن است الکتروکاردیوگرام (EKG) برای اندازه‌گیری فعالیت الکتریکی قلب شما انجام شود. آزمایش خون همچنین می‌تواند برای بررسی پروتئین‌هایی که با آسیب‌های قلبی مرتبط هستند، مانند تروپونین انجام شود. سایر آزمایش‌های تشخیصی عبارت‌اند از:
- تست ورزش: بررسی عملکرد قلب تحت فعالیت جسمانی
- آنژیوگرافی با کاتتریزاسیون کرونر: بررسی مسائل مربوط به انسداد در شریان‌ها
- نوار قلب: نوار قلب یا الکتروکاردیوگرام (echocardiogram) برای کمک به شناسایی مناطق قلب شما که به درستی کار نمی‌کنند
بعد از حمله قلبی چه انتظاراتی باید داشته باشیم؟
شانس شما برای از بین بردن یک حمله قلبی بستگی به میزان آسیب در قلب شما و نحوه دریافت درمان اورژانسی آن دارد. هرچه زودتر درمان دریافت کنید، بیشتر احتمال دارد که شما زنده بمانید. با این حال، اگر عضله قلب شما آسیب جدی دیده باشد، قلب شما ممکن است قادر به پمپ کردن مقدار مناسب خون در بدن شما نباشد. این حالت می‌تواند منجر به نارسایی قلبی شود. آسیب قلب همچنین خطر ابتلا به ریتم‌های غیرطبیعی قلب یا آریتمی را افزایش می‌دهد.
بسیاری از افراد که حمله قلبی داشته‌اند، اضطراب و افسردگی را تجربه می‌کنند. مهم است که با توجه به نگرانی‌های خود در طول درمان با دکتر خود صحبت کنید. اکثر افراد پس از حمله قلبی قادر به ادامه فعالیت‌های عادی خود هستند. با این حال، شما باید هر گونه فعالیت فیزیکی شدید را کاهش دهید. دکتر به شما کمک خواهد کرد تا یک برنامه مشخص برای بهبود و بازگشت به حالت عادی ایجاد کنید.
پیشگیری از حمله قلبی
گام‌های بسیاری وجود دارد که می‌تواند برای جلوگیری از حمله قلبی، انجام شود. یک راه برای کاهش خطر ابتلا به حمله قلبی، داشتن یک رژیم غذایی سالم است. این رژیم غذایی عمدتاً شامل:
- غلات کامل
- سبزیجات
- میوه‌ها
- پروتئین
شما همچنین باید مقدار مواد زیر را در رژیم غذایی خود کاهش دهید:
- قند
- چربی‌های اشباع شده
- چربی ترانس
- کلسترول
این امر برای افراد مبتلا به دیابت، فشار خون بالا و کلسترول بالا بسیار مهم است.
در طول هفته ورزش کنید.
سیگار کشیدن را ترک کنید. ترک سیگار به طور قابل توجهی خطر ابتلا به حمله قلبی را کاهش می‌دهد و سلامت قلب و ریه شما را بهبود می‌بخشد. شما همچنین باید از دود سیگنال دوم اجتناب کنید.
به چه پزشکی مراجعه کنم؟
اگر علائم حمله قلبی را در خود احساس کردید یا قبلاً دچار حمله قلبی شده‌اید، بهتر است برای کاهش علائم حمله قلبی و خطر حمله قلبی مجدد به پزشک متخصص قلب و عروق مراجعه کنید. شما می‌توانید از لیست موجود در سامانه نوبت‌دهی دکتر دکتر، کمک گرفته و پزشک متخصص خود را در سطح کشور انتخاب کنید. شما می‌توانید از اینجا به لیست متخصصان قلب و عروق کشور دسترسی داشته باشید.
منابع:
