ترشحات واژن را بشناسید؛ هر بو و رنگ اطلاعات مهمی دارد! (تایید شده توسط متخصص زنان)

ترشحات واژن طبیعی هستند. بیشتر زنان دارای ترشحاتی هستند که واژنشان را تمیز و مرطوب نگه می‌دارد و نمی‌گذارد که عوامل بیماری‌زا و عفونت در آنجا رشد کنند. ترشحات طبیعی واژن مایعاتی بی‌رنگ یا مایل به سفید هستند که بروز تغییراتی در رنگ و بافتشان می‌تواند نشانه وضعیت‌های مختلفی باشد. با آگاهی از رنگ و حالت ترشحات به نکات گوناگونی درباره واژن و بدن خود پی می‌برید. تغییرات چشم‌گیر در رنگ، بو و شکل ترشحات نیاز به مراجعه به پزشک زنان و پیگیری دارد. در این مقاله هم اطلاعات خوبی درباره انواع حالات و رنگ‌های ترشحات واژنی در اختیارتان قرار می‌دهیم؛ مطالعه این مطلب حدودا به 6 دقیقه زمان نیاز دارد.

محتوای پزشکی این مطلب توسط دکتر زهرا فلاح، متخصص زنان، زایمان و نازایی در شهر یزد مود بررسی و تایید قرار گرفته است.

اگر سوالی دارید، می‌توانید در در انتهای این مطلب و در بخش نظرات مطرح کنید تا پزشک پاسخ دهد.

ترشحات واژن چیست؟ آیا باید بابت آنها نگران شد؟!

ترشحاتی که از ساختار واژن بیرون می‌آیند، مایعاتی سفید یا بی‌رنگ هستند. دهانه رحم، رحم و واژن این ترشحات را از سلول‌ها و باکتری‌ها تولید می‌کنند. با وجود ترشحات، واژن تمیز و مرطوب می‌ماند و توانایی جنگیدن با باکتری‌های بیماری‌زا و عفونت را پیدا می‌کند.

اگر بخواهیم درباره کیفیت شیمیایی ترشحات صحبت کنیم، لازم است که این سؤال مهم را بپرسیم: ترشحات واژن اسیدی است یا قلیایی؟ اسیدی است و همین باعث می‌شود که بتواند با عوامل میکروبی بجنگد. ترشحات واژن با بوی سرکه به واسطه همین اسیدی‌بودن ایجاد می‌شود و نشان از حالتی غیرعادی ندارد.

وجود ترشحاتی سفید و بی‌رنگ مشکلی ندارد اما باید حواستان به تغییر بو، رنگ و بافت آنها باشد. در این صورت، ممکن است که پای بیماری یا عفونتی به میان باشد. حجم و مقدار ترشحات واژن در افراد مختلف با هم متفاوت است. بیشتر تغییرات موجود در ترشح واژن هم با مصرف داروهایی به حالت طبیعی بازمی‌گردد.

ترشحات در ناحیه واژن در طول چرخه قاعدگی

ترشحات واژن از کجاست؟ از رحم و واژن و در طول چرخه قاعدگی هم دچار تغییراتی به شرح زیر می‌شود:

• روز ۱ تا ۵: در روزهای نخست چرخه قاعدگی که با پریودشدن همراه است، ترشحات واژن قرمز و خونی هستند چون دیواره رحم در حال ریختن است.
• روز ۶ تا ۱۴: ترشحات واژن بعد از پریود کاهش پیدا می‌کنند. در این زمان از چرخه، تخمک شروع به رشد و رسیدن به بلوغ می‌کند و مخاط دهانه رحم حالت چسبناک، سفید یا زرد دارد.
• روز ۱۴ تا ۲۵: چند روز پیش از تخمک‌گذاری، ترشحات واژن حالت رقیق و لزج دارند. حالت این ترشحات شبیه سفیده تخم‌مرغ می‌شود. ترشحات واژن بعد از تخمک گذاری حالت کدر، زرد یا سفید و لزج دارد.
• روز ۲۵ تا ۲۸: در این روزها، مقدار ترشحات کاهش پیدا می‌کند و تا فرارسیدن پریودی دیگر شاهد ترشحات واژنی کمتری خواهید بود. در واقع، ترشحات واژن قبل از پریود کم می‌شوند.

ترشحات واژن بعد از ورزش هم رایج است. این ترشحات بویی متفاوت از همیشه دارند که البته چیز عجیبی نیست و معمولاً جای نگرانی بابت آنها وجود ندارد.

ترشحات واژنی طبیعی چه ویژگی‌هایی دارند؟

ترشحات واژنی طبیعی سفید یا بی‌رنگ هستند و بوی بدی نمی‌دهند. ترشحات در حالت عادی همیشه ثابت و یک‌شکل نمی‌مانند و در طول چرخه قاعدگی شاهد تغییراتی در آنها خواهید بود. از ویژگی‌های دیگرشان باید به موارد زیر هم اشاره کنیم:

بافت ترشح واژن

ترشحات واژن انواع مختلفی دارد و همیشه در طول ماه حالت ثابتی ندارد. گاهی رقیق، لزج و بی‌رنگ است و گاهی بافت آن غلیظ‌تر یا چسبنده‌تر می‌شود. هورمون‌های بدن باعث این تغییرات می‌شوند. عوامل دیگری مانند باکتری‌ها هم می‌توانند باعث تغییراتی در ترشحات واژن شوند. فرق ترشحات با عفونت واژن و حالت عادی محسوس است. اگر رنگ ترشحات تغییر کند، بدبو باشند و باعث عوارضی مانند خارش در ناحیه واژن شوند، نیاز به پیگیری وضعیت پیش می‌آید. مشاهده ترشحات واژن اول صبح یا در طول روز طبیعی است.

رنگ ترشح

ترشحات واژن چه رنگی دارد؟ اگر ترشحات واژنتان بی‌رنگ، شیری یا مایل به سفید باشد، همه‌ چیز طبیعی است. در صورتی که رنگ این ترشحات به قهوه‌ای، زرد، سبز یا خاکستری تغییر کند، علامت‌های وجود مشکلی قابل‌پیگیری را مشاهده می‌کنید.

یکی از مشکلاتی که ممکن است با ترشحات زرد رنگ همراه باشد بیماری آتروفی واژن است که عموما بعد از یائسگی اتفاق می‌افتد.

بو واژن

ترشحات واژن چه بویی دارد؟ ترشحات طبیعی ناحیه واژن باید بی‌بو باشند و گاهی هم بویی دارند اما این بو زننده و نامطلوب نیست. اگر بوی بد واژن یا بوی ماهی احساس می‌کنید و بافت و رنگشان هم عوض شده، احتمالاً دچار عفونت هستید.

مقدار و حجم ترشح

در حالت طبیعی، ترشحات واژن زیاد است یا کم؟ حجم و مقدار ترشحات در افراد مختلف یکسان نیست. بعضی‌ دارای ترشحات زیادی هستند و در برخی دیگر مقدار ترشحات از واژن اندک است. ترشحات واژن در بارداری هم تغییر می‌کند. استفاده از قرص‌های جلوگیری از بارداری یا ترشحات واژن بعد از تخمک‌گذاری هم از حالت طبیعی دور می‌شوند.

ترشحات طبیعی واژن برای جلوگیری از خشکی واژن و مشکلاتی که ایجاد می‌کند، مفید است.

رنگ‌های مختلف ترشحات موجود در واژن نشانه چیست؟

مایعی که از واژن ترشح می‌شود، گاهی دارای رنگ‌های مختلفی است. برای اینکه بدانید هر رنگ نشانه چیست، باید اطلاعاتی در این زمینه داشته باشید. البته اصل مهم در زمینه تغییر رنگ ترشحات واژن، مراجعه به متخصص است. مهم نیست که کجای ایران زندگی می‌کنید، بهترین متخصصان، شما را ویزیت خواهند کرد. مثلا در شهر تبریز، بیش از 63 دکتر زنان تبریز حضور دارند که می‌توانند حضوری یا غیر حضوری در این رابطه به شما مشاوره دهند.

در ادامه برایتان از رنگ‌های مختلف ترشحات موجود در واژن گفته‌ایم:

قرمز

طیف رنگ قرمز ترشحات می‌تواند از روشن تا تیره باشد. چنین ترشحاتی بیشتر به واسطه عادت ماهیانه و ریختن دیواره رحم به وجود می‌آیند. به‌ طور متوسط، ترشحات قرمزرنگ واژن برای افراد مختلف هر ۲۸ روز یک‌بار رخ می‌دهند. هر دوره پریود از ۳ تا ۵ روز طول می‌کشد. بعد از پریود هم ترشحات واژن به رنگ قهوه ای را مشاهده می‌کنید.

ترشحات واژن بعد از یائسگی نیاز به پیگیری دارد. با ورود به این دوران و قطع پریود، دیگر خبری از ترشحات خونی نخواهد بود. اگر افراد در این دوران با چنین ترشحاتی روبه‌رو می‌شوند، باید به پزشک مراجعه کنند. شاید چنین وضعیتی نشان از بروز مشکلاتی مانند سرطان باشد.

بعد از عمل هیسترکتومی یا برداشتن رحم هم ترشحاتی به وجود می‌آید. ترشحات واژن بعد از هیسترکتومی قرمزرنگ و خونی است و می‌تواند روزها و حتی هفته‌ها ادامه داشته باشد.

بعد از زایمان طبیعی نیز ترشحات خونی خواهید داشت و باید در مراقبت های بعد از زایمان طبیعی به مقدار و رنگ ترشح توجه کنید و علائم خود را با متخصص زنان در میان بگذارید.

سفید

طیف رنگ سفید ترشحات واژنی هم از کرم تا زرد روشن است. چنانچه ترشحات‌تان به این رنگ‌ها است و حالت غیرعادی مانند خارش یا سوزش احساس نمی‌کنید، وضعیت‌تان طبیعی است و مشکلی ندارید.

اگر ترشحات واژن پنیری شکل است یا بوی نامطبوعی دارد، به احتمال زیاد پای عفونت به میان است. در چنین شرایطی نیاز به مراجعه به پزشک زنان دارید. ترشحات واژن با بوی پنیر طبیعی نیستند. ترشحات غلیظ و بدبو در بیشتر موارد، به واسطه عفونتی قارچی ایجاد می‌شوند و خارش و آزردگی ناحیه تناسلی و واژن را هم در پی دارند. در بعضی موارد از این عفونت‌ها با رعایت موارد ساده‌ای مانند رعایت بهداشت لباس زیر می‌توان پیشگیری کرد.

زرد-سبز

چنانچه ترشحات در واژن هاله‌ای زردرنگ داشته باشند، مشکلی نیست. تغییرات رژیم غذایی و مکمل‌های مصرفی باعث چنین تغییر رنگی می‌شوند اما ترشحات واژن زرد مایل به سبز یا سبز و زرد نشانه عفونت‌های باکتریایی یا مشکلات ناشی از بیماری‌های مقاربتی هستند.

اگر ترشحات واژنتان بوی بدی می‌دهد به این رنگ‌ها درآمده، لازم است که به پزشک مراجعه کنید. ترشحات چرکی واژن را به حال خود رها نکنید چون می‌توانند باعث آزار و اذیت شوند و مشکلات جدی‌تری را به همراه بیاورند. علت ترشحات تیره واژن را پیدا کنید و نگذارید که باعث بروز مشکلاتی خطرناک شوند.

صورتی

ترشحات صورتی معمولاً نشانه وجود اندکی خون در بافت خود هستند. این ترشحات پیش از پریودشدن دیده می‌شوند. ترشحات واژن در اوایل بارداری هم به همین رنگ است. در واقع، ترشح صورتی نشانه لانه‌گزینی بارداری هم می‌تواند باشد.

بعضی از افراد پس از تخمک‌گذاری چنین ترشحاتی را از واژن خود می‌بینند. بعد از رابطه جنسی هم چنین ترشحاتی بعید نیست چون امکان دارد که رابطه با پارگی جزئی دهانه رحم یا واژن همراه باشد.

شفاف و بی‌رنگ

بیشتر ترشحات طبیعی واژن حالت بی‌رنگ یا سفید دارند. بافتشان هم حالت لزج دارد و شبیه سفیده تخم مرغ است. پیش از تخمک‌گذاری، در زمان تحریک جنسی و در طول بارداری هم ترشحات واژن لزج و شفاف می‌شوند. با این اوصاف، ترشحات واژن از علائم بارداری است؟

باید بگوییم که این ترشحات در دوران بارداری متفاوت می‌شود و با آگاهی از شکل، رنگ و بافتشان می‌توانید اطلاعاتی درباره وضعیت خود و بارداربودن یا نبودن هم به دست بیاورید. ترشحات واژن در ماه پنجم بارداری یا ماه‌های دیگر با هم متفاوت است و باید با زیر نظرگرفتن آنها از وضعیت خود باخبر باشید.

خاکستری

ترشحات خاکستری واژن طبیعی نیستند. چنین ترشحاتی می‌توانند نشانه عفونت‌ واژینوز باکتریال (bacterial vaginosis) باشند. از نشانه‌های دیگر ابتلا به این عفونت باید به موارد زیر هم اشاره کنیم:

• ناراحتی و آزردگی ناحیه واژن و تناسلی
• ترشحات واژن با بوی پیاز یا بوی بد دیگر
• قرمزشدن دهانه آلت تناسلی یا واژن
• خارش واژن

اگر ترشحات واژنی خاکستری دارید، باید سریعاً به پزشک مراجعه کنید. برای درمان واژینوز باکتریال نیاز به مصرف آنتی‌بیوتیک‌هایی است که پزشک تجویز می‌کند.

چه عفونت‌هایی باعث تغییر ترشحات واژن می‌شوند؟

تغییرات سطح هورمون استروژن باعث بروز نوسانات و تغییراتی در کیفیت ترشحات واژنی می‌شود. وجود باکتری‌ها و ویروس‌هایی در واژن باعث می‌شوند که تغییراتی در ترشحات این ناحیه به وجود بیاید. تغییرات می‌توانند ناشی از عفونت‌های زیر باشند:

• واژینوز باکتریال
• عفونت قارچی
• سوزاک و کلامیدیا
• تریکومونیازیس
• بیماری التهاب لگن
• سرطان دهانه رحم یا پاپیلوماویروس‌ها

واژینوز باکتریال

پیش‌تر به این عفونت اشاره کردیم. چنین عفونتی رایج است و ترشحات را بدبو و زیاد می‌کند. رنگ چنین ترشحاتی خاکستری می‌شود و حالت رقیق و آبکی دارند. گاهی اوقات، بروز واژینوز باکتریال با هیچ نشانه خاصی همراه نیست. این عفونت از راه تماس جنسی منتقل نمی‌شود اما کسانی که از نظر جنسی فعال‌اند، بیشتر در معرض ابتلا به آن قرار می‌گیرند.

عفونت قارچی

با افزایش رشد قارچ‌ها در واژن، ترشحات حالت پنیری و سفیدرنگ پیدا می‌کنند. این ترشحات معمولاً بویی نمی‌دهند. از نشانه‌های دیگر عفونت‌های قارچی واژن هم سوزش، خارش و آزردگی واژن در هنگام برقراری رابطه جنسی و ادرارکردن است.

عواملی مانند استرس، دیابت، استفاده از قرص‌های پیشگیری از بارداری، حاملگی و مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها (به ویژه اگر بیشتر از ۱۰ روز مصرف شوند) می‌توانند احتمال عفونت قارچی را بیشتر کنند.

سوزاک و کلامیدیا

سوزاک و کلامیدیا (Gonorrhea and chlamydia) از بیماری‌های مقاربتی‌اند که می‌توانند باعث ترشحات واژن غیرعادی شوند. این‌ها از دلایل عفونت دهانه رحم هستند و معمولاً ترشحاتی زرد، سبز و کدر به وجود می‌آورند.

در صورت ابتلا به سوزاک و کلامیدیا، علائمی مانند درد در هنگام ادرارکردن، شکم‌درد، خون‌ریزی بعد از دخول و لکه‌بینی و خون‌ریزی میان دو پریود هم رخ می‌دهند. بعضی از افراد مبتلا هم هیچ نشانه خاصی را تجربه نمی‌کنند.

تریکومونیازیس

تریکومونیازیس (Trichomoniasis) نوعی عفونت انگلی است که در اثر تماس جنسی یا استفاده از حوله و مایوی مشترک به وجود می‌آید. ابتلا به آن هم همیشه با بروز نشانه‌ای خاص همراه نیست.

اگر این عفونت با نشانه‌ای همراه باشد، ترشحات واژن سبز، زرد و کف‌آلود می‌شوند. ضمن اینکه بوی بدی هم خواهند داد. درد، التهاب و خارش اطراف واژن در زمان ادرارکردن یا برقراری رابطه جنسی هم از نشانه‌های دیگر ابتلا به عفونت مذکور است.

بیماری التهاب لگن

ترشحات زیاد و بدبو و شکم‌درد یا احساس درد تخمدان بعد از رابطه جنسی یا در پریود و هنگام ادرارکردن می‌توانند از نشانه‌های ابتلا به بیماری التهابی لگن باشند. چنین چیزی زمانی رخ می‌دهد که باکتری‌ها وارد واژن و اندام‌های تولید مثل دیگر می‌شوند. این التهاب می‌تواند در اثر بیماری‌های مقاربتی درمان‌نشده مانند سوزاک و کلامیدیا رخ بدهد.

 پاپیلوماویروس‌ها یا سرطان دهانه رحم

عفونت پاپیلوماویروس (papillomavirus) به وسیله ارتباط جنسی ایجاد می‌شود و می‌تواند موجب سرطان دهانه رحم شود. گاهی چنین چیزی بی‌علامت رخ می‌دهد.

گاهی هم نشانه‌هایی مانند ترشحاتی بدبو و آبکی به رنگ‌های قرمز و قهوه‌ای دارد. خون‌ریزی در فاصله میان دو پریود یا درد در هنگام ادرارکردن و نیاز فوری به دفع هم از نشانه‌های دیگر این عفونت هستند.

تبخال تناسلی

تبخال تناسلی هم عفونتی است که باعث ترشحات واژن غلیظ و بدبو (به ویژه بعد از رابطه جنسی) می‌شود. زخم‌ها و تاول‌هایی در این عفونت در اطراف ناحیه تناسلی ظاهر می‌شوند.

در فاصله میان دو پریود هم خون‌ریزی رخ می‌دهد و هنگام دفع ادرار حس سوزش به فرد مبتلا دست می‌دهد. این مشکل هم گاهی نشانه و علامتی ندارد. اگر دچارشدن به آن با وقوع نشانه‌ها همراه باشد، امکان ابتلای چندباره در طول زندگی بعید نیست.

ترشحات واژن تا کی ادامه دارد؟

ترشحات واژن از زمان بلوغ در دختران شروع می‌شود و سطح هورمون استروژن بعد از یائسگی کم می‌شود. بعد از این دوران هم اندکی ترشحات واژن وجود دارد. اگر در دوران بعد از قاعدگی و ورود به یائسگی، ترشحاتی زرد مایل به سفید دارید، شاید به عفونت دچار شده‌اید.

بعد از یائسگی، حجم ترشحات در واژن بسیار اندک می‌شود و برای همین، بروز عفونت‌های میکروبی در آن ناحیه بعید نیست. باید بدانید که حجم و اندازه ترشحات بدن افراد با هم متفاوت است و میزان این ترشحات بعد از دوران یائسگی هم کم می‌شود اما باز هم در افراد گوناگون حجم یکسانی ندارد.

منابع:

my.clevelandclinic.org

healthdirect.gov.au

healthline.com

medicalnewstoday.com