بیماری پاژه استخوان (Paget’s disease of the bone) اختلالی استخوانی و مزمن است که با شکسته‌شدن بیش از حد و رشد مجدد در ناحیه استخوان آسیب‌دیده شکل می‌گیرد. این بیماری با افزایش سن، احتمال وقوع بیشتری پیدا می‌کند و در افراد زیر ۵۰ سال آنچنان شایع نیست. برای پیگیری مشکلاتی نظیر این وضعیت، نیاز به مراجعه به متخصص ارتوپد در تهران و شهرستان‌ها وجود دارد. در این مقاله هم از پاژه برایتان گفته‌ایم. با ما همراه باشید.
بیماری پاژه چیست؟
بیماری استخوان پاژه اختلال استخوانی نادر و مزمنی است که در آن استخوان‌ها آسیب می‌بینند و در محل بروز مشکل، رشد جدیدی صورت می‌گیرد. در واقع، فرایند وقوع این وضعیت به این صورت است که استخوان قدیمی شکسته می‌شود و استخوان جدیدی در آن ناحیه به وجود می‌آید.
مبتلایان به این بیماری، بیشتر در معرض شکستگی استخوان هستند. وقوع آن در حوالی مفصل هم احتمال ابتلا به آرتروز را زیاد می‌کند. در تصویر زیر، عکس بیماری پاژه استخوان را مشاهده می‌کنید.
علائم پاژه استخوان چیست؟
بسیاری از افرادی که به بیماری پاژه استخوان مبتلا هستند، از دچاربودن به این وضعیت بی‌خبر هستند. ممکن است هیچ علامتی در آنها وجود نداشته باشد یا علائم خفیف باشند. در صورت وجود نشانه، علامت‌ها شبیه به آرتریت یعنی یکی از شایع‌ترین بیماری‌های ارتوپدی بروز می‌کنند.
اگر پاژه درمان نشود، علائم شدیدتر می‌شوند. از نشانه‌های رایج آن هم باید به موارد زیر اشاره کنیم:
- درد استخوان یا مفاصل: درد و ناراحتی در حوالی استخوان و مفاصل در این بیماری رخ می‌دهد.
- خمیدگی بازو یا پا یا انحنای ستون فقرات: تغییر شکل‌های استخوانی مانند این موارد در وضعیت‌های وخیم و پیشرفته به وجود می‌آید.
- شکستگی استخوان: بیماری پاژه می‌تواند استخوان‌ها را ضعیف کند و احتمال شکستگی آنها را افزایش بدهد.
- سردرد و کاهش شنوایی: اگر بیماری پاژه بر جمجمه تأثیر بگذارد، این علائم هم رخ می‌دهند.
دلایل پاژه استخوان چیست؟
محققان علت دقیق بیماری پاژه استخوان را نمی‌دانند. آنها معتقدند که این بیماری به دلیل ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی ایجاد می‌شود. امکان وقوع این مشکل برای همه افراد وجود دارد.
تعداد موارد بیماری استخوان پاژه از کشوری به کشور دیگر متفاوت است اما این وضعیت در کشورهای اروپایی شیوع بیشتری دارد. تقریباً ۱٪ از جمعیت ایالات متحده آمریکا هم به بیماری استخوانی پاژه مبتلا هستند. آماری از کشور خودمان در دسترس نیست.
بیماری پاژه استخوان در بزرگسالان
بیماری پاژه استخوان، چرخه طبیعی نوسازی استخوان را مختل می‌کند و باعث تضعیف آن و احتمالا تغییر شکلش می‌شود. بیماری مذکور بیشتر در افراد مسن رخ می‌دهد. احتمال وقوع پاژه در اشخاص زیر ۵۰ سال کم است.
تشخیص پاژه استخوان چگونه است؟
از آنجایی که بیماری پاژه استخوان اغلب بدون علامت یا همراه با علائم بسیار خفیف است، معمولا به طور تصادفی و اتفاقی و پس از انجام آزمایش اشعه ایکس یا آزمایش خون در روند تشخیص و چکاپ مشکلات دیگر شناسایی می‌شود.
آزمایش‌های زیر به تشخیص بیماری پاژه استخوان کمک می‌کنند:
آزمایش خون آلکالین فسفاتاز
سطح بالای آلکالین فسفاتاز (alkaline phosphatase) در خون می‌تواند نشانه‌ای از ابتلا به بیماری استخوان پاژه باشد. گاهی اوقات این آزمایش خون اولین چیزی است که باعث می‌شود، پزشکان به ابتلا به این وضعیت شک کنند.
اشعه ایکس
با تصاویر اشعه ایکس، متخصصان توانایی تشخیص ابتلا به بیماری پاژه در استخوان‌ها را پیدا می‌کنند. استخوان‌های آسیب‌دیده در تصاویر متفاوت از استخوان‌های سالم به نظر می‌رسند.
اسکن استخوان
پزشکان در برخی از موارد هم از اسکن استخوان استفاده می‌کنند تا ببینند کدام استخوان‌ها تحت تأثیر بیماری پاژه قرار گرفته‌اند و شدت بیماری چگونه است.
در طول اسکن استخوان، مقداری مناسب و مجاز از مایع رادیواکتیو به داخل سیاهرگ تزریق می‌شود. سپس مایع از طریق جریان خون به استخوان‌ها می‌رسد و قسمت‌هایی از آنها را نمایان می‌کند که تحت تأثیر بیماری‌اند.
پیشگیری پاژه استخوان مقدور است؟
راهی برای پیشگیری از ابتلا به بیماری پاژه استخوان وجود ندارد. از جمله ریسک‌فاکتورها یا عواملی که امکان و احتمال دچارشدن به این بیماری را بیشتر می‌کنند هم در ادامه برایتان گفته‌ایم.
ریسک فاکتورها پاژه استخوان
- سن: افراد بالای ۵۰ سال بیشتر در معرض ابتلا به بیماری پاژه هستند.
- ملیت: بیماری استخوان پاژه در افراد اروپایی شایع‌تر است.
- جنسیت: احتمال ابتلا به بیماری استخوان پاژه در مردان بیشتر از زنان است.
- سابقه خانوادگی: احتمال ارثی‌بودن این بیماری هم وجود دارد.
عوارض پاژه استخوان چیست؟
در بیشتر موارد، بیماری پاژه به کندی پیشرفت می‌کند. این وضعیت تقریباً در همه افراد قابل مدیریت است. عوارض احتمالی شامل موارد زیر می‌شوند:
- شکستگی و بدشکلی؛ استخوان‌های آسیب‌دیده راحت‌تر می‌شکنند و رگ‌های خونی اضافی در آنها تغییر شکل پیدا می‌کنند و باعث خونریزی بیشتر در طول جراحی‌های ترمیمی می‌شوند. امکان خم‌شدن استخوان‌های پا و اثرگذاشتن روی راه‌رفتن هم وجود دارد.
- آرتروز؛ استخوان‌های بدشکل میزان فشار بر روی مفاصل را بیشتر می‌کنند و باعث بروز آرتروز می‌شوند.
- مشکلات عصبی؛ هنگامی که بیماری پاژه استخوان در ناحیه‌ای رخ می‌دهد که اعصاب از استخوان عبور می‌کنند(ستون فقرات و جمجمه)، رشد بیش از حد استخوان به عصب آسیب می‌رساند و باعث درد، ضعف یا گزگز در بازو یا پا و گاهی کاهش شنوایی می‌شود.
- نارسایی قلبی؛ در موارد شدید، ممکن است قلب برای پمپاژ خون به نواحی آسیب دیده بدن سخت‌تر کار کند. گاهی اوقات، این افزایش حجم کار می‌تواند منجر به نارسایی قلبی شود.
- سرطان استخوان؛ سرطان استخوان در ۱درصد از افراد مبتلا به بیماری پاژه استخوان رخ می‌دهد.
درمان پاژه استخوان چیست؟
درمان‌های بیماری پاژه استخوان می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- دارو: بسیاری از داروها می‌توانند بیماری پاژه استخوان را درمان کنند. رایج‌ترین نوع بیس‌فسفونات‌ها (bisphosphonates) هستند. زولدرونات (zoledronate) یکی از مؤثرترین انواع از میان این نوع دارو است. اغلب، یک دوز از این دارو می‌تواند منجر به بهبودی طولانی‌مدت شود، اما نمی‌تواند ناهنجاری‌های استخوانی را اصلاح کند.
- جراحی: ممکن است برای رفع یا بهبود عوارض بیماری پاژه استخوان نیاز به جراحی داشته باشید. برخی از جراحی‌ها شامل تعویض مفصل زانو یا لگن، جراحی برای تنظیم مجدد استخوان تغییر شکل‌یافته و جراحی برای بهبود شکستگی‌های استخوانی هستند.
در تصویر زیر، در سمت چپ استخوانی طبیعی و در سمت راست هم استخوانی دچار به بیماری پاژه را مشاهده می‌کنید.
برای درمان این مشکلات به متخصص ارتوپد مراجعه کنید
تشخیص بیماری پاژه استخوان گاهی دشوار است چون اغلب بدون هیچ علامتی ایجاد می‌شود. در واقع، استخوان‌ها بدون اینکه آسیبی هم ببینند، در برخی موارد دچار این وضعیت می‌شوند.
به همین دلیل، مهم است که عوامل خطرزای بیماری پاژه استخوان را بشناسید، به خصوص اگر دچار شکستگی استخوان شده‌اید یا علائم آرتریت را تجربه کرده‌اید.
در این صورت، حتما با متخصصان ارتوپدی مشورت کنید. یکی از بهترین روش‌ها برای مراجعه به پزشکان و دریافت نوبت از آنها هم استفاده از سیستم نوبت دهی اینترنتی سایت دکتردکتر است.
درباره بیماری پاژه استخوان پرسش دیگری در ذهن دارید؟ از ما بپرسید تا به شما در رسیدن به جواب کمک کنیم.
منابع:
